Συρματοπλέγματα εντός, εκτός και επί τα αυτά
Γράφει η Σοφία X. Χουδαλάκη // Στο ΑτέχνωςΟδοιπόροι, πρόσφυγες, μετανάστες, πλάνητες, όπως και αν τους βαφτίσεις είναι αυτοί που περισσεύουν. Είναι τα σκουπίδια της ανάπτυξης, είναι οι άνθρωποι που δεν χωράνε σε καμία κοινωνία, σε κανένα σχήμα, σε κανένα σπίτι. Είναι οι περιττοί άνθρωποι, που καθίστανται τέτοιοι όταν εκθεμελιώνονται οι κοινωνικές δομές των χωρών τους. Οι βόμβες, ο πόλεμος και η απειλή κατά της ζωής είναι ο ένας τρόπος να μετακινηθούν τα εσωτερικά όρια των κοινωνιών, πετώντας εκτός τους άτυχους της τοπικής ανθρωπογεωγραφίας. Ο άλλος είναι οι ραγδαίες, οι ριζικές οικονομικές αναδιατάξεις. Και στις δύο περιπτώσεις οι έχοντες αποκτούν περισσότερα, ενώ οι μη έχοντες ή οι έχοντες λίγα απολλύουν τα πάντα. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται δύο κοινωνικές κατηγορίες, αυτοί που τα έχουν όλα και αυτοί που δεν έχουν τίποτα.
Η περίφημη κοινωνική πυραμίδα ανήκει στο παρελθόν, αφού αντικατοπτρίζει – έστω και συμβολικά – κοινωνικά στρώματα που δεν υπάρχουν πια. Εδώ και χρόνια, από τη δεκαετία του ’90, η πυραμίδα αλλάζει σχήμα και περιεχόμενο. Η κορυφή της γίνεται όλο και στενότερη, όλο και ισχυρότερη, όλο και πιο αιχμηρή. Την ίδια ώρα η βάση της ομογενοποιείται και διευρύνεται, συμπεριλαμβάνοντας σχεδόν το σύνολο των ανθρώπων, σε όλα τα κράτη, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της οικουμένης.