Οι καταγγελίες του 19χρονου σπουδαστή για την εργοδοτική βία που αντιμετώπισε κατά την πρακτική του άσκηση σε γνωστό εστιατόριο της Κέρκυρας δεν αφορούν ένα μεμονωμένο και ακραίο περιστατικό, μια εξαίρεση στον κανόνα, αλλά ένα χαρακτηριστικό δείγμα για τις συνθήκες σύγχρονου μεσαίωνα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στον Επισιτισμό - Τουρισμό, ιδιαίτερα οι νέοι, πολλοί από τους οποίους δουλεύουν στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης και της μαθητείας, σε ξενοδοχειακές και επισιτιστικές επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα.
Χιλιάδες σπουδαστές αλλά και απόφοιτοι δημόσιων ή ιδιωτικών σχολών κατάρτισης δουλεύουν με εξοντωτικά ωράρια, πληρώνονται με ψίχουλα, αντιμετωπίζουν καψώνια και απειλές για να κρατούν το κεφάλι σκυφτό. Πάνω στο έδαφος αυτό, με το ίδιο το θεσμικό πλαίσιο να «φουντώνει» την εργοδοτική ασυδοσία, σημειώθηκαν και τα περιστατικά σωματικής, λεκτικής και ψυχολογικής βίας που αποτυπώθηκαν στις σοκαριστικές πρόσφατες καταγγελίες. Εξάλλου, μια αναδρομή σε προηγούμενες σεζόν αρκεί για να υπενθυμίσει ότι οι βίαιες επιθέσεις σε βάρος νέων εργαζομένων και άλλες αχαρακτήριστες συμπεριφορές με... πρωταγωνιστές εργοδότες του κλάδου όχι μόνο... «πρωτάκουστες» δεν είναι, αλλά αποτυπώνουν την αποθράσυνση της εργοδοσίας από το θεσμικό πλαίσιο, με το οποίο οι κυβερνήσεις μετατρέπουν τους νέους σε πάμφθηνους και χωρίς δικαιώματα εργαζόμενους.
Για τις συνθήκες δουλειάς, αμοιβής και διαβίωσης, ο «Ριζοσπάστης» μίλησε με την Ευτυχία Τσιμπούκα, ταμία του Συλλόγου Σπουδαστών Δημοσίων ΙΕΚ Αττικής, με σπουδαστές που κάνουν την πρακτική τους άσκηση και νέους εργαζόμενους που δουλεύουν σε επιχειρήσεις του Τουρισμού.
Δεξαμενή πάμφθηνου εργατικού δυναμικού
Ολες οι κυβερνήσεις, οι εκπρόσωποι των επιχειρηματικών ομίλων και οι σχολάρχες διαφημίζουν τα οφέλη της πρακτικής άσκησης και της μαθητείας, κάνοντας λόγο για «μάθηση στο χώρο εργασίας» και «εκπαίδευση σε πραγματικές συνθήκες».
Πίσω από αυτά τα ωραία όμως λόγια, οι σπουδαστές διαπιστώνουν ότι η πρακτική άσκηση είναι σκληρή και κακοπληρωμένη δουλειά, μέσα από την οποία συχνά δεν αποκομίζουν κανένα όφελος όσον αφορά τις γνώσεις και την εμπειρία γύρω από το αντικείμενο των σπουδών τους.
Η αναζήτηση θέσης για πρακτική άσκηση ξεκινά πριν ολοκληρωθούν τα μαθήματα της χρονιάς. Στις αρχές κάθε έτους, στα ιδιωτικά ΙΕΚ αλλά και στις σχολές του υπουργείου Τουρισμού διοργανώνονται «μέρες καριέρας». Κατά τη διάρκεια των ημερών και των βδομάδων «καριέρας» από τις σχολές παρελαύνουν εκπρόσωποι των επιχειρήσεων προκειμένου να εφοδιαστούν με προσωπικό για τους μήνες της επερχόμενης σεζόν. Πρόκειται για ξενοδοχειακούς ομίλους με μονάδες πολλών «αστέρων», μεγάλες και γνωστές επισιτιστικές επιχειρήσεις που αντλούν από το πάμφθηνο εργατικό δυναμικό που τους παρέχουν οι σχολές.
Συρρικνωμένοι μισθοί για ατελείωτες ώρες δουλειάς
Η μηνιαία αμοιβή των σπουδαστών μοιάζει πιο πολύ με χαρτζιλίκι παρά με μισθό, ενώ δεν ασφαλίζονται παρά μόνο για τον κίνδυνο εργατικού ατυχήματος.
Στην περίπτωση, για παράδειγμα, των σχολών του υπουργείου Τουρισμού, οι πρακτικά ασκούμενοι πληρώνονται με 390 ευρώ το μήνα, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 60% του κατώτατου μισθού. Ακόμα χειρότερο και πολύ πιο θολό είναι το τοπίο σε ιδιωτικές σχολές. Οπως περιγράφουν, πολλές επιχειρήσεις προτείνουν «συμφωνίες» όσον αφορά το μισθό τους με κάπως καλύτερες αποδοχές, ωστόσο αυτές αποδεικνύεται πολύ συχνά πως βρίσκονται «στον αέρα». Σπουδαστές που βρέθηκαν για πρακτική σε νησιά και άλλους τουριστικούς προορισμούς, μακριά από τον τόπο κατοικίας τους, διαπίστωσαν πως οι «συμφωνίες» ανατράπηκαν στην πράξη.
Ακόμα και τα ψίχουλα των μισθών αυτών καταβάλλονται πολλές φορές με καθυστέρηση. Την περασμένη χρονιά, όπως σχολιάζουν, περίμεναν να πληρωθούν μέχρι τον Οκτώβρη, ενώ η σεζόν είχε γι' αυτούς τελειώσει και είχαν επιστρέψει στα θρανία των σχολών.
Το προβλεπόμενο στα χαρτιά ωράριο εργασίας, που είναι 8ωρο και 5ήμερο, με δύο ρεπό τη βδομάδα, μετατρέπεται στην πράξη σε ατελείωτα ωράρια και δουλειά χωρίς ρεπό. Οπως για τους υπόλοιπους συναδέλφους τους, έτσι και για τους σπουδαστές οι υπερωρίες είναι καθημερινές. «Τα 10ωρα και τα 12ωρα είναι πραγματικότητα σε όλα τα νησιά», σημειώνουν. Αντίστοιχα, όσοι δουλεύουν έξι μέρες τη βδομάδα και παίρνουν έστω και ένα ρεπό θεωρούν τους εαυτούς τους «τυχερούς».
Αλλη μια ...παρενέργεια της πρόβλεψης του υπουργείου πως «το ωράριο πρακτικής άσκησης καθορίζεται με ευθύνη των υπευθύνων των επιχειρήσεων» είναι η επιβολή «σπαστού» ωραρίου που κρατά τους εργαζόμενους από το πρωί μέχρι το βράδυ στο πόδι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σπουδαστής που στο πλαίσιο της πρακτικής του βρίσκεται στο πόστο του από τις 8 το πρωί έως τις 12 το μεσημέρι και από τις 2 το μεσημέρι μέχρι τις 8 το βράδυ!
Με το καρότο της «καριέρας» και το μαστίγιο της βαθμολόγησης
Αν και το υπουργείο Τουρισμού προβλέπει όσον αφορά τους όρους της πρακτικής άσκησης ότι δεν επιτρέπεται υπερωριακή απασχόληση, οι ίδιες οι σχολές δίνουν στους σπουδαστές «συμβουλές» να κάνουν υπερωρίες, με την απατηλή υπόσχεση πως έτσι θα δώσουν «καλή εικόνα» στους εργοδότες, θα τους θυμούνται και ίσως τους ξαναπάρουν για δουλειά την επόμενη σεζόν. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι σχολιάζουν πόσο κάλπικες είναι οι υποσχέσεις αυτές, καθώς ξέρουν πως την επόμενη χρονιά τη θέση τους θα πάρει η επόμενη φουρνιά «πρακτικάριων».
Πέρα από τους χαμηλούς μισθούς και τα εξαντλητικά ωράρια, πρόβλημα αποτελούν και οι συνθήκες διαμονής, καθώς αυτές δεν εξασφαλίζουν στους σπουδαστές ούτε καν τη δυνατότητα για στοιχειώδη ανάπαυση ανάμεσα στις καθημερινές βάρδιες. Οπως περιγράφουν, σε πολλές περιπτώσεις τα καταλύματα που τους παρέχονται δεν έχουν ούτε παράθυρα, είναι υπόγεια που λειτουργούσαν ως αποθήκες, παλιά και ασυντήρητα κτίσματα, στα οποία στριμώχνονται 3 - 4 σπουδαστές μαζί.
Το κερασάκι στην τούρτα προσθέτουν οι... οδηγίες του υπουργείου Τουρισμού, με τις οποίες συστήνει στις επιχειρήσεις πως «δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν τους ασκούμενους μόνο για την κάλυψη των αναγκών», αλλά «να εποπτεύουν τη σωστή εκπαίδευσή τους» και να μην τους απασχολούν «σε άσχετες με το αντικείμενό τους δραστηριότητες». Η πείρα των σπουδαστών δείχνει πως η συνήθης πρακτική είναι να μετατρέπονται σε «παιδιά για όλες τις δουλειές». Ετσι, για πολλούς η πρακτική άσκηση μεταφράζεται σε ατελείωτο γυάλισμα μαχαιροπίρουνων ή σε καθάρισμα πατάτας, ενώ για άλλους όλη η σεζόν περνά στη λάντζα, στο κουβάλημα και την καθαριότητα...
Εξάλλου, εκτός από το καρότο της υπόσχεσης για «καριέρα», οι εργοδότες έχουν στα χέρια τους και το μαστίγιο της βαθμολόγησης και αξιολόγησης των σπουδαστών προκειμένου να επιβάλουν τους άθλιους όρους αμοιβής, δουλειάς και διαβίωσης, καταπνίγοντας διαμαρτυρίες και αντιδράσεις.
Το άρθρο αναδημοσιεύεται από τον «Ριζοσπάστη» του Σαββατοκύριακου 10 - 11 Αυγούστου.
902.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου