Μεγαλώνει η «ψαλίδα»

Από τον παγετό στις φυτείες καφέ στη Βραζιλία, μέχρι τα έκτακτα μέτρα για την πανδημία στο Βιετνάμ και στα κινεζικά λιμάνια, κάθε είδους αληθοφανείς εξηγήσεις επιστρατεύονται όλο αυτόν τον καιρό από τα αστικά επιτελεία, για να δικαιολογήσουν τις αυξήσεις - «φωτιά» για τα λαϊκά στρώματα, αλλά να καλλιεργήσουν και προσδοκίες ότι πρόκειται για πρόσκαιρο και παροδικό φαινόμενο, εν πολλοίς «τυχαίο», που θα υποχωρήσει όσο «τρέχουν» τα σχέδια της «πράσινης» και ψηφιακής ανάπτυξης.

Το ακριβώς αντίθετο όμως συμβαίνει: Η ακρίβεια δεν οφείλεται σε «λαθεμένους χειρισμούς» ή σε «τυχαία γεγονότα», που γενικώς «μας υπερβαίνουν», αλλά αποτυπώνει την εξαθλίωση της εργατικής τάξης λόγω της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Οι αιτίες της δηλαδή βρίσκονται στην ίδια τη λειτουργία του εκμεταλλευτικού συστήματος.

Η αύξηση της τιμής των εμπορευμάτων αποτελεί πλευρά της συνολικής αφαίμαξης του λαϊκού εισοδήματος, που υποχώρησε κατά 40% μόνο στην προηγούμενη καπιταλιστική κρίση. Ερχεται να προστεθεί στη φοροληστεία, στο τσάκισμα του κατώτατου μισθού, στην υποχώρηση και καθήλωση του μέσου μισθού, στη δραστική περικοπή συντάξεων, στην εκτεταμένη ανεργία και το πετσόκομμα των επιδομάτων.

Το «άδειο καλάθι» αποτυπώνει την «ψαλίδα» που μεγαλώνει ανάμεσα στις ανάγκες των εργαζομένων που συνεχώς διευρύνονται και στην αδυναμία τους να καλύψουν ακόμα και τις πιο στοιχειώδεις από αυτές. Και αυτό βρίσκεται στο «DNA» του καπιταλισμού. Η ληστρική του φύση, η ίδια η εκμετάλλευση και η απλήρωτη εργασία σηματοδοτούν για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων ότι το καλάθι των εμπορευμάτων που πραγματικά χρειάζονται για να καλύψουν τις σύγχρονες ανάγκες τους, θα είναι πάντα ακριβό και θα παραμένει μόνο μισογεμάτο.

Αυτό γίνεται ακόμα πιο ευδιάκριτο τώρα, που στρατηγική επιλογή του κεφαλαίου και των κυβερνήσεών του για τη διαχείριση της κρίσης δεν είναι οι οριζόντιες περικοπές στο εισόδημα και η εφαρμογή αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων, αλλά η προσωρινή χαλάρωσή τους και μια πιο επεκτατική οικονομική πολιτική, στην οποία συγκλίνουν όλα τα αστικά κόμματα και στη χώρα μας. Το αποτέλεσμα όμως για τον λαό παραμένει ίδιο: Από τη μια επιταχύνονται αντιλαϊκά μέτρα για την εκταμίευση κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, που θα δοθούν στο κεφάλαιο, κι από την άλλη αυξάνουν οι «πράσινοι» φόροι, ενώ ο πληθωρισμός γίνεται μια επιπλέον πληγή για το λαϊκό εισόδημα.

Η επεκτατική πολιτική και το «κόψιμο χρήματος» από την ΕΚΤ συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση, αφού ο όγκος των εμπορευμάτων που παράγονται και πωλούνται δεν αυξάνεται αντίστοιχα με τον όγκο του χρήματος. Ενισχύεται με αυτόν τον τρόπο η τάση που υπάρχει έτσι κι αλλιώς στη φάση αυτή του καπιταλιστικού κύκλου, όπου οι τιμές των προϊόντων παίρνουν γενικά την ανηφόρα.

Αποκαλυπτική είναι και η επίδραση της πολιτικής του «πράσινου Green Deal» στις τεράστιες αυξήσεις. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εκτίναξη των τιμών στην ηλεκτρική ενέργεια ως αποτέλεσμα της πολιτικής της «απελευθέρωσης», του εμπορίου των ρύπων, των μεγάλων αυξήσεων στο φυσικό αέριο, των πανάκριβων ΑΠΕ. Ομως και σε μια σειρά άλλα εμπορεύματα, από τα ηλεκτρικά οχήματα μέχρι την παραγωγή κρέατος, το «πρασίνισμά» τους φορτώνεται στις πλάτες του λαού.

Αντίστοιχα σε μια σειρά προϊόντα, ο «εξαγωγικός προσανατολισμός» ωθεί τις τιμές προς τα πάνω και στην εσωτερική αγορά (π.χ. ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά κ.ά.), ενώ οι ιδιωτικοποιήσεις και τα συνεχιζόμενα κύματα εμπορευματοποίησης στην Ενέργεια, στην ύδρευση, στις μεταφορές, σε Υγεία και Παιδεία αυξάνουν δραστικά το κόστος.

Από τα παραπάνω επιβεβαιώνεται όμως και κάτι ακόμη: Η πάλη για την υπεράσπιση του λαϊκού εισοδήματος, διεκδικώντας μεταξύ άλλων ουσιαστικές αυξήσεις μισθών, κατάργηση της αντιλαϊκής φορολογίας, των έμμεσων φόρων και μετακύλιση των φορολογικών βαρών στο μεγάλο κεφάλαιο, αύξηση των συντάξεων και μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων με παράλληλη μετακύλισή τους στην εργοδοσία, για να μπει φρένο στις ανατιμήσεις των προϊόντων πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης και ουσιαστική παρέμβαση κατά των διαφόρων καρτέλ, αποκτά σήμερα μεγάλη σημασία. Και για να έχει αυτή συνέχεια, διάρκεια και προοπτική, δεν μπορεί παρά να ενταχθεί στη μάχη απέναντι στη στρατηγική του κεφαλαίου, που σε όλες τις εκδοχές της από τη μια ή την άλλη «τσέπη» χτυπάει τις λαϊκές ανάγκες.

Λ.

 

Ριζοσπάστης