Δυόμισι χρόνια πολύμορφων αγωνιστικών κινητοποιήσεων που άγγιξαν ευρύτερα τμήματα της εργατικής τάξης, δυόμισι χρόνια στα οποία έγιναν σημαντικά βήματα στη συντονισμένη δράση των σωματείων της ΛΑΡΚΟ με εκατοντάδες συνδικαλιστικές οργανώσεις. Δυόμισι χρόνια στα οποία, μέσα από πολλές καμπές και με πολλούς σταθμούς, σφυρηλατήθηκε η ενότητα των εργαζομένων απέναντι στον κοινό εχθρό, με ενιαίες διεκδικήσεις, ακυρώνοντας στην πράξη τις μεθοδεύσεις διάσπασής τους.
Ο «Ριζοσπάστης», όπως κάνει δεκαετίες τώρα, έτσι και τους τελευταίους αυτούς μήνες βρέθηκε στο πλάι των εργαζομένων. Με δεκάδες ρεπορτάζ, άρθρα, αποστολές, συνεντεύξεις, οι σελίδες του «πλούτισαν» από αυτόν τον τεράστιο αγώνα. Η συμβολή της εφημερίδας μας στην οργάνωση της πάλης, στην προβολή των δίκαιων διεκδικήσεων των εργαζομένων, στην αντιπαράθεση με τα επιχειρήματα κυβέρνησης - κεφαλαίου, είναι διαρκής, δεν γνωρίζει διαλείμματα. Με αφιερώματα, ακόμα και ειδικές εκδόσεις που κυκλοφόρησαν στο εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ, ο «Ριζοσπάστης» έδωσε και δίνει τη δική του μάχη στο πλάι των εργαζομένων, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή για να υψωθεί τείχος στη συκοφάντηση και στη λάσπη σε βάρος τους, για να στηριχθεί και να προβληθεί η πολύτιμη αλληλεγγύη στον δίκαιο αγώνα η οποία εκφράστηκε από την εργατική τάξη.
Επιμένει στο έγκλημα η κυβέρνηση, απορρίπτουν τα τελεσίγραφα οι εργαζόμενοι
Οπως η ίδια η κυβέρνηση ενημερώνει μέσω του ειδικού διαχειριστή, πρόθεσή της είναι μέχρι τέλη Αυγούστου να σταματήσει η λειτουργία της ΛΑΡΚΟ και να απολυθούν άμεσα όλοι οι εργαζόμενοι.
Πιο συγκεκριμένα, η τροπολογία επαναλαμβάνει ότι ο ειδικός εκκαθαριστής μπορεί να προβεί σε καταγγελία του συνόλου των συμβάσεων των εργαζομένων, δηλαδή να τους απολύσει όλους, ώστε να παραδοθεί η επιχείρηση «καθαρή» στον επενδυτή. Παράλληλα, στο πλαίσιο του εκβιασμού προβλέπει μεταξύ άλλων ρυθμίσεις για τις αποζημιώσεις των απολυμένων, αλλά και «δυνατότητα» μετά τις απολύσεις να επιλέγει ο ειδικός διαχειριστής το «κατά περίπτωση αναγκαίο προσωπικό», με συμβάσεις διάρκειας ενός ή δύο μηνών, για τη συνέχιση της λειτουργίας της εταιρείας. Στην ίδια τροπολογία περιλαμβάνονται προβλέψεις για «προγράμματα απασχόλησης» - ανακύκλωσης της ανεργίας σε απολυμένους άνω των 55 ετών, προδιαγράφοντας ότι το πιο έμπειρο εργατικό δυναμικό θα βρεθεί εκτός επιχείρησης.
Τα παραπάνω μάλιστα παρουσιάζονται με θράσος ως «δελεαστικά» από την κυβέρνηση προς τους εργαζόμενους, εκβιάζοντάς τους ότι για να γίνουν πράξη πρέπει τα Σωματεία να παραιτηθούν από τα ασφαλιστικά μέτρα που έχουν καταθέσει κατά της διαδικασίας των ομαδικών απολύσεων και τα οποία θα εκδικαστούν στις 17 Ιούνη. Υπενθυμίζεται ότι με προσωρινή διαταγή του Πρωτοδικείου Αθηνών οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ έχουν κερδίσει το «πάγωμα» της ομαδικής τους απόλυσης μέχρι την εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων. Μάλιστα, αρχικά η εκδίκαση είχε προγραμματιστεί για τις 6 Μάη, αλλά η κυβέρνηση αιτήθηκε την αναβολή της.
«Επιστρέφουμε τα τελεσίγραφα, δεν δεχόμαστε εκβιασμούς» είναι η απάντηση των εργαζομένων, με το Σωματείο της Λάρυμνας να καλεί σε νέα κινητοποίηση στην Αθήνα στις 17 Ιούνη, μέρα που εκδικάζονται τα ασφαλιστικά μέτρα.
Ο «Ριζοσπάστης» θυμίζει βασικούς σταθμούς της δράσης που ανέπτυξαν οι εργαζόμενοι τα τελευταία χρόνια ενάντια στους διαλυτικούς σχεδιασμούς
Λάρυμνα, Φλεβάρης 2022: Σε μια μεγάλη απεργιακή συγκέντρωση στο εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ συναντιούνται συνδικάτα από όλη τη χώρα |
Δυόμισι χρόνια τώρα αναμετριούνται στα ίσια με πολύ ισχυρότερους αντιπάλους, έχοντας ως όπλα την ενότητά τους, τη συσπείρωση στα σωματεία τους, την πλατιά εργατική και λαϊκή αλληλεγγύη. Αντεξαν στις βρώμικες επιθέσεις, στις συκοφαντίες, στους εκβιασμούς. Παραμένουν στις εργασίες τους, κρατούν τη ΛΑΡΚΟ ανοιχτή και συνεχίζουν να αντιστέκονται στους εγκληματικούς σχεδιασμούς και στα εκβιαστικά διλήμματα της κυβέρνησης, δηλώνοντας αποφασισμένοι να ακολουθήσουν τον δρόμο του αγώνα μέχρι τέλους.
Ηταν 8 Δεκέμβρη 2019 όταν πάνω από 120 σωματεία και άλλοι μαζικοί φορείς συμμετείχαν στη σύσκεψη που οργανώθηκε με πρωτοβουλία του Συνδικάτου Μετάλλου Φθιώτιδας, στον οικισμό της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα, και συνυπέγραψαν το κάλεσμα για κοινό αγώνα. Συστρατεύτηκαν με τους εργαζόμενους της ΛΑΡΚΟ στην «πάλη ενάντια στην ιδιωτικοποίηση, για το δικαίωμα στη ζωή και τη δουλειά». Και δόθηκε το έναυσμα!
Σε αυτόν τον αγώνα οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ έχουν βρει την αμέριστη συμπαράσταση από την εργατική τάξη και τον λαό, με την πλατιά αλληλεγγύη να τους συντροφεύει καθ' όλη τη διάρκειά του. Εργαζόμενοι από κάθε γωνιά της Στερεάς Ελλάδας, την Αττική, άλλες περιοχές της χώρας, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι, συνταξιούχοι, γυναίκες, φοιτητές και μαθητές στάθηκαν και συνεχίζουν να στέκονται στο πλευρό τους, σε κάθε μεγάλη ή μικρή κινητοποίηση. Σκορπούν ρίγη συγκίνησης και δείχνουν το μεγαλείο και τη δύναμη της εργατικής - λαϊκής αλληλεγγύης.
Η σύσκεψη του Συνδικάτου Μετάλλου Φθιώτιδας έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να βρεθούν οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ, η τοπική κοινωνία και τα ταξικά συνδικάτα σε ετοιμότητα όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε τους διαλυτικούς και εγκληματικούς σχεδιασμούς της.
Το πρώτο μήνυμα αντίστασης απέναντι στο έγκλημα στάλθηκε με το μεγάλο συλλαλητήριο στην Αθήνα στις 25 Γενάρη 2020. Ακολούθησε ένα διήμερο συγκλονιστικών κινητοποιήσεων με την απεργιακή συγκέντρωση στις 11 Φλεβάρη 2020 στην πύλη του εργοστασίου της Λάρυμνας, αλλά και στον αποκλεισμό της Εθνικής οδού στο ύψος του Μαρτίνου την επόμενη μέρα. Λίγες μέρες μετά, στις 18 Φλεβάρη, έγινε το μεγάλο συλλαλητήριο στη Χαλκίδα και ο συμβολικός αποκλεισμός της Ψηλής Γέφυρας, με τους εργαζόμενους της ΛΑΡΚΟ να ενώνουν τις φωνές τους με τους συναδέλφους τους σε όλη τη χώρα, που εκείνη τη μέρα διαδήλωσαν ενάντια στο αντιασφαλιστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης.
Τις επόμενες μέρες ακολούθησαν απεργιακές κινητοποιήσεις, Γενικές Συνελεύσεις στην πύλη του εργοστασίου στη Λάρυμνα, στάσεις εργασίας, παρεμβάσεις στα κεντρικά γραφεία της διοίκησης στην Αθήνα, επισκέψεις αλληλεγγύης συνδικάτων, καθώς και η πολυήμερη απεργία των αυτοαπασχολούμενων αυτοκινητιστών και χειριστών μηχανημάτων, τους οποίους η κυβέρνηση «φέσωσε» με δεδουλευμένα μηνών. Για να φτάσουμε στις 13 Ιούνη 2020 και τη νέα κάθοδο των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ στην Αθήνα, με το συλλαλητήριο που πραγματοποιήθηκε στο Σύνταγμα και τη συναυλία αλληλεγγύης με πρωτοβουλία του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου και τη συμμετοχή καταξιωμένων καλλιτεχνών.
Επόμενος μεγάλος σταθμός το 2020 ήταν η απεργία στις 26 Νοέμβρη, κατά την οποία οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ «πέταξαν στα μούτρα» της κυβέρνησης το «τυράκι» του «κοινωνικού πακέτου» - διαβατηρίου ανεργίας, με το οποίο επιδίωξε να τους ρίξει στην παγίδα της συναίνεσης στις ομαδικές απολύσεις τους και της αποδοχής των εγκληματικών της σχεδιασμών.
Με τον δίκαιο και εμβληματικό αγώνα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ να έχει ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας, το 2021 κύλησε το ίδιο αγωνιστικά, με μαζικές Γενικές Συνελεύσεις, απεργίες, άλλες πολύμορφες κινητοποιήσεις.
Ξεχωρίζει η συμμετοχή των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ στο μεγάλο απεργιακό συλλαλητήριο στις 10 Ιούνη στην Αθήνα, όπου μαζί με χιλιάδες απεργούς απάντησαν αγωνιστικά στο αντεργατικό νομοσχέδιο - έκτρωμα της κυβέρνησης, ενώ έδωσαν συνέχεια με τη συμμετοχή τους στη νέα απεργιακή κινητοποίηση στις 16 Ιούνη.
Σημαντικός σταθμός στον αγώνα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ ήταν και η μεγάλη συναυλία αλληλεγγύης - συγκέντρωση διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθηκε στις 29 Ιούλη 2021 στη Λάρυμνα και την οποία συνδιοργάνωσαν τα σωματεία με τον Πανελλήνιο Μουσικό Σύλλογο, με τη συμμετοχή καταξιωμένων λαϊκών ερμηνευτών, όπως ο Γιώργος Μαργαρίτης.
Ακολούθησαν μία ακόμα κάθοδος στην Αθήνα και νέο μεγάλο συλλαλητήριο στις 13 Νοέμβρη, ενώ, λίγες μέρες πριν, τα σωματεία της ΛΑΡΚΟ σε συνέντευξη Τύπου είχαν παρουσιάσει τις συνέπειες των διαλυτικών σχεδιασμών της κυβέρνησης και τις θέσεις των εργαζομένων.
