ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΛΕΞΕΩΝ

Ο υπουργός Παιδείας Κ. Πιερακάκης δηλώνει  ότι προχωρούν σε εξορθολογισμό τμημάτων για να πετύχουν καλύτερα εκπαιδευτικά αποτελέσματα, ότι οι λόγοι συγχωνεύσεων είναι εκπαιδευτικοί και όχι οικονομικοί, ενώ, διαψεύδοντάς τον στην πράξη,  σε έγγραφο της Περιφερειακής Διεύθυνσης Αττικής ζητείται ενημέρωση από  όλους τους Διευθυντές των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης για το προσωπικό, άτομα και ώρες,  που εξοικονομήθηκε από τη συγχώνευση των τμημάτων.

 

          Ο υπουργός Υγείας Α. Γεωργιάδης όπου σταθεί και όπου βρεθεί αναφέρεται στη μεταρρύθμιση στο χώρο της υγείας  χαρακτηρίζοντάς τη ως μεγαλύτερη των τελευταίων ετών, ανακαλύπτει στην αδράνεια την αιτία που οδηγήθηκε στη σημερινή κατάσταση το ΕΣΥ, αρνείται τις κατηγορίες για διάλυση του ΕΣΥ με σκοπό την ιδιωτικοποίησή του,  ενώ θεωρεί τις αμοιβές των γιατρών υψηλές για τα ελληνικά δεδομένα. Την ίδια στιγμή που υπουργική απόφαση θεσπίζει λειτουργία απογευματινών χειρουργείων επί πληρωμή,  που έχει ψηφιστεί  από τη Ν.Δ νόμος που δίνει τη δυνατότητα στους νοσοκομειακούς γιατρούς να κάνουν ιδιωτικό επάγγελμα εκτός νοσοκομείων, που στα νοσοκομεία υπάρχουν ελλείψεις σε εξοπλισμό και προσωπικό, που έχει αυξηθεί η τιμή των φαρμάκων.

 

          Οι αναφορές στο λόγο των δυο αυτών υπουργών είναι ενδεικτικές της κυρίαρχης προπαγάνδας που εξωραϊζει αποφάσεις της εξουσίας, αντιστρέφοντας και παραποιώντας σημασίες λέξεων, όπως εξορθολογισμό και μεταρρύθμιση. Γιατί η  γλώσσα είναι αδιαχώριστη από εξωγλωσσικά φαινόμενα, τελετουργίες και πρακτικές που εγγράφονται σε ιδεολογικούς μηχανισμούς της κυρίαρχης εξουσίας. Σαν ένας λοιπόν ιστορικός σχηματισμός, φορέας μέσω του οποίου συλλαμβάνουμε  τον κόσμο και επομένως όργανο ιδεολογικής πάλης, είναι αυτονόητο  τις τελευταίες δεκαετίες να εντείνεται η επιχείρηση  σημασιολογικής αντιστροφής των λέξεων.  Με λέξεις που απέκτησαν ένα ειδικό ιστορικό βάρος διαδίδεται μεταμφιεσμένη η κυρίαρχη ιδεολογία καθώς παρεμβαίνει στην ιδιαίτερη χρησιμοποίηση γλωσσικών φαινομένων. Και επιδιώκεται η αντίληψη του κόσμου που φέρει η γλώσσα όπως χρησιμοποιείται από τον κυρίαρχο λόγο να ενσωματωθεί στην κοινή λογική, δηλ. να επιβληθεί πλήρως.

 

         Η αποκαθήλωση της σημασίας κάποιων λέξεων αποδεικνύει μια πολιτική ανάγκη παρέμβασης της εξουσίας για να υιοθετηθούν αποφάσεις της  χωρίς να αναγκαστεί να τις επιβάλλει. Λέξεις φορτισμένες με ειδικό ιστορικό βάρος παραποιήθηκαν από τις σημασιολογικές κατασκευές της κυρίαρχης εξουσίας, όπως ρατσισμός, σύντροφος, μεταρρύθμιση, δημοκρατία, εξορθολογισμός κλπ. Η λέξη ελευθερία έχοντας εγκαταλειφθεί στις σημασιολογικές κατασκευές του νεοφιλελευθερισμού καταλήγει να γίνεται συνώνυμη με τον ανταγωνισμό, η δημοκρατία να υποδηλώνει μια ελάχιστα συγκαλυμμένη μορφή μιας οικονομικής ολιγαρχίας, ενώ η μεταρρύθμιση από χαρακτηριστικό της κάθε νεότερης εποχής και καινοτομίας που είχε συνδεθεί με την κοινωνική μεταρρύθμιση και το σοσιαλισμό κατέληξε να ταυτίζεται με την απορρύθμιση θεσμών και κατάργηση λαϊκών κατακτήσεων σε μια προσπάθεια επιβολής των πιο συντηρητικών πολιτικών στάσεων προς όφελος μια δράκας καπιταλιστών.

 

          Δεν είναι λοιπόν άκαιρος ο ιδεολογικός αγώνας για οικειοποίηση ή μάλλον για επανοικειοποίηση λέξεων και μεταφορών από τα λαϊκά στρώματα που αποκαλύπτει το ψεύδος των κυβερνώντων και τις ψευδαισθήσεις για την πολιτική πραγματικότητα. Η ιδιαίτερη χρήση γραμματικών και συντακτικών φαινομένων από τον κυρίαρχο λόγο είναι ενδεικτικά της παρέμβασής του στην αντίληψη που προωθεί για τον κόσμο κι έχουν γίνει μέρος της καθημερινής πολιτικής ζωής. Αυτή η αντίληψη για τον κόσμο δεν είναι εντελώς συνειδητή και ως τέτοια επιβάλλεται πολλές φορές χωρίς αντίσταση.  Στον τρόπο  π.χ. που χρησιμοποιείται η λέξη μετανάστης όλα αυτά τα τελευταία χρόνια  βλέπουμε ο ρατσισμός και η ξενοφοβία  να διαδίδονται ανεπαισθήτως με βάση τη χρήση της γλώσσας. Είτε εστιάζουμε στα περισσότερα προβλήματα σ’  αυτή τη λέξη μεταμορφώνοντας αυτόματα το μετανάστη σε αίτιό τους είτε ο προσδιορισμός του μετανάστη γενικεύεται για να  τους συμπεριλάβει όλους σαν υπαρκτή απειλή είτε χρησιμοποιώντας την παθητική σύνταξη για απόδοση ή αποποίηση ευθυνών. Ακόμα και το αναποδογύρισμα της λέξης αντισημιτισμός που δεν επιτρέπει καμιά κριτική στις εγκληματικές ενέργειες ενός κράτους, του Ισραήλ είναι το μέσον για να επιβληθεί η ιμπεριαλιστική πολιτική.  Συγχρόνως η χρήση μιας πιο ήπιας γλώσσας εξαφανίζει επικίνδυνες λέξεις  αλλά όχι και την  πραγματικότητα που προσδιορίζουν, όπως η λέξη  απεργοσπάστης, ενώ ο διαχωρισμός των λέξεων από την πραγματικότητα τις κάνει να αιωρούνται στο αέρα της επικοινωνίας των μέσων χάνοντας τη σημασία τους. Όπως π.χ. να προβάλλεται ως πρότυπο ο αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας από γόνους πάμπλουτων πολιτικών ή επιχειρηματικών οικογενειών όπως από τον Κ. Μητσοτάκη ή και τον εξ Αμερικής ορμώμενο  πολιτικό του ΣΥΡΙΖΑ Σ. Κασσελάκη

 

          Εν ολίγοις αυτές οι μεταλλάξεις  της σημασίας των λέξεων  ενσαρκώνουν την κατάσταση των κοινωνικών σχέσεων, αποκαλύπτοντας ότι η  ανάλυση μιας κατάστασης της  γλώσσας, που είναι όργανο επικοινωνίας,  οδηγεί και σε ταξική ανάλυση. Φορτίζοντας με νέο νόημα τις λέξεις ο κυρίαρχος λόγος μετατρέπει τις έννοιες σε μύθους και συνθήματα, δηλ. σε οδηγούς δράσης προς όφελος της κυρίαρχης τάξης. Κι έτσι φτάσαμε στα χρόνια μας η αναφορά σε δικαιώματα και αγώνες να περιορίζεται στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ,  τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών, τα δικαιώματα των ζώων, τις κινητοποιήσεις για την κλιματική αλλαγή ή για έναν καθαρό πλανήτη κλπ. Και σ’ ένα παγκόσμιο επίπεδο,  αυτή η  ανασημασιοδότηση όρων, ώστε να ταιριάζει με τις πράξεις της κυρίαρχης τάξης, αντανακλά στον τρόπο με τον οποίο όλοι οι ηγέτες των δυτικών δημοκρατιών μπορούν να υποστηρίζουν ανοιχτά τα εγκλήματα πολέμου και τη γενοκτονία που διαπράττει το Ισρήλ στην Παλαιστίνη, χωρίς να πάψουν να χαρακτηρίζονται δημοκράτες και  υπερασπιστές της ελευθερίας.

 

Αναρτήθηκε από 

Dies brumalis