ΓΥΑΡΟΣ Πάνω στα κόκαλα των πεθαμένων σχεδιάζουν κερδοφόρες επιχειρήσεις

ΥΠ, ΑΙΓΑΙΟΥ

Η συκιά του βασανιστή Γλάστρα στην οποία μαρτύρησαν εκατοντάδες κρατούμενοι την περίοδο 1947-1950

«Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/50, τη νήσο Γυάρο ή Γιούρα (...) διότι αποτελεί σημαντικό χώρο ιστορικής μνήμης που έχει αναπόσπαστα συνδεθεί με την ιστορία της νεώτερης Ελλάδας. Αποτελεί ζωντανή μαρτυρία των αγώνων του ελληνικού λαού για ελευθερία και δημοκρατία, σύμβολο καταδίκης των βασανιστηρίων και του περιορισμού των δημοκρατικών ελευθεριών. Επίσης χαρακτηρίζονται ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία το κτίριο των φυλακών και όλα τα κτίρια, εγκαταστάσεις και κατασκευές, που βρίσκονται στις περιοχές των πέντε (5) όρμων στη νήσο Γυάρο».

 Η μία μετά την άλλη, οι κυβερνήσεις της τελευταίας 20ετίας στη χώρα μας έχουν προσυπογράψει την απόφαση για τον χαρακτηρισμό της Γυάρου ως ιστορικού τόπου, με όλες τις συνέπειες που έχει αυτός ο χαρακτηρισμός. Κι όμως, η μία μετά την άλλη, οι αποφάσεις παραμένουν κενό γράμμα στα συρτάρια των αρμόδιων υπουργείων. Επιπρόσθετα, κάθε χρόνο που περνά, γίνονται στην πράξη βήματα αποχαρακτηρισμού του νησιού από ιστορικού τόπου. Τελευταίο κρούσμα η απόφαση ορισμένων οικονομικών κύκλων, που καλύπτονται πίσω από δήθεν περιβαλλοντικές οργανώσεις να προωθήσουν τον χαρακτηρισμό της Γυάρου ως "θαλάσσια προστατευμένη περιοχή" για να - κι εδώ είναι το ζουμί - «διασφαλιστεί ο αναπτυξιακός χαρακτήρας της περιοχής», δηλαδή να βγούνε φράγκα από την εκμετάλλευσή της. Το θέμα προβλήθηκε με τυμπανοκρουσίες το βράδυ της Τετάρτης από έναν εφοπλιστικό τηλεσταθμό και, σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, έχει έρθει η ώρα η Γυάρος να αναδειχθεί σε «περιπατητικό», «καταδυτικό» προορισμό, με ανάδειξη του φυσικού της κάλλους. Σύμφωνα με τους οργανωτές της σχετικής παρέμβασης, έχουν βρεθεί και τα σχετικά κονδύλια που μπορούν να ξεκοκαλιστούν και προέρχονται από το πρόγραμμα της ΕΕ «Κυκλάδες Life».

Βοσκοτόπι κατάντησε το νεκροταφείο των κρατουμένων

Υπενθυμίζουμε πως δεν είναι η πρώτη φορά που μέσα από τέτοια «ρεπορτάζ» ασκείται ουσιαστικά πίεση για αποχαρακτηρισμό του νησιού από ιστορικό τόπο, ώστε να γίνει δυνατή η εκμετάλλευσή του εμπορικά. Προηγούμενο παράδειγμα ήταν η απόπειρα μεγάλης εταιρείας να εξασφαλίσει άδεια για εγκατάσταση ανεμογεννητριών, ενώ παραμένει το πρόβλημα με μεγαλοκτηνοτρόφο που λυμαίνεται το νησί εδώ και δεκαετίες. Το πρώτο πρακτικό αποτέλεσμα όλης αυτής της προσπάθειας, που συναντά την ανοχή της κρατικής μηχανής και των εκάστοτε κυβερνήσεων, είναι τα ιστορικά κτίρια των φυλακών και των άλλων εγκαταστάσεων στους πέντε όρμους να ρημάζουν. Ηδη το κεντρικό κτίριο των φυλακών λειτουργεί ως γιγάντιος στάβλος, για τη διευκόλυνση μάλιστα της κυκλοφορίας των ζώων έχουν γκρεμιστεί και μεσοτοιχίες. Στον πρώτο όρμο τείνουν να εξαφανιστούν όλες οι βάσεις του καταυλισμού των φυλακισμένων, ενώ ρημάζει και το νεκροταφείο των κρατουμένων.

 Σε αντίθεση με όσους μεθοδεύουν την εμπορική χρήση του νησιού, να υπενθυμίσουμε ότι η Ειδική Επιτροπή που είχε συγκροτηθεί πριν από 15 χρόνια, για να προσδιορίσει τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν ώστε η Γυάρος να αναδειχτεί πράγματι ως ιστορικός τόπος, είχε τονίσει στο σχετικό πρακτικό της ότι πρέπει «να μην υπάρχει στο νησί οποιαδήποτε επιχειρηματική - οικονομική εκμετάλλευση», «αποφυγή κάθε "εξωραϊσμού" του χώρου. Διατήρηση μόνο της τοπικής πανίδας και χλωρίδας και διατήρηση της αγριότητας του τοπίου». Η Επιτροπή πρότεινε και μια σειρά έργα που να αναδεικνύουν τον μαρτυρικό χαρακτήρα του νησιού, από το οποίο πέρασαν περισσότεροι από 20.000 κρατούμενοι και εκ των οποίων εκατοντάδες άφησαν τα κόκαλά τους εκεί.

Γενική άποψη του κεντρικού κτιρίου των φυλακών

Ριζοσπάστης