Κυριακή 21 Μαρτίου 2021

Τι περιμένετε; Οι λύκοι να σας ταΐσουν αντί να σας καταβροχθίσουν;


Με το ξέσπασμα του κύματος καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση στον χώρο του θεάτρου, σχεδόν ταυτόχρονα (28.1.2021) άνοιξε η συζήτηση για την ανάγκη διαμόρφωσης κώδικα δεοντολογίας στον χώρο του Πολιτισμού. Η συζήτηση αυτή άνοιξε με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και του υπουργείου. Πρώτος ο υφυπουργός Πολιτισμού σαν έτοιμος από καιρό πρότεινε τη «λύση», την οποία στην πορεία επανέλαβε και ο πρωθυπουργός. Εκτοτε έχουν πληθύνει οι φωνές που μιλάνε για την αναγκαιότητα κατάρτισης τέτοιων κανονισμών. Κρατικοί φορείς (π.χ. διοίκηση Εθνικού Θεάτρου), πανεπιστημιακά ιδρύματα, ΜΚΟ, Ιδρύματα Πολιτισμού, εργοδοτικοί φορείς, όλοι μαζί διατείνονται ότι η λύση στο πρόβλημα της παρενόχλησης και της κακοποίησης στους χώρους δουλειάς είναι οι κώδικες δεοντολογίας λες και η αιτία του προβλήματος είναι η μέχρι τώρα απουσία τους.

Ολοι, δηλαδή, οι εκμεταλλευτές της δουλειάς των ηθοποιών και όλων των εργαζομένων στο Θέαμα - Ακρόαμα εμφανίζονται ως αυτοί που τάχα θα λύσουν το πρόβλημα ή έστω θα στείλουν μήνυμα μηδενικής ανοχής.

Αναζητούν συνενόχους!

Σε άρθρο του ο υφυπουργός Πολιτισμού στην εφημερίδα «Τα Νέα» (Σαββατοκύριακο 20 - 21 Φλεβάρη) διατύπωσε με σαφήνεια ότι «δεν είναι πρόθεσή μας να υποκαταστήσουμε κανέναν» και κάλεσε για άλλη μια φορά το ΣΕΗ «να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τους εργοδότες, προκειμένου να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο αυτορρύθμισης, που θα διασφαλίζει ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον».

Δηλαδή:

  • Ο υφυπουργός της κυβέρνησης που έναν χρόνο τώρα δεν έχει πάρει κανένα μέτρο για να ανοίξουν με ασφάλεια οι χώροι Πολιτισμού, που έχει καταδικάσει τους καλλιτέχνες σε έναν χρόνο ανεργία, δίνοντας σε ένα πολύ μικρό κομμάτι ένα πενιχρό επίδομα, θα είναι εγγυητής ενός ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος;
  • Οι εργοδότες, που αρνούνται την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης, που δεν πληρώνουν για τις πρόβες, που κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κρίσης πλήρωναν ακόμα και με σάντουιτς θα διαμορφώσουν κλίμα ασφάλειας στα θέατρα;

Οχι, βέβαια!

Αυτό που επιδιώκεται μέσα από όλη αυτήν τη συζήτηση είναι να καλλιεργείται διαρκώς η ιδέα της ταξικής συνεργασίας, η ιδέα ότι κράτος, εργοδότες και εργαζόμενοι δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα. Οτι έχουν τα ίδια προβλήματα και κατά συνέπεια μπορούν να κάθονται στο τραπέζι του διαλόγου και να βρίσκουν από κοινού λύσεις που να συμφέρουν όλους.

Οι πρόθυμοι βρέθηκαν

Απέναντι σε αυτό το προσκλητήριο του υπουργείου, η διοίκηση του ΣΕΗ και η διοίκηση της ΠΟΘΑ προτείνουν να φτιάξουν τον «δικό τους» κώδικα δεοντολογίας. Μάλιστα, πολλά μέλη των παρατάξεων που διοικούν έχουν ξεκινήσει έναν μαραθώνιο συζητήσεων, ερευνητικών τάχα διεργασιών, μελέτης κωδίκων και κανονισμών που ισχύουν σε άλλες χώρες, προκειμένου να καταλήξουν σε πρόταση. Κάνουν ημερίδες, στρογγυλά τραπέζια όπου κάθονται μαζί με όλους όσους κάλεσε ο υφυπουργός να βρούνε λύση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πρόσφατο στρογγυλό τραπέζι που οργάνωσε το support art workers με τη συμμετοχή ΜΚΟ (π.χ. Διοτίμα) της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, της ΦΥΛΙΣ (δηλαδή της φοιτητικής ομάδας που έχει αναλάβει την προπαγάνδιση και προώθηση της στρατηγικής της ΕΕ για τη συμμετοχή των γυναικών στην εργασία) με στόχο την αναζήτηση τέτοιων κωδίκων δεοντολογίας στα πρότυπα άλλων χωρών και διατύπωση μιας πρότασης για την Ελλάδα. Με λίγα λόγια, το ίδιο το σωματείο και οι δυνάμεις που το διοικούν εθελοντικά και με περίσσεια «δημιουργικότητα» μπαίνουν μπροστά για την ικανοποίηση των επιθυμιών της εργοδοσίας και του κράτους!

Αν αυτό το συνδυάσουμε με όσα ακούστηκαν στην ημερίδα με θέμα την καλλιτεχνική εργασία στην Ελλάδα (26 - 27 Φλεβάρη) τότε καταλαβαίνουμε ότι η κουβέντα στην πραγματικότητα γίνεται για το τι σωματεία θέλουνε. Από τη συζήτηση και τις τοποθετήσεις πανεπιστημιακών αλλά και ορισμένων συνδικαλιστών (π.χ. από την ΠΟΘΑ) οι οποίοι άνοιξαν τα χαρτιά τους, φαίνεται πως η «φιλοδοξία» τους είναι να μετατραπεί το κίνημα σε έναν γραφειοκρατικό μηχανισμό που θα συνδιαλέγεται με το κράτος, διεκδικώντας «επαγγελματικά περιγράμματα», «κώδικες δεοντολογίας», χρηματοδότηση για σεμινάρια. Παραδείγματα τέτοια υπάρχουν και στα σωματεία της Ομοσπονδίας όπως π.χ. η διοίκηση της ΕΤΕΚΤ, που ήδη έχει πάρει χρηματοδότηση για σεμινάρια ή η διοίκηση της ΣΤΑΖΟΕ, που σε συνεργασία με το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ έβγαλε τα επαγγελματικά περιγράμματα για τους τεχνικούς, έχοντας και τη δέσμευση του Ν. Γιατρομανωλάκη ότι θα τα προχωρήσει, με κίνδυνο χιλιάδες εργαζόμενοι τεχνικοί να καταδικαστούν στην ανεργία με «συμβολή» του ίδιου του σωματείου τους. Διαφαίνεται πιο καθαρά ένας σχεδιασμός της εργοδοσίας, που στηρίζεται και από τις κυβερνητικές δυνάμεις αλλά και από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης.

Η προοπτική της διαμόρφωσης τέτοιων σωματείων είναι τόσο αποκρουστική που για να τη φτιασιδώσουν χρησιμοποιούν γνωστές δοκιμασμένες μεθόδους. Οπως δηλαδή η κυβέρνηση, για να δικαιολογήσει ότι δεν παίρνει μέτρα για την υγεία, επικαλείται την επιτροπή λοιμωξιολόγων, όπως για να σερβίρει τις νέες βαθιές αντιδραστικές αλλαγές στην οικονομία και τα εργασιακά επικαλείται τον βραβευμένο με νόμπελ Πισσαρίδη, έτσι κι εδώ βρίσκονται πανεπιστημιακοί, που αναλαμβάνουν να διαμορφώσουν το ιδεολογικό περιτύλιγμα για τις κατευθύνσεις στο συνδικαλιστικό κίνημα. Φτάσανε μάλιστα να επικαλούνται «έρευνα» του Πανεπιστημίου Κρήτης μέσω 36 συνεντεύξεων εκ των οποίων οι 10 ήταν ο πρόεδρος της ΠΟΘΑ και 9 μέλη του νέου ΔΣ του ΣΕΗ. Η έρευνα αποδείκνυε επιστημονικά(!) ότι οι ηθοποιοί δρουν τώρα μαζικά στο ΣΕΗ, γιατί αυτό ξεπέρασε την κομματική του ταυτότητα. Η αντικειμενικότητα(;) της έρευνας αυτής επιβεβαιώνεται, καθώς η καθηγήτρια που την έκανε δείχνει σταθερά το ενδιαφέρον της για τα σωματεία, διδάσκοντας στην Ακαδημία της ΓΣΕΕ!

Εχουμε ανάγκη κώδικες δεοντολογίας και κανόνες;

Ακόμα όμως κι αν παραβλέπαμε όλα τα παραπάνω, κι αν ξεπεράσουμε τη δικαιολογημένη καχυποψία μας απέναντι σε κινήσεις του κράτους, της κυβέρνησης και των εργοδοτών και εξετάζαμε αν υπάρχει ανάγκη για κώδικες θα είχε σημασία να σταθούμε στις εξής πλευρές:

Τι έρχονται να προσθέσουν οι κώδικες, που δεν μπορεί να καλυφθεί από τις Συλλογικές Συμβάσεις;

Για παράδειγμα, οι εκλεγμένοι στο ΔΣ του ΣΕΗ με το ψηφοδέλτιο της «Δημοκρατικής Ενότητας Ηθοποιών» πρότειναν επέκταση σε όσα προέβλεπε η μέχρι τώρα Σύμβαση ότι «ο ηθοποιός μπορεί να αρνηθεί ρόλο αν η εκτέλεση του ρόλου είναι επικίνδυνη για την υγεία ή τη σωματική του ακεραιότητα ή σε κάθε άλλη περίπτωση που ορίζει ο νόμος». Η πρόταση που κατατέθηκε περιελάμβανε τη ρητή «υποχρέωση του Εθνικού Θεάτρου να έχει γιατρούς Εργασίας και ψυχολόγους, τη δυνατότητα οι ηθοποιοί να απευθύνονται σε αυτούς για οποιοδήποτε περιστατικό εκ μέρους της διοίκησης, του καλλιτεχνικού διευθυντή, σκηνοθετών ή οποιουδήποτε άλλου για σωματικά παραπτώματα, προσβλητική ή βίαιη συμπεριφορά, συκοφαντική δυσφήμιση κ.λπ.». Γιατί το αρνήθηκαν;

Γιατί επιμένουν στην πρόταση του υπουργείου για κώδικες δεοντολογίας;

Μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα έντασης της αντιλαϊκής πολιτικής, επίθεσης σε κάθε εργασιακό και λαϊκό δικαίωμα, μέσα σε συνθήκες όξυνσης της καταστολής, προκειμένου να προχωρήσει αυτή η πολιτική δεν είναι αβάσιμο να ανησυχούμε ότι πιθανώς οι κώδικες δεοντολογίας θα λειτουργήσουν ως ένα επιπλέον φίμωτρο για να μη μιλάει κανείς στους χώρους δουλειάς. Αλλωστε, στις ίδιες τις προτάσεις που διακινούνται από δυνάμεις, που επιδιώκουν τη διαμόρφωση πρότασης του ΣΕΗ, αναφέρεται ότι οι κώδικες πρέπει να στοχεύουν σε χώρους εργασίας απαλλαγμένους από εκφοβισμό και κάθε μορφή βίας. Αραγε η προσπάθεια να πείσεις έναν συνάδελφο να απεργήσει, η περιφρούρηση μιας απεργίας, η καταγγελία μιας εργοδοτικής αυθαιρεσίας θα ερμηνεύονται ως βία; Βία που μάλιστα με βάση τους κώδικες πρέπει να καταγγέλλεται στους προϊσταμένους και τους διευθυντές;

Μπορούν οι κώδικες να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα;

Σε ένα από τη φύση του βαθιά ταξικό εκμεταλλευτικό και άκρως ανταγωνιστικό σύστημα, το να ζητάς μέσα από κανόνες των εργοδοτών «ασφαλέστερους, με περισσότερο σεβασμό» χώρους εργασίας είναι τουλάχιστον ανεδαφικό. Δεν αρκεί να δείχνουμε το τέρας και να το καταγγέλλουμε. Πρέπει να παλέψουμε ενάντια σε εκείνες τις συνθήκες που γεννούν τα τέρατα.

Θα είναι ή δεν θα είναι ευάλωτη μια εργαζόμενη, όταν φοβάται για τη δουλειά της;

Θα είναι ή δεν θα είναι ευάλωτη, αν φοβάται ότι αν μείνει έγκυος θα πρέπει να δουλεύει μέχρι τελευταία στιγμή στη σκηνή, προκειμένου να μη μείνει χωρίς εισόδημα, όπως συζητιέται τώρα στο Εθνικό;

Θα είναι ή δεν θα είναι ευάλωτη, αν γνωρίζει ότι πρέπει να κρατάει τα παιδιά της, γιατί δεν υπάρχει παιδικός σταθμός, τους ηλικιωμένους της οικογένειας, γιατί δεν υπάρχει κρατική φροντίδα για αυτούς;

Είναι τόσα πολλά τα ερωτήματα...

Και όλα αποδεικνύουν ότι η λύση δεν μπορεί να έρθει μέσα από τη θέσπιση κανόνων και κανονισμών.

Είναι, λοιπόν, ανάγκη το κίνημα των καλλιτεχνών να απορρίψει χωρίς δεύτερη σκέψη όλα τα παραπάνω σχέδια. Να μη μετατραπεί σε συνένοχος του εγκλήματος. Να δυναμώσει μέσα από ζωντανές μαζικές διαδικασίες η κατεύθυνση διεκδίκησης, αμφισβήτησης της αντιλαϊκής πολιτικής, που θέτει στο στόχαστρο και το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα. Οι κομμουνιστές διαθέτουμε όλες μας τις δυνάμεις στην προσπάθεια αυτή.


Της
Βαγγελιώς ΠΛΑΤΑΝΙΑ*
* Η Βαγγελιώ Πλατανιά είναι μέλος του Γραφείου της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου