Όλοι γίναμε μάρτυρες, της χρήσης όρων και εννοιών, ιδιαίτερα από τα επιχορηγούμενα με είκοσι εκατομμύρια ευρώ ΜΜΕ, για να προβάλλουν τα απαραίτητα για την αντιμετώπιση της πανδημίας μηνύματα (παρόλο που ήταν υποχρεωμένα να το κάνουν δωρεάν).
Έχει πολύ μεγάλη σημασία να δούμε με ποιες έννοιες και με ποιούς όρους περιέγραφαν και συνεχίζουν να περιγράφουν, την πραγματικότητα της δύσκολής μάχης με την πανδημία, διάφοροι ειδικοί και μη, ορισμένα ΜΜΕ, πολιτικοί κλπ, γιατί αποκαλύπτεται ο τρόπος που αντιλαμβάνονται την σχέση τους με τον απλό λαό.
Οι έννοιες, οι κατηγορίες, οι όροι, επειδή δεν ταυτίζονται με την πραγματικότητα, αλλά απλά την περιγράφουν, περιγράφουν ταυτόχρονα και τον τρόπο που την αντιλαμβανόμαστε.
Ο λαός συμμορφώθηκε με την λήψη έκτακτων μέτρων, οι πολίτες υπάκουσαν στην λήψη επιπλέον μέτρων, οι πολίτες πειθάρχησαν, οι πολίτες δεν παραβίασαν τον νόμο, δεν επιτρέπονται οι συναθροίσεις, όποιος συμμετέχει παραβιάζει τον νόμο και θα βρίσκεται αντιμέτωπος με πρόστιμά, ατομική ευθύνη, αντικοινωνική συμπεριφορά από όσους δεν συμμορφώνονται, οι μειοψηφίες απέναντι στις πλειοψηφίες, ανεύθυνοι νέοι και πολίτες, είναι μερικοί από τους όρους που χρησιμοποιούνται όχι απλά για να περιγράψουν μια κατάσταση, αλλά για να την στιγματίσουν ιδεολογικά.
Πρόκειται για το ιδεολογικό περίβλημα μιας τάξης πραγμάτων που αντιλαμβάνεται τους ανθρώπους σε εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους, σε υπάκουους πειθήνιους πολίτες από την μια και σε μια πεφωτισμένη ελίτ που ασκεί εξουσία, ελέω θεού από την άλλη. Βέβαια, εάν τα πράγματα δεν ήταν σοβαρά, θα μπορούσαμε να διασκεδάσουμε με την κυριαρχούσα μορφή της «πολιτικής των σαλονιών» μιας χώρας αποικίας χρέους. Αυτή η «πολιτική σαλονιών», θυμίζει καρικατούρα Ελληνικής ταινίας της δεκαετίας του 1960, με τίτλο «Λαός και κολωνάκι».
Χωρίζονται έτσι οι άνθρωποι, σε υπάκουους και ανυπάκουους, σε υπεύθυνους και σε ανεύθυνους, σε κοινωνικούς και σε αντικοινωνικούς, σε συμμορφούμενους και σε μη συμμορφούμενους, σε αυτούς που πειθαρχούν και στους απείθαρχους, σε νομοταγείς και σε παρανόμους, σε νομιμόφρονες και σε μη νομιμόφρονες, σε κανονικούς και σε μη κανονικούς, σε πολλούς και σε λίγους, σε νοικοκυραίους και μικρονοικοκυραίους .
Είμαστε αντιμέτωποι με ένα λάθος ή συμβαίνει κάτι άλλο. Είμαστε αντιμέτωποι με την αλαζονεία της εξουσίας, ή με ένα ρεβανσισμό που έρχεται από πολύ παλιά, για να καθαρίσει με την ηθική της αριστεράς και την περιβόητη ιδεολογική της ηγεμονία; Οι υπερεξουσίες που δόθηκαν στην αστυνομία, δόθηκαν για να συντονίσει την προσπάθεια ενός ολόκληρου λαού για την ομαλή λειτουργία των μέτρων έκτακτης ανάγκης ή για να τον συμμορφώσει προς τας υποδείξεις;
Είναι πολύ πιθανόν να συμβαίνουν όλα μαζί. Όμως είναι άλλο το επιθυμητό και άλλο αυτό που μπορεί να γίνει. Η ηθική της αριστεράς, η ηθική των κομμουνιστών, προκύπτει από τους αγώνες για το δίκαιο του φτωχού, για την ελευθερία της πατρίδας από τους εκάστοτε κατακτητές και τους εκάστοτε ντόπιους συνεργάτες τους, για την δημοκρατία και την κοινωνική ελευθερία. Αυτοί οι αγώνες, έχουν τις ρίζες τους βαθιά μέσα στην Ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου μας.
