Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ: Κύλησαν οι γλίτσες και βρήκανε τους Γκαίμπελς
Παρατήρηση 1η: Ο φασισμός γεννιέται μέσα στους υπονόμους του συστήματος της καπιταλιστικής αγριότητας, της εκμετάλλευσης, της σήψης, της διαφθοράς. Ειδικά, δε, σε συνθήκες κρίσης αυτού του συστήματος, του καπιταλιστικού συστήματος, ο φασισμός γιγαντώνεται και αξιοποιείται από τις κυρίαρχες οικονομικές ελίτ ώστε να διατηρήσουν την κυριαρχία τους με μοχλό τον αυταρχισμό και την τρομοκρατία.
Παρατήρηση 2η: Ανάλογα με το μέγεθος της κρίσης ορίζονται και οι ανάγκες της οικονομικής ολιγαρχίας. Για να τσακίσει τις αντιστάσεις ή για να ξεστρατίσει την οργή που προκαλεί η πολιτική της, με την οποία μετακυλύει τα βάρη της κρίσης στο λαό, ο φασισμός αξιοποιείται είτε ως επικουρικός παρακρατικός μηχανισμός της εξουσίας της, είτε ακόμα και ως επίσημη μορφή πολιτικής διαχείρισης των υποθέσεών της.
- Αυτό συνέβη το 1919 στην Ιταλία όταν ο μεγιστάνας Ανιέλι έπαιρνε από το χεράκι τον Μουσολίνι και τον παρουσίαζε στους βιομηχάνους, στην έδρα του Συνδέσμου Βιομηχάνων της Ιταλίας, ως τον πιστότερο υπηρέτη της τάξης τους.
- Αυτό συνέβη όταν συγκροτούνταν τάγματα εφόδου χρηματοδοτούμενα από εργοστασιάρχες και χτυπούσαν εργάτες και απεργίες, όπως γινόταν το 1920 στην Ιταλία από τους μελανοχίτωνες.
- Αυτό συνέβη όταν ο βασιλιάς Βιτόριο Εμμανουέλε έπαιρνε υπό την αγκάλη του τον «Ντούτσε» και τον διόριζε πρωθυπουργό το 1922.
- Αυτό συνέβη στη Γερμανία με τον Χίτλερ να κάνει πραξικόπημα το 1923 και δέκα χρόνια αργότερα οι τραπεζίτες και οι βιομήχανοι να τον διορίζουν καγκελάριο.