Το ριφιφί της Eldorado Gold: Από την Ελλάδα στα Μπαρμπέιντος μέσω Ολλανδίας

Πώς μια πολυεθνική από τον Καναδά φοροαποφεύγει στην Ελλάδα με τη χρήση εταιρειών-θυρίδων στην Ολλανδία      Nick Barnets, Νίκος Τσιραμπίδης, Νικόλας Λεοντόπουλος

 

Οι υποστηρικτές της εξόρυξης χρυσού στα αρχαία δάση της Χαλκιδικής δεν έπαψαν να επικαλούνται ένα και μοναδικό επιχείρημα: τα οικονομικά οφέλη για τη χώρα. Η έρευνα της ολλανδικής ΜΚΟ SOMO αποδεικνύει πως ούτε αυτό ισχύει: Ο επενδυτής, η καναδική Eldorado, έχει φτιάξει ένα τούνελ με το οποίο τα κέρδη "εξορύσσονται" προς εξωτικούς φορολογικούς παραδείσους.

Τον Απρίλιο του 2013, το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την προσφυγή εναντίον της εξόρυξης χρυσού από την Eldorado Gold και την ελληνική θυγατρική της, την Ελληνικός Χρυσός, των εταιρειών δηλαδή που εκμεταλλεύονται τα κοιτάσματα στη Χαλκιδική.

Το δικαστήριο στο σκεπτικό του υπέρ της επένδυσης ανέφερε πως “οφέλη στην εθνική οικονομία θα προκύψουν” [...] από την “αύξηση του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της χώρας μέσω της φορολογίας του φορέα εκμετάλλευσης και των επιχειρήσεων που σχετίζονται με την επένδυση”.

Ένα μόλις χρόνο μετά, αυτό τουλάχιστον το επιχείρημα των ανώτατων δικαστών αποδεικνύεται σαθρό. Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά ευρήματα (η τελική έκθεση θα δημοσιευτεί τον Ιανουάριο του 2015) της ολλανδικής ΜΚΟ SOMO, η Eldorado Gold χρησιμοποιεί μια σειρά από ολλανδικές εταιρείες-θυρίδες (mailbox companies) για να φοροαποφεύγει στην Ελλάδα.



Με τον όρο εταιρεία-θυρίδα εννοούνται οι θυγατρικές εταιρείες που ιδρύονται ώστε να αποτελέσουν αγωγό, δίαυλο εισοδήματος. Οι εταιρείες αυτού του τύπου χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά κεφαλαίων από τα κράτη όπου γίνεται η επένδυση σε κράτη (“φορολογικές δικαιοδοσίες”) με πολύ χαμηλή φορολογία. Γι αυτό τον λόγο οι επιχειρηματικοί όμιλοι ή οι θυγατρικές τους, ιδρύονται και έχουν την έδρα τους σε χώρες με μικρή ή ανύπαρκτη φορολόγηση. Μπορούν είτε να μεταφέρουν το εισόδημα τους εκεί είτε να το διοχετεύσουν από εκεί σε φορολογικούς παραδείσους χωρίς να χρειαστεί να καταβάλουν φόρους ούτε στις χώρες «καταγωγής» τους ούτε σε αυτές στις οποίες δραστηριοποιούνται.

Στην προκαταρκτική της έκθεση, η ολλανδική ΜΚΟ SOMO (Κέντρο για την Έρευνα των Πολυεθνικών Εταιρειών) διαπιστώνει ότι η χρήση εταιρειών-θυρίδων με έδρα την Ολλανδία είναι μια προσφιλής τακτική των εταιρειών εξόρυξης ώστε να αποφεύγουν τους φόρους.

Παρότι η Ολλανδία δεν αποτελεί φορολογικό παράδεισο, όπως η Ελβετία ή τα νησιά Κέιμαν, στην ουσία λειτουργεί ως ένας ιδιότυπος φορολογικός μεσάζων: Διευκολύνει τη φοροαποφυγή των πολυεθνικών εταιρειών μέσω της χρήσης εταιρειών-θυρίδων οι οποίες διοχετεύουν κεφάλαια με ενδιάμεσο σταθμό την Ολλανδία προς δικαιοδοσίες με χαμηλό ή μηδενικό φόρο επί του εταιρικού εισοδήματος.