Αντιστρόφως... ανάλογα

Κατά 2,2 δισ. ευρώ αυξήθηκαν τα έσοδα 34 αλυσίδων σούπερ μάρκετ την περίοδο 2017-2020, ή αλλιώς κατά 28%, με τα 900 εκατομμύρια να αφορούν την περσινή χρονιά της καραντίνας, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν την περασμένη Τετάρτη. Σε όρους κερδοφορίας, οι 28 από τις 34 αλυσίδες κατέγραψαν αύξηση, με το καθαρό περιθώριο κέρδους του κλάδου να ενισχύεται στο 1,91%, από 0,98% το 2019. Αξίζει όμως να δει κανείς και τι μεσολάβησε την τετραετία που τα κέρδη των ομίλων πήγαιναν «από το καλό στο καλύτερο», για τον πρόσθετο λόγο ότι στο διάστημα αυτό κυβέρνησαν τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, υπηρετώντας αμφότεροι και με όλα τα μέσα την κερδοφορία των σουπερμαρκετάδων. Στον αντίποδα, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα είδαν το «καλάθι» τους να αδειάζει ολοένα και περισσότερο, την ψαλίδα να ανοίγει ανάμεσα στις ανάγκες από τη μια και τη δύσκολη καθημερινότητα από την άλλη, τα εισοδήματα να συρρικνώνονται, συνέπεια των αντιλαϊκών - αντεργατικών νόμων όλων διαχρονικά των κυβερνήσεων. Το αποκορύφωμα ήρθε με το τελευταίο κύμα των ανατιμήσεων, που σαρώνει ό,τι είχε απομείνει όρθιο από τον οικογενειακό προϋπολογισμό, σε συνδυασμό με την άγρια φορολογία, αφού το 1/4 περίπου του λαϊκού εισοδήματος «κατατίθεται» κάθε μήνα στο ταμείο των σούπερ μάρκετ.

Αλλά μήπως τουλάχιστον είδαν άσπρη μέρα από την εκτόξευση των κερδών οι εργαζόμενοι στον κλάδο, τους οποίους ήρωες τους ανέβαζαν, ήρωες τους κατέβαζαν από την αρχή της πανδημίας; Το ακριβώς αντίθετο έγινε: Οι αντεργατικοί νόμοι για τους εργαζόμενους στον κλάδο - όπως και για όλη την εργατική τάξη - όχι μόνο παρέμειναν αλλά ενισχύθηκαν παραπέρα με πρόσχημα και την πανδημία, την ίδια ώρα που η εργοδοσία έπαιζε τη ζωή τους στα σούπερ μάρκετ κορόνα - γράμματα για να μη χάσει ούτε σεντ. Με δυο λόγια, η μόνη «σταθερά» όλα αυτά τα χρόνια ήταν η ανάπτυξη της κερδοφορίας μέσα από το χτύπημα των εργατικών δικαιωμάτων στον κλάδο, όπως και συνολικά. Αλλη μια επιβεβαίωση δηλαδή ότι κέρδη και λαϊκές ανάγκες είναι μεγέθη «αντιστρόφως ανάλογα» κάτω απ' όλες τις συνθήκες.

Θα μπορούσε

Η αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας (machine learning, IoT, τεχνητή νοημοσύνη κ.λπ.) στην παραγωγή έχει δώσει τη δυνατότητα σε επιχειρηματικούς ομίλους, μέσα από την ψηφιοποίηση δεδομένων που αφορούν τις διαδικασίες παραγωγής σε εργοστάσια, να προλαμβάνουν τυχόν σφάλματα και βλάβες, που μπορεί να στοιχίσουν πολλαπλάσια στους ομίλους, όπως, για παράδειγμα, στις αεροπορικές εταιρείες. Καθόλου τυχαία, ανάμεσα σε όσους πρωτοπορούν σ' αυτόν τον τομέα είναι η «Airbus». Χρησιμοποιώντας το λογισμικό «Foundry» της «Palantir» κατάφερε να μειώσει τον χρόνο που απαιτούν ο εντοπισμός και η επίλυση σφαλμάτων στη γραμμή παραγωγής από τον μέσο όρο των 24 ημερών σε 17, εξοικονομώντας έτσι εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Αλλο ψηφιακό εργαλείο της ίδιας εταιρείας, η «Πλατφόρμα για τη Βελτιστοποίηση Προγραμματισμένων Συντηρήσεων», χρησιμοποιεί αλγόριθμους για την πρόληψη των βλαβών σε πάνω από 200 αεροσκάφη, από το 2013. Σύμφωνα μάλιστα με δήλωση εκπροσώπου της εταιρείας το 2018, το κόστος αξιοποίησης τέτοιων τεχνολογιών έχει πέσει κατακόρυφα, καθώς οι υπολογιστικές δυνατότητες έχουν εκτοξευθεί. Με άλλα λόγια, η τεχνολογία του «προλαμβάνειν» έχει μπει για τα καλά στην παραγωγή, στο σκέλος όμως που αφορά την εξοικονόμηση πόρων από τις εταιρείες, και όχι στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, παρά το γεγονός ότι τα επιτεύγματα είναι ήδη εντυπωσιακά και θα μπορούσαν να σωθούν ζωές. Η απόσταση όμως που χωρίζει τις δυνατότητες των εργαζομένων να ζουν σύμφωνα με τις ανάγκες τους, από το άγχος της καθημερινής επιβίωσης, με την κυριολεκτική σημασία του όρου, είναι τεράστια σ' αυτό το σύστημα που ούτε η ζωή τους δεν «μετράει».

Εκτοξεύτηκαν

Δεν είναι μόνο η «πλεονάζουσα θνησιμότητα» από την «παράλληλη πανδημία» που χτυπάει όσους ασθενείς δεν έχουν πρόσβαση στα συστήματα Υγείας της «μιας νόσου». Ούτε μόνο οι ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία που μπορεί να προκαλέσει η έλλειψη ουσιαστικής παρακολούθησης και φροντίδας των «post-covid» ασθενών. Στις ΗΠΑ, υπάρχει και μια ακόμα αιτία θανάτου που γνωρίζει έξαρση αυτά τα χρόνια. Κι αυτή δεν είναι άλλη από τη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Σύμφωνα με στοιχεία από τις υγειονομικές αρχές, μεταξύ του Απρίλη 2020 και 2021, η χώρα μέτρησε 100.306 θανάτους από υπερβολική δόση ναρκωτικών ουσιών, που ισοδυναμεί με αύξηση 28,5% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους (78.056 θάνατοι). Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία των ΗΠΑ που ξεπερνιέται το «φράγμα» των 100.000 θανάτων μέσα σε διάστημα ενός έτους. Τα ανατριχιαστικά αυτά στοιχεία επιβεβαιώνουν την έξαρση της χρήσης στην περίοδο της καραντίνας, λόγω της κατάθλιψης και άλλων ψυχικών ασθενειών που εκτοξεύθηκαν εξαιτίας του εγκλεισμού και της αδυναμίας εκατομμυρίων ανθρώπων να βρουν στήριγμα σε ένα σύγχρονο, καθολικό και δωρεάν σύστημα πρόληψης. Αποκαλύπτουν όμως και το παραμύθι ότι η «χαλάρωση» της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά, όπως συμβαίνει ειδικά στις ΗΠΑ, οδηγεί σε καλύτερη προστασία των χρηστών και τελικά σε έλεγχο του προβλήματος, ενώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή αύξηση των χρηστών, αλλά και των θανάτων, όσο κατρακυλάει το επίπεδο της ζωής του λαού από τις αλλεπάλληλες κρίσεις που παράγει ο καπιταλισμός.

Ριζοσπάστης