Η περιβόητη «Εργασιακή Μεταρρύθμιση» της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης της Ισπανίας (PSOE - Unidas Podemos), που δίνει περισσότερα εργαλεία στις επιχειρήσεις να μειώνουν ώρες εργασίας, να αναστέλλουν συμβάσεις και να κάνουν απολύσεις, διαφημίστηκε τόσο στην Ισπανία όσο και στη χώρα μας σαν «κατάργηση της προσωρινής, επισφαλούς εργασίας» και «επιστροφή των ΣΣΕ», ενώ έγινε δεκτή με πανηγυρισμούς από ΜΜΕ, που προβάλλουν ως διέξοδο τη σοσιαλδημοκρατία, στηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ.
Ως γνωστό, μισή αλήθεια ισούται με ένα ολόκληρο ψέμα. Αυτό ισχύει και σε αυτή την προσπάθεια της σοσιαλδημοκρατίας να παρουσιάσει την καταιγίδα ελαστικών, κακοπληρωμένων, επισφαλών εργασιακών σχέσεων σε όλη την Ευρώπη σαν μια «ιδεοληψία του νεοφιλελευθερισμού» και όχι ως ανάγκη και νόμο της καπιταλιστικής οικονομίας για περισσότερα κέρδη, μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα, πιο φθηνή εργατική δύναμη, βάθεμα της εκμετάλλευσης.
Δεν προκαλεί, επομένως, καμία απορία που η ΕΕ, οι εκπρόσωποι των επιχειρηματικών ομίλων και ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός καλοδέχτηκαν την «Εργασιακή Μεταρρύθμιση» της ισπανικής κυβέρνησης: Μετά από «κοινωνικό διάλογο» η Ισπανική Συνομοσπονδία Επιχειρηματικών Οργανώσεων (CEOE) και οι συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες, UGT και CCOO, υπέγραψαν την κυβερνητική μεταρρύθμιση. Να σημειωθεί δε ότι η Εργασιακή Μεταρρύθμιση, όπως και η συναίνεση εργοδοτικών ενώσεων και συνδικάτων σε αυτή, ήταν ένα από τα προαπαιτούμενα που είχε θέσει η Κομισιόν στην Ισπανία, προκειμένου να λάβει κονδύλια και δάνεια μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους 70 δισ. ευρώ.
* * *
Από την «πλήρη κατάργηση της εργασιακής μεταρρύθμισης του 2012», των σαρωτικών αντεργατικών μέτρων της «συντηρητικής» κυβέρνησης Ραχόι (Λαϊκό Κόμμα - PP), όπως είχε υποσχεθεί η συγκυβέρνηση Σοσιαλιστών - Podemos, γρήγορα αποκαλύφθηκε πως προωθεί μόνο επιμέρους «διορθώσεις». Οπως δήλωσε ο ίδιος ο Μ. Ραχόι (εφημερίδα ABC), η κυβερνητική συμφωνία με τα συνδικάτα και τους εργοδότες «άφησε την (προηγούμενη) εργασιακή μεταρρύθμιση στη θέση της».
Θεμελιώδεις πτυχές της μεταρρύθμισης Ραχόι - όπως οι ομαδικές απολύσεις και η μείωση της αποζημίωσης - δεν μπήκαν καν σε διαπραγμάτευση. Ταυτόχρονα εμπλουτίζονται οι δυνατότητες των επιχειρήσεων να προσαρμόζουν την εργασία στις εκάστοτε ανάγκες της κερδοφορίας. Αξιοποιώντας και τη συγκυρία της πανδημίας, το πρόγραμμα ΕRTE, που προβλέπει προσωρινές απολύσεις με αναστολή εργασίας λόγω «ανωτέρας βίας», επεκτείνεται και σε επιχειρήσεις που αναφέρουν «περιορισμό» της παραγωγής ή κώλυμα και ενσωματώνεται στη νομοθεσία. Ετσι, οι εταιρείες θα μπορούν να προσλαμβάνουν και να απομακρύνουν εργαζόμενους ανάλογα με την τρέχουσα δραστηριότητα και τον φόρτο εργασίας.
Δημιουργείται ακόμη ένα «σωσίβιο» για τις επιχειρήσεις, ο Μηχανισμός RED για Ευελιξία και Σταθεροποίηση της Απασχόλησης - ουσιαστικά μια νέα μορφή ΕRΤΕ. Θα μπορούν να μειώνουν ώρες εργασίας και να αναστέλλουν συμβάσεις, με τη στήριξη του κράτους και των ασφαλιστικών ταμείων, όταν δηλώνουν οργανωτικά, παραγωγικά ή οικονομικά προβλήματα. Εδώ θα εντάσσονται και επιχειρήσεις που π.χ. λόγω ενεργειακής μετάβασης (βλέπε ηλεκτροκίνηση) θα χρειαστεί να επανεκπαιδεύσουν εργαζόμενους. Αυτό είχε παρουσιαστεί και ως «πείραμα» για 4ήμερη βδομάδα εργασίας...
* * *
Η διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου ανάλογα με την «οικονομική συγκυρία» είναι κρίσιμο ζήτημα για τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις. Γι' αυτό η νέα Εργασιακή Μεταρρύθμιση αποκαθιστά μεν την επικράτηση των κλαδικών ΣΣΕ έναντι των επιχειρησιακών, αλλά μόνο για το ύψος των μισθών και του εργάσιμου χρόνου. Η κατανομή του χρόνου εργασίας, οι ετήσιες άδειες, η επιλογή μεταξύ πληρωμής των υπερωριών ή ρεπό, όπως και μέτρα «εξισορρόπησης επαγγελματικής και προσωπικής ζωής» - αντεργατικά μέτρα που πέρασαν και στην Ελλάδα με τον νόμο Χατζηδάκη και άλλους προηγούμενους - θα είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης μέσα σε κάθε εταιρεία.
Η ίδια η CEOE επισήμανε στις επιχειρήσεις - μέλη της πως οι όροι και οι συνθήκες της εργασίας, που τα θεωρεί πιο σημαντικά, παραμένουν μέσα στις επιχειρήσεις και πως η εργασιακή μεταρρύθμιση «εδραιώνει το τρέχον μοντέλο εργασίας». Για αυτά πανηγυρίζει η σοσιαλδημοκρατία σε Ισπανία και Ελλάδα...
Ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός θα έχει καίριο ρόλο στην εφαρμογή της Μεταρρύθμισης, γίνεται ο κύριος πυλώνας και φορέας της: Από το ύψος των μισθών στις ΣΣΕ, την ευελιξία και τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου μέσα σε μια εταιρεία, την «επιλογή ρεπό» αντί για πληρωμή των υπερωριών, μέχρι την ενεργοποίηση του μηχανισμού RED, που θα γίνεται μετά από διαβούλευση με συνδικαλιστικές και εργοδοτικές οργανώσεις.
* * *
Οσο για τον περιορισμό στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου και έργου, που στην Ισπανία φτάνουν στο 26%, υψηλότερα από κάθε άλλη χώρα της ΕΕ, ακόμη και οι εργοδοτικές ενώσεις αναγνώρισαν ορισμένες «στρεβλώσεις». Μόνο πέρυσι υπογράφηκαν στην Ισπανία 17 εκατ. συμβάσεις ορισμένου χρόνου και μόλις 2 εκατ. αορίστου. Με δυο λόγια, εξαιτίας και του αθέμιτου ανταγωνισμού που προκύπτει για ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά μονοπώλια, στόχος της «Μεταρρύθμισης» είναι οι προσωρινές συμβάσεις να φτάσουν πιο κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ετσι, οι εργαζόμενοι που τα τελευταία δύο χρόνια εργάζονται επί 18 μήνες στην ίδια επιχείρηση, είτε θα γίνονται αορίστου χρόνου είτε θα απολύονται και θα προσλαμβάνεται άλλος «συμβασιούχος» στη θέση τους.
«Μας ανάγκασαν να επιλέξουμε ανάμεσα στη μιζέρια και το τίποτα. Αφήνουμε πίσω μας αυτούς που μας επέβαλαν την εργασία - σκουπίδι», είχε «τα μούτρα» να υποστηρίξει η προερχόμενη από τους Podemos και το ΚΚ Ισπανίας, υπουργός Εργασίας, Γιολάντα Ντίαθ! Επιβεβαιώνοντας, ωστόσο, πως η λογική του «μικρότερου κακού», του συμβιβασμού με «τα λίγα» και ο εγκλωβισμός στον «αριστερό ρεαλισμό» οδηγεί πάντα στη μιζέρια και στο τίποτα.
Ε. Μ.
(Το άρθρο αναδημοσιεύεται από τη στήλη Αποκαλυπτικά, του «Ριζοσπάστη»)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου