Αναδιανομή γης υπέρ του λαού: Η αγροτική μεταρρύθμιση στην Κούβα

Γράφει ο Νίκος Μόττας* // Στο Ατέχνως

Με αφορμή τις συνεχιζόμενες αγροτικές κινητοποίησεις – και το δίκαιο αγώνα της μικρομεσαίας αγροτιάς ενάντια στη βαρβαρότητα των μέτρων της μνημονιακής συγκυβέρνησης- αξίζει να ταξιδέψουμε πίσω στο παρελθόν. Να αλλάξουμε χρόνο και τόπο και απ’ την σημερινή Ελλάδα- την Ελλάδα της «αριστερής» κυβέρνησης, της κοινής αγροτικής πολιτικής της ΕΕ και των μνημονίων- να πάμε στην επαναστατημένη Κούβα του 1959. Γιατί στην Κούβα του ’59; Διότι, όπως είναι γνωστό, η πρώτη και κύρια νομοθετική πράξη στην οποία προχώρησε τότε η επαναστατική κυβέρνηση ήταν η λεγόμενη «αγροτική μεταρρύθμιση».

Η κουβανική αγροτική μεταρρύθμιση (Reforma Agrária), μια σειρά νόμων από το 1959 έως το 1963, υπήρξε η πρώτη προτεραιότητα της επαναστατικής κυβέρνησης. Κύριος σκοπός της η αναδιανομή γης προς όφελος των ακτημόνων και των φτωχών αγροτών που αναγκάζονταν να πουλάνε την εργατική τους δύναμη σε μεγαλοκτηματίες για ένα κομμάτι ψωμί. Πράγματι, η κατάσταση που είχε να αντιμετωπίσει η επαναστατική κυβέρνηση ήταν ένα καθεστώς κυριαρχίας των μεγαλοτσιφλικάδων: το 1,5% των ιδιοκτητών κατείχε το 46% της γης και όπου τα 2/3 των εργαζόμενων σε αγροτικές δουλειές ήταν ακτήμονες μεροκαματιάρηδες. Ήδη από το φθινόπωρο του 1958, λίγους μήνες πριν την οριστική πτώση της δικτατορίας του Μπατίστα, με το νόμο 3 της Σιέρρα Μαέστρα οι επαναστατικές δυνάμεις είχαν ξεκινήσει την εφαρμογή της αναδιανομής γης στις ήδη απελευθερωμένες περιοχές. Άλλωστε, η φτωχή αγροτιά της κουβανικής επαρχίας αποτέλεσε βασικό σύμμαχο των επαναστατικών δυνάμεων απέναντι στον κυβερνητικό στρατό κατά τη διάρκεια του αντάρτικου αγώνα (1956-59).

«Μικρογραφία», αυτοβιογραφικό ποίημα του Κ. Βάρναλη

Επιμέλεια Ηρακλής Κακαβάνης //

Ο Κώστας Βάρναλης γεννήθηκε στις  14 Φλεβάρη 1884 (αναλυτικά ΕΔΩ) και τη Δευτέρα 16 Δεκέμβρη 1974, στις 10μ.μ «έφυγε» από τη ζωή (αναλυτικά ΕΔΩ), γεμάτος χρόνια έργο και δόξα ο Κώστας Βάρναλης . Με αφορμή αυτή την επέτειο δημοσιεύουμε το ποίημά του «Μικρογραφία» (από τη συλλογή «Ελεύθερος κόσμος», 1966) όπου ιστορεί ο ίδιος τα παιδικά του χρόνια.

ΜΙΚΡΟΓΡΑΦΙΑ

Καλωσύνη δε γνώρισα! Παιδάκι
δεν άπλωσε κανείς να με χαηδέψει,
να με πάρει αγκαλιά να με φιλήσει.
Το στερνοπαίδι εγώ και τ’ αποσπόρι,

με διώχναν όλοι κι όλοι με χτυπούσαν!
Δε μ’ έλεγε κανείς με τ’ όνομά μου.
«Αφτός» και «μπρε» και «σουτ εσύ! Δεν είσαι
παιδί μας! Σ’ αγοράσαμε από μάβρην

κατσιβέλα μισό τσουβάλι πίτουρα!»
Το πίστεβα και ζάρωνα στην κώχη.
Μάζεμα εγώ και ξένος, δεν κοτούσα
να παίζω, να γυρέβω – ούτε να κλάψω.