Με αυτή την Ιστορία και με αυτό τον πολιτισμό προσπαθεί να ξεμπερδέψει χρόνια τώρα η διεφθαρμένη ελίτ αυτού του τόπου. Για αυτό θέλει να ξεμπερδέψει με τους ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, με τους ανθρώπους του προοδευτικού πολιτισμού, φυσικούς εχθρούς του πολιτισμού της σήψης και της παρακμής που η ίδια πρεσβεύει. Όπλο της η λήθη, το ψέμα και η παραχάραξη.
Μέρος αυτής της ελίτ, δεν έχει το θάρρος να «τραβάει το πιστόλι της στο άκουσμα της λέξης πολιτισμός», ούτε να δηλώνει ανοιχτά πως «δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο τα άτομα και οι οικογένειές τους». Απλά, ψελλίζει περί ατομικής ευθύνης
Όταν βρει ευκαιρία, στα μουλωχτά, ξεπουλάει στις δεκαετίες 60’-70’ τα νεοκλασικά της Αθήνας, στο βωμό του κέρδους των μεγαλοεργολάβων της αντιπαροχής, αφήνει τους απογόνους των κοτζαμπάσηδων με τα χρυσόβουλα στα χέρια να χτίζουν το λεκανοπέδιο όπως γουστάρουν, και φυλακίζει στη μεταπολίτευση τους αγωνιστές δημάρχους της Δυτικής Αθήνας, που παλεύουν για κοινόχρηστους χώρους και πλατείες, διότι δεν συνεμορφώθησαν προς τας υποδείξεις, νίπτοντας τας χείρας της όταν τα χτισμένα ρέματα πλημυρίζουν και πνίγουν το φτωχό λαό.
Βαφτίζει τον αγωνιστή λαό του 1821 και του 1940, ληστή και συμμορίτη, διότι δεν συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις. Το 2021 θα κάνει φιέστες για την απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό, και την ίδια στιγμή, πουλάει στα κρυφά γεωτρύπανα στην αστική τάξη της Τουρκίας, που απειλεί να τρυπήσει νότιο- ανατολικά της Κρήτης, και να καταλάβει το μισό Αιγαίο.
Ξεχνάει τα βιβλία που καιγόντουσαν στο κέντρο της Αθήνας την δεκαετία του ’30, μεταξύ άλλων και ο Επιτάφιος του Γ. Ρίτσου, διότι οι συγγραφείς τους δεν συνεμορφόνωντο προς τας υποδείξεις. Το 1945- 1946, όπως αναφέρει ο Μίκης, αφήνει τους σπουδαστές των ωδείων έξω από τα συσσίτια γιατί τους θεωρεί διασκεδαστές και το 2020 δεν συμπεριλαμβάνει τους ανθρώπους του πολιτισμού στα μέτρα οικονομικής στήριξης λόγω κορωνοϊού. Αναγκάστηκε βέβαια να το κάνει, κατά κάποιο τρόπο, μετά από την κατακραυγή που ακολούθησε.
Χαρακτηρίζει τα παιδιά, που με την λήξη των έκτακτων μέτρων λόγω κορονωϊού και τηρώντας τους κανόνες ασφαλείας, συγκεντρώνονται στις ελάχιστες, με δική της ευθύνη, πλατείες της Αθήνας, τραμπούκους και παρτάκιδες και με ύφος γυμνασιάρχη του ’60 στέλνει τα ΜΑΤ για να τα νουθετήσουν, διότι δεν συνεμορφώθησαν προς τας υποδείξεις. Αυτά τα παιδιά, που επί δύο μήνες τήρησαν με υποδειγματικό τρόπο κάθε μέτρο προστασίας, για να προστατέψουν από τον νέο κορωνοϊό όχι μόνο τους εαυτούς τους αλλά και τους δικούς τους ανθρώπους, σε μια επίδειξη αυξημένης κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης.
