Οι 147 εταιρείες που ελέγχουν τα πάντα. Κεφάλαιο και δικτυακή τοπολογία
Οι 1318 πολυεθνικές που συγκροτούν τον πυρήνα της παγκόσμιας
οικονομίας.Οι υπερσυνδεδεμένες μεταξύ τους εταιρίες αναπαρίστανται με
κόκκινο χρώμα,ενώ οι αρκετά συνδεδεμένες με κίτρινο.Το μέγεθος της
τελείας αντιπροσωπεύει τα έσοδα της εταιρείας.
http://www.forbes.com/sites/bruceupbin/2011/10/22/the-147-companies-that-control-everything/
http://www.newscientist.com/article/mg21228354.500-revealed--the-capitalist-network-that-runs-the-world.html#.UrBinvRdV1F
http://www.sarajevomag.gr/entipa/teuhos_70/i70_p13_kefalaio.html
Η παραπάνω εικόνα αποτελεί μια προσπάθεια χαρτογράφησης των διασυνδέσεων μεταξύ των μεγαλύτερων πολυεθνικών εταιρειών που πραγματοποιήθηκε από το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Ζυρίχη.
Παρατηρώντας τη δομή του σχήματος θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελεί μια μορφή δικτυακής οργάνωσης.Συνήθως,στην μορφή-δίκτυο αποδίδεται θετική χροιά,και συχνά αποτελεί και ιδεατή τοπολογική δομή συγκρότησης προταγμάτων με αντι-ιεραρχική και απο-κεντρωτική στόχευση.Η πραγματικότητα,όμως,είναι πιο πολύπλοκη από μια απλή δυαδικού τύπου ταξινόμηση μανιχαιστικής χροιάς ανάμεσα στο καλό δίκτυο και την ανεπιθύμητη ιεραρχία.Άλλωστε,πλήρως αποκεντρωμένο δίκτυο δεν υπάρχει,ούτε αντίστοιχα υφίσταται ο απόλυτα γραμμοποιημένος και ιεραρχημένος χώρος.Ουσιαστικά,πρόκειται για δύο ακρότατα/ιδεότυπους που παράγουμε νοητά,ώστε να εξετάσουμε τις έννοιες στην καθαρότητά τους.Τα δίκτυα,λοιπόν,μπορούν και αυτά να εμφανίσουν συμπτώματα συγκεντρωτισμού.Μάλιστα,υποστηρίζουμε πως η σχέση-κεφάλαιο στη σύγχρονη μορφή της μπορεί να αναπαρασταθεί καλύτερα με το τοπολογικό μοντέλο του ''απο-κεντροποιημένου δικτύου''.
Κλασικό παράδειγμα της συγκέντρωσης σε ένα δίκτυο είναι ο κόμβος. Ο κόμβος αποτελεί ένα σημείο του δικτύου από το οποίο μια πολλαπλότητα άλλων σημείων πρέπει να περάσουν ώστε να δράσουν.Μορφές κόμβου μπορεί να είναι η πρωτεύουσα μιας χώρας,οι αντίστοιχοι κόμβοι σε ένα οδικό δίκτυο ή ακόμα και ενεργειακές πηγές όπως το πετρέλαιο,γύρω από το οποίο στήνεται ένα ολόκληρο παιχνίδι γεωπολιτικής.Ο κόμβος ασκεί μια ιδιότυπη μορφή δύναμης-ισχύος που μπορεί να αποκληθεί βαρύτητα.Χρησιμοποιώντας την κλασική αντίληψη της βαρύτητας ως ''δύναμης από απόσταση'',μπορούμε να πούμε ότι οι κόμβοι ασκούν έλξη σε άλλα αντικείμενα αναγκάζοντάς τα να εισέλθουν στο πεδίο τους.Έτσι,ο κόμβος αναδιοργανώνει τις σχέσεις ανάμεσα στα σημεία του δικτύου, αναγκάζοντάς τα να εισέλθουν στο πεδίο έλξης του και να περάσουν από αυτόν.Αν ανατρέξουμε στην εικόνα στην αρχή,θα δούμε ότι οι επιχειρήσεις που συναπαρτίζουν τον πυρήνα της σφαίρας, περιβάλλονται από ένα τεράστιας πυκνότητας δίκτυο το οποίο εξασθενεί προοδευτικά,καθώς κατευθυνόμαστε στην περιφέρεια των δευτερεουσών εταιρειών.
Ουσιαστικά σε ένα δίκτυο η ισχύς του κάθε σημείου μετριέται από την ικανότητά του να ασκεί δύναμη-επιρροή στα άλλα σημεία του δικτύου και από το εύρος της χωρο-χρονική κλίμακας αυτής της ικανότητας για δράση.Για παράδειγμα,τα ''μεγα-μονοπώλια'' που απαρτίζουν τους κυριότερους παίκτες του καπιταλιστικού παιγνίου,έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν κεφάλαια σε ελάχιστα δευτερόλεπτα(χρονική μικρο-κλίμακα)καλύπτοντας τεράστιες γεωγραφικές αποστάσεις(χωρική μακρο-κλίμακα),κάτι το οποίο δεν διαθέτουν εταιρείες μικρότερης δυναμικής.
http://www.forbes.com/sites/bruceupbin/2011/10/22/the-147-companies-that-control-everything/
http://www.newscientist.com/article/mg21228354.500-revealed--the-capitalist-network-that-runs-the-world.html#.UrBinvRdV1F
http://www.sarajevomag.gr/entipa/teuhos_70/i70_p13_kefalaio.html
Η παραπάνω εικόνα αποτελεί μια προσπάθεια χαρτογράφησης των διασυνδέσεων μεταξύ των μεγαλύτερων πολυεθνικών εταιρειών που πραγματοποιήθηκε από το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Ζυρίχη.
Παρατηρώντας τη δομή του σχήματος θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελεί μια μορφή δικτυακής οργάνωσης.Συνήθως,στην μορφή-δίκτυο αποδίδεται θετική χροιά,και συχνά αποτελεί και ιδεατή τοπολογική δομή συγκρότησης προταγμάτων με αντι-ιεραρχική και απο-κεντρωτική στόχευση.Η πραγματικότητα,όμως,είναι πιο πολύπλοκη από μια απλή δυαδικού τύπου ταξινόμηση μανιχαιστικής χροιάς ανάμεσα στο καλό δίκτυο και την ανεπιθύμητη ιεραρχία.Άλλωστε,πλήρως αποκεντρωμένο δίκτυο δεν υπάρχει,ούτε αντίστοιχα υφίσταται ο απόλυτα γραμμοποιημένος και ιεραρχημένος χώρος.Ουσιαστικά,πρόκειται για δύο ακρότατα/ιδεότυπους που παράγουμε νοητά,ώστε να εξετάσουμε τις έννοιες στην καθαρότητά τους.Τα δίκτυα,λοιπόν,μπορούν και αυτά να εμφανίσουν συμπτώματα συγκεντρωτισμού.Μάλιστα,υποστηρίζουμε πως η σχέση-κεφάλαιο στη σύγχρονη μορφή της μπορεί να αναπαρασταθεί καλύτερα με το τοπολογικό μοντέλο του ''απο-κεντροποιημένου δικτύου''.
Κλασικό παράδειγμα της συγκέντρωσης σε ένα δίκτυο είναι ο κόμβος. Ο κόμβος αποτελεί ένα σημείο του δικτύου από το οποίο μια πολλαπλότητα άλλων σημείων πρέπει να περάσουν ώστε να δράσουν.Μορφές κόμβου μπορεί να είναι η πρωτεύουσα μιας χώρας,οι αντίστοιχοι κόμβοι σε ένα οδικό δίκτυο ή ακόμα και ενεργειακές πηγές όπως το πετρέλαιο,γύρω από το οποίο στήνεται ένα ολόκληρο παιχνίδι γεωπολιτικής.Ο κόμβος ασκεί μια ιδιότυπη μορφή δύναμης-ισχύος που μπορεί να αποκληθεί βαρύτητα.Χρησιμοποιώντας την κλασική αντίληψη της βαρύτητας ως ''δύναμης από απόσταση'',μπορούμε να πούμε ότι οι κόμβοι ασκούν έλξη σε άλλα αντικείμενα αναγκάζοντάς τα να εισέλθουν στο πεδίο τους.Έτσι,ο κόμβος αναδιοργανώνει τις σχέσεις ανάμεσα στα σημεία του δικτύου, αναγκάζοντάς τα να εισέλθουν στο πεδίο έλξης του και να περάσουν από αυτόν.Αν ανατρέξουμε στην εικόνα στην αρχή,θα δούμε ότι οι επιχειρήσεις που συναπαρτίζουν τον πυρήνα της σφαίρας, περιβάλλονται από ένα τεράστιας πυκνότητας δίκτυο το οποίο εξασθενεί προοδευτικά,καθώς κατευθυνόμαστε στην περιφέρεια των δευτερεουσών εταιρειών.
Ουσιαστικά σε ένα δίκτυο η ισχύς του κάθε σημείου μετριέται από την ικανότητά του να ασκεί δύναμη-επιρροή στα άλλα σημεία του δικτύου και από το εύρος της χωρο-χρονική κλίμακας αυτής της ικανότητας για δράση.Για παράδειγμα,τα ''μεγα-μονοπώλια'' που απαρτίζουν τους κυριότερους παίκτες του καπιταλιστικού παιγνίου,έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν κεφάλαια σε ελάχιστα δευτερόλεπτα(χρονική μικρο-κλίμακα)καλύπτοντας τεράστιες γεωγραφικές αποστάσεις(χωρική μακρο-κλίμακα),κάτι το οποίο δεν διαθέτουν εταιρείες μικρότερης δυναμικής.