Εργάτες μεταλλωρύχοι στο χώρο δουλιάς τους, στις αρχές του περασμένου αιώνα
Η
νεαρή εργατική τάξη της Ελλάδας δεν άργησε να βρεθεί αντιμέτωπη με τα
όπλα. Γεγονός που στην απεργία, π.χ., των μεταλλωρύχων της Σερίφου το
1916 είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία τεσσάρων εργατών. Δύο χρόνια πριν,
οι συνδικαλιστές Μπεναρόγια και Γιονάς θα γίνονταν οι πρώτοι πολιτικοί
εξόριστοι στην ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος. Βάσει του
Νόμου ΤΟΔ/ 1871 " Περί καταδιώξεως της ληστείας ", που το 1913
επεκτάθηκε ώστε να συμπεριλάβει την εκτόπιση κάθε ατόμου που κρινόταν
ένοχο για διατάραξη της δημόσιας ασφάλειας ( Ν. 121/1913), οι δύο
σοσιαλιστές - στελέχη της Φεντερασιόν συνελήφθησαν το 1914 στη
Θεσσαλονίκη και εξορίστηκαν στη Νάξο, επειδή μετείχαν στην οργάνωση της
απεργίας των καπνεργατών. Τον Ιούλη του 1919 οι τέσσερις σοσιαλιστές που
είχαν εκλεγεί στη διοίκηση της ΓΣΕΕ από το Ιδρυτικό της Συνέδριο
εκτοπίστηκαν στη Φολέγανδρο, πυροδοτώντας την πρώτη πανελλαδική πολιτική
απεργία.Τον Οκτώβρη του 1919, η κυβέρνηση Βενιζέλου παρέπεμψε τους απεργούς μυλεργάτες στο στρατοδικείο. Η επόμενη ( του Δ. Γούναρη) θα χρησισμοποιήσει εναντίον των απεργών σιδηροδρομικών το μέτρο της επιστράτευσης ( 14. 3. 1921). 38 εξ αυτών καταδικάστηκαν σε καταναγκαστικά έργα, ενώ 580 στάλθηκαν στο μικρασιατικό μέτωπο. Η επιστράτευση εφαρμόστηκε ξανά στις 11.6. 1924 στην απεργία των ναυτεργατών.
Το 1924, η κυβέρνηση του Α. Παπαναστασίου ( του " πατέρα της Δημοκρατίας" ) ψήφισε το νομοθετικό διάταγμα " Περί συστάσεως εν εκάστω Νομώ Επιτροπών επί της Δημοσίας Ασφαλείας", το οποίο τροποποιήθηκε το 1926 επί δικτατορίας Θ. Πάγκαλου για να εφαρμοστεί κατά του ΚΚΕ. Ο νόμος προέβλεπε τη σύσταση επιτροπών ασφαλείας σε όλους τους νομούς της χώρας, αποτελούμενων από τον εκάστοτε Νομάρχη, Εισαγγελέα και Διοικητή της Χωροφυλακής. Οι επιτροπές αυτές είχαν το δικαίωμα, κατόπιν πρότασης των αστυνομικών Αρχών, να προβαίνουν στην εκτόπιση κάθε υπόπτου που θεωρούνταν απειλή " δια το κράτος και την κοινωνίαν", δίχως να έχει προηγηθεί απαραιτήτως κάποια δικαστική απόφαση ή να έχει διαπραχθεί αναγκαστικά κάποια νομική παράβαση. Η υποψία και μόνο ήταν αρκετή. Το μέτρο της " προληπτικής " εκτόπισης θα ενεργοποιηθεί και πάλι επί πρωθυπουργίας Βενιζέλου τον Ιούλη του 1931 ( Ν. 5174/ 1931).
Μεγάλη εργατική απεργία στον Πειραιά τη δεκαετία του 1920