Το τελεσίγραφο της κυβέρνησης για ομαδικές απολύσεις και ξεσπίτωμα όλων των εργαζομένων που μένουν στους οικισμούς της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα και στο Κόκκινο Βοιωτίας, που δόθηκε στους εργαζόμενους της ΛΑΡΚΟ στις αρχές Φλεβάρη 2022, δεν τους μούδιασε, αντίθετα πυροδότησε νέα σειρά αγωνιστικών κινητοποιήσεων.
Στις 10 Φλεβάρη, την ώρα που οι εργαζόμενοι διαδήλωναν έξω από το υπουργείο Οικονομικών στην Αθήνα, οι γυναίκες της ΛΑΡΚΟ, μαθητές της περιοχής, αυτοαπασχολούμενοι, συνταξιούχοι έστειλαν το δικό τους μήνυμα αντίστασης, διατρανώνοντας ότι «από τα σπίτια μας δεν πρόκειται να βγούμε». Οι γυναίκες της ΛΑΡΚΟ πήραν την υπόθεση του αγώνα στα χέρια τους. Η Λάρυμνα, το Μαρτίνο, η Μαλεσίνα ζουν πρωτόγνωρες εικόνες. Πραγματοποιούνται δυναμικές κινητοποιήσεις από μαθητές και γονείς, ενώ καταστήματα παραμένουν κλειστά, με τις πόλεις να νεκρώνουν ακόμα και από υπηρεσίες, σε μία ακόμα συγκλονιστική έκφραση στήριξης στον δίκαιο αγώνα, αναδεικνύοντας παράλληλα ότι οι διαλυτικοί σχεδιασμοί οδηγούν στον οικονομικό μαρασμό ολόκληρη την τοπική κοινωνία.
Ακολούθησε νέα μεγάλη απεργιακή συγκέντρωση μπροστά από το εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα, στις 13 Φλεβάρη, ενώ στις 26 του ίδιου μήνα, σε ένα μεγαλειώδες συλλαλητήριο στο Σύνταγμα, οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ ενώνουν τις φωνές τους με τους συναδέλφους τους από την COSCO, τα Πετρέλαια Καβάλας και τα Λιπάσματα Καβάλας, με κοινό συλλαλητήριο στην Αθήνα. Λίγες μέρες πριν, στις 20 Φλεβάρη, σωματεία της Εύβοιας διοργάνωσαν στα Ψαχνά άλλη μια συναυλία αλληλεγγύης στον αγώνα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ.
Σημαντικοί σταθμοί στη νέα φάση του αγώνα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ ήταν επίσης η ολοήμερη κατάληψη στα γραφεία της διεύθυνσης του εργοστασίου στις 18 Μάρτη και το γλέντι που στήθηκε το βράδυ της ίδιας μέρας, καθώς και η απεργιακή συγκέντρωση στις 6 Απρίλη.
Η κυβέρνηση δεν περίμενε τέτοια αντίσταση, συνοχή και αντοχή από τους εργαζόμενους. Δεν πέρασε η τακτική της υπονόμευσης και της διάσπασης του μετώπου των εργαζομένων, που έχει χτιστεί πάνω στα κοινά συμφέροντά τους.
Περίμενε ότι τα σχέδιά της θα περνούσαν χωρίς ουσιαστική αντίδραση και, κυρίως, προσδοκούσε να ξεμπερδέψει γρήγορα. Το ότι έχουν περάσει δυόμισι χρόνια τώρα με όλους τους εργαζόμενους μέσα στους χώρους δουλειάς, με αυξανόμενο το πολιτικό κόστος από τη δράση και την αντίσταση των εργαζομένων, αποτελεί μια μεγάλη κατάκτηση.
Σήμερα, το αίτημα της ενιαίας λειτουργίας της ΛΑΡΚΟ, με εξασφάλιση όλων των δικαιωμάτων των εργαζομένων και όλων των θέσεων εργασίας, παραμένει επίκαιρο όσο ποτέ. Κρίσιμο και καθοριστικό ζήτημα από εδώ και πέρα, που ο αγώνας μπαίνει στην πιο κρίσιμη φάση του, είναι να κρατηθεί αρραγές αυτό το μέτωπο όλων των σωματείων και να συνεχιστεί η πάλη για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων μπροστά σε κάθε εξέλιξη.
Συμπεράσματα από την οργάνωση της πάλης στη ΛΑΡΚΟ
Από το μεγάλο συλλαλητήριο στις 26 Φλεβάρη στην Αθήνα |
Η διαχρονική ιστορία του συνδικαλιστικού κινήματος στη ΛΑΡΚΟ προσφέρεται για να βγουν πλούσια συμπεράσματα, τα οποία αν μελετηθούν, δείχνουν ποια γραμμή πρέπει να ακολουθούν οι εργαζόμενοι στον αγώνα τους, χωρίς δεύτερη σκέψη.
Πριν μπούμε στον αγώνα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ τα τελευταία δυόμισι χρόνια, έχει αξία επιγραμματικά να αναφέρουμε μερικά στοιχεία:
-- Δεκαετία του '60, μετά από 63 μέρες απεργίας οι εργαζόμενοι υποκύπτουν στις τρομοκρατικές απολύσεις του Μποδοσάκη και σπάνε.
-- Δεκαετία του '70, η ΛΑΡΚΟ αναπτύσσεται, ο Μποδοσάκης γεμίζει κέρδη, οι εργαζόμενοι όμως βιώνουν την πιο σκληρή εκμετάλλευση.
-- Το 1976, ενώ οι εργαζόμενοι έχουν αποφασίσει να πραγματοποιήσουν απεργία απέναντι στην αδιαλλαξία του Μποδοσάκη να υπογράψει σύμβαση με αυξήσεις, μετά από εκβιασμό, η πλειοψηφία του σωματείου υποκύπτει και υπογράφει σύμβαση εν αγνοία των εργατών. Την επόμενη μέρα οι πρωτοπόροι συνδικαλιστές παραιτούνται από το Διοικητικό Συμβούλιο, κάνουν μομφή στην πλειοψηφία, μαζεύουν υπογραφές, πραγματοποιούν Γενική Συνέλευση, καθαιρούν την πλειοψηφία και γίνονται εκλογές, όπου εκλέγονται οι συνδικαλιστές που πρωταγωνίστησαν στη μεγάλη απεργία του '77. Το κλίμα δυσπιστίας στο σωματείο μετά τη στάση του Διοικητικού Συμβουλίου το 1976 κυριαρχεί, οι εκλεγμένοι νέοι συνδικαλιστές, καθημερινά και αταλάντευτα με πολύμορφες δράσεις, προσπαθούν να το ανατρέψουν.
-- Το 1977 από τους 1.200 εργαζόμενους της ΛΑΡΚΟ, οι 600 είναι μέλη του σωματείου, οι υπόλοιποι φοβούνται τον μηχανισμό του Μποδοσάκη. Απέναντι στην αδιαλλαξία του Μποδοσάκη να υπογράψει σύμβαση με αυξήσεις, τον Γενάρη του '77 πραγματοποιείται Γενική Συνέλευση. Από τα 600 μέλη, παρόντα είναι 420. Από τα 420, υπέρ της απεργίας διαρκείας ψηφίζουν τα 220.
Με μία πρωτοπορία 220 εργατών στο σύνολο των 1.200 ξεκίνησε η απεργία διαρκείας 110 ημερών που οδήγησε τον Μποδοσάκη σε υποχώρηση.
Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση των παλαίμαχων της ΛΑΡΚΟ που το '77 ήταν εργαζόμενοι: «Η νίκη δεν ήταν τα οικονομικά που κερδίσαμε στην απεργία, μπήκαμε με το κεφάλι ψηλά, οι πραγματικές νίκες ήρθαν μετά».
Αυτό βέβαια για μερικά έτη. Τις επόμενες δεκαετίες, με την παρέμβαση των κομματικών μηχανισμών του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στα συνδικάτα, αξιοποιώντας τις ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες, την αποδυνάμωση του ΚΚΕ μετά την διάσπαση, την υποχώρηση του κινήματος οι συσχετισμοί στα σωματεία άλλαξαν σταδιακά. Κυριάρχησε η λογική της διάσπασης των εργαζομένων, του συμβιβασμού, η αποσάθρωση κατακτήσεων.
Τα κυβερνητικά κόμματα, εκμεταλλευόμενα την ανεργία, εκβίαζαν εργαζόμενους για μία θέση στη ΛΑΡΚΟ. Με νέους όρους εργασίας, είτε σε εργολάβο είτε στην ίδια με σύμβαση εργασίας κατώτερη των κεκτημένων, μετέτρεψαν σε ρουσφέτι το δικαίωμα στην εργασία, στο σπίτι στον οικισμό και στην προοπτική αναβάθμισης στη ΛΑΡΚΟ.
Στη ΛΑΡΚΟ αναπτύχθηκαν αγώνες με τους εργαζόμενους στις εργολαβίες, υπήρχε σύγκρουση με τη λογική του συμβιβασμού και της ρουσφετολογίας που αποτέλεσμα είχε τη διάσπαση των εργαζομένων. Υπήρξε σύγκρουση με τη λογική που οδηγούσε τους εργαζόμενους να θεωρούν ότι τα σωματεία είναι εργοδότες. Μπορεί να μην υπήρξαν υλικά αποτελέσματα από αυτήν τη σύγκρουση, αλλά υπήρξε καθυστέρηση, έβγαιναν συμπεράσματα απ' τους εργαζόμενους, κρατούσαν ψηλά το κύρος των ταξικών δυνάμεων και δημιουργούσαν προϋποθέσεις να αλλάξει ο συσχετισμός.
Οι εξελίξεις για την εκποίηση της ΛΑΡΚΟ βρήκαν τους εργαζόμενους σε απογοήτευση και δύσπιστους απέναντι στο σωματείο. Το 2019, παρότι μειοψηφία οι ταξικές δυνάμεις, πήραν την πρωτοβουλία, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για συλλογική σύμβαση, όμως η κωλυσιεργία και η υπονόμευση από την πλευρά της πλειοψηφίας, που έδωσε χώρο στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ώστε να μην υπογραφεί ΣΣΕ, είχαν ως αποτέλεσμα να απομακρυνθούν οι εργαζόμενοι από το σωματείο.
Οταν η κυβέρνηση της ΝΔ ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στην εκποίηση της ΛΑΡΚΟ μέσα από την εκκαθάριση και οι μηχανισμοί της παράλληλα καλλιεργούσαν ότι «θα 'ρθουν επενδυτές και δεν θα υπάρχουν εργαζόμενοι με δύο και τρεις ταχύτητες», στη συνείδηση της πλειοψηφίας των εργαζομένων αυτό ακουγόταν ως λυτρωτικό. Κυριαρχούσε το «και τι μας νοιάζει εμάς, έτσι κι αλλιώς οι περισσότεροι έχουμε φάει τα νιάτα μας στις εργολαβίες και στην ίδια τη ΛΑΡΚΟ με συμβάσεις κατώτερες των κατακτήσεων».
Το ερώτημα για τις ταξικές δυνάμεις ήταν αν θα μπορούσε να ανατραπεί αυτό το κλίμα και, αν ναι, με ποιον τρόπο αφού ήμαστε μειοψηφία στο επιχειρησιακό σωματείο αλλά και στο σύνολο των εργαζομένων.
Οι κομμουνιστές αταλάντευτα υποστηρίξαμε ότι το κλίμα μπορούσε να ανατραπεί. Στόχος ήταν και παραμένει η ΛΑΡΚΟ να παραμείνει ανοιχτή, να εξασφαλιστεί η ενιαία λειτουργία της, να αναπτυχθεί παραπέρα, να εξασφαλιστούν όλες οι θέσεις εργασίας και τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Μέσα σε αυτούς τους 29 μήνες ο αγώνας των εργατών της ΛΑΡΚΟ, των οικογενειών μας, των λαϊκών στρωμάτων της περιοχής έγινε σύμβολο, τράβηξε και τραβά την προσοχή, συγκινεί και παραδειγματίζει την εργατική τάξη όλης της χώρας.
Γιατί δείχνει τη δύναμη που βρίσκει η εργατική τάξη μέσα από την αγωνιστική ενότητά της.
