«Ἢ ποίηση τοῦ Βάρναλη, γράφει ὁ Μενέλαος Λουντέμης, δὲ μύριζε ποτὲ γάλα. Μύριζε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μπαροῦτι· κατέβηκε δηλαδὴ στὸ στίβο χωρὶς πάρα πολλὰ γυμνάσματα καὶ δοκιμὲς καὶ περιπλανήσεις στοὺς λειμῶνες τῶν ἀσφόδελων. Μ᾿ ἄλλα λόγια, χωρὶς αὐτὲς τὶς πεισιθάνατες κραυγὲς ποὺ ἔβγαζαν ὅλοι οἱ λυρικοί του καιροῦ του. Ὄχι. Ἡ Ποίηση τοῦ Βάρναλη ἦταν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἀρσενική, λάσια, μιὰ βολίδα ποὔπεσε μὲς στὰ στεκούμενα νερὰ τοῦ μελίπηχτου λυρισμοῦ».
«Ἡ πεῖρα τῆς κοινωνικῆς θεωρίας, γράφει ὁ Μιχαὴλ Περάνθης, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ ἀγωγή, μαζὶ μὲ μία ἐκτάκτως λεπτὴ ἕλξη πρὸς τὸ αἰσθητικὸ καὶ τὸ ὡραῖο, τὸ καλλιτεχνικὸ ὡραῖο, ποὺ ρέει στὸ αἷμα του, διαμόρφωσαν ἕνα προσωπικὸ καὶ φιλοσοφημένο λογοτεχνικὸ χαρακτῆρα, -ποὺ συγκέντρωσε τὶς ἐλπίδες γιὰ τὴν καλλιέργεια καὶ στὸν τόπο μας τῆς ἀριστερῆς τέχνης».
|
Οἱ μοιραῖοιΜὲς στὴν ὑπόγεια τὴν ταβέρνα,μὲς σὲ καπνοὺς καὶ σὲ βρισιές, (ἀπάνου ἐστρίγγλιζε ἡ λατέρνα) ὅλη ἡ παρέα πίναμε ἐψές, ἐψές, σὰν ὅλα τὰ βραδάκια, νὰ πᾶνε κάτου τὰ φαρμάκια. Σφιγγόταν ὁ ἕνας πλάι στὸν ἄλλο καὶ κάπου ἐφτυοῦσε καταγῆς, ὤ! πόσο βάσανο μεγάλο τὸ βάσανο εἶναι τῆς ζωῆς! Ὅσο κι ὁ νοῦς ἂν τυραννιέται ἄσπρην ἡμέρα δὲ θυμιέται! (Ἥλιε καὶ θάλασσα γαλάζα καὶ βάθος τοῦ ἄσωτου οὐρανοῦ, ὤ! τῆς αὐγῆς κροκάτη γάζα γαρούφαλλα τοῦ δειλινοῦ, λάμπετε-σβήνετε μακριά μας, χωρὶς νὰ μπεῖτε στὴν καρδιά μας!) Τοῦ ἑνοῦ ὁ πατέρας χρόνια δέκα παράλυτος - ἴδιο στοιχειὸ τοῦ ἄλλου κοντόμερη ἡ γυναῖκα στὸ σπίτι λιώνει ἀπὸ χτικιό, στὸ Παλαμήδι ὁ γυιὸς τοῦ Μάζη κ᾿ ἡ κόρη τοῦ γιαβῆ στὸ Γκάζι. -Φταίει τὸ ζαβὸ τὸ ριζικό μας! -Φταίει ὁ θεὸς ποὺ μᾶς μισεῖ! -Φταίει τὸ κεφάλι τὸ κακό μας! -Φταίει πρώτ᾿ ἀπ᾿ ὅλα τὸ κρασί! «Ποιὸς φταίει; Ποιὸς φταίει;... κανένα στόμα δὲν τὅβρε καὶ δὲν τὄπε ἀκόμα. Ἔτσι, στὴν σκοτεινὴ ταβέρνα πίνουμε πάντα μας σκυφτοί, σὰν τὰ σκουλήκια κάθε φτέρνα ὅπου μᾶς εὕρει, μᾶς πατεῖ: δειλοί, μοιραῖοι κι ἄβουλοι ἀντάμα! προσμένουμε, ἴσως, κάποιο θάμα! |
Ἡ μπαλάντα τοῦ κυρ-ΜέντιουΔὲ λυγᾶνε τὰ ξεράδιακαὶ πονᾶνε τὰ ρημάδια! Κούτσα μία καὶ κούτσα δυὸ τῆς ζωῆς τὸ ρημαδιό! Μεροδούλι, ξενοδούλι! Δέρναν οὗλοι: ἀφέντες, δοῦλοι, οὗλοι: δοῦλοι, ἀφεντικὸ καὶ μ᾿ ἀφήναν νηστικό. Τὰ παιδιά, τὰ καλοπαίδια, παραβγαίνανε στὴν παίδεια μὲ κοτρόνια στὰ ψαχνά, φοῦχτες μῦγα στ᾿ ἀχαμνά! Ἀνωχώρι, Κατωχώρι, ἀνηφόρι, κατηφόρι, καὶ μὲ κάμα καὶ βροχή, ὥσπου μοῦ ῾βγαινε ἡ ψυχή. Εἴκοσι χρονῶ γομάρι σήκωσα ὅλο τὸ νταμάρι κι᾿ ἔχτισα, στὴν ἐμπασιὰ τοῦ χωριοῦ, τὴν ἐκκλησιά. Καὶ ζευγάρι μὲ τὸ βόδι (ἄλλο μπόι κι᾿ ἄλλο πόδι) ὄργωνα στὰ ρέματα τ᾿ ἀφεντὸς τὰ στρέμματα. Καὶ στὸν πόλεμ᾿ «ὅλα γιὰ ὅλα» κουβαλοῦσα πολυβόλα νὰ σκοτώνωνται οἱ λαοὶ γιὰ τ᾿ ἀφέντη τὸ φαΐ. Καὶ γι᾿ αὐτόνε τὸν ἐρίφη ἐκουβάλησα τὴ νύφη καὶ τὴν προῖκα της βουνό, τὴν τιμή της οὐρανό! Ἀλλὰ ἐμένα σὲ μία σφήνα μ᾿ ἔδεναν τὸ Μάη τὸ μήνα στὸ χωράφι τὸ γυμνὸ νὰ γκαρίζω, νὰ θρηνῶ. Κι᾿ ὁ παπὰς μὲ τὴν κοιλιά του μ᾿ ἔπαιρνε γιὰ τὴ δουλειά του καὶ μοῦ μίλαε κουνιστός: «Σὲ καβάλησε ὁ Χριστός! Δούλευε γιὰ νὰ στουμπώσει ὅλ᾿ ἡ Χώρα κι᾿ οἱ καμπόσοι. Μὴ ρωτᾷς τὸ πῶς καὶ τί, νὰ ζητᾷς τὴν ἀρετή! -Δὲ βαστάω! Θὰ πέσω κάπου! -Ντράπου! Τὶς προγόνοι ντράπου! -Ἀντραλίζομαι!... Πεινῶ!... -Σούτ! θὰ φᾶς στὸν οὐρανό!» Κι᾿ ἔλεα: ὅταν μίαν ἡμέρα παρασφίξουνε τὰ γέρα, θὰ ξεκουραστῶ κι᾿ ἐγώ, τοῦ θεοῦ τ᾿ ἀβασταγό! Κι᾿ ὅταν ἕνα καλὸ βράδυ θὰ τελειώσει μου τὸ λάδι κι᾿ ἀμολήσω τὴν πνοὴ (ἕνα ποὺφ εἶν᾿ ἡ ζωή), Ἡ ψυχή μου θὲ νὰ δράμῃ στὴ ζεστὴ ἀγκαλιὰ τ᾿ Ἀβράμη, τ᾿ ἄσπρα, τ᾿ ἀχερένια του νὰ φιλάει τὰ γένια του! Γέρασα κι᾿ ὡς δὲ φελοῦσα κι᾿ ἀχαΐρευτος κυλοῦσα, μὲ πετάξανε μακριὰ νὰ μὲ φᾶνε τὰ θεριά. Κωλοσούρθηκα καὶ βρίσκω στὴ σπηλιὰ τὸν Ἅη-Φραγκίσκο: «Χαῖρε φῶς ἀληθινὸν καὶ προστάτη τῶν κτηνῶν! Σῶσε τὸ γέρο κυρ Μέντη ἀπ᾿ τὴν ἀδικιὰ τ᾿ ἀφέντη, σὺ ποὺ δίδαξες ἀρνὶ τὸν κυρ λύκο νὰ γενῇ! Τὸ σκληρὸν ἀφέντη κᾶνε ἀπὸ λύκο ἄνθρωπο κᾶνε!...» Μὰ μὲ τὴν κουβέντα αὐτὴ πόρτα μοῦ ῾κλεισε κι᾿ αὐτί. Τότενες τὸ μαῦρο φίδι τὸ διπλό του τὸ γλωσσίδι πίσω ἀπὸ τὴν ἀστοιβιὰ βγάζει καὶ κουνάει μὲ βιά: «Φῶς ζητᾶνε τὰ χαϊβάνια κι᾿ οἱ ραγιάδες ἀπ᾿ τὰ οὐράνια, μὰ θεοὶ κι᾿ ὀξαποδῶ κεῖ δὲν εἶναι παρὰ δῶ. Ἂν τὸ δίκιο θές, καλέ μου, μὲ τὸ δίκιο τοῦ πολέμου θὰ τὸ βρῇς. Ὅπου ποθεῖ λευτεριά, παίρνει σπαθί. Μὴ χτυπᾷς τὸν ἀδερφό σου- τὸν ἀφέντη τὸν κουφό σου! Καὶ στὸν ἵδρο τὸ δικὸ γίνε σὺ τ᾿ ἀφεντικό. Χάιντε θῦμα, χάιντε ψώνιο χάιντε Σύμβολον αἰώνιο! Ἂν ξυπνήσεις, μονομιᾶς θά ῾ρτη ἀνάποδα ὁ ντουνιᾶς. Κοίτα! Οἱ ἄλλοι ἔχουν κινήσει κι᾿ ἔχ᾿ ἡ πλάση κοκκινήσει κι᾿ ἄλλος ἥλιος ἔχει βγῇ σ᾿ ἄλλη θάλασσ᾿, ἄλλη γῆς». |
ΤσιγγάνικοΒάρα γερὰ τὸν νταγερέ, πιωμένε μου λεβέντη!Κορδέλλα κόκκινη κρεμῶ στὸν ἄγριο ἐσὲ ζουρνᾶ σου! Φλουρὶ κολλῶ στὸ στῆθος σου, ξυπόλυτη χορεύτρα! στρογγυλοπαίζει σου ἡ κοιλιὰ κι ὁ κόρφος σου πετάει τὰ μπρούνζινα γιορτάνια σου καὶ τὰ χοντροβραχιόλια. Παίζει τὸ μαῦρο μάτι σου, μαργιόλικο, μεγάλο, καὶ φέρνει ὁ λάγνος σου χορὸς τὴν πεθυμιὰ τῆς νύχτας!.. Κρασὶ ἂς μὴ παύσουν τ᾿ ἄταχτα μουστάκια μας νὰ στάζουν!.. Ἒ σύ, πατέρα! Ἡ κόρη σου ῾πόψε τὸ παθαμύθι θὰ μοῦ εἴπει τὸ τσιγγάνικο πά᾿ στὸ προσκεφαλό μου! |
Οἱ πόνοι τῆς ΠαναγιᾶςΠοῦ νὰ σὲ κρύψω, γιόκα μου, νὰ μὴ σὲ φτάνουν οἱ κακοί;Σὲ ποιὸ νησὶ τοῦ Ὠκεανοῦ, σὲ ποιὰ κορφὴν ἐρημική; Δὲ θὰ σὲ μάθω νὰ μιλᾷς καὶ τ᾿ ἄδικο φωνάξεις. Ξέρω πῶς θἄχεις τὴν καρδιὰ τόσο καλή, τόσο γλυκή, ποὺ μὲ τὰ βρόχια τῆς ὀργῆς ταχιὰ θενὰ σπαράξεις. Σὺ θἄχεις μάτια γαλανά,θἄχεις κορμάκι τρυφερό, θὰ σὲ φυλάω ἀπὸ ματιὰ κακὴ κι ἀπὸ κακὸν καιρό, ἀπὸ τὸ πρῶτο ξάφνισμα τῆς ξυπνημένης νιότης. Δὲν εἶσαι σὺ γιὰ μάχητες, δὲν εἶσαι σὺ γιὰ τὸ σταυρό. Ἐσὺ νοικοκερόπουλο -ὄχι σκλάβος ἢ προδότης. Τὴ νύχτα θὰ συκώνομαι κι ἀγάλια θὰ νυχοπατῶ, νὰ σκύβω τὴν ἀνάσα σου ν᾿ ἀκῶ, πουλάκι μου ζεστὸ νὰ σοῦ ῾τοιμάζω στὴ φωτιὰ γάλα καὶ χαμομήλι, κ᾿ ὕστερα ἀπ᾿ τὸ παράθυρο μὲ καρδιοχτύπι νὰ κοιτῶ ποὺ θὰ πηγαίνεις στὸ σκολιό με πλάκα καὶ κοντύλι. Κι ἂν κάποτε τὰ φρένα σου μ᾿ ἀλήθεια, φῶς τῆς ἀστραπῆς, χτυπήσει ὁ Κύρης τ᾿ οὐρανοῦ, παιδάκι μου νὰ μὴ τὴν πεῖς! Θεριὰ οἱ ἀνθρώποι, δὲ μποροῦν τὸ φῶς νὰ τὸ σηκώσουν! Δὲν εἶν᾿ ἀλήθεια πιὸ χρυσὴ σὰν τὴν ἀλήθεια τῆς σιωπῆς. Χίλιες φορὲς νὰ γεννηθεῖς, τόσες θὰ σὲ σταυρώσουν! |
ΘυσίαΤὸ μυτερό σου τὸ σκουφί,Μίδ᾿ ἀπ᾿ τὴν ἄτριχη κορφὴ πέτα κάτω καὶ φέρε ἀπ᾿ τὸ χλωρὸ τ᾿ ἀχούρι τὸ διχρονίτικο γαϊδούρι τὸ βαρβάτο! Ποῦ λάμπ᾿ ἡ πέτσα του γιαλὶ καὶ κανεὶς δὲν τὸ καβαλλεῖ καὶ τὴ νιότη τὴν ἀπερνάει στὰ πισινά του ὁλόρθο, κ᾿ εἶναι τ᾿ ἀχαμνά του ὅλο ἀξιότη! Φέρτο στὴ μέση τ᾿ ἁλωνιοῦ καὶ στὸ ριζὸ τοῦ πλατανιοῦ ρίχτο χάμου, εἶν᾿ ἡ σειρά του νὰ δοξάσει τοὺς γόνιμους θεούς, νὰ πιάσ᾿ ἡ προσφορά του! ῾Πόψε παντρεύομαι, γι᾿ αὐτὸ σοῦ ἄξιζε τέτοιο ἕνα σφαχτὸ κοτσονάτο, ἐσένα, Πρίαπε, ἀσκημομούρη, ποὖσαι κι᾿ ἐσὺ σὰν τὸ γαϊδοῦρι, τὸ βαρβάτο! |
ΖούγκλαΜουσελίνα τέζασ᾿ ὀρθοβύζι ντοῦρο προσωπάκι σκοῦρο- λάγνα χαβανέζα! Κορακοφρυδάτη, μυγδαλοματοῦσα, μελισσοχνουδάτη. Ἔ, καὶ νὰ πατοῦσα τ᾿ ἀτσαλένιο νύχι, δόντι σιδερό, στὸ κουστό σου σνίχι τὸ μαυριδερό, Ὅπως στὴ λαγκάδα τὴν ἐρημικὴ τίγρη τὴ ζαρκάδα τὴν καταξεσκεῖ κι᾿ ἄγρι᾿ ἀντιβογκᾷ γύρω στὰ λογκὰ ἡ χαρὰ τοῦ ἑνοῦ Χάρος τ᾿ ἀλλουνοῦ. |
Πρόλογος (Σκλάβοι Πολιορκημένοι)Πάλι μεθυσμένος εἶσαι, δυόμιση ὥρα τῆς νυχτός.Κι ἂν τὰ γονατά σου τρέμαν, ἐκρατιόσουνα στητὸς μπρὸς στὸ κάθε τραπεζάκι.«-Γειά σου Κωσταντὴ βαρβᾶτε!» «-Καλησπερούδια, ἀφεντικά, πῶς τὰ καλοπερνᾶτε;» Ἕνας σοὔδινε ποτήρι κι ἄλλος σοὔδινεν ἐλιά. Ἔτσι πέρασες γραμμὴ τῆς γειτονιᾶς τὰ καπελιά. Κι ἂν σὲ πείραζε κανένας - ἂχ ἐκεῖνος ὁ Τριβέλας!- ἔκανες πὼς δὲν ἔνιωθες καὶ πάντα ἐγλυκογέλας. Χτὲς καὶ σήμερα ἴδια κι ὅμοια, χρόνος μπρός, χρόνια μετά... Ἡ ὕπαρξή σου σὲ σκοτάδια ὅλο πηχτότερα βουτᾷ. Τάχα ἡ θελησή σου λίγη, τάχα ὁ πόνος σου μεγάλος; Ἄχ, ποὖσαι νιότη, ποὔδειχνες πῶς θὰ γινόμουν ἄλλος! |
Ἀρχὴ σοφίας«Φρόνιμα καὶ ταχτικὰπάω μὲ κεῖνον ποὺ νικᾷ». Ὁ ἕναςΛίγη δροσιά, οὐρανέ μου,καὶ χάηδεμα τ᾿ ἀνέμου, κελάηδημα πουλιοῦ, ξανάνιωμ᾿ Ἀπριλιοῦ! Ἀνάσ᾿, ἀνάσα λίγη! Χρόνια ἡ θελιὰ μᾶς πνίγει. Λίγη χαρὰ σ᾿ ἀφτὰ τὰ σκοτεινὰ γραφτά! Σοῦ πήρανε, λαέ μου, τὸ δίκιο τοῦ πολέμου πατριδοκαταλύτες, ξένοι καὶ ντόπιο ἀλῆτες! Ὁ ἄλλοςἊν θέλεις νὰ χαρεῖςτὴ λεφτεριά, νωρὶς γίνε προδότης, γίνε! Τιμή, ντροπὴ δὲν εἶναι. Θά ῾ναι μαζί σου οἱ νόμοι κι ἡ πλερωμένη γνώμη! Πέτα τὴν ἀνθρωπιά σου κι ἀπ᾿ τὸν ἀφέντη πιάσου! Κι ἅμα σὲ φτύνει ἀφτός, νὰ κάθεσαι σκυφτὸς καὶ θά ῾χεις τὰ πρωτεῖα στὴ σάπια πολιτεία. Ὁ λαόςἜξω τοῦ ἀφέντη ἁρμάδαφυλάει, μὲ μπούκα ὀρθή, τὸ λείψανό σου, Ἑλλάδα, μὴν ξάφνου ἀναστηθεῖ! |
ἈνάστασηΝὰ τ᾿ ἡ μεγάλη νύχτα! Καλὴ νύχτα!Ψηλὰ τὸ κυπαρίσσι σὲ καλεῖ. - Ἔλα, δὲν ἔχεις τίποτα νὰ χάσεις μάιδε νὰ θυμηθεῖς καὶ νὰ ξεχάσεις. Πατρίδα; Πουλημένη στὸ σφυρί! Λεφτεριά; Μὲ χαλκᾶδες δὲν μπορεῖ! Παιδιά; Ποῦ τὰ χεῖ ἂς κλαίει μέχρι θανάτου, θά ῾ναι σκλαβ᾿ ἢ προδότες τὰ ὀρφανά του! Εἰσ᾿ ἄδειος ἤσκιος μέσα σ᾿ ὅλα τ᾿ ἄδεια. Δὲν εἶναι τόσο μάβρα τὰ σκοτάδια τοῦ τάφου, ὅσο τὰ φέγγῃ τῆς ἡμέρας, τὰ φέγγῃ τῆς σκλαβιᾶς καὶ τῆς φοβέρας. Πιὸ σίχαμ᾿ ἀπ᾿ τὸ κάθε γῆς σκουλῆκι, οἱ θεόμορφοι δυνάστες σου καὶ λύκοι. Μὴ λὲς ἀφανισμὸ τὸ θάνατό σου, ἀφοῦ δὲ ζοῦσες γιὰ τὸν ἐαφτό σου. Ἂν ἔκανες τὸ χρέος σου στὸ λαό, σὰν ξεχυθεῖ μὲ πάθος παλαιὸ τὴν πᾶσαν ἀτιμία νὰ συνεπάρει, μ᾿ ἄλλους πολλοὺς θά ῾χει κ᾿ ἐσὲ μπροστάρη. |
ΠρωτοχρονιάτικοΣαράντα σβέρκοι βωδινοὶ μὲ λαδωμένες μποῦκλεςσκεμπέδες, σταβροθόλωτοι καὶ βρώμιες ποδαροῦκλες ξετσίπωτοι, ἀκαμάτηδες, τσιμπούρια καὶ κορέοι ντυμένοι στὰ μαλάματα κ᾿ ἐπίσημοι κι ὡραῖοι. Σαράντα λύκοι μὲ προβιὰ (γι᾿ αὐτοὺς χτυπᾷ ἡ καμπάνα) καθένας γουρουνόπουλο, καθένας νταμιτζάνα! Κι ἀπὲ ρεβάμενοι βαθιὰ ξαπλώσανε στὸ τζάκι, κι ἀβάσταγες ἐνιώσανε φαγοῦρες στὸ μπατζάκι. Ὄξ᾿ ὁ κοσμάκης φώναζε: «Πεινᾶμε τέτοιες μέρες» γερόντοι καὶ γερόντισσες, παιδάκια καὶ μητέρες κ᾿ οἱ τῶν ἐπίγειων ἀγαθῶν σφιχτοὶ νοικοκυρέοι ἀνοῖξαν τὰ παράθυρα καὶ κράξαν: «Εἶστε ἀθέοι». |
Ἡ Μάνα τοῦ ΧριστοῦΠῶς οἱ δρόμοι εὐωδᾶνε μὲ βάγια στρωμένοι,ἡλιοπάτητοι δρόμοι καὶ γύρω μπαξέδες! Ἡ χαρὰ τῆς γιορτῆς ὅλο πιότερο ἀξαίνει καὶ μακριάθε βογγάει καὶ μακριάθε ἀνεβαίνει. Τὴ χαρά σου, Λαοθάλασσα, κῦμα τὸ κῦμα, τῶν ἀλλῶνε τὰ μίση καιρὸ τήνε θρέφαν κι᾿ ἂν ἡ μαύρη σου κάκητα δίψαε τὸ κρῖμα, νὰ ποὺ βρῆκε τὸ θῦμα της, ἄκακο θῦμα! Ἄ! πὼς εἶχα σὰ μάνα κι᾿ ἐγὼ λαχταρήσει (ἦταν ὄνειρο κι᾿ ἔμεινεν, ἄχνα καὶ πάει) σὰν καὶ τ᾿ ἄλλα σου ἀδέρφια νὰ σ᾿ εἶχα γεννήσει κι᾿ ἀπὸ δόξες ἀλάργα κι᾿ ἀλάργα ἀπὸ μίση! Ἕνα κόκκινο σπίτι σ᾿ αὐλὴ μὲ πηγάδι. . . καὶ μία δράνα γιομάτη τσαμπιὰ κεχριμπάρι. . . νοικοκύρης καλὸς νὰ γυρνᾷς κάθε βράδι, τὸ χρυσό, σιγαλὸ καὶ γλυκὸ σὰν τὸ λάδι. Κι᾿ ἅμ᾿ ἀνοίγῃς τὴν πόρτα μὲ πριόνια στὸ χέρι, μὲ τὰ ροῦχα γεμάτα ψιλὸ ροκανίδι, (ἄσπρα γένια, ἄσπρα χέρια) ἡ συμβία περιστέρι ν᾿ ἀνασαίνῃ βαθιὰ τ᾿ ὅλο κέδρον ἀγέρι. Κ᾿ ἀφοῦ λίγο σταθῇς καὶ τὸ σπίτι γεμίσῃ τὸν καλό σου τὸν ἤσκιο, Πατέρα κι᾿ Ἀφέντη, ἡ ἀκριβή σου νὰ βγάνῃ νερὸ νὰ σοῦ χύσῃ, ὁ ἀνυπόμονος δεῖπνος μὲ γέλια ν᾿ ἀρχίσῃ. Κι᾿ ὁ κατόχρονος θάνατος θἄφτανε μέλι καὶ πολλὴ φύτρα θ᾿ ἄφηνες τέκνα κι᾿ ἀγγόνια καθενοῦ καὶ κοπάδι, χωράφια κι᾿ ἀμπέλι, τ᾿ ἀργαστήρι ἐκεινοῦ, ποὺ τὴν τέχνη σου θέλει. Κατεβάζω στὰ μάτια τὴ μάβρην ὀμπόλια, γιὰ νὰ πάψη κι᾿ ὁ νοῦς μὲ τὰ μάτια νὰ βλέπῃ. . . Ξεφαντώνουν τ᾿ ἀηδόνια στὰ γύρω περβόλια, λεϊμονιᾶς σὲ κυκλώνει λεφτὴ μοσκοβόλια. Φεύγεις πάνου στὴν ἄνοιξη, γιέ μου, καλέ μου, ἄνοιξή μου γλυκιά, γυρισμὸ ποὺ δὲν ἔχεις. Ἡ ὀμορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου, δὲ μιλᾷς, δὲν κοιτᾷς, πῶς μαδιέμαι, γλυκέ μου! Καθὼς κλαίει, σὰν τῆς παίρνουν τὸ τέκνο, ἡ δαμάλα, ξεφωνίζω καὶ νόημα δὲν ἔχουν τὰ λόγια. Στύλωσέ μου τὰ δυό σου τὰ μάτια μεγάλα. Τρέχουν αἷμα τ᾿ ἀστήθια, ποὺ βύζαξες γάλα. Πῶς ἀδύναμη στάθηκε, τόσο ἡ καρδιά σου στὰ λαμπρὰ Γεροσύλυμα Καίσαρας νὰ μπῇς! Ἂν τὰ πλήθη ἀλαλάζανε ξώφρενα (ἀλιά σου!) δὲν ἤξεραν ἀκόμα οὔτε ποιὸ τ᾿ ὄνομά σου! Κεῖ στὸ πλάγι δαγκάναν οἱ ὀχτροί σου τὰ χείλη. . . Δολερὰ ξεσηκώσανε τ᾿ ἄγνωμα πλήθη κι᾿ ὅσο ὁ γήλιος νὰ πέσῃ καὶ νἄρθῃ τὸ δείλι, τὸ σταυρό σου καρφώσαν οἱ ὀχτροί σου κι᾿ οἱ φίλοι. Μὰ γιατί νὰ σταθῇς νὰ σὲ πιάσουν! Κι᾿ ἀκόμα σὰ ρωτήσανε: «Ποιὸς ὁ Χριστός;» τί ῾πες «Νά με!» Ἄχ! δὲν ξέρει τί λέει τὸ πικρό μου τὸ στόμα! Τριάντα χρόνια, παιδί μου, δὲ σ᾿ ἔμαθ᾿ ἀκόμα! |
Ἡ ΜαγδαληνήΜέσ᾿ σὲ παλάτια, ποὺ σὰ σπήλια ἀντήχαν ἀπ᾿ τὶς μουσικὲςκι᾿ ἀστράβαν ἀπ᾿ τὰ μέταλλα καὶ τὰ δεμένα φῶτα, στὰ μάγουλά μου, ποὺ κανεὶς δὲν τὰ εἶδεν ἥλιος, οἱ μοσκὲς γλίστρααν μὲ λάγγεμα πολὺ καὶ τὰ δάγκωναν σὰν ὀχιὲς στὴν κρουσταλλένια μου φωνὴ θαμπὴ ἐγλιστροῦσε νότα. Στὴν τεσσεροβασίλεφτη Γιουδαία ἐγώ ῾μουν ἡ Πηγή: τοῦ κόρφου μου τ᾿ ἀμάραντα καὶ μοσκοβόλᾳ κίτρα. Ὡσὰν τὴ φλόγα τοῦ κορμιοῦ μου ἄλλη δὲ γνώρισεν ἡ Γῆ, σὰν τῆς ἀγκάλης μου μεστὴ καμιὰ δὲν ὑπῆρχε σιγή. Ὁ ἔρωτάς μου νίκαγε τὴ Ρώμη τὴ νικήτρα. . . Σκοτάδια ἤτανε μέσα μου, ξέρα μεγάλη κι᾿ ἀμμουδιὰ καὶ στὰ γλυκὰ τὰ χείλια μου πικρὰ πολὺ τὰ γέλια. Καὶ μοῦ τινάζαν ἄξαφνα τ᾿ ἀγνώστου φόβοι τὴν καρδιὰ καὶ μοῦ κοβόταν ἡ ἀναπνιὰ μέσ᾿ σὲ φορέματα φαρδιά- ἀπ᾿ τοῦ θριάμβου τὴν κορφὴ μακριὰ ῾βλεπα συντέλεια. Δὲν ἦταν ἄξαφνη ἀστραψιά. Τοῦτο συνέβη ἀργά, σιγά. . . Ὡραῖος δὲν ἤσουν, τίποτα δὲν εἶχες πάνω σου ἄξο! Κοίταγες χάμου τὰ χαλίκια, ὡς μίλαγες σιγὰ κι᾿ ἀργά. Τὴν τρίτη ἢ τέταρτη φορὰν ἄρχισε ὁ νοῦς μου νὰ ριγᾷ, κι᾿ ὡς σήκωσες τὰ μάτια σου, δὲ βάσταα νὰ κοιτάξω. Κι᾿ ἔνιωσα ὁρμὴ ἀσυγκράτητη στὰ πόδια σου νὰ κυλιστῶ. Εἶδα νὰ σειέται μέσα μου ψυχὴ παρθένα ὡς τώρα. Τὴν εὐτυχία τὴ γνώρισα στὸ δόσιμο χωρὶς μιστό, τὴ λευτεριά-στὸ σκλάβωμα σὲ κάποιο ἰδανικὸ σωστὸ καὶ τὴν ὑπέρτατ᾿ ἡδονὴ στὸν πόνον,-ἄξια γνώρα. Καὶ στοὺς φτωχοὺς μοιράζοντας τὰ ὑπάρχοντά μου (ἀσημικά, διαμαντικά, μεταξωτά, μπαξέδες καὶ παλάτια) τὰ βήματά σου ἀκλούθησα, ποὺ κι᾿ ἂν τὰ σβηοῦσε ταχτικὰ στὸν ἄμμ᾿ ὁ ἀγέρας τοῦ βραδιοῦ, σὰ φῶτα μένανε γλυκὰ γιὰ πάντα σ᾿ ἄμμο καὶ ψυχῇ καὶ σ᾿ ἀκοὲς καὶ μάτια. Πράματα νέα δὲν ἔλεγες κι᾿ οὔτε, μὲ λόγια νέα, παλιά. Ἀπὸ πολλοὺς κι᾿ ἀπὸ καιροὺς ὅλα ἦταν εἰπωμένα. Μά ῾χες τὴ δύναμη ν᾿ ἀκοῦς τῶν οὐρανῶν τὴ σιγαλιὰ κι᾿ ὅλα γιὰ σένα (κι᾿ ἄψυχα κι᾿ ἄνθρωποι) διάφανα γιαλιὰ καὶ διάφαν᾿ ἡ καρδιὰ τοῦ Θεοῦ γιὰ σένα - καὶ γιὰ μένα! Κανεὶς (καὶ πλήθη καὶ σοφοὶ καὶ μαθητάδες καὶ γονιοί) δὲν ξάνοιγε τὸ σπαραγμὸ στὰ θάματά σου πίσω. Κι᾿ ἂν πρόσμενες τὸ λυτρωμό σου ἀπὸ τὴν ἄδικη θανή, ἐγὼ μονάχα τό ῾νιωσα, ποὺ ἤμουνα λάσπη καὶ κοινή, πόσο, Χριστέ ῾σουν ἄνθρωπος! Κι᾿ ἐγὼ θὰ σ᾿ ἀναστήσω! |
Πρόλογος «Στὸ φῶς ποὺ καίει»Νὰ σ᾿ ἀγναντεύω, θάλασσα, νὰ μὴ χορταίνωἀπ᾿ τὸ βουνὸ ψηλὰ στρωτὴ καὶ καταγάλανη καὶ μέσα νὰ πλουταίνω ἀπ᾿ τὰ μαλάματά σου τὰ πολλά. Νά ῾ναι χινοπωριάτικον ἀπομεσήμερο, ὄντας μετ᾿ ἄξαφνη νεροποντὴ χυμάει μὲς ἀπ᾿ τὰ σύνεφα θαμπωτικὰ γελώντας ἥλιος χωρὶς μαντύ. Νὰ ταξιδεύουν στὸν ἀγέρα τὰ νησάκια, οἱ κάβοι, τ᾿ ἀκρόγιαλα σὰ μεταξένιοι ἀχνοὶ καὶ μὲ τοὺς γλάρους συνοδιὰ κάποτ᾿ ἕνα καράβι ν᾿ ἀνοίγουν νὰ τὸ παίρνουν οἱ οὐρανοί. Ξανανιωμένα ἀπ᾿ τὸ λουτρὸ νὰ ροβολᾶνε κάτου τὴν κόκκινη πλαγιὰ χορευτικὰ τὰ πεῦκα, τὰ χρυσόπευκα, κι᾿ ἀνθὸς τοῦ μαλαμάτου νὰ στάζουν τὰ μαλλιά τους τὰ μυριστικά. Κι᾿ ἀντάμα τους νὰ σέρνουνε στὸ φωτεινὸ χορό τους ὡς μέσα στὸ νερὸ τὰ ἐρημικὰ χιονόσπιτα-κι᾿ αὐτὰ μὲς στ᾿ ὄνειρό τους νὰ τραγουδᾶνε, ἀξύπνητα καιρό. Ἔτσι νὰ στέκω, θάλασσα, παντοτεινὲ ἔρωτά μου μὲ μάτια νὰ σὲ χαίρομαι θολὰ καὶ νά ῾ναι τὰ μελλούμενα στὴν ἅπλα σου μπροστά μου, πίσω κι᾿ ἀλάργα βάσανα πολλά. Ὡς νὰ μὲ πάρεις κάποτε, μαργιόλα σύ, στοὺς κόρφους σου ἀψηλά τους ἀνθισμένους καὶ νὰ μὲ πᾶς πολὺ μακρυὰ ἀπ᾿ τὴ μαύρη τούτη Κόλαση, μακρυὰ πολὺ κι᾿ ἀπὸ τοὺς μαύρους κολασμένους .... |
Τὸ ἀηδόνιΜάννα, ζεστὴ ἀγουροξυπνᾷς μέσα σὲ χίλια ἀρώματα,φῶτα πολλὰ καὶ χρώματα καὶ μοναχὰ ἀπ᾿ τὸ γγίμα τ᾿ ἀγέρα δένουν μέσα σου κόσμοι καὶ κόσμοι χύμα! Ἐρωτοφύσημα κι᾿ ἐγὼ τὸ λαμπερό σου φλούδι τὸ σπάω μὲ τὸ τραγούδι, ποὺ τὴν ἁπλὴ χαρά μου ὑψώνει στὰ μεσούρανα πλέον ἄξια ἀπ᾿ τὰ φτερά μου. Μες᾿ στ᾿ ἄνθη τῆς ροδακινιᾶς, στῆς λεύκας τὴν κορφή, ὅπου ἤσκιωμα βαθὺ κι᾿ ὅπου κρύες βρυσοῦλες πάω τῆς καρδιᾶς μου καὶ μετράω λαχτάρες καὶ τρεμοῦλες. Μ᾿ ἀστροφεγγιὲς ὁλόβαθες, τριανταφυλλιὰ χαράματα, μὲ φεγγαρομαλάματα κι᾿ ὅταν σιγὰ κι᾿ ἀγάλι βρέχει οὐρανὸς σὲ μιὰ μεριὰ κι᾿ ἠλιοφωτάει στὴν ἄλλη, τοῦ λαρυγγιοῦ δονῶ ἀψηλά τη φουσκωμένη φλέβα κι᾿ ἀνέβα ὁ ἀχὸς ἀνέβα ὅλο καὶ πιὸ μεστώνει καὶ τὸν ἀγέρα, ξέχειλον ἀπὸ ἡδονές, ματώνει. Κι᾿ ὅταν σωπάσῃ μου ἡ καρδιὰ καὶ τὸ λαρύγγι σπάσῃ, στὴ μαγεμένη πλάση καὶ στὴν καρδιά, ποὺ νιώθει, καιρὸ βαστᾷ ὁ ἀντίλαλος, καιρὸ πονᾶνε οἱ πόθοι. Ὤ! δὲ θαμπώνει τὴ λαλιά μου θανάτου φοβέρα : γῆς καὶ νεροῦ κι᾿ ἀγέρα δὲν ξέρουνε τὰ γένη, πὼς ὅ,τι ζεῖ καὶ χαίρεται, σύντομ᾿ ἀργὰ πεθαίνει. Ὁ χορτασμένος ἔρωτας, τῆς ζωῆς οἱ γλυκάδες, τῆς πλάσης οἱ ὀμορφάδες ἔτσι βαθιά με ὁρίζουν, ποὺ τῆς καρδιᾶς τὸ ξέσπασμα λυγμό μου τὸ γυρίζουν! |
ΠαράδεισοςΛεύτερος νά ῾σαι δοῦλος ὁποιανοῦ,λεύτερος νὰ μιλᾷς, ὅταν κοιμᾶσαι, λεύτερος, χρόνια νὰ τὰ κυνηγᾷς τῶν Γιούρων τὰ ποντίκια μὴ σὲ φᾶνε. Στὶς πληγὲς τῆς ψυχῆς σου νὰ χιλιάζουν τὰ ψέματα – τῆς μύγας τὰ σκουλήκια -, νά ῾σαι τῆς Ἱστορίας γελοιογράφος, ἀφέντης δίχως πιθαμὴ δικιά σου. Σὰν τὴ στέρφα γουρούνα τ᾿ Ἅι-Ἀντώνη, μισότυφλη ἀπὸ πάχητα καὶ νύστα, νὰ νείρεσαι πὼς κολυμπᾷς σὲ κάτουρα καὶ ξερατά, γρυλίζοντας: «παράδεισος»! |
ΤυχερόςἈνεμοδέρνουν μέρα νύχτα ἀπάνουσὲ στύλους σταυροσήμαδα φτερά σου, νὰ γελιέσαι πὼς εἶν᾿ Ἑλλάδα ὁ τόπος. Μὰ δίπλα τ᾿ ἀγκαλιάζει νὰ τὰ σπάσει τοῦ ξένου ἡ ἀστερομάτισσα κατάρα. Ἂν φαρμάκωνε μόνη τὸν ἀέρα, ἴσως, ραγιᾶ νὰ ξύπναες κάποιαν ὥρα: «Στὴ χώρ᾿ αὐτὴ ποὺ τήνε λέω δικιά μου ξένος εἶμαι καὶ τυχερὸς ποὺ ζῶ!» |
Τάκης ΦίτσοςΜὲ τὸ πικρὸ χαμόγελο καὶ τὰ σφιγμένα χείληβουβὰ τὸν ἴσκιο σου ἕλιωνες στὴν πολιτεία τῶν τάφων. Ἐδῶ σὲ θάβουν ζωντανὸν ἂν θέλεις νά ῾σαι τίμιος. Παιδὶ σὲ χτίσαν, γέρασες χωρὶς σταλιὰ νὰ ζήσεις. Μῆνες καὶ χρόνια μέτραγες, δεκάχρονα κατόπι, κι ὅλο ἡ πηγάδα βάθαινε κι ἀψήλωνεν ὁ τοῖχος, παρηγοριὰ καὶ μάθημα φτωχολαοῦ δεμένου. Καὶ μίαν αὐγὴ ἀνοιξιάτικην, ποὺ ἀνάκραζεν ἀγάπη, τρυφερὰ σ᾿ ἀγκαλιάσανε οἱ ἀδερφομάχοι ἀγγέλοι καὶ σὲ φορτώσανε. Κανεὶς δὲν ἄκουσε τὰ βόλια. Καὶ τώρα, μέσα στὸ σωρὸ τὰ κόκαλα, μὴν ψάχνεις νὰ ξεχωρίσεις τὰ δικά σου: εἶν᾿ ὅλα καθενοῦ! Ὄχι συμπόνια, κλάμα, ὀργή. Ντροπή σου, μάνα Ἑλλάδα! |
ΑὐτονεκρολογίαΜισὸν αἰῶνα πάλευα κι ἀπάνουγιὰ λευτεριὰ δικιά μου καὶ τῶν ἄλλων, κι ὅλο πιότερο μ᾿ ἔπνιγεν ὁ βρόχος, κι οἱ γενναῖοι, ποὺ μὲ πνίγανε, πιὸ δοῦλοι. Μὲ μπουκῶναν μωρὸ «Μεγάλη Ἰδέα» κρύβοντάς μου τὸν πιὸ αἱμοβόρο ὀχτρό μου: νά ῾μαι τοῦ ξένου ὁ πάτος, νὰ μισῶ καὶ νὰ καταφρονῶ τ᾿ ἀνόσιο πλῆθος. Τὰ σκολειά μου τὰ κλείνανε τὰ μάτια. Μοῦ τ᾿ ἄνοιγαν ἡ ζούγκλα τῶν Ὀλίγων καὶ τὰ «καταραμένα» τὰ βιβλία. Κι ὁλάνοιχτ᾿ ἀπομεῖναν ὡς τὸ τέλος. Ὅσο τὰ χρόνια ἀσπρίζαν στὴν κορφή μου, τόσο βαθιὰ μοῦ μάτωνεν ἡ ἐλπίδα. Μάθαινα πὼς ἡ ἀγάπη εἶναι δειλία κι ἡ καλοσύνη ἀγιάτρευτο κακό. Ἥρωας δὲν ἤμουν, μ᾿ ἔκαμνεν ὁ φόβος (ἢ θὰ σκοτώσεις ἢ θὰ σκοτωθεῖς) νὰ μεγαλώνω τὴ γλυκιὰ πατρίδα καὶ νὰ μικραίνω τὸ φτωχὸ λαό. Νὰ γελιέμαι πὼς ζῶ, ξεπόρτιζα ἔξω. Κάθε πατημασιά μου καὶ πληγή. Πιανόμουν ἀπὸ κάγκελα καὶ πόρτες μὴν πέσω – τὸ κουφάρι μου κι ὄχι ἐγώ! Μ᾿ ἄφησαν ὅλοι στὰ κακὰ ὑστερνά μου: γυναῖκες, συγγενάδια, ἄσπονδοι φίλοι. Κανεὶς νὰ μὲ βαστάει, νὰν τοῦ μιλάω. Μιλοῦσα μοναχὸς δίχως ν᾿ ἀκούω. Μὲ βρήκανε στὸ τέλος ξυλιασμένον τρεῖς μέρες στὸ ντιβάνι μου ἀπομόναχο, μὲ τὰ μάτια ἀνοιχτὰ καὶ στηλωμένα κατὰ σένα, ὅπως πάντα, Ἀνατολή. Οἱ πεθαμενατζῆδες μεθυσμένοι βλαστημοῦσαν, ὅπως μὲ κατεβάζαν τυλιγμένον σὲ μία παλιοκουβέρτα, ὄροφοι πέντε καὶ σκαλιὰ ἐνενῆντα! Κι ἢ ραχοκοκαλιὰ νὰ μὴ λυγάει γιὰ νὰ τοὺς εὐκολύνει στὴ δουλειά τους. Δὲν τό ῾μάθε κανένας. Τ᾿ ὄνομά μου μήτ᾿ ἐγὼ δὲν τὸ λέω καὶ δὲν τὸ γράφω. Τὰ μπουκωμένα στόματ᾿ ἀλυχτῆσαν: –καλότυχοι, ἕνας Βούργαρος λιγότερο! –κακότυχοι, ποὺ δὲν τόνε προλάβαμε! –κόβουμ᾿ ἕναν, φυτρώνουνε σαράντα! Εὐχαριστῶ σας, γερατειὰ καὶ πόνοι, ποὺ ἐσεῖς μὲ ξαποστείλατε, ὄχι ὁ Νόμος (δυὸ φορὲς «ἐπ᾿ ἐσχάτῃ προδοσίᾳ»!). Κι οὔτε μὲ πολτοποίησε στὴ λάσπη ἕνα τρίκυκλο ἀθῷο («τροχαῖον ἀτύχημα»!). Ρίχτε με τώρα στὰ βαθιὰ τῆς θάλασσας. Τ᾿ ἀδούλωτα κορμιὰ δὲ βρίσκουν οὔτε μιᾶς πιθαμῆς Ἑλλάδα νὰ ἡσυχάσουν! Νοέμβρης 1968 |
ΠρόλογοςΞαφνικὰ μοῦ φασκιώνουνε τὰ μάτιαγιὰ νὰ βλέπω τὸ φῶς τὸ ἀληθινό! Μὲ καρυδώνουν, γιὰ νὰ μὴ φωνάζω: «Ὄρσε, Ἑλλάδα Γραικύλων ἀντιχρίστων!» Ἄχερα μὲ μπουκώνουν κάθε μέρα. Καὶ ποιοί; Τοῦ σκλαβοπάζαρου ἡ σαβούρα. Καὶ πῶς; Ἔχουν ἀφέντη τὰ σκυλιὰ καὶ δαγκάνουν τὰ πόδια σου, Ἱστορία. Πῶς θὰ σωθοῦμε ἀπ᾿ τὴν «ἐλευθερία» τῆς σκλαβιᾶς μας κι ἀπὸ τὸν «ὑπὲρ πατρίδος» τῶν προδοτῶν; Καὶ πότε ἀπ᾿ τοὺς θεοὺς τῶν ἀθέων καὶ τῶν ἀνθρωποφάγων; |
«Ἐθνικὴ Παιδεία»Γανιάσατε, δασκάλοι, νὰ ξεμάθωνά ῾μαι ἐγώ, νὰ στοχάζομαι, νὰ θέλω - ψέματα ὅλο ν᾿ ἀκούω, νὰ λέω, νὰ πράττω, γιὰ ψέματα νὰ ζῶ καὶ νὰ πεθαίνω. Δὲν μπόρεσε ἡ σπουδὴ νὰ μὲ χαλάσει. Ἀντέξανε σαρκίο, ψυχὴ καὶ γνώση μὰ κάθε τόσο θάνατος νὰ ξέρεις ὅτ᾿ εἶσαι πάντα πουλημένο κρέας. |
Πῶς μᾶς θέλει ἡ «ἀληθὴς δημοκρατία»Νὰ μὴν ἀκούω καὶ νὰ μὴ βλέπω νὰ πατῶ.Νὰ μὴ νογάω καὶ νά ῾χω τὸ στόμα βουλωτό. Νὰ μὴ μὲ φαρμακών᾿ ἡ μπόχα τοῦ καιροῦ μου. Χωρὶς αὐτιὰ καὶ μάτια, μύτη καὶ μυαλό, μουγκὸς νὰ πηαίνω, ὅποτε μοῦ ῾ρθει, πρὸς νεροῦ μου, κι ἅμα τσινάει ὁ Γάϊδαρος νὰ μὴ γελῶ. Καὶ σὰ μὲ καρυδώνουνε μουνοῦχο σκλάβο οἱ Ἀμερικάνοι, ἐγὼ νὰ βλαστημάω τὸ Σλάβο. |
Στὸ γιό τουΣτὸν κόσμο γιατί σ᾿ ἔφερα; Ἂν μοῦ μοιάσειςκυνηγημένος θά ῾σαι ὁλοζωὶς ἢ νύχτα σκοτωμένος (πέμπτος ὄροφος) θὰ σαλτάρεις στὸ δρόμο «διαλαθῶν» ἀπ᾿ τὸ παραθυράκι τ᾿ ἀποπάτου, ἢ μ᾿ ἀλλουνοὺς «εἰς τὸν συνήθη τόπον» θὰ σὲ καρφώσουν ἄγνωστον μ᾿ ἀγνώστους μὲ χέρια ἑλληνικὰ ντουφέκια ξένα, χωρὶς ὄνομα, πῶς καὶ ποῦ. Οἱ προδότες θ᾿ ἀπαγορεύουν καὶ τὰ κόλλυβά σας. Ἂν ὅμως δὲ μοῦ μοιάσεις, ἡ ντροπὴ καταδικιά μου θά ῾ναι, ὄχι δικιά σου. Καταδότης, τσολιὰς καὶ μπλοκαδόρος, ὅσο βουλιάζεις στὰ σκατά, ἄλλο τόσο θὰ βγαίνεις καθαρὸς καὶ τιμημένος. Κι ἅμα τὴν κάνει ὁ ὀχτρὸς τὴν Προδοσία καθεστώς, θά ῾σαι πρῶτος : καὶ Θρησκεία καὶ Νόμος κι Ἱστορία καὶ Λόγος, Κι ὅταν οἱ κανονιὲς γιορτάζουν τῶν Ἑλλήνων τὴν Ἀρετή, σὺ θά ῾σαι ὁ Ὑπερέλλην! |
Τὰ λοίσθιαὍλα μπροστά σου μαῦρα, ἡ κάθε μέραπιὸ μαύρη ἀπὸ τὴ νύχτα. Ἡ φωτόσφαιρα σβησμένη χρόνια πίσου ἀπ᾿ τὰ βουνά. Κι ἂν κάποτες τὰ μάτια σου γυρνᾶνε πίσου, διπλὰ πονᾷς, ῾τι βλέπεις νά ῾ναι πιὸ μαύρ᾿ ἀπ᾿ τὰ παλιά, τὰ τωρινά! * Τί καλὰ νά ῾σαι πρῶτος! Ἀπὸ σένα μόλις τώρα ἀρχινᾷ ἡ μεγάλη Τέχνη! Ἂν τὸ πιστεύεις, εἶναι ἀλήθεια. Νόμος! Τὴν κάθε μέρα πιὸ θὰ μεγαλώνεις, ποὺ νὰ μὴ σὲ χωράει τουτ᾿ ἡ πατρίδα. Ἀλλ᾿ ὅταν σ᾿ ἀγκαλιάσει ἡ μάνα Γῆς, --δὲ θὰ σοῦ δώσει οὔτ᾿ ἕναν πόντο πιότερο ἀπ᾿ τὸ μπόι σου. Μὰ τί σὲ νοιάζει ἐσένα; Χρόνια τήνε μετροῦσαν οἱ πατοῦσες σου! Νὰ λυπᾶσαι τὸν ἄλλον, ποὺ παιδεύεται νὰ μὴ φανεῖ μικρὸς στὸν ἑαυτό του, νὰ μὴ γελιέται καὶ νὰ μὴ γελάει, νὰ μὴ στολίζει μὰ νὰ ξεγυμνώνει. Κι ὅταν τὸν ἀγκαλιάσει ἡ μάνα Γῆς, θὰ φανοῦνε τὰ σωστά του μέτρα. |
Τρεῖς θάνατοιΖηλεύω σου τὸ θάρρος, Καρυωτάκη,νὰ σμπαραλιάσεις τὴν τρανὴ καρδιά, καὶ τὴν κακοτυχιά σου, Ὀλύμπιε Τάκη, νὰ σὲ πάρουν τὰ κύματα βαθιά. Μὲ πάει γελώντας ὁ Χάρος στὰ ἑκατό μου, σιχάθηκα τὸν ἄχαρο ἑαυτό μου. Σπλαχνίσου με, καταραμένε Χάρε, κι ἂν ὄχι ἐμέ, τὴ θύμησή μου πᾶρε. Ὅσο τὰ περασμένα ἀνακαλῶ, τόσο δὲ βρίσκω τίποτα καλό. Πόνοι, ἀρρώστιες, μὲ κάναν μοιρασιά, μὰ θὰ πάω μονάχα ἀπὸ σιχασιά. 29-7-73 |
Πάνθεον Ἐθνικοφροσύνης
Φανέ, ὅταν τὸ ἔλαιον σὲ λείψῃ, τί θὰ γίνῃς; |
ὈρέστηςΣέλινα τὰ μαλλιά σου μυρωμένα,λύσε τα νὰ φανεῖς, ὡς εἶσαι, ὡραῖος, καὶ διῶξε ἀπὸ τὸ νοῦ σου πιὰ τὸ χρέος τοῦ μεγάλου χρησμοῦ, μιὰ καὶ κανένα τρόπο δὲν ἔχεις ἄλλονε! Καὶ μ᾿ ἕνα χαμόγελον ἰδὲς πῶς σ᾿ ἔφερ᾿ ἕως στοῦ Ἄργους τὴν πύλη ὁ δρόμος σου ὁ μοιραῖος τὸ σπλάχνο ν᾿ ἀφανίσεις ποὺ σ᾿ ἐγέννα. Κανεὶς δὲ σὲ θυμᾶτ᾿ ἐδῶ. Κι ἐσὺ ὅμοια τὸν ἑαυτό σου ξέχανέ τον, κι ἄμε στῆς χρυσῆς πολιτείας τὰ σταυροδρόμια καὶ τὸ ἔργο σου σὰ νὰ ᾿ταν ἄλλος κάμε. Ἔτσι κι ἀλλιῶς, θὰ παίρνει σε ἀπὸ πίσου γιὰ τὸ αἷμα τῆς μητρός σου γιὰ ἡ ντροπή σου. |
ΣυμπόσιονἈνοῖχτε στὰ τραπέζι᾿ ἁπλοχωριὰγιὰ τὴν ὡριά, ποὺ μὲ τ᾿ ἁψὸ κορμὶ θὰ πεταχτεῖ τὸ μελαψὸ χορεύοντας· κι ἀπὰ στὰ φιδωτὰ ψηφιδωτὰ ἁπλῶστε, ὢ νιὰ σκλαβόπουλα, τὰ φρέσκα γιασεμιά. Καὶ φέρε σὲ κροντήρι ξομπλιαστὸ κρασὶ λιαστὸ κι ἄλλο κρασί, μὲ τὰ μικρὰ τὰ δαχτυλάκια ἐσύ. Καὶ στὶς κολόνες, ποὺ πρασινωπὰ κλαριὰ νωπά, κισσοῦ κλαριά, μὲ τὰ κομμένα φύλλα καὶ τ᾿ ἀριά, τὶς ζώνουνε γιὰ τὴν καλὴ γιορτή, ἂς μποῦνε ὀρτοὶ καὶ σιμωτὰ καθρέφτες μὲ στεφάνι᾿ ἀσημωτά, νὰ χιλιάζουν τὸ κάλλι τῆς ἀχνὸ μὲς στὸν ἀχνό, ὅπου γι᾿ αὐτὴ θὰ βγάνει ὅσο λιβάνι θ᾿ ἀναφτεῖ!… Ὤ! ὑψῶστε τὶς φωνοῦλες τὶς ψιλές! Τὶς ἀψηλὲς δάδες, ὦ νιοί, χαμηλῶστε! Τὰ πέπλα της ἀνοιεῖ καὶ τὰ πετάει, καὶ λάμπουν στὸ γερό, τὸ λυγερὸ κορμί, ποὺ ἀχεῖ, οἱ σκιές, ποὺ μὲ νάρδο ἔχουν βραχεῖ. Φουντῶσαν οἱ καπνοὶ της κεφαλῆς. –Φαλλής! Φαλλής! Μὲ τὴν ὁρμή, ποὺ ἀκράτητο μᾶς κάνει τὸ κορμί, ἂς πάρει ὅποιο κορίτσι κάθε νιός, ὀμορφονιός, μὰ τὴ Γοργώ, τὴ φλόγα τὴ χορεύτρα, μόνο ἐγώ!
Πηγή: uoa.gr
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου