Στις 16 Φεβρουαρίου 1942 δημοσιεύεται η ιδρυτική προκήρυξη του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού
«Ο εθνικοαπελευθερωτικός ανταρτοπόλεμος έχει πρωτεύουσα σημασία για την απελευθέρωση της χώρας από τον ξενικό ζυγό. Οι κομμουνιστές πρέπει να μαζικοποιήσουν και να επεκτείνουν το αντάρτικο κίνημα στην ύπαιθρο, να περιφρουρήσουν τον εθνικοαπελευθερωτικό του χαρακτήρα…».
Το Γενάρη του 1942 οι Κεντρικές Επιτροπές του ΚΚΕ και του ΕΑΜ συμφώνησαν να κάνουν επίσημα γνωστή την απόφασή τους για τη δημιουργία του νέου στρατού της Αντίστασης με την ονομασία Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ). Με τις ίδιες αποφάσεις, η Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή που καθοδηγούνταν από το ΕΜΑ και ήταν το ανώτατο μέχρι τότε στρατιωτικό επιτελείο του ένοπλου αγώνα, ανασυγκροτήθηκε, διευρύνθηκε και μετονομάστηκε σε Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ. Επίσης, ο Αρης Βελουχιώτης στάλθηκε οριστικά στο βουνό για να αρχίσει την οργάνωση του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη.
Στις 16 Φλεβάρη του 1942 κυκλοφόρησε πλατιά η Ιδρυτική Προκήρυξη του ΕΛΑΣ. Σ’ αυτή διατυπώνονται οι σκοποί του λαϊκού στρατού που ήταν:
1) Αγώνας για την απελευθέρωση της χώρας από τους ξένους κατακτητές.
2) Περιφρούρηση των κατακτήσεων του λαού και των ελευθεριών του εναντίον κάθε επιβουλής.
3) Εξασφάλιση της τάξης μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών, ώστε ο λαός να μπορεί να εκφράσει πραγματικά ελεύθερα τη θέλησή του, για το πολίτευμα και την κυβέρνησή του.