Περιγράφοντας την «επόμενη μέρα»

«Ετος μετάβασης», «το πρώτο έτος μιας νέας εποχής», «μια κανονική χρονιά», είναι μερικοί από τους ευφάνταστους τίτλους με τους οποίους η κυβέρνηση και τα αστικά επιτελεία «στολίζουν» αυτές τις μέρες τις αναλύσεις τους για τη χρονιά που μόλις ξεκίνησε. Οπως ισχυρίζονται, το 2018 είναι «ξεχωριστό», επειδή τον Αύγουστο ολοκληρώνεται το πρόγραμμα του τρίτου μνημονίου και επομένως η Ελλάδα «βγαίνει από την επιτροπεία» και «επιστρέφει στην κανονικότητα». Ζητάνε από τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα να καταπιούν αμάσητα τα παλιά μέτρα και αυτά που ετοιμάζονται να ψηφίσουν τις αμέσως επόμενες μέρες, με την προσδοκία ότι το τέλος του μνημονίου και μια «βιώσιμη» συμφωνία για τη διευθέτηση του χρέους θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις σταθερής ανάκαμψης της οικονομίας, από την οποία θα βγει κερδισμένος τάχα ο λαός. Ολα αυτά καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα. Οπως δεν έχει κανένα αντίκρισμα για το λαό να αγωνιά για το αν η έξοδος στις αγορές μετά τον Αύγουστο του 2018 θα είναι «καθαρή» ή θα γίνει με άλλους τρόπους. Το βέβαιο είναι ότι το κεφάλαιο τρέφει μεγάλες προσδοκίες για ανάκαμψη το 2018, μετά από 10 σχεδόν χρόνια καπιταλιστικής κρίσης. Για να ευοδωθούν όμως αυτές οι προσδοκίες του, χρειάζεται να διατηρηθούν και να ενταθούν οι ρυθμοί στην εφαρμογή αντιλαϊκών μέτρων, που θωρακίζουν την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου.

** *

Αυτό εγγυώνται η κυβέρνηση, η ΕΕ και τα άλλα κόμματα του κεφαλαίου, όπως ομολογούν κυβερνητικά στελέχη, αξιωματούχοι της ΕΕ και επιχειρηματίες, σε αρθρογραφία με αφορμή το ξεκίνημα της νέας χρονιάς. Για παράδειγμα, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γ. Χουλιαράκης, ξεκαθαρίζει για την «επόμενη μέρα» ότι «η δημοσιονομική αξιοπιστία κατακτάται δύσκολα, αλλά χάνεται εύκολα» και ότι «το τέλος των προγραμμάτων προσαρμογής αποτελεί αναγκαία, αλλά όχι επαρκή συνθήκη για τη διατηρήσιμη μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας». Πρόκειται βέβαια για το νέο «αφήγημα», που θα συνοδεύει τα αντιλαϊκά μέτρα στη «μεταμνημονιακή» εποχή: Οι θυσίες του λαού στο διηνεκές θα γίνονται στο όνομα τού να διατηρηθούν και να μην κινδυνεύσουν οι ρυθμοί ανάπτυξης, τα κέρδη του κεφαλαίου. Ο ίδιος ομολογεί κυνικά: «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως, αργά ή γρήγορα, η ευρωπαϊκή οικονομία θα γνωρίσει έναν νέο κύκλο ύφεσης (...) Για το λόγο αυτόν είναι σκόπιμο να ξεκινήσει σύντομα η συζήτηση για τη δημιουργία εθνικών εργαλείων δημοσιονομικής σταθεροποίησης». Με άλλα λόγια, ο λαός πλήρωσε με ανείπωτες θυσίες την κρίση, πληρώνει τώρα για την ανάκαμψη του κεφαλαίου και ετοιμάζεται ήδη το «μπουγιουρντί» για την αντιμετώπιση της επόμενης κρίσης, που με βεβαιότητα θα έρθει, όπως είναι γραμμένο στο DNA του σάπιου καπιταλισμού.

***

Στο ίδιο πνεύμα κι ένας τεχνοκράτης, ο Στ. Παπαδόπουλος, επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), γράφει σε άρθρο του: «Ο όρος "clean exit" (σ.σ. "καθαρή έξοδος") δεν είναι τεχνικός, δεν περιγράφεται σε κάποια νομικά κείμενα (...) Ολες οι χώρες που είχαν ένα MoU (σ.σ. Memorandum of Understanding - Μνημόνιο Συνεννόησης), όταν το εγκατέλειψαν είχαν ένα πλαίσιο κανόνων παρακολούθησης και στόχων. Στην Ευρωζώνη οι κανόνες και η δημοσιονομική πειθαρχία υπάρχουν ανεξαρτήτως μνημονίων». Τι άλλο μπορεί να δηλώνει αυτό, πέρα από υπενθύμιση ότι τα μνημόνια διαρκείας, οι σιδερένιοι νόμοι του καπιταλιστικού κέρδους, θα βρίσκονται εδώ και την «επόμενη μέρα», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το λαό; Και για όσους δεν το κατάλαβαν, έρχεται ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας να το κάνει ακόμα πιο «λιανά», λέγοντας στο δικό του άρθρο: «Βαρύνουσα σημασία θα έχει, ωστόσο, να περιγραφεί με σχετική ακρίβεια το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κινηθεί η ελληνική οικονομία. Ειδικότερα, θα πρέπει να αποσαφηνιστούν, πρώτον, η μορφή της εποπτείας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής και, δεύτερον, αν θα υπάρξει και με ποιους όρους χρηματοδοτική στήριξη των εταίρων μετά την ολοκλήρωση του παρόντος προγράμματος. Οσον αφορά το πρώτο, είναι ήδη γνωστό ότι, σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο που ισχύει για τη ζώνη του ευρώ, η Ελλάδα θα βρίσκεται σε καθεστώς εποπτείας, το οποίο θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι να αποπληρώσει πλήρως το 75% των επισήμων δανείων που έχει λάβει από χώρες της Ευρωζώνης, τον EFSF και τον ESM». Τόσο πολύ ...τελειώνουν τα μνημόνια και η «εποπτεία» μετά τον Αύγουστο του 2018!

***

Αφήσαμε τελευταίο τον πρόεδρο του ΣΕΒ, Θ. Φέσσα, ο οποίος σημειώνει σε άρθρο του: «Για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην οικονομία, η αγορά εργασίας πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί ευέλικτα, ώστε να μην μπαίνουν εμπόδια στην αναπτυξιακή διαδικασία. Τυχόν παλινόρθωση των πρακτικών του παρελθόντος όσον αφορά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις (...) θα ανακόψει άρδην την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας». Κατά τον ίδιο, χρειάζονται «ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις σε επίπεδο επιχείρησης, κάτω από την ομπρέλα κλαδικών συμφωνιών γενικών κατευθύνσεων, με τον κατώτατο μισθό στην οικονομία να προσδιορίζεται από την κυβέρνηση, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους», αλλά «χωρίς η μεταβολή του να καθορίζει το επίπεδο των μισθολογικών αναπροσαρμογών στο επιχειρησιακό επίπεδο». Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Οτι το πλαίσιο που ορίζεται για τα Εργασιακά από το σημερινό και τα προηγούμενα μνημόνια, όχι μόνο δεν προβλέπεται να βελτιωθεί, αλλά θα θωρακιστεί προς το χειρότερο, με ενίσχυση του ρόλου των επιχειρησιακών συμβάσεων, παραπέρα αποδυνάμωση των κλαδικών, αλλά και του κατώτερου μισθού, που θα συνεχίσει να αποφασίζεται από το κράτος, με το μανδύα της προ-συνεννόησης ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργοδότες. Αυτά είναι τα «μελλούμενα» του κεφαλαίου και των εκπροσώπων του για το 2018, που κάνουν σαφές ότι ο λαός δεν μπορεί να αναζητεί διέξοδο σε «συνταγές» τόνωσης της καπιταλιστικής κερδοφορίας, αλλά στην οργάνωση της πάλης με δικό του σχέδιο, σε σύγκρουση με το κεφάλαιο, για τα δικά του σύγχρονα δικαιώματα και τις ανάγκες.

Τ. Π.

Ριζοσπάστης