Δώρο Πάσχα. Μια πονεμένη υπόθεση

Ένα σύντομο χρονικό της ιστορίας των επιδομάτων καλοκαιρινής άδειας, δώρου Χριστουγέννων και δώρου Πάσχα, από την καθιέρωση στην κατάργηση 

 

ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ  απο Ημεροδρόμος

Μέχρι την Μ. Τετάρτη έπρεπε να καταβληθεί το Δώρο του Πάσχα στους εργαζόμενους του Δημοσίου και σε όλους τους συνταξιούχους. Η σφαγή όμως των μισθών και των εργασιακών δικαιωμάτων παίρνει πλέον μόνιμα χαρακτηριστικά. Για τρίτη συνεχή χρονιά, μετά τις περικοπές του 2011 και του 2012, δεν θα καταβληθεί το δώρο.
Ο 13ος μισθός (δώρο Χριστουγέννων) και ο 14ος μισθός (επιδόματα εορτών Πάσχα και αδείας μετ’ αποδοχών) είναι μέρος των ετήσιων αποδοχών των εργαζομένων, καθιερωμένα εδώ και δεκαετίες.
Το δώρο του Πάσχα έχει τις ρίζες του στην προ του 1821 εποχή, επί τουρκοκρατίας. Ο ιστοριοδίφης Θ. Βαγενάς, μελετώντας τα κρατικά αρχεία βρήκε ένα έγγραφο που μαρτυρεί πως οι τυπογράφοι στα 1822 ζητούσαν να πάρουν και το «δώρο» του Πάσχα. Το απόσπασμα καταγράφεται στην «Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος» του Γ. Κορδάτου στις σελίδες 29 – 30:

«Βρισκόμαστε ακόμα – γράφει ο Βαγενάς – στις αρχές του Μεγάλου Αγώνα του Εικοσιένα. Το Απρίλη του 1822 η Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος ήταν εγκατεστημένη στην Κόρινθο, όπου έμεινε μέχρις ότου ο κίνδυνος από την κάθοδο του Δράμαλη – πασά την ανάγκασε να κατέβη στο Αργος. Εκεί στην Κόρινθο είχε μεταφερθεί και το Τυπογραφείο της Διοικήσεως, όπου δούλευαν οι πρώτοι νεοέλληνες τυπογράφοι μ’ επικεφαλής τον Κωνσταντίνο Τόμπραν και τον ανεψιό του τον Ιωάννη Τόμπρα. Λίγο πριν από τις γιορτές του Πάσχα, ο Κ. Τόμπρας, εκ μέρους του συνεργείου των τυπογράφων της Κορίνθου, έστειλε μια αίτησί του προς την Ελληνική διοίκηση, (που περισώθηκε στα Γενικά αρχεία του Κράτους), αυτήν εδώ: ‘‘Προς το Μινιστέριον της Οικονομίας. Επειδή και κατ’ αυτάς έφθασαν αι του Πάσχα εορτάσιμοι ημέραι και θέλομεν ν’ αγοράσωμεν άλλος παπούτσια, άλλος τζουράπια και άλλος άλλο τι, δια τούτο παρακαλούμεν το Μινιστέριον να μας δώση ολίγα γρόσια δια ν’ απεράσωμεν ταύτας τας εορτασίμους ημέρας, αναπληρούντες τας χρείας μας. 1822 Απριλίου α΄. Κωνσταντίνος Τόμπρας’’.» (Εφ. Αλλαγή, φ. 18 Φεβρ. 1952).

Στη συνέχεια του άρθρου του, προσθέτει ο Βαγενάς, πως το δώρο ήταν παλιά συνήθεια: «Κατά την γνώμην μας η παροχή δώρου για τις γιορτές στους εργάτες τυπογράφους αποτελούσε παράδοση και μέσα στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Και το δώρο αυτό λεγόταν χαρετλίκι (από την τουρκική λέξη χαϊρέτ = χάρισμα). Και στην περίληψη του εγγράφου εκείνου σημειώνονται τα’ ακόλουθα: ‘ ‘Κωνσταντίνος Τόμπρας, τυπογράφος, διά να του δώσωμεν χαρετλίκι. α΄ Απριλίου 1822. Κόρινθος’’».