Είχαν βέβαια προηγηθεί, οι επιχειρήσεις των ΜΑΤ κατά των εργαζομένων στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός που σημειωτέον, τηρούσαν και ως ειδικοί με τον καλύτερο τρόπο τα μέτρα ασφαλείας και διαδήλωναν για την εξασφάλιση των απαιτούμενων μέτρων ασφαλείας. Αντίθετα, οι αστυνομικοί όχι μόνο δεν τηρούσαν κανένα μέτρο προστασίας αλλά εξέθεσαν, στην περίπτωση της Κυψέλης, τα παιδιά που συνέλαβαν σε κίνδυνο εν μέσω πανδημίας.
Με την ίδια ευκολία, και με περισσή αλαζονεία και αμετροέπεια, νουθετεί τον Ξαρχάκο και το Δεληβοριά που τόλμησαν να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στους ανθρώπους του πολιτισμού, που μαστίζονται κυριολεκτικά από την ανέχεια και την ανεργία.
Τελικά τι επιδιώκει η κυβέρνηση; θέλει οι πολίτες να συμμετέχουν και να εφαρμόζουν με ανεπτυγμένη κοινωνική ευθύνη τα μέτρα προστασίας από την πανδημία ή θέλει δοθείσης ευκαιρίας κορωνοϊού, η αστυνομία να επιβάλει τα μέτρα προστασίας στους πολίτες, που ως άτομα, μόνοι απέναντι στον νόμο, θα υπακούουν στις εντολές της και θα μαθαίνουν τους κανόνες της επιβολής; Επιδιώκεται κατά κάποιον τρόπο το «σύνδρομο του ελέφαντα»;
Κολακεύεται στην ιδέα ότι οι πολίτες εφαρμόζουν τα μέτρα επειδή φοβούνται την αστυνομία και τον νόμο; Δεν επιθυμεί ενεργούς πολίτες που συνεργάζονται και βοηθούν στην λήψη των απαιτούμενων μέτρων;
Με αφορμή τα μέτρα για τον κορωνοϊό και την συγκέντρωση του ΚΚΕ για την Πρωτομαγιά στην πλατεία Συντάγματος, πολλοί εξέφρασαν επικίνδυνες απόψεις για την ίδια την δημοκρατία.
Υπό το κράτος του φόβου απέναντι στην οργανωμένη πάλη και στο εργατικό κίνημα, μίλησαν για παρανομία, για ανυπακοή, για στρατιωτική γραφειοκρατική πειθαρχία, για πρόστιμα που δεν επιβλήθηκαν κλπ.
Αυτό που αντιλήφθηκαν και φοβήθηκαν, όπως πάντα άλλωστε, είναι η πάλη ως συλλογική ευθύνη. Η οργανωμένη συλλογική δράση δεν είναι αντικοινωνική συμπεριφορά, η τήρηση των απαραίτητων μέτρων προστασίας, στην συγκέντρωση της πρωτομαγιάς για τόσους πολλούς ανθρώπους, είναι μια δύσκολη υπόθεση που έγινε κατορθωτή μόνο με την συνεργασία και την ισότιμη συμμετοχή σε ένα κοινό αγώνα.
Οι έννοιες, οι λέξεις, οι φράσεις που χρησιμοποιούμε για τον ιό, μπορούν από μόνες τους να τον περιορίσουν ή να τον διασπείρουν. Ο τρόπος επικοινωνίας της νόσου (Υπουργείο Υγείας, ΜΜΕ, ιατροί, αστυνομία κλπ), επηρεάζει καθοριστικά την ψυχική κατάσταση των ανθρώπων.
Όταν ο φόβος συνδέεται με τους ανθρώπους (στην προκειμένη περίπτωση με τους νέους) και όχι με την νόσο, δεν εστιάζουμε στα μέτρα πρόληψης και προσωπικής υγιεινής. Άμεσο αποτέλεσμα είναι η διάσπαση της κοινωνικής συνοχής και η κοινωνική απομόνωση συγκεκριμένων ομάδων.
Επιχειρώντας τον τεχνητό στιγματισμό των εργαζόμενων που διαμαρτύρονται για την διάλυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και για ελλιπή μέτρα προστασίας, ή τους κομμουνιστές που διαδηλώνουν για την εργατική πρωτομαγιά, επιδιώκεται ο διαχωρισμός, η απόρριψη, η εξόντωση. Και αυτό γίνεται εν μέσω πανδημίας!
Επιδιώκεται ο φόβος και οι προκαταλήψεις να κυριαρχήσουν πάνω στην αξιοπρέπεια, τον σεβασμό, την αλληλεγγύη, την κατανόηση. Η τήρηση των μέτρων προφύλαξης πρέπει να βασίζεται στην αλληλεγγύη και την κοινωνική συνοχή. Αυτή την αλήθεια δεν την γνωρίζουν ορισμένοι πολιτικοί, ειδικοί, δημοσιογράφοι κλπ;
Η επιλογή των λέξεων, των εννοιών, των φράσεων θα πρέπει να είναι πολύ συγκεκριμένες, να μην είναι φορτισμένες συναισθηματικά, να μην κάνουν χαρακτηρισμούς, αυθαίρετες ερμηνείες και κυρίως να κάνουν τους πολίτες συμμέτοχους και συνυπεύθυνους τόσο στις αποφάσεις όσο και στην υλοποίησή τους. Μόνον έτσι μπορεί να μειωθεί το άγχος, η αβεβαιότητα και να έχουμε μια σωστή συμβολή και στάση απέναντι στην νόσο.
Ο λαός μας λοιπόν, δεν υπάκουσε εν είδει αρνητικού «εξαρτημένου αντανακλαστικού» στο φόβο της εξουσίας. Ο λαός μας, μπροστά στον κίνδυνο της πανδημίας, συμμετείχε ενεργά, ως ενιαίο σύνολο, σε αυτό που ουσιαστικά συναποφασίζετο. Συνεργαζόταν, ήταν αλληλέγγυος εκεί που χρειαζόταν, επικοινωνούσε, ήταν κοινωνικά υπεύθυνος, πρότεινε, εξασφάλισε την επιτυχία των μέτρων, στήριξε συνανθρώπους μας και κυρίως παρέμεινε ενεργός. Όλα αυτά συνεχίζει και τα κάνει γιατί ο κίνδυνος ελλοχεύει.
Η αντίσταση απέναντι στον φόβο και η ενεργός συνειδητή δράση, που εξασφαλίζει την αίσθηση του ελέγχου της απειλής και του κινδύνου, είναι που δρουν καθοριστικά στην ψυχική κατάσταση του ανθρώπου και της κοινωνίας. Καλός πολίτης, δεν είναι ο τρομοκρατημένος πολίτης.
Αντί για την καταθλιπτική ομοιομορφία μιας μάζας ανθρώπων που περιμένουν υπομονετικά την μοίρα τους ή την σωτηρία τους, από την κρατική τάξη πραγμάτων και την εξουσία των φαρμακευτικών εταιριών, το ΚΚΕ έκανε αυτό που ήξερε και ξέρει να κάνει για να βγάλει το λαό από τα δύσκολα, διότι ποτέ δεν συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις.
Την Πρωτομαγιά, βγήκε στους δρόμους διασφαλίζοντας τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, για τους φίλους , τα μέλη, τους πολίτες που το ακολούθησαν, διαδηλώνοντας με μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις και αναδεικνύοντας αυτό που κάνει έναν λαό να ξεχωρίζει. Την υπερηφάνεια του και την αλληλεγγύη.
Οι πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις συγκέντρωσαν τόσο μένος από ορισμένους, γιατί στο ερώτημα του ποιητή, «ποιος από τους προστάτες θα μας προστατέψει ποιος…;» Έθεσαν και την απάντηση. Ο ίδιος ο λαός.
Για αυτόν το λαό ήμαστε υπερήφανοι και δεν ντρεπόμαστε. Και κυρίως, δεν έχουμε να αποδείξουμε τίποτα στους ξένους, ούτε περιμένουμε την επιβράβευσή τους. Αυτές τις επιβραβεύσεις και τις αποδείξεις ας τις αναζητήσουν από τους ξένους, οι δημιουργοί και οπαδοί της θεωρίας της ψωροκώσταινας.
(*)
Ο Ηλίας Μιχαλαρέας είναι Δρ. Ψυχολογίας – Δρ. Γεωγραφίας. Μέλος του
Δ.Σ της Πανελλήνιας Ένωσης Νοσοκομειακών Ψυχολόγων – Π.Ε.ΝΟ.ΨΥ.
Επιστημονικά Υπεύθυνος της Μονάδας Απεξάρτησης ΔΙΑΠΛΟΥΣ, της Ψ.Κ του
Γ.Ν.Κ. Επιστημονικά Υπεύθυνος της Μονάδας Υποστήριξης κρίσεων (Μ.Υ.Κ),
της Ψ.Κ του Γ.Ν. Κέρκυρας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου