Ο καπιταλισμός βλάπτει σοβαρά την Υγεία του λαού

 

ΒΡΕΤΑΝΙΑ: ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

Από πρόσφατη απεργιακή κινητοποίηση υγειονομικών στη Βρετανία

Οι σχολιαστές στη Βρετανία μιλάνε για τον βαρύ χειμώνα του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) και το Σάββατο 4 Μάρτη το κέντρο του Λονδίνου γνώρισε μια πολύ μεγάλη κινητοποίηση χιλιάδων εργαζομένων στην Υγεία και άλλων σωματείων, με σύνθημα τη στήριξη και σωτηρία του NHS, το οποίο όντως βρίσκεται σε κατάσταση διαρκούς κρίσης υπό τη συνεχή υποστελέχωση και τις περικοπές δαπανών, τη στιγμή που οι ανάγκες αυξάνονται δραματικά (αύξηση πληθυσμού, αύξηση ποσοστού ηλικιωμένων κ.ο.κ.). Πέρσι είχαμε και για πρώτη φορά παρατεταμένες απεργιακές κινητοποιήσεις των ειδικευόμενων γιατρών ενάντια στην περαιτέρω εμπορευματοποίηση της Υγείας και τις αντιδραστικές αλλαγές στους όρους εργασίας τους.

 

Μερικά στοιχεία για τη χειροτέρευση της κατάστασης

 

Το 60% των νοσοκομειακών δομών άναψαν «κόκκινο συναγερμό» τον φετινό χειμώνα, παλεύοντας να αντεπεξέλθουν στη ζήτηση. Τα ράντζα είναι καθημερινό φαινόμενο στους διαδρόμους των νοσοκομείων.¹


Τη διετία 2015 - 16, σχεδόν 475 χιλιάδες ασθενείς ξεπέρασαν τις 4 ώρες αναμονής στα επείγοντα. Χιλιάδες εγχειρήσεις αναβάλλονται λόγω έλλειψης κρεβατιών, ενώ ρεκόρ έχει χτυπήσει ο αριθμός των καρκινοπαθών που περιμένουν πάνω από 2 μήνες την έναρξη της θεραπείας τους. Να σημειωθεί εδώ ότι η Βρετανία έχει ήδη από τους μικρότερους αριθμούς γιατρών ανά 1.000 κατοίκους (μόλις 2.8) μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών και τον μικρότερο αριθμό κρεβατιών νοσηλείας (2,76/1.000).² Στην 5ετία 2011 - 2016 σημειώθηκαν 15 χιλιάδες περισσότεροι θάνατοι από το αναμενόμενο, γεγονός που με βάση τα στατιστικά των νοσοκομείων συσχετίζεται ολοφάνερα με την έλλειψη γιατρών.³ Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ελλείψεις αυξάνονται διαρκώς και στο λοιπό νοσηλευτικό προσωπικό, λόγω συνταξιοδοτήσεων ή μη ευνοϊκών συνθηκών εργασίας για τους νοσηλευτές, που σε μεγάλο ποσοστό είναι γυναίκες (χαμηλές αμοιβές και εξοντωτικά ωράρια εργασίας).⁴ Σε συνθήκες υποστελέχωσης, το 50% του προσωπικού εργάζεται απλήρωτες υπερωρίες για να καλυφθούν οι στοιχειώδεις ανάγκες.⁵

Κυβερνητικά «μπαλώματα» και στο βάθος παραπέρα εμπορευματοποίηση

 

Η κυβέρνηση διατάζει τα νοσοκομεία να πιάσουν τους στόχους εξυπηρέτησης των ασθενών στα επείγοντα, παίρνοντας ορισμένα μέτρα για να αμβλυνθεί η κατάσταση, προωθώντας συνεργασία με τις υπηρεσίες γενικών γιατρών (GPs) ακόμα και την παροχή υπηρεσιών επί τόπου από τα πληρώματα των ασθενοφόρων.⁶ Ταυτόχρονα, αναγνωρίζοντας τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης ανακοίνωσε μια πολύ μικρή «ένεση» επιπλέον χρηματοδότησης στον προϋπολογισμό του 2017 που ανακοινώθηκε στις αρχές Μάρτη.⁷ Ομολογουμένως όμως και αυτή η αύξηση δεν επαρκεί για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες. Το ποσοστό της υγειονομικής δαπάνης στη Βρετανία, ακόμα και με την έκτακτη αύξηση κυμαίνεται στο 10% του ΑΕΠ, που δεν είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Παρ' όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση και οι ειδικοί οικονομικοί αναλυτές κάνουν λόγο για μια τεράστια «μαύρη τρύπα» που απειλεί να καταπιεί ολόκληρο το NHS, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα.⁸ Αρχίζουν στα αστικά ΜΜΕ να εμφανίζονται διάφορες αναλύσεις για το πώς θα μπορούσε το NHS να μειώσει τις δαπάνες του και να γίνει πιο αποδοτικό με καλύτερο management και αξιοποίηση της περιουσίας του και άλλων πόρων (π.χ. κτίρια και ακίνητη περιουσία κ.ο.κ.).

Τα τοπικά Σχέδια Αναμόρφωσης και Βιωσιμότητας (Sustainability& TransformationPlans- STPs): Ο βρετανικός «Καλλικράτης» στην Υγεία

 

Η κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπίσει τον λεγόμενο δημοσιονομικό «εκτροχιασμό» του NHS, έχει ξεκινήσει εδώ και μήνες την επεξεργασία σχεδίων «ανακούφισης» των δομών του NHS, και κυρίως των νοσοκομείων, στο όνομα της «μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας» και της δήθεν «καλύτερης και πιο στοχευμένης παροχής υπηρεσιών σε αυτούς που τη χρειάζονται πραγματικά».
Με όμοιο τρόπο - στο όνομα των «καλύτερων υπηρεσιών στον πολίτη» - είχε προπαγανδίσει και πέρσι την αλλαγή στα συμβόλαια εργασίας των ειδικευόμενων γιατρών, με βάση το σχέδιο για «NHS συνεχούς λειτουργίας 24(ώρες)/ 7(μέρες)». Στην πραγματικότητα, επιχειρούσε να λύσει το πρόβλημα της υποστελέχωσης και της μείωσης του κόστους λειτουργίας των μονάδων, φορτώνοντας το βάρος στους εργαζόμενους γιατρούς.

Τώρα το σχέδιο αφορά μια «στρατηγική συρρίκνωση» του NHS, με κλείσιμο και συνένωση νοσοκομείων και κλινικών και απώτερο στόχο τη μείωση του κόστους κατά 20%, δηλαδή ενός ποσού 22 δισεκατομμυρίων λιρών, στην πενταετία 2016 - 2020. Η αναδιάρθρωση των υπηρεσιών σχεδιάζεται σε τοπικό επίπεδο, με βάση τις ιδιαίτερες τοπικές ανάγκες και στατιστικά, περίπου σε επίπεδο «δήμων» ή «υπερ-δημοτικών» ενοτήτων. Σε όλη τη χώρα εκπονούνται 44 τέτοια σχέδια, με στόχο να έχουν υλοποιηθεί μέχρι το 2020.^{2, 9} Σε θεωρητικό επίπεδο, το σχέδιο περιλαμβάνει αποφόρτιση των νοσοκομείων από όλες τις υπηρεσίες αποκατάστασης και φροντίδας και τη μεταφορά τους στο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης και σε παράλληλες δομές φροντίδας των δήμων και ιδρυμάτων (π.χ. δομές για ηλικιωμένους). Τα σχέδια στηρίζονται σε γενικές διατυπώσεις και εκκλήσεις του τύπου ότι «η πρόληψη είναι καλύτερη της θεραπείας» και ότι «ο πολίτης πρέπει να εκπαιδευτεί να φροντίζει ο ίδιος τον εαυτό του και να ζητάει φροντίδα μόνο όταν την χρειάζεται». Επίσης, παρουσιάζονται σε πρώτη γραμμή στατιστικά του τύπου: «πάνω από 6/10 Βρετανοί είναι υπέρβαροι» κ.λπ. προκειμένου να αποδειχθούν τα περιθώρια βελτίωσης της γενικής εικόνας υγείας του πληθυσμού, μέσω μιας πιο «ολιστικής» προσέγγισης με έμφαση στην πρόληψη και την ποιότητα ζωής.

Η πραγματικότητα είναι ότι την ίδια ώρα η πρωτοβάθμια φροντίδα είναι επίσης σε κρίση (20% μείωση στις υπηρεσίες γενικών γιατρών - GPs την προηγούμενη 5ετία) ενώ και η χρηματοδότηση προς τους δήμους είναι διαρκώς μειούμενη, με μεγάλες περικοπές να λαμβάνουν χώρα αυτό το διάστημα σε δημοτικές υπηρεσίες, σχολεία. Δεν είναι λίγοι οι εργαζόμενοι στο NHS, που υποστηρίζουν ότι η όλη συζήτηση περί «εξορθολογισμού» και «βιωσιμότητας» έχει να κάνει με την επιχείρηση πλήρους ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών Υγείας, με ένα ευέλικτο σύστημα παροχής υπηρεσιών, το οποίο να μπορεί να στηριχτεί στη χρηματοδότηση από τον χρήστη και τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.

Αντί επιλόγου...

 

Η χειροτέρευση της κατάστασης της Υγείας στη Βρετανία, εννοείται πως δεν αφορά γενικά όλο τον πληθυσμό της, αλλά την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, που, ενώ έχουν φορολογηθεί διπλά και τρίδιπλα από το αστικό κράτος, βλέπουν σήμερα το δημόσιο σύστημα Υγείας να απαξιώνεται, να συρρικνώνεται, να υποστελεχώνεται, με αποτέλεσμα τη ραγδαία χειροτέρευση του δημόσιου συστήματος. Αντίθετα, για τους καπιταλιστές και τις οικογένειές τους υπάρχουν οι ιδιωτικές υπηρεσίες Υγείας, που είναι πανάκριβες και απλησίαστες για το λαό. Ωστόσο, η αστική τάξη προσδοκά να αυξήσει τα κέρδη της και από το δημόσιο σύστημα Υγείας, μέσω της παραπέρα εμπορευματοποίησής του.

Κι όλα αυτά σε μια χώρα, που δεν έχει μνημόνια, δεν περνά «αξιολόγηση» από την τρόικα, δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα του δημόσιου χρέους και επιπλέον έχει το δικό της εθνικό νόμισμα και είναι μια από τις ισχυρότερες καπιταλιστικές οικονομίες στον κόσμο.

Να γιατί ψεύδονται τόσο αυτοί που επικαλούνται τα παραπάνω (μνημόνια, χρέος, η κατάσταση της οικονομίας κ.λπ.) για να δικαιολογήσουν τη χειροτέρευση του δημόσιου συστήματος της Υγείας στη χώρα μας, όσο και εκείνοι που ισχυρίζονται πως η αλλαγή νομίσματος και η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα από μόνη της θα καλυτερεύσει την κατάσταση του λαού μας.

Η ουσία είναι πως ο καπιταλισμός βλάπτει σοβαρά την Υγεία του λαού, την ώρα που αποτελεί πεδίο ακόρεστης κερδοφορίας για το κεφάλαιο.

Παραπομπές:

1. https://www.england.nhs.uk/statistics/wp-content/uploads/sites/2/2016/06/Monthly-AE-Report-January-17.pdf

2. https://www.theguardian.com/society/2017/mar/03/nhs-being-hit-by-cuts-to-beds-as-well-as-to-social-care

3. http://content.digital.nhs.uk/SHMI

4. https://www.ons.gov.uk/employmentandlabourmarket/peopleinwork/employmentandemployeetypes/bulletins/uklabourmarket/feb2017#vacancies

5. http://www.nhsstaffsurveys.com/Page/1056/Home/NHS-Staff-Survey-2016/

6. https://www.theguardian.com/society/2017/mar/09/nhs-england-chiefs-order-hospitals-to-begin-urgent-overhaul-of-ae-care

7. https://www.gov.uk/government/speeches/spring-budget-2017-philip-hammonds-speech

8. https://www.publications.parliament.uk/pa/cm201617/cmselect/cmpubacc/887/887.pdf

9. https://www.england.nhs.uk/stps/

Ομάδα Υγείας της Τομεακής Οργάνωσης Βρετάνιας του ΚΚΕ

 

 

Ριζοσπάστης