Οικογενειακή ιατρική στην Κούβα, ένα επίτευγμα της επανάστασης

Οικογενειακή ιατρική στηνΚούβα, ένα επίτευγμα της επανάστασης

Από Panos

  Γράφει ο Πάνος Αλεπλιώτης //

Το 2017 τα 10.851 ιατρεία οικογενειακής ιατρικής δέχτηκαν 83.534.085 επισκέψεις ή διαβουλεύσεις, όπως θέλουν να τις ονομάζουν οι Κουβανοί. 50 χρόνια κλείνουν φέτος από την θέσπιση του συστήματος δημόσιας υγείας στην Κούβα. Στόχος του συστήματος εξακολουθεί να είναι η παροχή ιατρικής φροντίδας σε όλον τον πληθυσμό και ιδιαίτερα η αντιμετώπιση λοιμωδών και μολυσματικών νόσων, του υποσιτισμού, της αναιμίας και άλλων ασθενειών. 

Συνέχεια, αλλά και σπουδαίο επίτευγμα της Επανάστασης είναι η ίδρυση των οικογενειακών ιατρείων και ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού το 1984 ως μέρος των αναγκαίων μετασχηματισμών σε μια κοινωνία που αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις. Στόχος εξακολουθεί να είναι “Ένας γιατρός για 120 οικογένειες” και τα ιατρεία να γίνουν 12.000. Εξασφαλίζεται η αμεσότητα και λιγότερη γραφειοκρατία, αποφεύγεται ο κατακερματισμός σε πολλές ειδικότητες και μόνο σε περιπτώσεις που χρειάζονται απολύτως ειδικές παρεμβάσεις υπάρχει συντονισμός με τα 450 πολυϊατρεία, τις πολυκλινικές και τα Νοσοκομεία. 

Ιατρείο γειτονιάς

Στα οικογενειακά ιατρεία διατηρούνται οι φάκελοι όλων των ανθρώπων όλων των ηλικιών,  ανανεώνεται το ιστορικό τους και όταν χρειάζεται ο οικογενειακός γιατρός ή κάποια νοσοκόμα επισκέπτεται τον ασθενή στο σπίτι. Τα οικογενειακά ιατρεία ιδρύονται και σε περιοχές της υπαίθρου με δύσκολη πρόσβαση και επιμένουν στην πρόληψη, εφαρμογή μέτρων ευαισθητοποίησης και  σύνδεση μεταξύ του ιατρείου της γειτονιάς και των ιατρικών και ερευνητικών ιδρυμάτων. 

“Οι οικογενειακοί γιατροί είναι οι φύλακες της δημόσιας υγείας. Είναι το πρώτο σημείο επαφής του πληθυσμού με τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Κύριο καθήκον είναι να προστατεύσει τον άνθρωπο από το να αρρωστήσει. Στα γραφεία μας αντιμετωπίζουμε δωρεάν ενήλικες, παιδιά, εγκύους και ηλικιωμένους, με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και στήριξη από διάφορους ειδικούς» δηλώνει η Δρ Galano, από τους υπεύθυνους για το πρόγραμμα.

Προς το σκοπό αυτό, ο γιατρός αξιολογεί συνεχώς παράγοντες κινδύνου ασθενών, βάσει κληρονομικότητας, κοινωνικών και άλλων παραγόντων, για να κατατάξει τους κατοίκους της γειτονιάς σε τέσσερις ομάδες: υγιείς, εκείνους που διατρέχουν κίνδυνο ασθενείας, εκείνους που υποφέρουν από μια χρόνια ασθένεια και τα άτομα με αναπηρία.

Ακολουθεί ένα πρωτόκολλο θεραπείας, που εφαρμόζεται σε εθνικό επίπεδο και, ως εκ τούτου, οι περιπτώσεις ασθενείας αποτελούν μέρος της ιατρικής έρευνας μέσα από την εισαγωγή των νέων φαρμάκων, καθώς και την εφαρμογή 16 ειδικών προγραμμάτων υγείας όπως πχ υγεία μητέρας και παιδιού, ογκολογία, μεταδοτικές και μη μεταδοτικές χρόνιες ασθένειες και προγράμματα φροντίδας για τον ιό HIV–AIDS.

Ο οικογενειακός γιατρός λαμβάνει οδηγίες και στήριξη από βασικές ομάδες εργασίας που περιλαμβάνουν ειδικούς στην παιδιατρική, γυναικολογία, κοινωνικούς λειτουργούς, κοινωνιολόγους και εκπροσώπους του φορέα ελέγχου των εργαζομένων, και έχει συντονισμό με τα περισσότερα από τα 450 πολυϊατρεία στην χώρα.

“Παρόμοια προγράμματα έχουν ήδη εφαρμοστεί στη Βενεζουέλα και τη Βραζιλία, με την αποστολή Κουβανών γιατρών”. H Δρ Galano τονίζει επίσης ότι θα ήταν πολύ ευκολότερο να εφαρμοστεί ένα τέτοιο πρόγραμμα σε ανεπτυγμένες χώρες, με μεγαλύτερους οικονομικούς πόρους, αν και πάντα πρέπει να προσαρμοστεί στο κοινωνικό πλαίσιο.

«Χάρη σε αυτό το είδος του προγράμματος, η χώρα μας έχει πετύχει απτά αποτελέσματα στη μείωση της βρεφικής και μητρικής θνησιμότητας, με υποχρεωτικά εμβόλια για 9 ασθένειες σε 98,7% των παιδιών που τώρα τα επεκτείνουμε σε 13, έγκαιρη διαπίστωση εγκυμοσύνης στο 95% πριν το τρίμηνο. Αύξηση του αριθμού των μητέρων που θηλάζουν τα βρέφη τους το λιγότερο έξι μήνες. Μεγαλύτερη πρόσβαση στην Φυσικοθεραπεία και αποκατάσταση. Ενοποίηση της φυσικής και παραδοσιακής ιατρικής. Μείωση χρόνου παραμονής στο νοσοκομείο από 6,4 ημέρες το 1990, σε 4,7 το 2016. 

Αύξηση του οικογενειακού προγραμματισμού και της σεξουαλικής αγωγής. 

Αύξηση του προσδόκιμου ζωής στα 78,45 έτη το 2017 (40η θέση) και άλλα κοινωνικά επιτεύγματα. Δεν τελειώσαμε. Έχουμε ακόμη πολλά να κάνουμε και να βελτιώσουμε» προσθέτει η ειδικός, που δηλώνει ότι ήταν και είναι ένας πιστός υποστηρικτής της οικογενειακής ιατρικής, μια περιοχή που έχει ελάχιστα διερευνηθεί σε όλο τον κόσμο. 

Εμείς, τα “παιδιά” του καπιταλισμού γνωρίζουμε τις αιτίες που δεν έχει ερευνηθεί, μιας και ο άνθρωπος στον καπιταλισμό είναι ένα εμπόρευμα που μόνος του πρέπει να βρει τους πόρους για να αποκτήσει περίθαλψη και φροντίδα Υγείας, παρά τις μεγαλόστομες υποσχέσεις των εκπροσώπων του συστήματος. Κάποιοι, αυτοί που μπορούν, ταξιδεύουν με ίδιους πόρους για θεραπεία στην Κούβα ή παραγγέλνουν φάρμακα από εκεί, καθώς τα ιατρικά επιτεύγματα της χώρας είναι λίγο ως πολύ γνωστά και στον καπιταλιστικό κόσμο, παρά το εμπάργκο και την αντεπαναστατική προπαγάνδα.

Τί να πρωτογράψει κανείς και τί να πρωτοζηλέψει για το σύστημα Υγείας της Κούβας! Διαθέτει περίπου το 27% του προϋπολογισμού της για την Υγεία. Εκπαιδεύει δωρεάν γιατρούς από άλλες χώρες, ακόμη και Αμερικάνους(!), στέλνει αποστολές για οφθαλμολογικό έλεγχο στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Βρίσκεται πρώτη στις ανθρωπιστικές αποστολές, με πιο πρόσφατη αυτήν για την καταπολέμηση του Έμπολα στην Αφρική, και μας δηλώνει ότι ευκολότερα οι πιο αναπτυγμένες χώρες θα μπορούσαν να έχουν οικογενειακό γιατρό και ιατρείο γειτονιάς.

Το Κουβανέζικο μοντέλο της οικογενειακής ιατρικής και η γενικότερη οργάνωση της υγείας, η προώθηση μέτρων πρόληψης των ασθενειών, τα καινούργια φάρμακα και θεραπείες που ανακαλύπτει, έχουν καταστήσει την Κούβα από τις πρώτες, αν όχι την πρώτη, χώρες στην υγεία και την περίθαλψη. Ανακαλύψεις και επιτεύγματα που δεν στηρίζονται στο κυνήγι του κέρδους, αλλά στην φροντίδα του ανθρώπου. Η Κούβα έχει αποδείξει πως μοιράζεται τις ανακαλύψεις και τα επιτεύγματά της και με τους άλλους λαούς, οικειοθελώς και με αλληλεγγύη. Στοιχεία ενός ανώτερου κοινωνικού συστήματος, που φροντίζει και αναπτύσσει τον άνθρωπο.