Τετάρτη 2 Απριλίου 2014

Κρατική αυτοδικία ή σωφρονισμός;


  Εν δυνάμει όλοι οι πολίτες είναι ίσοι. Απέναντι στο νόμο και στην δικαιοσύνη. Είτε ο άλλος είναι δικαστής, είτε είναι ληστής. Τώρα αν η δικαιοσύνη είναι δίκαια απέναντι σε όλους τους πολίτες αυτό είναι ένα θέμα αμφιλεγόμενο. Διότι η δικαιοσύνη, εφόσον προέρχεται από ανθρώπους, δεν μπορεί να είναι δίκαια. Δεν μπορούμε δηλαδή εμείς οι άνθρωποι να σκεφτούμε καθαρά και απροκάλυπτα σε σχέση με μια εγκληματική συμπεριφορά. Και πολλές φορές πέφτουμε την παγίδα να δίνουμε διαφορετική όψη σε δυο ίδια εγκλήματα αν έχουν διαπραχθεί από διαφορετικά πρόσωπα.

  Για να καταλάβουμε λοιπόν, μας ενοχλεί όταν ο θάνατος επέρχεται από έναν σεσημασμένο, κατά προτίμηση αλλοδαπό δράστη, αλλά όχι από έναν σωφρονιστικό υπάλληλο ή κάποιον αστυνομικό. Ενώ στην ουσία είναι φόνος εκ προμελέτης και τα δύο.

  Υπάρχει φυσικά και η άποψη του έντιμου πρότερου βίου του κάθε δράστη. Να το πούμε πιο ωμά, αν αξίζει ή όχι να πεθάνει σύμφωνα με αυτά που έχει ζήσει μέχρι τώρα. Κάτι σαν Νέμεσις δηλαδή. Αυτό διαφοροποιεί το έγκλημα μέσα μας. Το δικαιολογούμε στην μια περίπτωση και το κατακεραυνώνουμε στην άλλη. Το αποτέλεσμα αυτού είναι η ατιμωρησία των οργάνων καταστολής και σωφρονισμού.

  Η ατιμωρησία είναι κατακριτέα όταν επέρχεται από μια δικαστική αρχή, αλλά είναι περισσότερο επικίνδυνη όταν την επισφραγίζουμε εμείς οι πολίτες με με την υποστήριξή μας σε τέτοιες αποφάσεις.

  Να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο. Πολλοί από μας ανακουφιστήκαμε με τον θάνατο του Αλβανού κακοποιού, ενώ έπρεπε να προβληματιστούμε. Όχι από συμπόνια προς τον άνθρωπο που έχασε τη ζωή του - που σας διαβεβαιώ δεν τρέφω καμιά συμπάθεια - αλλά ως προς τον φερόμενο εκδικητικό τρόπο αντίδρασης των δολοφόνων του.

  Και πάλι σε αυτήν την περίπτωση διαχωρίσαμε τους φόνους. Ο Αλβανός κακοποιός αναμφισβήτητα ήταν ένα κατακάθι της κοινωνίας, άξια καταδικάστηκε και βρισκόταν στην φυλακή. Πως όμως κρίνουμε πως άξια βρέθηκε νεκρός; Και από ποιους; Όλοι υποπτευόμαστε περίπου ποια ήταν η τύχη του. Άσχετα αν δεν θα βγει ποτέ στα φώτα της δημοσιότητας και της δικαιοσύνης. Είναι πολύ ενδιαφέρον που δεν μας προβληματίζει αυτή η υποψία. Ότι θα μπορούσε δηλαδή κάποιοι σωφρονιστικοί υπάλληλοι να τον σκότωσαν ως αντίποινα για τον άτυχο συνάδελφό τους.

  Δεν μας ενοχλεί η όποια κατάχρηση εξουσίας, όταν πρόκειται για κάποιον άνθρωπο που δεν μας ενδιαφέρει. Όπως δεν μας ενοχλεί πολλές φορές το ξύλο σε διαδηλωτές, η άσχημη συμπεριφορά σε παράνομους μετανάστες, η παρενόχληση, ακόμα και σεξουαλική, σε αστυνομικά τμήματα. Όλα έχουν πλέον νομιμοποιηθεί μέσα όχι όμως σαν κάτι το φυσιολογικό, αλλά σαν κάτι το αναπόφευκτο. Ότι δηλαδή οι αρχές και τα όργανά της έχουν τον δικό τους νόμο καταστολής και αυτοδικίας, άσχετα αν αυτός ο νόμος είναι εντελώς αντίθετος με τους νόμους τους κράτους ή έστω με τους ηθικούς νόμους των ανθρώπων.


  Θεωρούμε όμως λανθασμένα ότι αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι που φέρονται άσχημα σε ανθρώπους που δεν ''αξίζουν'', ότι θα φερθούν με το γάντι σε ανθρώπους που μια άτυχη στιγμή τους έφερε στο αστυνομικό τμήμα ή σε μια φυλακή. Δεν πείθομαι ότι όταν έχεις προβεί σε τέτοιες πράξεις, ότι θα φερθείς με αξιοπρέπεια στον άτυχο χρήστη ή στην ιερόδουλη χωρίς άδεια ή σε αυτόν που απλά δεν έχει λεφτά για να πληρώσει την εγγύησή του.

  Η παγίδα που πέφτουμε όλοι μας είναι ότι οι πράξεις των οργάνων του κράτους λαμβάνουν χώρα μέσα σε ένα πλαίσιο, αυτό της εργασίας. Αυτά όμως τα όργανα του νόμου, δεν ασκούν την εκτελεστική εξουσία, δεν είναι τιμωροί. Όσο και θέλουμε να πείσουμε τον εαυτό μας και να δικαιολογήσουμε τις πράξεις τους λέγοντας την τετριμμένη και πλέον γραφική φράση ''τη δουλειά του κάνει...''. Πρέπει να τους δοθεί ακριβώς η θέση που πρέπει να έχουν. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξουν πολλά. Πέρα από την καλύτερη εκπαίδευση, καλύτερες συνθήκες εργασίας, θα πρέπει να αλλάξουν και οι άνθρωποι. Και αυτό είναι από τα δυσκολότερα. Γιατί οι άνθρωποι όταν έχουν στα χέρια τους μια εξουσία πάντα θα την εκμεταλλεύονται. Πόσο μάλιστα όταν αυτή η εξουσία δίδεται από το κράτος και πόσο μάλιστα όταν επικρατεί και αυτό το καθεστώς της ατιμωρησίας.


  Όλοι αυτοί οι αυτοεκλεγμένοι προστάτες της τάξης και του νόμου, θα δρουν ανεξέλεγκτα και πολλές φορές άδικα, όσο εμείς οι πολίτες τους δίνουμε το δικαίωμα. Όσο εμείς οι πολίτες τους αντιμετωπίζουμε ως εκδικητές και ως εξουσία. Όσο εμείς πάντα θα θέλουμε ένα μικρό τύραννο πάνω από τα κεφάλια μας. Όσο εμείς πάντα θα θέλουμε να είμαστε τύραννοι.

  Όλη αυτή η αντίδραση προς το συγκεκριμένο γεγονός, έχει και άλλες προεκτάσεις. Θίγει το πόσο πλέον έχουμε συνηθίσει την βία. Την έχουμε επιλέξει ως τρόπο επίλυσης των προβλημάτων μας. Ακόμα και το πολιτικό και οικονομικό μας πρόβλημα προσπαθούμε να το λύσουμε μέσω ακραίων πολιτικών βίαιων παρατάξεων. Η εκδικητική μας μανία, η δίψα μας για αυτοδικία μας έχει στερήσει κάθε ψύχραιμη και σοβαρή σκέψη. Και φτάσαμε στο σημείο αντί να απαιτούμε δικαιοσύνη και δημοκρατία, να αναζητάμε βία και χούντα