Πίσω από τα πανηγύρια και τον εφησυχασμό

Τα Ενεργειακά ήταν το κυρίαρχο ζήτημα στη χτεσινή τριμερή του Καΐρου, ανάμεσα σε Αίγυπτο, Ισραήλ και Ελλάδα. Η Αίγυπτος, εξαιτίας των μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που βρίσκονται στην ΑΟΖ της (κοίτασμα «Ζορ», το μεγαλύτερο στη λεκάνη της Ανατ. Μεσογείου) και των υποδομών που διαθέτει για την υγροποίηση και μεταφορά του, παίζει ρόλο - κλειδί στην «ολοκλήρωση του ενεργειακού χάρτη της Ανατ. Μεσογείου». Ο σχεδιασμός αυτός περιλαμβάνει το Ισραήλ και την Κύπρο, χώρες που επίσης διαθέτουν κοιτάσματα φυσικού αερίου, αλλά και την Ελλάδα, ως υποψήφιο κόμβο για τη μεταφορά του αερίου στις αγορές της Ευρώπης. Το «καρέ» συμπληρώνουν βέβαια οι ΗΠΑ, που έχουν την «υψηλή κυριότητα» του ενεργειακού σχεδιασμού στην περιοχή. Δεν είναι μάλιστα λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι οι τριμερείς Ελλάδας - Κύπρου με Ισραήλ και Αίγυπτο, αντίστοιχα, ήρθε η ώρα να συγχωνευτούν σε μια ενιαία τετραμερή, με «παρατηρητή» τις ΗΠΑ (4+1, κατά τα πρότυπα του 3+1 Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ).

* * *

 

Το κυρίαρχο στοιχείο όλων αυτών των «συνεργατικών» σχημάτων είναι η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων και η μελλοντική αξιοποίησή τους για την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, στήνοντας ταυτόχρονα «αναχώματα» στη γεωπολιτική επιρροή των Ρωσίας - Κίνας και επεκτείνοντας την «προβολή ισχύος» του ΝΑΤΟ στην ευρύτερη περιοχή, με τη συμμετοχή κρατών που δεν είναι μέλη του. Από μόνες τους τέτοιες «συμμαχίες» περιέχουν το «σπέρμα» της έντασης των ανταγωνισμών, επειδή αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού, με γεωπολιτικές διαστάσεις που ξεπερνούν τα όρια της Ανατ. Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Επιδρούν δηλαδή καθοριστικά σε όλο το πλέγμα της αντιπαράθεσης ΗΠΑ - ΝΑΤΟ κυρίως με τη Ρωσία, από τη Μαύρη Θάλασσα και τα Βαλκάνια, μέχρι τις βόρειες ακτές της Αφρικής. Κατά συνέπεια, η εμπλοκή της Ελλάδας σ' αυτά τα σχήματα την τοποθετεί πιο κοντά στο κέντρο σκληρών αντιθέσεων, λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης και του αναβαθμισμένου ρόλου που φιλοδοξεί να παίξει η ελληνική αστική τάξη στους ενεργειακούς σχεδιασμούς. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ στις διακρατικές συνεργασίες της Ανατ. Μεσογείου και διεκδικεί να κατοχυρώσει το ρόλο του γεωπολιτικού «μεντεσέ» ανταγωνιστικά προς την Τουρκία.

* * *

 

Με την προσθήκη του παράγοντα Τουρκία η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο σύνθετη. Καθ' ομολογία των Αμερικανών, η Τουρκία παραμένει ένας στρατηγικός σύμμαχος μεγάλης αξίας για το ΝΑΤΟ, μια αδιαμφισβήτητη περιφερειακή δύναμη, με κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση του ενεργειακού χάρτη. Αλλά και η ίδια η Τουρκία προειδοποιεί ότι δεν μπορεί ούτε να αγνοηθεί ούτε να παρακαμφθεί. Αντίθετα, η ενεργή συμμετοχή της αποτελεί αντικείμενο παζαριού με ΗΠΑ - ΝΑΤΟ και τις σύμμαχες δυνάμεις στην περιοχή, με βασική προϋπόθεση τη διάρρηξη των σχέσεων με τη Ρωσία και με ανταλλάγματα που «ακουμπάνε», ανάμεσα σε άλλα, τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου. Παίζοντας «στα γεμάτα» σ' αυτό το παζάρι η Τουρκία αμφισβητεί την κυπριακή ΑΟΖ και την ελληνική κυριότητα σε τμήματα της Ανατ. Μεσογείου και του Αιγαίου, προσπαθεί να μπει «σφήνα» στις σχέσεις της Ελλάδας με άλλες γειτονικές χώρες, όπως η Λιβύη. Θέλει μ' αυτόν τον τρόπο να δημιουργήσει τετελεσμένα, που θα τη φέρουν σε πλεονεκτικότερη θέση στη διαπραγμάτευση για το μελλοντικό καθεστώς και το ρόλο της στην περιοχή. Οι ίδιες οι ΗΠΑ διαβεβαιώνουν ότι ο ενεργειακός σχεδιασμός στην Ανατ. Μεσόγειο δεν γίνεται ανταγωνιστικά προς την Τουρκία και ότι υπό προϋποθέσεις η πόρτα των πολυμερών συνεργασιών παραμένει γι' αυτήν ανοιχτή, διακινώντας μάλιστα σενάρια ότι το υπάρχον δίκτυο αγωγών στην Τουρκία θα προτιμηθεί για τη μεταφορά του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αντί της κατασκευής του «East Med», ή άλλων πιο κοστοβόρων λύσεων.

* * *

 

Πίσω επομένως από τα πανηγύρια της κυβέρνησης, όπως προηγουμένως και του ΣΥΡΙΖΑ, ότι με τη συμμετοχή της Ελλάδας σε τέτοια σχήματα αναβαθμίζεται ο ρόλος της στην περιοχή, αλλά και πίσω από την προσπάθεια εφησυχασμού ότι οι πολυμερείς συνεργασίες με ΝΑΤΟικό καπέλο θωρακίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου από την τουρκική απειλή, ο λαός πρέπει να βλέπει μεγάλους κινδύνους και να ανησυχεί. Ο σχεδιασμός για την Ενέργεια γίνεται με κριτήριο τα κέρδη των μονοπωλίων και όχι για τα λαϊκά συμφέροντα και ανάγκες. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού ο ελληνικός λαός βλέπει πολύτιμους ενεργειακούς πόρους (π.χ. υδρογονάνθρακες σε Ιόνιο και Αιγαίο) να παραδίνονται στα μονοπώλια και άλλους (π.χ. λιγνίτης) να απαξιώνονται για τα συμφέροντά τους. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού ο λαός πληρώνει με μεγαλύτερη ενεργειακή φτώχεια την ανάδειξη της χώρας σε «κόμβο» και τη μετατροπή της σε «μπαταρία των Βαλκανίων». Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού ο λαός εμπλέκεται ολοένα και πιο βαθιά σε ανταγωνισμούς που μυρίζουν μπαρούτι, γίνεται μαγνήτης μεγάλων κινδύνων, μεγαλώνουν οι απειλές σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Είναι αποκαλυπτικά τα σενάρια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ για συνδιαχείριση του Αιγαίου και της Ανατ. Μεσογείου, η ανοχή τους απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας, ή το πράσινο φως για την εισβολή στη Συρία.

* * *

 

Αν κάποιος δικαιούται επομένως να πανηγυρίζει για τις ενεργειακές - και όχι μόνο - συμμαχίες της Ελλάδας, αυτή είναι η αστική τάξη, που με την τυχοδιωκτική της εμπλοκή στον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό ανάβει σπίθες που εύκολα μπορούν να γίνουν πυρκαγιά. Ο λαός έχει άλλον δρόμο να βαδίσει. Το δρόμο της αντιιμπεριαλιστικής πάλης, ενάντια στις συμμαχίες του κεφαλαίου, για την απεμπλοκή της χώρας από τα βρώμικα αμερικανοΝΑΤΟικά σχέδια, την αποδέσμευση από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς. Το δρόμο της αλληλεγγύης με τους άλλους λαούς και τα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα της περιοχής, για να δυναμώσει η πάλη που θα βάζει εμπόδια στον επικίνδυνο σχεδιασμό και θα φωτίζει την προοπτική της εργατικής εξουσίας, που θα βάλει στο επίκεντρο την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου της χώρας για το συμφέρον και τις ανάγκες του λαού και την ανάπτυξη διακρατικών σχέσεων στη βάση του αμοιβαίου συμφέροντος όλων των λαών της περιοχής.

Κ. Μ.

 

 

 

Ριζοσπάστης   Τετάρτη 9 Οχτώβρη 2019