Οσα πετύχαμε μέχρι τώρα είναι πραγματικά άθλος, το γεγονός ότι καταφέραμε να βάλουμε εμπόδια στα σχέδια της κυβέρνησης, να αποτρέψουμε τις απολύσεις μέχρι αυτή τη στιγμή είναι πολύ σημαντικό για τους εργαζόμενους. Συνεχίζουμε να διεκδικούμε τα δικαιώματά μας. Ηθικά και πολιτικά, είμαστε νικητές.
Το ΚΚΕ σ' αυτόν τον αγώνα έχει τη δική του συμβολή, γιατί δεν συμπαραστάθηκε απλά στα δίκαια αιτήματα των εργαζομένων αλλά έγινε οργανικό μέρος αυτού του αγώνα, ψυχή απ' την ψυχή του.
Από την καθοδήγηση του Κόμματος, τα μέλη και οι φίλοι, οι κομμουνιστές εργαζόμενοι στη ΛΑΡΚΟ, δούλεψαν μαζί και με πολλούς άλλους αγωνιστές εργαζόμενους, διαμόρφωσαν και τελικά αναδείχθηκαν σε μια πραγματικά αγωνιστική πρωτοπορία. Που συνέβαλαν να συγκροτηθεί η αγωνιστική ενότητα της συντριπτικής πλειοψηφίας των εργαζομένων γύρω απ' τα σωματεία τους ανεξάρτητα απ' την πολιτική του προέλευση.
Αυτός ο αγώνας βγάζει πολιτικά διδάγματα για τη συνέχεια, για όλη την εργατική τάξη.
Απ' την αρχή του, δεν πήγε κόντρα, όπως έλεγαν ορισμένοι, απλά σε μια «νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση», σε μια «ανάλγητη ηγεσία», στους «γραφειοκράτες» και «ανίκανους διαχειριστές», στον Σταϊκούρα, στον Χατζηδάκη και τον Οικονόμου.
Αντιτάχθηκε σε μια στρατηγική επιλογή της αστικής τάξης της Ελλάδας, με τις αποφάσεις της ΕΕ που θέλουν τη ΛΑΡΚΟ απαξιωμένη για να παραδοθεί στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Επιλογή και πολιτική που υπηρέτησαν όλες οι κυβερνήσεις, της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, συμμαχικές ή μονοκομματικές και υλοποιεί η σημερινή με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Ολοι αυτοί έχουν βάλει το δικό τους λιθαράκι στην απαξίωση της ΛΑΡΚΟ. Εχουν ευθύνες για τη λεηλασία του πλούτου, για το ξεχαρβάλωμα του εργοστασίου, για τα ατυχήματα και τους δεκάδες σακατεμένους και νεκρούς. Και τους τα χρεώνουμε.
Η πορεία της ΛΑΡΚΟ δείχνει, όπως επιβεβαιώνουν οι τελευταίες εξελίξεις, ειδικά με τη μεγάλη άνοδο των τιμών του νικελίου, ότι ήταν και παραμένει ένας θησαυρός, που κάτω από άλλες συνθήκες θα μπορούσε να αποτελεί μια μεγάλη πλουτοπαραγωγική δύναμη για την ανάπτυξη σε όφελος του λαού.
Ας σταθούμε όμως και σε ορισμένα άλλα στοιχεία αυτού του αγώνα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έκβασή του μέχρι σήμερα.
Οι δυνάμεις του ΚΚΕ μπήκαν μπροστά στο ξεκίνημα του αγώνα σε όλες τις καμπές του, με πρωτοβουλία και εμπιστοσύνη στην εργατική τάξη. Γιατί απ' τη μακρόχρονη πείρα του γνωρίζει ότι κανένας αγώνας δεν μπορεί να αναπτυχθεί αν δεν γίνει υπόθεση πλατιών τμημάτων των εργαζομένων.
Δεν εγκατέλειψε τις θέσεις του. Ούτε υπέκυψε σε ηττοπαθείς απόψεις που καλλιεργούνταν από διάφορες πλευρές.
Οι δυνάμεις του Κόμματος στον χώρο δεν υποτάχθηκαν στον αρνητικό συσχετισμό. Με υπομονή και σκληρή δουλειά, με πειθώ αλλά και με οξυμένη διαπάλη όταν χρειάστηκε, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη συσπείρωση άλλων τίμιων αγωνιστών εργαζομένων, που είχαν και έχουν και αυτοί τη δική τους σημαντική συμβολή, να παίρνονται οι αποφάσεις για τις κινητοποιήσεις απ' τους ίδιους τους εργαζόμενους.
Κλειδί αποτέλεσαν η καλή επεξεργασία των αιτημάτων, η παρακολούθηση των εξελίξεων, η έγκαιρη ενημέρωση των εργαζομένων, η διαμόρφωση της πειστικής επιχειρηματολογίας, η αποκάλυψη της υπονομευτικής δουλειάς της κυβέρνησης και των άλλων δυνάμεων. Οι κατάλληλες μορφές αγώνα, με αποφάσεις των ίδιων των εργαζομένων.
Σημαντικό ρόλο έπαιξε και παίζει το Συντονιστικό των σωματείων της ΛΑΡΚΟ και η εξασφάλιση της ενιαίας στάσης απέναντι σε υπονομευτικές προσπάθειες, σε διασπαστικές κινήσεις.
Οι κομμουνιστές εργαζόμενοι μαζί με όλους όσους συμπαρατάσσονται όλο αυτό το διάστημα, απέδειξαν ότι πάνω από όλα έβαλαν την αγωνιστική ενότητα των εργαζομένων. Υπηρέτησαν με συνέπεια αυτό το καθήκον.
Αυτό έδωσε και δίνει ώθηση και νέα δυναμική στον αγώνα. Δεν περιοριστήκαμε εκεί όμως. Συστατικό στοιχείο απ' την πρώτη στιγμή ήταν η εξασφάλιση της αλληλεγγύης των άλλων εργαζομένων και του λαού της περιοχής, ο συντονισμός με μεγάλους αγώνες, όπως στα Πετρέλαια Καβάλας, στην COSCO, στην «e-food» κ.α. που κορυφώθηκαν με την κινητοποίηση στην Αθήνα στις 26 Φλεβάρη. Το σύνθημα «Αδέρφια από τη ΛΑΡΚΟ είμαστε μαζί σας, είμαστε ψυχή απ' την ψυχή σας» ακούγεται ακόμα στα αυτιά μας και μας συγκλονίζει.
Το ίδιο διάστημα, είναι σημαντικές οι πρωτοβουλίες των γυναικών των εργαζομένων, των μαθητών, που έδωσαν ακόμα πιο δυναμικό περιεχόμενο στο σύνθημα «Ενας για όλους και όλοι για έναν».
Ολα αυτά διαμόρφωσαν ένα τείχος αλληλεγγύης και υπεράσπισης του αγώνα.
Είναι πολλοί αυτοί που υπολογίζουν ότι οι εργάτες της ΛΑΡΚΟ δεν είναι μόνοι τους. Εχουν στο πλάι τους όλη την εργατική τάξη.
Αντικειμενικά σ' αυτήν τη φάση του αγώνα συνυπάρχουν τόσο η θέληση να μην υπάρξει υποχώρηση όσο όμως και η κούραση. Υπάρχουν οι μηχανισμοί της κυβέρνησης που παραπληροφορούν, τρομοκρατούν, αλλά και καθησυχάζουν, λέγοντας ότι «αν παραιτηθείτε θα έρθουν οι επενδυτές και θα ξεκινήσει η κανονικότητα».
Εύκολα μπορεί να πει ο εργαζόμενος «να παραιτηθούμε, να τελειώνουμε και ό,τι θέλει ας γίνει».
Από την άλλη, η πρωτοπορία έχει διευρυνθεί κι έχει πλέον τη δική της πείρα.
Η κυβέρνηση και οι επενδυτές θα εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια μήπως και αποσπάσουν τη συναίνεση των εργαζομένων και αν δεν τα καταφέρουν θα προχωρήσουν μονομερώς.
Αν προχωρήσουν στα σχέδιά τους αποσπώντας τη συναίνεση των εργαζομένων οι εργαζόμενοι θα το βρουν μπροστά τους για τις επόμενες δεκαετίες.
Αν περπατήσουν μονομερώς, ο αγώνας θα συνεχιστεί, θα μπορούσε να πει κανείς ότι τώρα θα ξεκινήσει.
Οι κομμουνιστές και οι πρωτοπόροι εργαζόμενοι που έχουν συσπειρωθεί μαζί μας, έχουμε εμπιστοσύνη στην πλειοψηφία των εργαζομένων, αφού έχουν την πείρα για να βγάλουν το σωστό συμπέρασμα. Οσες φορές συμβιβαστήκαμε το πληρώσαμε ακριβά, είτε στις εργολαβίες είτε στη σύμβαση στη ΛΑΡΚΟ χωρίς τις κατακτήσεις, τριετίες κ.ά. είτε για αυξήσεις μόνο για ένα κομμάτι του προσωπικού της είτε αναμονή και «πλάτη γιατί οι τιμές ήταν χαμηλές».
Γι' αυτό παραμένουν δυνατές οι φωνές των εργαζομένων που λένε «δεν παραιτούμαστε από το δικαίωμα να υπερασπιστούμε τη δουλειά και τα σπίτια μας». Αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι κατανοούν πως αυτός ο συμβιβασμός που μας ζητάνε θα έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε συμφωνήσει στην απόλυσή μας.
Η έκφραση αλληλεγγύης της εργατικής τάξης σε αυτήν τη φάση θα αποτελέσει το πιο ουσιαστικό στήριγμα. Η στήριξη της περιοχής, η διεύρυνση της Επιτροπής των γυναικών εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ, οι νέες πρωτοβουλίες στήριξης που πρέπει να πάρουν τα παιδιά μας στα σχολεία, οι μαζικές Γενικές Συνελεύσεις που έχουμε μπροστά μας, μπορούν να δώσουν δύναμη σε οποιονδήποτε σήμερα έχει παραιτηθεί μέσα του.
Η συνέχιση των δεσμών εμπιστοσύνης και των συλλογικών αποφάσεων μεταξύ πρωτοπόρων εργαζομένων και συνδικαλιστών που γνωριστήκαμε σε αυτόν τον αγώνα είναι κατάκτηση και εγγύηση των χειρισμών που θα έχουμε μπροστά μας.
Η συνολική πείρα που βγαίνει από τον 29 μηνών αγώνα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ είναι κατάκτηση για κάθε εργάτη, για να μην το βάλει ποτέ κάτω, για να βλέπει διέξοδο και να συμμετέχει ο ίδιος στην κατεύθυνση ανατροπής του σάπιου συστήματος που ζούμε.
Παναγιώτη ΠΟΛΙΤΗ*
*Ο Παναγιώτης Πολίτης είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα
Eurokinissi |
Από την αρχή του 20ού αιώνα είναι διαπιστωμένα και αξιοποιούνται τα εγχώρια νικελιούχα μεταλλεύματα. Η δραστηριότητα περιορίζεται μόνο στην εξόρυξη και την φόρτωση για εξαγωγή του μεταλλεύματος, ώστε να αξιοποιηθεί ως πρώτη ύλη από σχετικές βιομηχανίες του εξωτερικού προς την παραγωγή νικελίου. Η εκμετάλλευση γινόταν από εγχώριες εταιρείες, με καθαρά τυχοδιωκτικό χαρακτήρα, τόσο απ' τις ίδιες όσο και από την κατεύθυνση του αστικού κράτους, που δεν περιλάμβανε κανένα σχεδιασμό για περαιτέρω καθετοποίηση, ενώ υπήρχαν οι τεχνικές δυνατότητες για να πραγματοποιηθεί. Ουσιαστικά με ληστρικό τρόπο εκμεταλλεύονταν τα πιο εύκολα προς εξόρυξη και πλούσια στρώματα και τα εξήγαγαν στο εξωτερικό, χωρίς να διαμορφώνεται παράλληλα κανένα σχέδιο για περαιτέρω μεταλλουργική επεξεργασία και παρότι είναι γνωστός ο ρόλος του νικελίου για συγκρότηση βαριάς βιομηχανίας στην Ελλάδα1.
RIZOSPASTIS |
Η αξιοποίηση πραγματοποιείται από την εταιρεία ΛΑΡΚΟ, που έρχεται να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στον κλάδο σε παγκόσμιο επίπεδο. Συγκεκριμένα, στη ΛΑΡΚΟ αναπτύσσονται σταδιακά τρία μεταλλεία, ένα λιγνιτωρυχείο και ένα τεράστιο μεταλλουργικό συγκρότημα με λιμάνι, που παρήγαγε άριστης ποιότητας σιδηρονικέλιο, το οποίο της εξασφάλιζε διαχρονικά πελάτες τους μεγαλύτερους ευρωπαϊκούς παραγωγούς ανοξείδωτου χάλυβα και την κατέταξε στην 5η θέση των παραγωγών νικελίου παγκοσμίως.
Ο Μποδοσάκης, παρότι ως ιδιώτης «κυνηγάει το κέρδος», το οποίο κατά την αστική ιδεολογία ως κίνητρο αποτελεί μοχλό ανάπτυξης, παρότι το 1976 παρήχθη με επιτυχία ανοξείδωτος χάλυβας συνολικού βάρους 50 τόνων, παρότι η ΛΑΡΚΟ κατοχυρώνει διεθνώς το 1977 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την «παραγωγή χαλυβοκραμμάτων από ρευστό σιδηρονικέλιο», παρότι την περίοδο 1977-1979 κατασκευάζονται εγκαταστάσεις (2 μεταλλάκτες OBM των 50 τόνων), με στόχο μεταξύ άλλων να μπορεί να παραχθεί ανοξείδωτος χάλυβας, παρ' όλα αυτά δεν προχωράει εντέλει σε επενδύσεις για την καθετοποίηση της παραγωγής και την παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα, παρά τα πολλαπλάσια κέρδη που θα καρπωνόταν εν καιρώ. Επιπρόσθετα ουδέποτε πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις για την αξιοποίηση των παραπροϊόντων ή για παράλληλη επεξεργασία των μεταλλευμάτων για την παραγωγή και άλλης μορφής νικελίου (π.χ. καθαρό νικέλιο), που θα απευθυνόταν και σε άλλη αγορά, πέραν του ανοξείδωτου χάλυβα. Αντί αυτών ο Μποδοσάκης, αφού σχεδόν 30 χρόνια ξεζούμισε τους εργαζόμενους και τη ΛΑΡΚΟ κερδίζοντας δισεκατομμύρια, το 1982 την εγκαταλείπει καταχρεωμένη.
Από το 1983 με διάφορους ιδιοκτησιακούς σχηματισμούς, που την ξεζούμιζαν σε κάθε φάση (τράπεζες, ΟΑΕ κ.τ.λ.), ουσιαστικά η ΛΑΡΚΟ περνάει σε δημόσιο έλεγχο. Σε αυτή την περίοδο και μέχρι σήμερα, παρά τους αναγκαίους εκσυγχρονισμούς που έγιναν, δεν ακολουθήθηκε ποτέ η αναπτυξιακή πορεία που ήταν αναγκαία για τη ΛΑΡΚΟ.
Σε όλο αυτό το διάστημα, όλες ανεξαρτήτως οι κυβερνήσεις δεν υλοποίησαν ένα αναπτυξιακό σχέδιο για τη ΛΑΡΚΟ που θα καθετοποιούσε την παραγωγή της, αξιοποιώντας έτσι σε μεγάλο βαθμό μέρος των δυνατοτήτων της. Παρότι το 1986 υλοποιήθηκε ολοκληρωμένη μελέτη σκοπιμότητας με ευθύνη της ΕΤΒΑ, η οποία επικαιροποιήθηκε το 1988 από ομάδα ειδικών του ΥΒΕΤ2 και θεωρούσαν ότι η επένδυση ανοξείδωτου χάλυβα ήταν βιώσιμη και θα είχε μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον για την εταιρεία και την εθνική οικονομία, δεν προχώρησαν στην υλοποίησή της. Παρά τα επιβεβαιωμένα και με τεχνοοικονομικούς όρους οφέλη της καθετοποίησης της παραγωγής στη ΛΑΡΚΟ, τόσο στον τομέα του συναλλαγματικού ισοζυγίου της χώρας, όσο και στον τομέα της απασχόλησης, όπου θα πολλαπλασιάζονταν στην προοπτική της μετέπειτα ανάπτυξης του μεταποιητικού κλάδου προϊόντων ανοξείδωτου χάλυβα (βλ. την καθετοποιημένη παραγωγή αλουμινίου και την ανάπτυξη μιας σειράς μεταποιητικών προϊόντων π.χ. προφίλ), η μονάδα παραγωγής ανοξείδωτου χάλυβα εγκαταλείφθηκε και ως προγραμματικός στόχος απ' όλες τις κυβερνήσεις.
Εύλογα γεννιέται το ερώτημα «γιατί να μη θέλει τόσο ο επιχειρηματίας Μποδοσάκης όσο και το Δημόσιο να αναπτύξει τις παραγωγικές δυνατότητες της ΛΑΡΚΟ;».
Η ΛΑΡΚΟ τόσο στον Μποδοσάκη όσο και κάτω από δημόσιο έλεγχο δεν λειτουργεί εν κενώ. Η ΛΑΡΚΟ δραστηριοποιείται σε μία χώρα που είναι ενταγμένη σε ιμπεριαλιστικές ενώσεις όπως η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ανθρακα και Χάλυβα, η μετέπειτα ΕΟΚ, η σημερινή ΕΕ. Σε αυτό το περιβάλλον αλληλεπιδρά, συνεργάζεται και ανταγωνίζεται με ομίλους του κλάδου, που και αυτοί αλληλεπιδρούν κατά τον ίδιο τρόπο με αντίστοιχους ομίλους σε διεθνές επίπεδο.
Είναι προφανές ότι τα ευρωπαϊκά μονοπώλια του κλάδου παραγωγής ανοξείδωτου χάλυβα δεν ήθελαν έναν παραπάνω ανταγωνιστή, πόσο μάλλον όταν ο συγκεκριμένος ανταγωνιστής τούς προμήθευε την πρώτη ύλη (νικέλιο), και δεύτερον η καθετοποιημένη παραγωγή που θα διατηρούσε θα έδινε συγκριτικό πλεονέκτημα στο κόστος παραγωγής της τάξεως του 25%, καθιστώντας τον πιο ανταγωνιστικό.
Αυτή η κατεύθυνση εκφράστηκε πιο έντονα τη δεκαετία του 1980, με το σχέδιο Νταβινιόν, όπου η διαχείριση της «κρίσης του χάλυβα» είχε αποτέλεσμα πέραν της καταστροφής κεφαλαίου (μείον 32 εκατομμύρια τόνους χάλυβα σε πέντε χρόνια), τη συγκέντρωση του κεφαλαίου και την ισχυροποίηση των εναπομεινάντων ευρωπαϊκών ομίλων3, 4.
Τόσο στην υπό δημόσιο έλεγχο ΛΑΡΚΟ όπως και στην προηγούμενη φάση δεν αξιοποιήθηκαν ταυτόχρονα σημαντικές παραγωγικές δυνατότητες όπως τα παραπροϊόντα. Παρά τις εισηγήσεις και τις προτάσεις επιστημόνων, δεν διερευνήθηκε ποτέ επί της ουσίας η αξιοποίηση της σκουριάς ηλεκτροκαμίνων, π.χ. σαν αδρανές υλικό σε σκυρόδεμα, και αντ' αυτού επιλέχθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της να απορρίπτεται στον Ευβοϊκό. Ετσι λοιπόν απ' τη μία δεν αναπτύχθηκαν οι παραγωγικές δυνατότητες που θα κάλυπταν υπαρκτές κοινωνικές ανάγκες και απ' την άλλη η όλη διαχείριση λειτούργησε και επιβαρυντικά για το περιβάλλον.
Ενα άλλο παράδειγμα που μέσω της ΛΑΡΚΟ αναδεικνύεται ότι εντός ΕΕ και με κριτήριο παραγωγής το καπιταλιστικό κέρδος μένουν αναξιοποίητες παραγωγικές δυνατότητες, είναι η υδρομεταλλουργική επεξεργασία των φτωχών ελληνικών κοιτασμάτων για την παραγωγή ακόμα και καθαρού νικελίου. Η ιδιαιτερότητα της Ελλάδας να είναι «πλούσια σε φτωχά κοιτάσματα νικελίου» έστρεψε την επιστημονική σκέψη στο να βρει τρόπο να αξιοποιηθούν τα φτωχά αλλά «πολλά» ελληνικά κοιτάσματα, και βρήκε. Αρχές του 2000 μέσω συνεργασίας ΕΜΠ - ΛΑΡΚΟ - ΙΓΜΕ, αναπτύσσεται ένα πρόγραμμα για τη διερεύνηση της υδρομεταλλουργικής επεξεργασίας των φτωχών μεταλλευμάτων, που κατέληξε στη δημιουργία μέχρι και πιλοτικής μονάδας. Ο συγκεκριμένος τρόπος μεταλλουργικής επεξεργασίας παράγει νικέλιο άλλης μορφής απ' ό,τι ο υφιστάμενος μέσω της καμίνευσης. Το παραγόμενο νικέλιο δεν απευθύνεται πλέον στην αγορά του ανοξείδωτου χάλυβα. Ανεξάρτητα του σταδίου που έφτασε το συγκεκριμένο πρόγραμμα, έθετε τις βάσεις σε πιλοτικό - ημιβιομηχανικό επίπεδο για την παραγωγή καθαρού νικελίου και κοβαλτίου, που ήταν αδύνατο με την υφιστάμενη μεταλλουργική επεξεργασία. Το γεγονός ότι δεν απασχολούσε την αγορά σε εκείνη τη φάση η αξιοποίηση των δύο μετάλλων σ' αυτή τη μορφή (σε αντίθεση με σήμερα που κυριαρχεί), ή ακόμα περισσότερο το ότι «φόβιζε» και ορισμένα οικονομικά συμφέροντα η προοπτική της αλλαγής του τρόπου επεξεργασίας, δεν άφησε ούτε καν να ολοκληρωθεί ομαλά το συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα (μπάζωσαν μέχρι και τις εγκαταστάσεις που πραγματοποιήθηκε).
Μέσα στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις αναπτύσσονται διακρατικές συμφωνίες που καθορίζουν το πόσο και πώς θα αναπτυχθεί ένας κλάδος, όχι με κριτήριο τις παραγωγικές δυνατότητες ή τις κοινωνικές ανάγκες που υπάρχουν, αλλά με κριτήριο να εξασφαλίζεται σε κάθε φάση η κερδοφορία του κεφαλαίου. Ετσι στην περίπτωση της ΛΑΡΚΟ προφανώς κέρδισαν και τότε αλλά μέχρι και σήμερα οι πελάτες της που είχαν εξασφαλισμένη φθηνή πρώτη ύλη, άριστης ποιότητας νικέλιο, αλλά ταυτόχρονα κέρδισε και ο Μποδοσάκης, διότι μέσω της ιμπεριαλιστικής ένωσης εξασφάλισε τεχνογνωσία, φθηνό δανεισμό, τσάμπα χρηματοδοτικά προγράμματα για να στήσει τη ΛΑΡΚΟ, δισεκατομμύρια από τις πωλήσεις και τη δυνατότητα να την παρατήσει υπερχρεωμένη όταν το ήθελε.
Είναι επίσης σαφές ότι η ανάπτυξη και αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών εντός αυτών των ενώσεων δεν γίνεται με τους ίδιους όρους, αλλά χαρακτηρίζεται από ανισομετρία, γι' αυτό και το μεγαλύτερο ποσοστό της υπεραξίας από την επεξεργασία των ελληνικών νικελιούχων κοιτασμάτων το καρπώθηκαν τα ευρωπαϊκά μεγαθήρια του ανοξείδωτου χάλυβα, κάτι που δεν ενόχλησε καθόλου ούτε το αστικό κράτος ούτε τον Μποδοσάκη, που κέρδισε δισεκατομμύρια.
Αναλύοντας και εμβαθύνοντας στις εξελίξεις στη ΛΑΡΚΟ σήμερα, παρ' όλες τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει κάθε εποχή, εντοπίζονται οι ίδιες αιτίες. Εκ πρώτης όψεως είναι δύσκολο να κατανοηθεί πώς γίνεται οι τιμές του νικελίου να βρίσκονται στα ιστορικά υψηλότερα επίπεδα, η επάρκειά τους μαζί με το κοβάλτιο και το λίθιο να καθορίζει την επιτυχία ή μη της «πράσινης μετάβασης», η Ελλάδα να είναι η μοναδική χώρα εντός ΕΕ που έχει αυτονομία σε μεταλλεύματα και ταυτόχρονα τα μεταλλεία και το εργοστάσιο να υπολειτουργούν, οι εγκαταστάσεις να γκρεμίζουν και τα δεδομένα να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι άμεσα θα κλείσει.
Η απαξίωση της ΛΑΡΚΟ σε αυτόν τον βαθμό ξεκινάει σχεδόν πριν μια δεκαετία και σταδιακά οξύνεται, με αποκορύφωμα τα τελευταία 2,5 περίπου χρόνια που εντάχθηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ σε ειδική εκκαθάριση με στόχο την εκποίηση. Με βασικό μπούσουλα τις κατευθύνσεις της ΕΕ και με εργαλείο τις «παράνομες κρατικές ενισχύσεις», όλες οι κυβερνήσεις αφήσαν τη ΛΑΡΚΟ στη μοίρα της, δεν προχώρησαν όχι μόνο σε εκσυγχρονισμούς αλλά και στις αναγκαίες επισκευές. Σήμερα, μετά από 27 μήνες «εξυγίανσης και σωτηρίας», από τα τρία μεταλλεία λειτουργούν τα δύο κι αυτά χωρίς ολοκληρωμένο σχεδιασμό αποκαλύψεων και εξορύξεων, αλλά με τη λογική τού «δώσε υμίν σήμερον», το λιγνιτωρυχείο δεν λειτουργεί, παρότι ειδικά σήμερα το κόστος θα ήταν πολύ χαμηλότερο απ' ό,τι με τη χρήση του πανάκριβου γαιάνθρακα που χρησιμοποιείται, από τις τέσσερις περιστροφικές καμίνους λειτουργεί η μία και από τις πέντε ηλεκτροκαμίνους λειτουργεί η μία. Επίσης, με τιμές νικελίου ρεκόρ η παραγωγή έχει περιοριστεί στο 10% των δυνατοτήτων περίπου (από 1.800 τόνους σε 180/μήνα), με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε απώλεια εσόδων (η τιμή κυμαίνεται στις 30.000 δολάρια/τόνο).
Αυτό όμως που εκ πρώτης όψεως φαίνεται (και είναι) αντιφατικό και παράλογο, έχει ερμηνεία και αιτίες. Η στρατηγική της ΕΕ, που υπηρέτησαν και υπηρετούν όλα τα αστικά κόμματα και κυβερνήσεις, πλέον έχει άλλο σχεδιασμό για την αξιοποίηση των ελληνικών νικελιούχων και κοβαλτιούχων κοιτασμάτων. Τα ελληνικά κοιτάσματα έχουν ως στρατηγική αποστολή να υποστηρίξουν την «πράσινη μετάβαση». Οι λόγοι που οι ελληνικοί λατερίτες (νικελιούχο μετάλλευμα) μεθοδεύτηκε να εξυπηρετήσουν αυτόν τον στόχο, καθώς και ο τρόπος που το μεθόδευσαν, είναι οι εξής:
- Το νικέλιο και το κοβάλτιο είναι δύο εκ των βασικών μετάλλων που απαιτούνται για την παραγωγή τόσο μπαταριών για την ηλεκτροκίνηση, όσο και για τη δημιουργία στατικών μπαταριών για την αποθήκευση της «πράσινης» Ενέργειας.
- Από το 2011 η ΕΕ κατατάσσει το κοβάλτιο στη λίστα με τις κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες (ΚΟΠΥ) και στην ανανέωση του καταλόγου που πρόκειται να γίνει το 2023 όλες οι εκτιμήσεις θεωρούν πως θα είναι και το νικέλιο5. Ηδη σήμερα οι ΗΠΑ τα κατατάσσουν στον κατάλογο με τα 50 κρίσιμα ορυκτά για την ασφάλεια των ΗΠΑ6.
- Το 2012 η Κομισιόν κίνησε αυτεπαγγέλτως διαδικασία ελέγχου για την παραβίαση των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων, αποτέλεσμα του οποίου ήταν η επιβολή προστίμου 136 εκατ. αλλά κυρίως ο αποκλεισμός από κάθε μορφή χρηματοδότησης, οδηγώντας τη ΛΑΡΚΟ σε οικονομικό στραγγαλισμό7. Το πρόστιμο αυτό ήταν ένας απ' τους βασικούς μοχλούς που χρησιμοποίησαν όλες οι κυβερνήσεις από την επιβολή του, για να φτάσει έως εδώ.
- Επιστημονικές εκτιμήσεις θέτουν εν αμφιβόλω την επάρκεια των κοιτασμάτων για την πραγματοποίηση της «Πράσινης Συμφωνίας»8.
- Ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο ανταγωνισμός με τη Ρωσία που κατέχει σχεδόν το 1/3 των αποθεμάτων νικελίου, δημιουργούν ιδιαίτερο και επιπρόσθετο προβληματισμό για την πρόσβαση και τη διαθεσιμότητα των απαιτούμενων ποσοτήτων νικελίου και κοβαλτίου.
- Τα ελληνικά αποθέματα νικελίου εξακολουθούν να είναι τα μοναδικά στην ΕΕ.
- Ο υφιστάμενος πυρομεταλλουργικός τρόπος επεξεργασίας των ελληνικών μεταλλευμάτων από τη ΛΑΡΚΟ δεν μπορεί να παράξει νικέλιο και κοβάλτιο στη μορφή που απαιτείται για την παραγωγή μπαταριών. Απαιτείται άλλος τρόπος επεξεργασίας, η υδρομεταλλουργία.
- Οι παραγωγοί ανοξείδωτου χάλυβα, στην προσπάθειά τους να ανταγωνιστούν τους κινέζικους ανταγωνιστικούς ομίλους, κάνουν «εκπτώσεις» στην ποιότητα των πρώτων υλών και αντικαθιστούν μέρος του απαιτούμενου νικελίου με ανακυκλώσιμα υλικά (scraps), άρα μειώνεται έως έναν βαθμό η αναγκαιότητα να τους προμηθεύει η Ελλάδα σιδηρονικέλιο.
Φαίνεται λοιπόν ξεκάθαρα πως η βασική αιτία για τις ειδικές σημερινές εξελίξεις στη ΛΑΡΚΟ είναι η στρατηγική της «πράσινης ανάπτυξης» της ΕΕ, που για να επιτευχθεί προϋποθέτει να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες πρώτες ύλες, καθώς και να μειώσει τον βαθμό εξάρτησης από τις ανταγωνιζόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Στο πλαίσιο αυτό δημιουργήθηκε ο κατάλογος των ΚΟΠΥ το 2011 και ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια, όπου καταγράφονται τα διαθέσιμα ορυκτά και ο βαθμός αυτονομίας της ΕΕ. Επειδή ο υφιστάμενος μεταλλουργικός τρόπος επεξεργασίας δεν εξυπηρετεί για να παραχθεί νικέλιο και κοβάλτιο στην απαιτούμενη μορφή, είναι ο κύριος λόγος που τίθεται εν αμφιβόλω η συνέχιση της λειτουργίας του εργοστασίου (ανεξάρτητα των υπαρκτών ζητημάτων του παλαιωμένου εξοπλισμού, των περιβαλλοντικών, του ενεργειακού κόστους κ.ά.). Αυτός είναι ο βασικός λόγος που η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να συνεχίσει το εγκληματικό σχέδιό της, γι' αυτό επικρατεί σιγήν ιχθύος από τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, παρακαλώντας επί της ουσίας να το τελειώνει αυτή η κυβέρνηση και να μην κληθούν να το εφαρμόσουν οι ίδιοι.
Η στρατηγική της «πράσινης ανάπτυξης», όπου έχει συνταχθεί όλος ο καπιταλιστικός κόσμος και εκφράζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσα από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal, 2020), αποτελεί το νέο πεδίο κερδοφορίας του κεφαλαίου διεθνώς. Είναι το πεδίο που επιδιώκουν να καρποφορήσουν τα λιμνάζοντα κεφάλαιά τους. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιείται ένα ράλι τόσο σε τεχνολογικό επίπεδο όσο και για την εξασφάλιση των απαιτούμενων πρώτων υλών, ώστε να υλοποιηθεί ο στόχος. Η ΕΕ ενώ υπερέχει και πρωτοπορεί τεχνολογικά στην υπόθεση αυτή, ταυτόχρονα είναι τρομερά εκτεθειμένη και ευάλωτη λόγω του μεγάλου βαθμού εξάρτησης από τις ανταγωνιζόμενες οικονομίες, στις αναγκαίες πρώτες ύλες για την επίτευξη της «πράσινης μετάβασης». Λαμβάνοντας λοιπόν κανείς υπόψη τα παραπάνω, καθώς και ότι τα μοναδικά κοιτάσματα νικελίου και κοβαλτίου εντός ΕΕ βρίσκονται στην Ελλάδα και τα εκμεταλλεύεται η ΛΑΡΚΟ, μπορεί να ερμηνεύσει τις βασικές αιτίες των εξελίξεων στη ΛΑΡΚΟ.
Οπως και στην περίπτωση της απολιγνιτοποίησης, όπου στο όνομα της «πράσινης ανάπτυξης» γίνεται ελεγχόμενη καταστροφή κεφαλαίου, έτσι και στη ΛΑΡΚΟ πραγματοποιείται ελεγχόμενη καταστροφή κεφαλαίου (σε εγκαταστάσεις, τεχνογνωσία κ.α.), προκειμένου να έρθει η ανάπτυξη (εν προκειμένω «πράσινη») μέσα από επενδύσεις στα νέα πεδία κερδοφορίας.
Ταυτόχρονα όμως και επειδή η ίδια η φύση της λειτουργίας του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις, παρότι ο γενικός σχεδιασμός και στρατηγική είναι η επίτευξη της «Πράσινης Συμφωνίας», σε μία περίοδο όμως που οξύνονται οι αντιθέσεις σε τέτοιο βαθμό όπως στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο αστικός προσανατολισμός ενδέχεται να επαναπροσδιοριστεί, αναθεωρώντας ορισμένα μέρη του. Στις σημερινές συνθήκες όπου η Ρωσία ελέγχει σχεδόν το 1/3 των αποθεμάτων νικελίου και το ενδεχόμενο η γενική όξυνση της κατάστασης να συσφίξει τις σχέσεις Ρωσίας - Κίνας, δηλαδή να κυριαρχούν στα αποθέματα και την παραγωγή νικελίου ως συνασπισμός έναντι του ευρωατλαντικού μπλοκ, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επανασχεδιασμό του ρόλου που θα πρέπει να παίξουν οι ελληνικοί λατερίτες έστω και προσωρινά.
Ολη η ιστορία της ΛΑΡΚΟ, μέσα από τις αντιφάσεις που αναπτύχθηκε, αποδεικνύει ότι ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, το καπιταλιστικό κέρδος ως κριτήριο για την ανάπτυξη, η συμμετοχή σε ιμπεριαλιστικές ενώσεις όπως η ΕΕ, συνθλίβουν τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας.
Οπως τη δεκαετία του 1980 η υπηρέτηση του σχεδίου Νταβινιόν φρέναρε την παραπέρα ανάπτυξη της ΛΑΡΚΟ με καθετοποίηση της παραγωγής, έτσι τώρα η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία οδηγεί μία ναυαρχίδα της ελληνικής βιομηχανίας στο κλείσιμο. Οπως σε όλη την 60χρονη πορεία της ΛΑΡΚΟ ο ρόλος της Ελλάδας στο πλαίσιο της ανισομετρίας εντός της ΕΕ ήταν του προμηθευτή των ευρωπαϊκών ομίλων σε νικέλιο, για να παράξουν ανοξείδωτο χάλυβα, έτσι και σήμερα σχεδιάζεται να παίξει τον ρόλο του προμηθευτή σε νικέλιο και κοβάλτιο των ευρωπαϊκών «πράσινων» βιομηχανιών.
Η ανάπτυξή τους και το κριτήριο του καπιταλιστικού κέρδους είναι αυτά που κλείνουν τα εργοστάσια, γεμίζουν στρατιές ανέργων, μαραζώνουν περιοχές ολόκληρες. Η ανάπτυξή τους φρενάρει την αξιοποίηση ή οδηγεί στην καταστροφή των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις της ΕΕ με ανυπολόγιστες συνέπειες για τη χώρα και τον λαό (π.χ. απολιγνιτοποίηση - ανεργία - εκτίναξη τιμής ρεύματος).
Ο μόνος δρόμος που μπορεί να αναπτύξει ολοκληρωμένα τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας με στόχο την κάλυψη των αναγκών του λαού είναι ο δρόμος που προτείνει το ΚΚΕ. Ενας δρόμος που έχει απαλλαχθεί από τους περιορισμούς που επιβάλλει η ΕΕ και δεν στηρίζεται στην επιδιωκόμενη κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων. Αντιθέτως, βασισμένος στις τεχνολογικές και επιστημονικές δυνατότητες της εποχής και με κριτήριο τις όλο και διευρυνόμενες λαϊκές ανάγκες, θα σχεδιάζει και θα αξιοποιεί τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας.
Ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός θα συνδυάσει την τεχνογνωσία της έμπειρης εργατικής τάξης με την επιστημονική έρευνα, υιοθετώντας ένα μοντέλο όπου οι ανάγκες της παραγωγής θα συνδυάζονται με την επιστημονική πρόοδο, θα οδηγήσει σε νέες μεθόδους επεξεργασίας, παραγωγής και αξιοποίησης των ορυκτών πόρων. Η σχέση αυτή θα τροφοδοτήσει τόσο την επιστημονική έρευνα, που θα βρει πλούσιο αντικείμενο, όσο και την παραγωγή νικελίου και προϊόντων του.
Το νικέλιο της ΛΑΡΚΟ δεν θα πωλείται ως σιδηρονικέλιο, όπως γίνεται σήμερα, αλλά θα αξιοποιείται για τις ανάγκες της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής. Η αξιοποίησή του θα τροφοδοτήσει μια ολόκληρη σειρά από βιομηχανικές μονάδες, αναπτύσσοντας τόσο τις ανάγκες σε νικέλιο και τη λειτουργία της ΛΑΡΚΟ όσο και τη βιομηχανική παραγωγή στο σύνολό της.
Με την καθετοποίηση και την παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα καθώς και κραμάτων με νικέλιο θα αναπτυχθεί ταυτόχρονα βιομηχανία παραγωγής μέσων παραγωγής, π.χ. στην κατασκευή μηχανουργικών ειδών, στη χημική βιομηχανία κ.α.
Επιπρόσθετα με την αξιοποίηση της εγχώριας ερευνητικής και ημιβιομηχανικής εμπειρίας στην προσαρμοσμένη στους ελληνικούς λατερίτες υδρομεταλλουργική μέθοδο επεξεργασίας, θα δοθεί η δυνατότητα να παραχθεί νικέλιο και κοβάλτιο σε τέτοια μορφή που θα ανοίγει δρόμο να αναπτυχθούν μια σειρά νέοι τομείς βιομηχανίας, όπως στην Ενέργεια (σταθερές μπαταρίες αποθήκευσης Ενέργειας), αυτοκινητοβιομηχανία, προϊόντα υψηλής τεχνολογίας (κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές κ.ά.).
Τα παραπροϊόντα της παραγωγικής διαδικασίας δεν θα μένουν αναξιοποίητα, όπως π.χ. η σκουριά ηλεκτροκαμίνων που όχι μόνο δεν αξιοποιείται, αλλά αντιθέτως ο τρόπος διαχείρισής της επιβαρύνει το περιβάλλον. Με οργανωμένο και κεντρικό σχέδιο θα συνδεθούν και θα εξυπηρετήσουν μια σειρά τομείς της παραγωγής όπως των ναυπηγείων (ως υλικό αμμοβολής) ή των κατασκευών (ως αδρανές υλικό) κ.ά.
Θα πάψει να επικρατεί η σημερινή αδιανόητη κατάσταση που έχουν επιβάλει ΕΕ - κυβερνήσεις - κεφάλαιο, η Ελλάδα, βασική χώρα παραγωγός νικελίου στην ΕΕ, να μην το αξιοποιεί για βιομηχανικές χρήσεις, αλλά να το πουλάει ως πρώτη ύλη.
Μόνο έτσι μπορεί να αξιοποιηθεί συνολικά το εργατικό δυναμικό που σήμερα βρίσκεται στην ανεργία, να δοθεί ώθηση και σε άλλους κλάδους της οικονομίας που εξαρτώνται από τη βιομηχανία μετάλλου. Μόνο έτσι μπορούν οι εγχώριες πλουτοπαραγωγικές πηγές να αξιοποιηθούν με ωφέλιμο τρόπο συνολικά για τη λαϊκή οικονομία και την κοινωνική πρόοδο.
Παραπομπές:
1. Δημήτριος Μπάτσης, «Η Βαριά Βιομηχανία στην Ελλάδα», σελ. 145
2. Εμμανουήλ Ζευγώλης, «Ορυκτός πλούτος», 96/1995, σελ. 62
3. https://www.kathimerini.gr/opinion/730746/eyropaiki-trapeziki-enosi/
4. https://www.naftemporiki.gr/printStory/249542
5. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52011DC0025
7. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:62014TJ0423(01)&from=EN
Μηχανικός Μεταλλείων - Μεταλλουργός.Αναπ. γραμματέας Σωματείου Εργαζομένων ΛΑΡΚΟ.Γραμματέας της ΚΟΒ ΛΑΡΚΟ του ΚΚΕ
Μια σύντομη αναδρομή σε θέσεις και παρεμβάσεις που ακυρώνει κάθε προσδοκία για «σωτηρία» μέσω της κυβερνητικής εναλλαγής
Απρίλης του 2018: Συγκέντρωση εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ στην Αθήνα ενάντια στην απαξίωση |
Ολος ο κόσμος γνωρίζει ότι αν σήμερα η κυβέρνηση της ΝΔ έχει φέρει στην τελική ευθεία τη «ζωή» της ΛΑΡΚΟ, τον δρόμο έχουν στρώσει όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, τόσο οι δικές της όσο και του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ. Γι' αυτό και σήμερα, όσο κι αν προσπαθούν να κρυφτούν και να εμφανιστούν ως τάχα υπερασπιστές των συμφερόντων των εργαζομένων και της ΛΑΡΚΟ, η ίδια η πραγματικότητα τους εκθέτει, διαλύοντας εκ των προτέρων κάθε προσδοκία ή αναμονή για νέο κυβερνητικό «σωτήρα» που μπορεί να «σώσει» τους εργαζόμενους.
Ηταν ο σημερινός κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Ευκλ. Τσακαλώτος άλλωστε που ως υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, στις 28 Μάρτη του 2019, σε έγγραφό του στην αρμόδια επίτροπο Ανταγωνισμού της ΕΕ, ανέφερε ότι η κυβέρνηση «είναι έτοιμη να βρει μια λύση για τη ΛΑΡΚΟ σε συμφωνία με το Δίκαιο της ΕΕ». Και εξηγούσε ότι «αρκετοί επενδυτές έχουν εκφράσει ανεπισήμως το ενδιαφέρον τους και η Ελληνική Δημοκρατία είναι έτοιμη να εξετάσει όλες αυτές τις προτάσεις στο πλαίσιο ενός διαφανούς και ανοιχτού διαγωνισμού». Γι' αυτό και ο σημερινός υπουργός Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρας, έλεγε πρόσφατα στη Βουλή ότι «τρία μεγάλα πολιτικά κόμματα τουλάχιστον συμφωνούν με το ποια πρέπει να είναι η λύση». Ο δε αρμόδιος τότε υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, Γ. Σταθάκης, είχε μπλοκάρει την υπογραφή νέας ΣΣΕ που είχε συμφωνηθεί από τα σωματεία και τη διοίκηση της εταιρείας, για να μη «δεσμεύσει» μελλοντικούς επενδυτές, σε μια πρόγευση δηλαδή αυτού που κάνει σήμερα η ΝΔ.
Εκτός όμως από τις ...λερωμένες φωλιές του παρελθόντος, ακόμα πιο διαφωτιστικά είναι όσα σήμερα λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, και μάλιστα ως αξιωματική αντιπολίτευση. Ο Ευκλ. Τσακαλώτος σε ανάρτησή του στις 14 Φλεβάρη στο «Twitter», δίνοντας εξηγήσεις για την επιστολή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2019, που έκανε τώρα σημαία η ΝΔ, ανέφερε: «Να μιλήσουμε για την επιστολή που έθεσα όλα τα νομικά επιχειρήματα για να σωθεί η ΛΑΡΚΟ. Επιχειρήματα που εσείς (η ΝΔ) ποτέ δεν χρησιμοποιήσατε», όπως «το εναλλακτικό business plan». Και εξηγεί: «Το business plan εκείνο που προέβλεπε έναν κύκλο επενδύσεων με τη μορφή στρατηγικού επενδυτή». Από εκεί και πέρα προσθέτει ότι θα διατηρούνταν «η δημόσια πλειοψηφία μετοχών στη ΛΑΡΚΟ» και θα γινόταν «ένας κύκλος απαραίτητων επενδύσεων περιβαλλοντικού χαρακτήρα και εκσυγχρονισμού του εργοστασίου, και μια προσπάθεια ελέγχου του κοστολογίου της ΛΑΡΚΟ» μήπως και «υπάρξει μια βιώσιμη κατάσταση και να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας». Η διαφορά με τα όσα λέει σήμερα η κυβέρνηση της ΝΔ είναι στις λέξεις, δηλαδή στο «περιτύλιγμα της ταφόπλακας», αν αυτό θα έχει την υπογραφή «δημόσιο» ή όχι, με το κριτήριο να μένει το ίδιο: «Περιορισμός του κόστους», «βιώσιμη κατάσταση», «στρατηγικός επενδυτής», όλοι εκείνοι οι όροι δηλαδή που από χέρι φέρνουν στην ημερήσια διάταξη τις θυσίες για τους εργαζόμενους.
Αλλωστε, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποδείξει ότι ευθυγραμμίζεται πλήρως με τη ΝΔ όσον αφορά τη ...«σωτηρία» της ΛΑΡΚΟ, απορρίπτοντας από κοινού τις τροπολογίες του ΚΚΕ με τις οποίες μεταφέρει τα αιτήματα των εργαζομένων της βιομηχανίας στη Βουλή, όπως αυτή που απορρίφθηκε ακριβώς πριν από έναν χρόνο, η οποία προέβλεπε: «Κατάργηση του νόμου της εκκαθάρισης - του άρθρου 21 του Ν. 4664/2020 - και της εξουσίας του ειδικού διαχειριστή. Ακύρωση των μειώσεων στους μισθούς, υπογραφή επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης, αποζημίωση των οικογενειών των θυμάτων της ΛΑΡΚΟ. Ενσωμάτωση των εργαζομένων που δουλεύουν με καθεστώς ενοικιαζόμενου, ή σε εργολαβίες ή με δελτίο παροχής υπηρεσιών, απευθείας στη ΛΑΡΚΟ, με σύμβαση αορίστου χρόνου. Αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας, μεταξύ άλλων με την εξασφάλιση ιδιόκτητου βαρέος εξοπλισμού εξόρυξης και υποδομής για επισκευές και συντήρηση, κατασκευή μονάδας εμπλουτισμού και παραγωγής ανοξείδωτου χάλυβα, κοβαλτίου και καθαρού νικελίου, αλλά και μονάδων αξιοποίησης όλων των υποπροϊόντων». `Η με τη στάση του απέναντι στην πρόταση νόμου που κατέθεσε το ΚΚΕ στις 18 Φλεβάρη του 2022, για την οποία δεν βρήκε να πει ούτε λέξη. Σημειώνεται ότι η πρόταση νόμου βρίσκεται ακόμα κρυμμένη στα συρτάρια της κυβέρνησης.
Με την πολιτική του, ο ΣΥΡΙΖΑ έστρωσε και στρώνει τον δρόμο για την «τελική πράξη» του σχεδίου, ενώ στην ουσία οι καταγγελίες του σε βάρος της κυβέρνησης είναι ότι δεν μπορεί να βρει στρατηγικό επενδυτή και ότι η «λύση» που προωθεί είναι ...ενάντια στην πολιτική της ΕΕ για τη «στήριξη της βιομηχανικής παραγωγής»! Δηλαδή και βγάζει λάδι την ΕΕ, που τα εξοντωτικά της πρόστιμα και οι Οδηγίες σπρώχνουν τη ΛΑΡΚΟ στο χείλος του γκρεμού, και εξακολουθεί να δίνει στην πράξη άλλοθι κλιμάκωσης της επίθεσης.
Το ΠΑΣΟΚ ήταν κυβέρνηση τα μισά σχεδόν χρόνια απ' όσα λειτουργεί η ΛΑΡΚΟ. Οι εξελίξεις έχουν τη σφραγίδα της αντιλαϊκής του πολιτικής, της απαξίωσης, των αλλαγών στο ιδιοκτησιακό καθεστώς, ανάλογα με το τι επέβαλλαν κάθε φορά «οι ανάγκες της οικονομίας» και τα κέρδη του κεφαλαίου. Χαρακτηριστικά, το ΠΑΣΟΚ απέλυσε με μία ...ριπή 500 εργαζόμενους το 1987, πέταξε στα σκουπίδια τις προτάσεις των εργαζομένων και του λαού της περιοχής για εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη με την κατασκευή εργοστασίου ανοξείδωτου χάλυβα ικανοποιώντας έτσι τα συμφέροντα μεγάλων επιχειρήσεων - πελατών της ΛΑΡΚΟ που διαφωνούσαν μπροστά στα τεράστια κέρδη που θα έχαναν από την αλλαγή αυτή, εφάρμοσε όλες τις εγκληματικές Οδηγίες της ΕΕ για συρρίκνωση, πρόστιμα και άλλα, χτύπησε εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων.
Και αφού έστρωσε τον δρόμο για τη σημερινή εξέλιξη τώρα συνεχίζει να αβαντάρει ανοιχτά τα αντιδραστικά σχέδια που «τρέχει» η κυβέρνηση. Ο πρόεδρός του, Ν. Ανδρουλάκης, κατά τη συνάντηση με τους εκπροσώπους των σωματείων της ΛΑΡΚΟ, τους ζήτησε λίγο - πολύ να συμβιβαστούν με τα κυβερνητικά σχέδια για «εξυγίανση» ...προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση η Περιφέρεια Στ. Ελλάδας θα βρεθεί σε κρίσιμη οικονομική και κοινωνική κατάσταση και απέδωσε σε «κακοδιαχείριση» τα προβλήματα στη ΛΑΡΚΟ, καλύπτοντας έτσι τα «έργα και τις ημέρες» του κόμματός του.
Να σημειωθεί ότι και το ΚΙΝΑΛ ουδέποτε στήριξε τις τροπολογίες του ΚΚΕ που περιείχαν το διεκδικητικό πλαίσιο των εργαζομένων και βέβαια «σφύριξε αδιάφορα» με την πρόταση νόμου του Κόμματος.
Κατά τ' άλλα το ΚΙΝΑΛ δεν δίστασε να πει και το πιο σύντομο ανέκδοτο: «Οι μόνοι που στήριξαν τη ΛΑΡΚΟ ήταν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά και οι εργαζόμενοι και οι τοπικές κοινωνίες»!
Οσο για τη στάση της Ελληνικής Λύσης η πρόταση που έχει καταθέσει είναι να λειτουργήσει η ΛΑΡΚΟ με ΣΔΙΤ «όπως συμβαίνει σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες». Ενώ το ΜέΡΑ25, πιστό στις «πράσινες» μπίζνες της ΕΕ, αυτό που προτείνει είναι ότι «είμαστε αποφασισμένοι να προτάξουμε ένα πράσινο σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγικής ανασυγκρότησης στο οποίο η ΛΑΡΚΟ αποτελεί θεμέλιο λίθο»...
Είναι προφανές ότι για τους εργαζόμενους η πραγματική σωτηρία μπορεί να προέλθει μόνο από την πραγματική τους δύναμη που βρίσκεται στον αγώνα για δουλειά και ζωή με σύγχρονα δικαιώματα και ότι εκεί πρέπει να αναζητήσουν διέξοδο.
Εφιάλτης για τους εργαζόμενους, τους αυτοαπασχολούμενους και τα παιδιά τους οι διαλυτικοί σχεδιασμοί
Σε χωριά και κωμοπόλεις όπως η Λάρυμνα, το Μαρτίνο, η Μαλεσίνα, το Ακραίφνιο, το Λούτσι, το Κόκκινο, το Παύλο, δεκαετίες τώρα η ζωή του λαού περιστρέφεται γύρω από τη ΛΑΡΚΟ. Από το εργοστάσιο και τα μεταλλεία του Αγίου Ιωάννη εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό η οικονομία και η επιβίωσή τους. Μάλιστα οι επιπτώσεις εκτείνονται και παραπέρα, αγγίζοντας και τη γειτονική πόλη της Λιβαδειάς.
Οπως κατά καιρούς τονίζουν τα Σωματεία Εργαζομένων στις ανακοινώσεις τους, εκτός από τους 1.060 εργαζόμενους με συμβάσεις αορίστου χρόνου, τους 150 εργολαβικούς, τους 250 περίπου μικροεργολαβους με μηχανήματα έργων και εργαζόμενους σε αυτούς, που είναι σε άμεση εργασιακή σχέση με τη ΛΑΡΚΟ, υπάρχουν ακόμα χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι και εργαζόμενοι που προμηθεύουν με διάφορα αναλώσιμα υλικά τη ΛΑΡΚΟ, καθώς και μερικές χιλιάδες μικροεπαγγελματίες και εργαζόμενοι που εξαρτώνται από το εισόδημα των παραπάνω. Ολοι αυτοί βιώνουν ήδη τις επιπτώσεις των πολιτικών της κυβέρνησης και τις περικοπές στις αποδοχές των εργαζομένων, και σε πολλές περιπτώσεις έχουν σταθεί στο πλευρό τους στον αγώνα που δίνουν.
Αυτήν τη φορά σταθμός της επίσκεψής μας ήταν η Μαλεσίνα. Κεφαλοχώρι της περιοχής, που δεκαετίες τώρα τροφοδοτεί τη ΛΑΡΚΟ με εργαζόμενους και σήμερα εργάζονται εκεί περίπου 300 άτομα από το χωριό.
Μπαίνουμε στο κατάστημα υποδημάτων της Παγώνας, οικογενειακή επιχείρηση 80 χρόνια τώρα. «Αμα κλείσει η ΛΑΡΚΟ, κλείσαμε όλοι», μας λέει. «Πώς θα δουλέψουμε εμείς αν δεν υπάρχουν εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ; Πού θα βρουν δουλειά τα νέα παιδιά; Ολα είναι αλυσίδα. Ηδη υπάρχει μεγάλη μείωση και με δυσκολία συντηρούμε το μαγαζί».
Στο καφενείο που διατηρεί η οικογένειά του εδώ και περίπου 50 χρόνια, συναντήσαμε τον Γιάννη Μπόνοβα. «Η μείωση τα τελευταία χρόνια είναι τεράστια. Από τη μία οι μειώσεις στη ΛΑΡΚΟ, από την άλλη οι χαμηλές τιμές στις ελιές, που είναι επίσης ένα εισόδημα στην περιοχή, ήρθε και η ακρίβεια. Δεν ξέρουμε πού θα βγει αυτό. Αμα κλείσει η ΛΑΡΚΟ θα κλείσουμε και εμείς. Ηδη έχουν κλείσει μαγαζιά», μας αναφέρει.
Κατάστημα καφέ διατηρεί η Ελένη, το οποίο άνοιξε πριν από τρία χρόνια περίπου. «Με το που ανοίξαμε ήρθαν οι περικοπές στη ΛΑΡΚΟ, το lockdown με την πανδημία, τώρα η ακρίβεια και τεράστια αύξηση στο ρεύμα, όλα αυτά μας τσάκισαν», σημειώνει.
Φλεβάρης
2022: Με την ανακοίνωση του σχεδίου ομαδικών απολύσεων όλα τα χωριά
είναι «στο πόδι», μαγαζιά και υπηρεσίες κλείνουν, μαθητές κατεβαίνουν
στους δρόμους |
Επόμενος σταθμός είναι το χωριό της Λάρυμνας, όπου συναντάμε τον Αλέκο Νικολόπουλο, εργαζόμενο στη ΛΑΡΚΟ και μέλος του Συμβουλίου της Τοπικής Κοινότητας. «Η Λάρυμνα σιγοσβήνει μαζί με τη ΛΑΡΚΟ. Αυτήν τη στιγμή στο χωριό λειτουργεί ένα καφενείο και ένα σουβλατζίδικο. Αυτό που εξελίσσεται στη ΛΑΡΚΟ είναι έγκλημα. Φτωχοποιούνται ολόκληρα χωριά. Αμα απολυθούν οι εργαζόμενοι και σταματήσει η μισθοδοσία τους να πέφτει στην περιοχή, οι συνέπειες θα είναι δραματικές. Ακόμα και να βρεθεί επενδυτής, αν σταματήσει έστω για έναν μήνα να υπάρχει η ΛΑΡΚΟ και οι εργαζόμενοί της, οι αλλαγές και οι επιπτώσεις θα είναι τεράστιες. Και όχι μόνο στους εργαζόμενους της ΛΑΡΚΟ και τις οικογένειές τους, αλλά θα παρασύρει μια σειρά κλάδους εργαζομένων. Θα κλείσουν καταστήματα, σχολεία, θα ερημώσει η περιοχή», μας λέει.
Σημειώνει επίσης ότι οι αυτοαπασχολούμενοι, οι μικροεπαγγελματίες και οι άλλοι εργαζόμενοι της περιοχής αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και στηρίζουν τον αγώνα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ. Θυμίζει μάλιστα ότι όταν ανακοινώθηκαν οι ομαδικές απολύσεις και οι εργαζόμενοι διαδήλωσαν μπροστά από το υπουργείο Οικονομικών, στη Λάρυμνα και στο Μαρτίνο τα καταστήματα έκλεισαν, σε ένδειξη συμπαράστασης και διαμαρτυρίας, ενώ αρκετοί εκπαιδευτικοί συμμετείχαν στις συγκεντρώσεις που οργάνωσαν γονείς και μαθητές την ίδια μέρα.
Θέλοντας να δούμε τις επιπτώσεις μακρύτερα από το εργοστάσιο της Λάρυμνας, επικοινωνήσαμε με τον Ταξιάρχη Μπούκιο, μέλος του Εμπορικού Συλλόγου Λιβαδειάς. «Από χρόνια οι εργάτες της ΛΑΡΚΟ, είτε από τα μεταλλεία είτε από το εργοστάσιο, έρχονταν στη Λιβαδειά. Οι επιπτώσεις από τις περικοπές έγιναν άμεσα ορατές από την αρχή της επίθεσης που δέχονται οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ. Είναι κοινή αντίληψη τόσο των υπόλοιπων μελών του ΔΣ όσο και αρκετών εμπόρων της πόλης. Σε μας δεν ψωνίζουν βιομήχανοι και εφοπλιστές, εργάτες ψωνίζουν. Ως Εμπορικός Σύλλογος Λιβαδειάς, βλέποντας τις επιπτώσεις από τις εξελίξεις στη ΛΑΡΚΟ, βγάλαμε ανακοίνωση συμπαράστασης στον αγώνα των εργαζομένων και αντιπροσωπεία μας βρέθηκε στη Λάρυμνα για να εκφράσει την αλληλεγγύη της», μας αναφέρει.
Με την οικονομία στα χωριά της περιοχής να στηρίζεται και να είναι προσανατολισμένη στη λειτουργία του εργοστασίου της ΛΑΡΚΟ, η όποια αρνητική εξέλιξη θα προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε κάθε επαγγελματική δραστηριότητα, σε κάθε πτυχή της ζωής και της καθημερινότητας.
Μια πλευρά είναι και αυτή της Εκπαίδευσης, με κλείσιμο, συγχωνεύσεις και υποβαθμίσεις σχολικών μονάδων.
Αν φύγουν οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ που μένουν στον οικισμό, όπως προβλέπει το σχέδιο ομαδικών απολύσεων της κυβέρνησης, άμεσα τίθεται θέμα λειτουργίας του Γυμνασίου, του μοναδικού σχολείου που λειτουργεί σήμερα στον οικισμό. Ταυτόχρονα, η απόλυση των εργαζομένων θα αναγκάσει πολλούς απ' αυτούς να αναζητήσουν αλλού δουλειά, οπότε τίθεται ζήτημα λειτουργίας και άλλων σχολείων της περιοχής.
Ο «Ριζοσπάστης» συνομίλησε με εκπαιδευτικούς, οι οποίοι δεν κρύβουν την ανησυχία τους. Η Σταματία, με οργανική θέση στο Γυμνάσιο του οικισμού της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα, αναφέρει αρχικά ότι ήδη εδώ και χρόνια είναι στα σχέδια το κλείσιμο του Γυμνασίου του οικισμού και η συγχώνευσή του με αυτό του Μαρτίνου. «Αν κλείσει η ΛΑΡΚΟ, αυτό θα είναι αναπόφευκτο. Ταυτόχρονα θα επηρεαστούν και άλλα σχολεία της περιοχής, όπως το Δημοτικό Σχολείο Λάρυμνας, νηπιαγωγεία, παιδικοί σταθμοί, θα καταργηθεί το Ολοήμερο, θα υποβαθμιστούν σχολεία, θα χαθούν θέσεις εκπαιδευτικών και καθαριστριών», σημειώνει. Είναι δύσκολο ακόμα και να φανταστεί κανείς το πόσο θα επηρεαστεί η περιοχή, λέει χαρακτηριστικά.
Ρωτάμε την εκπαιδευτικό πόσο έχουν επηρεαστεί τα παιδιά στο σχολείο. Μας απαντά: «Εχουν επηρεαστεί πολύ τα παιδιά. Ειδικά στην αρχή, αλλά και τον Φεβρουάριο που ανακοινώθηκαν οι ομαδικές απολύσεις ήταν μόνιμο θέμα συζήτησης ανάμεσα στα παιδιά. Εβλεπες την αγωνία και την ανασφάλεια, δεν μπορούσαν να συγκεντρωθούν, επηρεάστηκε η απόδοσή τους στα μαθήματα. Δεν είναι μόνο η αγωνία που βιώνουν στο σπίτι, αλλά και ο φόβος ότι θα χρειαστεί να φύγουν, να αλλάξουν σχολείο, να χάσουν τους φίλους τους».
«Οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη στη ΛΑΡΚΟ θα έχει αντίστοιχες επιπτώσεις συνολικότερα στην τοπική κοινωνία, η οποία έχει προσανατολιστεί γύρω από τη λειτουργία του εργοστασίου», μας αναφέρει από την πλευρά του ο Θανάσης, εκπαιδευτικός στο Γυμνάσιο Μαρτίνου, ενώ συμπληρώνει ότι θα υπάρξει μεγάλος αντίκτυπος και στη λειτουργία της Εκπαίδευσης, με μείωση μαθητών, κλείσιμο και υποβάθμιση σχολείων. «Η τοπική κοινωνία αντιλαμβάνεται την κατάσταση και στέκεται στο πλευρό των εργαζομένων, για να παραμείνει η ΛΑΡΚΟ ανοιχτή. Κάθε περικοπή είναι ορατή σε όλους στην περιοχή μας», επισημαίνει.
Ηταν εκεί όπου τα παιδιά της περιοχής διδάχθηκαν ένα διαφορετικό μάθημα, σε μία ακόμα πρωτότυπη πρωτοβουλία. Εμαθαν πώς από το χώμα βγαίνει το ατσάλι και έστειλαν με τις ζωγραφιές τους ελπίδα και δύναμη στους εργαζόμενους, και στην κυβέρνηση το μήνυμα «Κάτω τα χέρια από τη ΛΑΡΚΟ». Εδειξαν την ενότητα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ και των οικογενειών τους, τον κοινό αγώνα με ολόκληρη την τοπική κοινωνία, και φώναξαν ξανά: «Από τα σπίτια και τις εργασίες μας δεν πρόκειται να βγούμε».
Στην ανάπαυλα των αγωνιστικών κινητοποιήσεων στο πλευρό των εργαζομένων, των συζύγων, των παιδιών και των γονιών τους, οι γυναίκες της ΛΑΡΚΟ πήραν και άλλες αντίστοιχες πρωτοβουλίες με εκδηλώσεις για τα παιδιά της περιοχής, οι οποίες θα συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα.
Μεγάλοι δημιουργοί, επώνυμοι και μη, στηρίζουν την πάλη των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ με κάθε τρόπο
Ιούνης 2020: Από τη συναυλία με την οποία κορυφώθηκε το συλλαλητήριο για τη ΛΑΡΚΟ στην Αθήνα |
Στο γήπεδο Σπόρτιγκ ο μουσικοσυνθέτης Θάνος Μικρούτσικος με τους τραγουδιστές Μαίρη Δημητριάδη, Γιώργο Μεράντζα, Λάκη Χαλκιά, Βλάση Μπονάτσο και τα συγκροτήματα "Αγώνας", "Ταμπούρι" και της ΕΣΑΚ μουσικών παρουσίασαν ένα θαυμάσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα για τους 1.500 απεργούς της ΛΑΡΚΟ.
Στην εκδήλωση που σημείωσε εξαιρετική επιτυχία, μίλησε ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων στη ΛΑΡΚΟ...».
Ενα μόλις από τα δεκάδες δημοσιεύματα του «Ριζοσπάστη» εκείνης της περιόδου, που συνθέτουν μια ξεχωριστή σελίδα του ηρωικού αγώνα των απεργών της ΛΑΡΚΟ. Οι άνθρωποι της Τέχνης έδωσαν το δικό τους «παρών». Ο καθένας από το δικό του μετερίζι έδωσε σχήμα, μορφή, λόγο και τραγούδι στους αγώνες των εργατών της ΛΑΡΚΟ. Ενωσαν την Τέχνη τους με την αγωνία και τα αιτήματα των εργατών που δεν το έβαζαν κάτω και αγωνίζονταν.
Ετσι, σπουδαίοι μουσικοί και ηθοποιοί, αλλά και νέοι καλλιτέχνες πρόσφεραν πάντα απλόχερα μέσα από την Τέχνη τους - με τον τρόπο που γνώριζαν οι ίδιοι καλύτερα - τη δική τους στήριξη στους ηρωικούς απεργούς. Μέσα από συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και άλλες εκδηλώσεις συμβάλλουν διαχρονικά στο να διαδίδονται πλατιά τα δίκαια αιτήματα και οι διεκδικήσεις των εργατών, στις απεργίες τους, στην οικονομική στήριξη των οικογενειών τους, σε κάθε τους αγωνιστικό σκίρτημα.
Ιούλης 2021: Μεγάλη συναυλία για τη ΛΑΡΚΟ με τη στήριξη του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου |
Αυτές οι μοναδικές και συνάμα διδακτικές στιγμές αποδεικνύουν για ακόμα μια φορά ότι ο Πολιτισμός δεν μπορεί και δεν είναι πολυτέλεια. Ισα ίσα, είναι βασική ανάγκη για την κοινωνία. Οι καλλιτέχνες που συμβάλλουν σε αυτόν τον αγώνα γνωρίζουν καλά ότι η Τέχνη τους μπορεί να αποκτήσει την αληθινή της «υπόσταση» όταν συναντάται με τον φυσικό της αποδέκτη, τον λαό και τους αγώνες του...
Και οι ίδιοι, όμως, οι «πρωταγωνιστές» της απεργίας θέλησαν να υμνήσουν τον αγώνα τους. Στα ποιήματα, τα οποία έγραψαν, συναντά κανείς τη σκληρή πραγματικότητα που βίωναν, την εκμετάλλευση και τις απειλές των αφεντικών τους, τα διλήμματα που συναντούσαν, αλλά και τη δύναμη της οργάνωσης μέσα από σωματείο με σωστό ταξικό προσανατολισμό και την κρίσιμη στιγμή κατά την οποία πήραν την απόφαση να διεκδικήσουν το δίκιο τους...
Χαρακτηριστικό είναι το ποίημα «Γιατί αγωνίζομαι», που υπογράφει «Ενας συνάδελφός σας» και φυλάσσεται, πλέον, στο Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ:
και πάντα αδικημένοι
στον αγώνα κατεβήκαμε
όλοι μας ενωμένοι,
κι αυτό γιατί ζητήσαμε
λίγο ξερό ψωμάκι.
Ο εργοδότης τελεσίγραφα
γραμμένα με φαρμάκι
έδοσε στα τσιράκια του
για να μας τα μοιράσουνε
νομίζοντας πως εμείς
έτσι θα ησυχάσουμε.
Μα όχι τούτη τη φορά
δεν θα τα καταφέρη
γιατί οργανωθήκαμε
και πρέπει για να ξέρη
η δύναμίς μας έγινε
πάρα πολύ μεγάλη
κι ανθρώπους με συνείδηση
έχουμε στο κεφάλι
που σ' όλα μας τα δίκαια
ξέρουνε νάναι εντάξει
τον εργοδότη κάνουνε
καρέκλες δυο να αλλάξη...
Για τα 110 μερόνυχτα της απεργίας που σημάδεψαν τόσο τους απεργούς όσο και τις οικογένειές τους, αλλά και αυτούς που τα βίωσαν από κοντά, μπορεί κανείς να διαβάσει στο βιβλίο «Ο Αντώνης δεν θα σκολάσει απόψε», της Πίτσας Σωτηράκου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» και ο «Ριζοσπάστης» προσφέρει στους εργαζόμενους της ΛΑΡΚΟ.
Σε αυτήν τη νουβέλα η συγγραφέας παρακολουθεί τη ζωή και τις εμπειρίες ενός νεαρού ζευγαριού και των παιδιών του, που φεύγουν από την Τρίπολη για να εγκατασταθούν σ' έναν «πρότυπο» οικισμό μεταλλείων. Η Π. Σωτηράκου αντλεί το υλικό της από πραγματικά γεγονότα και καταστάσεις, έτσι όπως τα έζησε η ίδια ως γιατρός στη Λάρυμνα ή της αφηγήθηκαν γυναίκες της περιοχής. Το έργο κορυφώνεται με τη μεγάλη απεργία της ΛΑΡΚΟ το 1977 και τον αντίκτυπό της πάνω στο ζευγάρι. Αποκτά όμως ευρύτερο ενδιαφέρον και διαστάσεις, καθώς αντανακλά τις ταξικές αντιθέσεις και συγκρούσεις στην ελληνική κοινωνία.
Συναυλία στα Ψαχνά τον περασμένο Φλεβάρη |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου