Αν κάνετε μια δημοσκόπηση με το ερώτημα "κατά την γνώμη σας, ποιος ευθύνεται για τα δεινά που περνάμε ως τόπος εδώ και μια δεκαετία;",
είμαι σίγουρος ότι θα ξεχωρίσουν δυο κατηγορίες απαντήσεων. Όσοι από
τους ερωτώμενους έχουν ως κύρια πηγή ενημέρωσής τους την τηλεόραση και
τις κυριακάτικες εφημερίδες, είναι φυσικό να διαθέτουν κριτική σκέψη
επιπέδου καφενείου, οπότε θα σας πουν για σπάταλο κράτος, για
υπερδανεισμό και υπερκατανάλωση και άλλα παρόμοια, χωρίς ενδεχομένως να
αντιλαμβάνονται ότι αυτή η άποψη δικαιώνει λίγο-πολύ το περίφημο "όλοι
μαζί τα φάγαμε". Οι περισσότερο "ψαγμένοι" θα καταδείξουν ως βασικό
υπεύθυνο τις τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα γενικώτερα, το
οποίο γεννά τις διάφορες "φούσκες" και ευνοεί την διόγκωσή τους.
Βεβαίως, αν το δείγμα σας είναι αρκούντως ευρύ, θα ακούσετε και άλλες
απόψεις, οι οποίες θα εξικνούνται από τα όρια της συνωμοσίας (π.χ.: νέα
τάξη πραγμάτων, τέταρτο ράιχ κλπ) έως την θεωρητική καρδιά τού
προβλήματος (π.χ.: οι κρίσεις είναι περιοδικό φαινόμενο σύμφυτο με τον
καπιταλισμό κλπ).
Αν, όμως, αλλάζατε το δημοσκοπικό ερώτημα και το κάνατε "κατά την γνώμη σας, ευθύνονται οι τράπεζες για τα δεινά που περνάμε ως τόπος εδώ και μια δεκαετία;", θα στοιχημάτιζα ότι οι αρνητικές απαντήσεις θα έτειναν στο μηδέν. Το ανησυχητικό σ' αυτή την διαπίστωση δεν είναι η θέση αυτή καθ' εαυτήν (με την οποία, άλλωστε, συμφωνεί και ο γράφων) αλλά η άνεση με την οποία ρίχνουν στο τραπεζικό σύστημα τον λίθο τού αναθέματος ακόμη και εκείνοι που έχουν ελάχιστη ή και ανύπαρκτη γνώση για τον τρόπο λειτουργίας αυτού του συστήματος. Σκέφτηκα, λοιπόν, να ρίξουμε μαζί μια εμπεριστατωμένη ματιά στον θαυμαστό κόσμο των τραπεζών, ώστε οι απόψεις που διατυπώνουμε να είναι τεκμηριωμένες και να δομούνται μετά λόγου γνώσεως.
"Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυση μιας τράπεζας;" αναρωτιέται ευφυέστατα ο Μπέρτολντ Μπρεχτ στην τελευταία σκηνή τής "Όπερας της Πεντάρας". Κι είναι αυτός ο μπρεχτικός λόγος που μου έδωσε την ιδέα να ρίξουμε την ματιά μας από μέσα, ως πρωταγωνιστές και όχι ως παρατηρητές. Ελάτε, λοιπόν, να ιδρύσουμε μαζί μια τράπεζα! Μη φοβάστε, θα πάμε βήμα-βήμα και θα τα καταφέρουμε! Όλα όσα πρέπει να κάνουμε, βρίσκονται καταγεγραμμένα στον Ν.3601/2007 (ΦΕΚ Α' 178/1-8-2007).
Πρώτη μας δουλειά είναι να φτιάξουμε μια ανώνυμη εταιρεία ή έναν πιστωτικό συνεταιρισμό. Όποια από τις δυο αυτές μορφές κι αν επιλέξουμε (άλλη δεν επιτρέπεται), η εταιρεία μας πρέπει να έχει αρχικό κεφάλαιο 18.000.000 ευρώ. Σας φαίνονται λίγα ή πολλά; Μεταξύ μας, για μπακάλικο είναι πολλά αλλά για τράπεζα είναι τρίχες. Κι όμως, ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι αυτό το όριο μπορεί να αναπροσαρμοστεί με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, σε ποσό όχι μικρότερο των 5.000.000 ευρώ. Δηλαδή, αν βρούμε τα κατάλληλα σχοινιά και τραβήξουμε τις κατάλληλες άκρες, μπορούμε να στήσουμε την τράπεζά μας με πέντε εκατομμυριάκια μόνο. Πάνω-κάτω, δηλαδή, όσο κάνει η βίλλα τού Γιάννου Παπαντωνίου στην Σύρο.
Αν και τα πέντε εκατομμύρια σας φαίνονται πολλά, σας διαβεβαιώνω ότι μαζεύονται εύκολα. Αυτό το ιστολόγιο έχει πάνω από πέντε χιλιάδες αναγνώστες. Από ένα χιλιαρικάκι ο καθένας να βάλουμε... νάτο το κεφάλαιο. Αφήστε δε που η Τράπεζα της Ελλάδος έχει δικαίωμα να μας δώσει έγκριση ώστε ένα μέρος του κεφαλαίου να μη το έχουμε σε μετρητά. Οπότε, όποιος δε μπορεί να συνεισφέρει ζεστό ολόκληρο το χιλιάρικο, μπορεί να τσοντάρει και ένα γραφείο, μια καρέκλα, ένα τηλέφωνο, ένα σκαμπό ή ό,τι άλλο μπορεί. Σας το είπα, τα λεφτά δεν είναι πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι αλλού.
Το πρόβλημα είναι ότι η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να μη μας δώσει άδεια αν κρίνει ότι οι υπεύθυνοι για την λειτουργία τής τράπεζάς μας και τα λοιπά μέλη τού διοικητικού μας συμβουλίου "δεν διαθέτουν την απαιτούμενη για την αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων τους κατάρτιση και εμπειρία, όπως η εμπειρία αυτή προκύπτει από προϋπηρεσία τους σε θέσεις ανάλογης ευθύνης, κατά προτίμηση σε πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα". Για να σας το κάνω λιανά, εμείς δεν μπορούμε να φτιάξουμε τράπεζα, όσο καλά παιδιά κι αν είμαστε, όσα λεφτά κι αν έχουμε και όση καλή διάθεση κι αν διαθέτουμε, επειδή είμαστε άσχετοι με τα τραπεζικά πράγματα. Πρέπει να προσλάβουμε δύο τουλάχιστον καταξιωμένους τραπεζίτες, με βιογραφικά αρκετά βαρειά ώστε να συγκινήσουν την Τράπεζα της Ελλάδος.
Σωστό ακούγεται όλο αυτό, θα μου πείτε. Δεν διαφωνώ. Δεν μπορεί ο κάθε βλάχος που κερδίζει το Τζόκερ να γίνει τραπεζίτης σε μια νύχτα. Μπορείτε να μου πείτε, όμως, πού θα βρούμε αυτά τα δυο άτομα; Όσοι έχουν προσόντα για να κουμαντάρουν μια τράπεζα, δεν στέκονται στις ουρές τού ΟΑΕΔ. Έχουν γερά συμβόλαια με κάποια άλλη τράπεζα, τα οποία πρέπει να σπάσουμε. Κι ας πούμε ότι εμείς είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε όσο-όσο για να κλείσουμε δυο καλές μεταγραφές. Έχετε την εντύπωση ότι οι άλλες τράπεζες θα δουν με καλό μάτι όλο αυτό και θα μας δώσουν την ευχή τους ή θα μας βάλουν όσα εμπόδια μπορούν;
Μόνη μας ελπίδα είναι να πάμε με το καλό, ψάχνοντας και πάλι τις κατάλληλες άκρες των σχοινιών που θα τραβήξουμε. Όλο και κάποιος δυσαρεστημένος τραπεζίτης θα υπάρχει, όλο και για κάποιον θα κυκλοφορούν κακοί ψίθυροι και η τράπεζά του θα θέλει να τον ξεφορτωθεί, όλο και κάποια τραπεζική "δευτεράντζα" με υψηλές γνωριμίες θα υπάρχει. Η τελευταία περίπτωση, μάλιστα, είναι πολύ ελκυστική, αφού με δυο τέτοιες "δευτεράντζες" και την δουλειά μας κάνουμε και επαφή με τις υψηλές τους γνωριμίες επιτυγχάνουμε.
Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να κάνουμε μια στάση για να καθησυχάσω όσους από σας ανησυχούν για την πορεία μιας τράπεζας που έχει στο πηδάλιο δυο τραπεζίτες β' διαλογής. Να σας θυμίσω ότι κάποιος πρώην πρωθυπουργός μας έφτασε να γίνει μέχρι και υποδιοικητής της ