Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2021

Η χαλέπιος πεύκη και ο χιονιάς

 

Ο τελευταίος χιονιάς, εκτός από τη διακοπή ρεύματος και νερού, είχε ως αποτέλεσμα και την πτώση τουλάχιστον 1.500 - 2.000 δέντρων μόνο στα όρια του δήμου Διονύσου. Τα σπασμένα κλαριά και οι κορμοί παρέσυραν καλώδια της ΔΕΔΔΗΕ μέσης και χαμηλής τάσης, βυθίζοντας την πόλη και τις γειτονιές της στο σκοτάδι για τουλάχιστον μια βδομάδα. Καταπλάκωσαν αυτοκίνητα, προκάλεσαν σοβαρότατες ζημιές σε σπίτια και υποδομές, έριξαν και ξερίζωσαν ολόκληρες μπετονένιες κολώνες της ΔΕΗ. Μέχρι και η νέα ηλεκτροκίνηση του ΟΣΕ χτυπήθηκε από σπασμένους κορμούς και διακόπηκε η ηλεκτρική κίνηση των συρμών. Η εικόνα ήταν τραγική.

Βασικό δασικό είδος στα φυσικά χερσαία οικοσυστήματα της Αττικής είναι η χαλέπιος πεύκη (ως δευτερογενής εγκατάσταση, μετά την Αριά). Είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα είδη δέντρων που συναντάμε στις περιοχές της Μεσογείου, της κεντρικής και νότιας Ελλάδας, καθώς είναι πολύ ανθεκτικό στην ξηρασία και στα θερμά αυτά κλίματα.

Η χαλέπιος πεύκη συγκρατεί τα κουκουνάρια της κλειστά και ανοίγουν αμέσως μετά από φωτιά, δημιουργώντας μια «βροχή» σπόρων, που βοηθούν στη φυσική αναγέννηση του πευκοδάσους μετά από δασική πυρκαγιά. Το είδος της έχει υποβαθμιστεί, ως αποτέλεσμα αρνητικής φυσικής επιλογής λόγω της ανθρωπογενούς δραστηριότητας στα αρχαία χρόνια. Φύεται σε φτωχά από θρεπτικά συστατικά ασβεστολιθικά και αβαθή εδάφη και είναι δέντρο ευάλωτο στις καιρικές συνθήκες. Γι' αυτό οι μεγάλες ποσότητες χιονιού οδηγούν συχνά σε σπασίματα κλαδιών ή του κορμού τους, ακόμα και σε ξερίζωμά του.

* * *

Ολα αυτά, που είναι από παλιά γνωστά, τα γνωρίζει και η Πολιτική Προστασία. Θα έπρεπε επομένως να οδηγούν σε συγκεκριμένο σχέδιο όλους τους αρμόδιους κρατικούς φορείς και πρώτα απ' όλα τις αστικές κυβερνήσεις, στο πλαίσιο της πρόληψης. Πολύ περισσότερο όταν μιλάμε για ένα είδος το οποίο βρίσκεται κοντά και μέσα σε κατοικημένες περιοχές, άρα χρειάζεται φροντίδα για να μειωθούν οι πιθανότητες μετάδοσης της πυρκαγιάς το καλοκαίρι, να μη δημιουργούνται προβλήματα με σπασμένα κλαδιά ή και πεσμένα δέντρα το χειμώνα.

Υπάρχει επιστημονική γνώση και τεχνογνωσία για τη διαχείριση και αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, τη στιγμή μάλιστα που στον καπιταλισμό η μεικτή ζώνη κατοικίας και δάσους αποτελεί παράγοντα λειτουργίας της «αγοράς», πηγή κέρδους για τους εμπόρους της γης και το κατασκευαστικό κεφάλαιο.

Η «Μήδεια» πλούτισε τις εμπειρίες μας και επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις μας. Υπήρξαν ολόκληρες οικογένειες που έμειναν αβοήθητες για τέσσερις συνεχόμενες μέρες, εγκλωβισμένες σε περιοχές όπου οι δρόμοι ήταν αδιάβατοι ακόμα και για τα ειδικά οχήματα της ΕΜΑΚ και της Πυροσβεστικής. Οικογένειες έμειναν από νερό και ρεύμα για έξι μέρες, αναγκάστηκαν να λιώνουν χιόνι ώστε να έχουν νερό για τις βασικές ανάγκες. Αξιοποίησαν το χιόνι για να συντηρήσουν τρόφιμα και φάρμακα. Οι μαρτυρίες είναι συγκλονιστικές.

Κυβέρνηση, Περιφέρεια και δήμος ήταν για άλλη μια φορά απλοί θεατές του φαινομένου. Εφάρμοσαν την τακτική «η πυρκαγιά να φτάσει στη θάλασσα», περιμένοντας τη λήξη της κακοκαιρίας την Τετάρτη για να αναλάβουν δράση. Πραγματικά είναι θαύμα το ότι δεν θρηνήσαμε θύματα. Επαιξε ρόλο και η αλληλεγγύη που αναπτύχθηκε στις γειτονιές, με ένα πιάτο ζεστό φαΐ, με τη φιλοξενία σε σπίτια με τζάκι και απόθεμα ξύλων, με τα πενιχρά μέσα που είχε ο κόσμος για τις δουλειές του κήπου να κόβει τα σπασμένα κλαριά και να απεγκλωβίζει οικογένειες από τα σπίτια τους.

* * *

Επιβεβαιώθηκαν οι θέσεις μας, αφού η τακτική είναι γνωστή από άλλες κυβερνήσεις και από άλλες καταστροφές: Κήρυξη έκτακτης ανάγκης, όλοι οι εργολάβοι μέσα και να βγάζουν κέρδη από τα προβλήματα που άφησε ο χιονιάς. Εφτασαν σε σημείο εργολάβοι που έκοβαν τα σπασμένα δέντρα να απαγορεύουν στον κόσμο να παίρνει τα ξύλα για το τζάκι, ενώ οι ίδιοι τα φόρτωναν σε φορτηγά για να μας τα πουλήσουν ξανά με το κυβικό ως καύσιμη ύλη!

Από τους προαναφερόμενους εργολάβους, μέχρι τα οχήματα της «Νέας Οδού», της εταιρείας που έχει αναλάβει τη λειτουργία της Εθνικής Οδού και θέλει να βάλει διόδια στον κόμβο της Εθνικής Οδού, για να χαρατσώνει τους κατοίκους και τους εργαζόμενους της περιοχής, όλοι δουλεύουν με γνώμονα το μέγιστο δυνατό κέρδος και όχι την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών. Ετσι εξηγείται και το γεγονός ότι μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, μέρες μετά τον χιονιά, δεν είχε δοθεί οριστική λύση στην ύδρευση και την ηλεκτροδότηση των λαϊκών νοικοκυριών της περιοχής.

Εμπλουτίστηκε η πείρα μας, όπως και από τις δασικές πυρκαγιές που έχουν χτυπήσει πολλές φορές την περιοχή, με χαρακτηριστικότερη αυτή του 2008, που πέρασε μέσα στον οικισμό, καίγοντας σπίτια και αυτοκίνητα.

* * *

Αυτά είναι τα αποτελέσματα της εμπορευματοποίησης της γης, που οδηγεί σε άναρχη συνύπαρξη πευκοδάσους και οικισμών και αναδεικνύει ότι το κράτος εξυπηρετεί και θωρακίζει την εξουσία και τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων, ενώ αφήνει στο έλεος της πανδημίας, της περιβαλλοντικής καταστροφής τα λαϊκά στρώματα. Με το κριτήριο του «κόστους - οφέλους», δεν θέλει και δεν μπορεί να εξασφαλίσει ούτε τα στοιχειώδη, όπως είναι το συστηματικό, οργανωμένο και επιστημονικό κλάδεμα των πεύκων, οι καθαρισμοί από ξερά κλαδιά, η απομάκρυνση των επικίνδυνων για πτώση δέντρων.

Η ευθύνη όλων των κρατικών υπηρεσιών (δήμου, Περιφέρειας, Δασικής Υπηρεσίας) και πρώτα απ' όλα της κυβέρνησης είναι τεράστια.

Στο δήμο Διονύσου αυτή η διαδικασία δεν υπήρξε ποτέ. Τα αιτήματα για απομάκρυνση δέντρων ξερών και επικίνδυνων προωθούνται αποσπασματικά σε εργολάβους, καθώς η ανταποδοτική λειτουργία των δήμων έχει οδηγήσει στη διάλυση των υποδομών σε έμψυχο δυναμικό, σε εργαλεία και μηχανήματα. Οι εργολάβοι παρέχουν με βάση το κέρδος τους, όπως πάντα, κακής ποιότητας ακριβοπληρωμένες υπηρεσίες, με αποτέλεσμα όλες αυτές οι απαραίτητες φροντίδες να μετατρέπονται πάλι σε «ατομική υπόθεση». Ετσι, όσοι έχουν τη δυνατότητα και πληρώνουν υπέρογκα ποσά για γερανοφόρα και κλαδευτικά, προστατεύονται. Η πλειοψηφία όμως τα αφήνει όλα στη μοίρα τους, με αποτέλεσμα να βλέπουμε αυτές τις εικόνες που περιγράψαμε παραπάνω...

(Ολόκληρο το άρθρο στον «902.gr»)


Τεύκρος ΠΑΝΤΕΛΟΓΛΟΥ
Γεωπόνος - γεωτεχνικός, δημοτικός σύμβουλος Διονύσου με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» και μέλος του ΔΣ του ΓΕΩΤΕΕ
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου