Με χρήματα, ρήτρες και με δικαίωμα βέτο από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ή οργανώσεις - βραχίονες της αμερικανικής κυβέρνησης, όπως η USAID και το National Endowment for Democracy, λειτουργεί το OCCRP (Organised Crime and Corruption Project / «Πρότζεκτ Ερευνας για το Οργανωμένο Εγκλημα και τη Διαφθορά»), ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα «ερευνητικής» δημοσιογραφίας, όπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα. Η γερμανική κρατική τηλεόραση, που συμμετείχε στην έρευνα για την αποκάλυψη του δικτύου, αποφάσισε να μην τη δημοσιοποιήσει, πράγμα που έκαναν άλλα ΜΜΕ.
Οι αμερικανικοί κρατικοί οργανισμοί που χρηματοδοτούν το OCCRP, διοικούνται από πρόσωπα με στενούς δεσμούς ή προϋπηρεσία στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΠΑ, στο NATO και στις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών. Πρόκειται για κρατικές οργανώσεις που προωθούν την ιμπεριαλιστική πολιτική και τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ μέσω της χρηματοδότησης «μαχητών της δημοκρατίας» σε όλο τον κόσμο.
* * *
Τέτοια περίπτωση είναι και το OCCRP, που ιδρύθηκε το 2008 στη Βοσνία και εξαπλώθηκε στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Ευρώπη, στην Κεντρική Ασία, αλλά και στην Αφρική, στη Λατινική Αμερική, στον Ειρηνικό. Σήμερα, ο ιδρυτής και επικεφαλής του, Ντρου Σάλιβαν, διοικεί ένα τεράστιο δίκτυο - το μεγαλύτερο στον κόσμο - από 71 ΜΜΕ σε 52 χώρες, με ετήσιο προϋπολογισμό άνω των 20 εκατ. δολαρίων και προσωπικό πάνω από 200 άτομα. Το OCCRP συνεργάζεται με τα μεγαλύτερα ΜΜΕ του κόσμου στις ΗΠΑ, στη Γερμανία, στη Γαλλία, στη Βρετανία και αλλού. Ο Σάλιβαν έχει δηλώσει ότι χάρη στις αποκαλύψεις του δικτύου του έχουν αλλάξει 5 - 6 κυβερνήσεις, ενώ του έχουν απονεμηθεί πάνω από 100 δημοσιογραφικά βραβεία.
Το δίκτυο ερευνά, μεταξύ άλλων, υποθέσεις πολιτικής διαφθοράς και οικονομικού εγκλήματος, ενώ έχει συμμετάσχει σε μεγάλες δημοσιογραφικές έρευνες, όπως, για παράδειγμα, στην υπόθεση Panama Papers. Η «ερευνητική» δημοσιογραφία του δικτύου, ωστόσο, που το τελευταίο διάστημα σκαλίζει υποθέσεις στο Ουζμπεκιστάν, τις σχέσεις της Κύπρου με τη Ρωσία και την προσπάθεια παράκαμψης των δυτικών κυρώσεων, στο Τατζικιστάν και στη Βραζιλία, έχει μια απροσπέλαστη κόκκινη γραμμή: Δεν «ακουμπάει» ποτέ θέματα που σχετίζονται με παρόμοιες υποθέσεις στις ΗΠΑ. Λειτουργεί έτσι ως εργαλείο προπαγάνδας των ΗΠΑ ενάντια στους ανταγωνιστές τους, με τον μανδύα της - κατά τ' άλλα - ερευνητικής και αποκαλυπτικής δημοσιογραφίας.
* * *
Οπως αποκάλυψε η έρευνα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνέβαλε στη δημιουργία, χρηματοδότησε και συνέχισε μέχρι σήμερα να έχει δικαίωμα βέτο στο OCCRP. Μεταξύ 2014 και 2023, η κυβέρνηση των ΗΠΑ παρείχε κατά μέσο όρο το 52% της χρηματοδότησης του OCCRP, δηλαδή 43,7 εκατ. δολάρια. Κυβερνήσεις, όπως η βρετανική, η γαλλική, η σουηδική και η ολλανδική, έχουν δώσει άλλα 15 εκατ. δολάρια. Συνολικά, το 70% της χρηματοδότησης του OCCRP εξαρτάται από δυτικές χώρες, 6 εκ των οποίων είναι μέλη του ΝΑΤΟ.
Αυτή η χρηματοδότηση, κόντρα σε ό,τι αναφέρει δημόσια το OCCRP, προϋποθέτει συγκεκριμένη λειτουργία, προσανατολισμό στην έρευνα και δεσμεύσεις. Το OCCRP έχει χαρακτηριστεί «εταίρος» της αμερικανικής κυβέρνησης από την επικεφαλής της USAID. «Με μεγάλη υπερηφάνεια σας λέω πως πιστεύω ότι το OCCRP είναι ένα από τα μεγαλύτερα κατορθώματα της USAID στον τομέα της δημοκρατίας», σημείωσε ο Μάικ Χένινγκ, στέλεχος της USAID στο γραφείο Ευρώπης και Ευρασίας.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει παρέμβει ποτέ στα ρεπορτάζ του OCCRP, προσθέτοντας πως «πολλές άλλες οργανώσεις, όπως το Forbidden Stories, το ICIJ κ.τ.λ., παίρνουν επίσης χρήματα από κυβερνήσεις, όπως και δεκάδες κέντρα ερευνητικής δημοσιογραφίας σε όλο τον κόσμο». Με κυνισμό ομολόγησε ότι «πράγματι προωθεί την αμερικανική εξωτερική πολιτική το να έχεις καλούς ερευνητές ρεπόρτερ σε όλο τον κόσμο».
* * *
Το OCCRP απολαμβάνει ένα ειδικό προνόμιο, το λεγόμενο «partial branding waiver» («μερική απαλλαγή από την ανάγκη αναφοράς της επωνυμίας»). Το 2019, η USAID παραχώρησε ειδική άδεια στο OCCRP, ως εξαίρεση στους γενικούς κανονισμούς της, επιτρέποντας στο Μέσο να μην εμφανίζει το λογότυπο της USAID στην κεντρική ιστοσελίδα του.
Οπως είναι αναμενόμενο, το OCCRP έχει εστιάσει τις έρευνες στους ανταγωνιστές της αμερικανικής κυβέρνησης. Μεταξύ 2015 και 2019, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χρηματοδότησε με 2,2 εκατ. δολάρια το OCCRP, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ισορροπώντας τη Ρωσική Σφαίρα των ΜΜΕ» («Balancing the Russian Media Sphere»). Μεταξύ 2019 και 2023, χρηματοδότησε με άλλα 1,7 εκατ. δολάρια το OCCRP με σκοπό την «Ενίσχυση της ερευνητικής δημοσιογραφίας στην Ευρασία». Το 2021 και το 2022, το OCCRP διηύθυνε τη διασυνοριακή έρευνα με τίτλο «Russian Asset Tracker» («Ανιχνευτής Ρωσικών Περιουσιακών Στοιχείων»), δημιουργώντας τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων από μη κυβερνητικό οργανισμό παγκοσμίως σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία Ρώσων πολιτικών και καπιταλιστών.
* * *
Στον «αγγελικά πλασμένο» κόσμο των ανταγωνισμών, αποκαλύψεις όπως αυτή για το δίκτυο OCCRP επιβεβαιώνουν ότι τίποτα αθώο δεν υπάρχει, ακόμα κι εκεί που η «αποκαλυπτική δημοσιογραφία» παρουσιάζεται ως εχέγγυο τάχα της δημοκρατίας. Πέρα από το γεγονός ότι αυτού του είδους η προπαγάνδα χρησιμοποιείται για να «ξεπλένεται» ο καπιταλισμός, που πάει πακέτο με τα οικονομικά και άλλα σκάνδαλα, οργανισμοί και ΜΜΕ που λανσάρονται με την ταμπέλα του αδιάφθορου και του αδέκαστου, παίζουν βρώμικο ρόλο στο έδαφος ανταγωνισμών μεταξύ επιχειρήσεων, κρατών ή και ιμπεριαλιστικών κέντρων, ανεβοκατεβάζοντας κυβερνήσεις, πυροδοτώντας διεργασίες στο πολιτικό σύστημα, προκαλώντας ακόμα και πολύχρωμες επαναστάσεις για τα συμφέροντα των χρηματοδοτών τους, κρατικών ή άλλων οργανισμών.
Δ. Μ. (Αναδημοσίευση από τη στήλη «Αποκαλυπτικά» του «Ριζοσπάστη»)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου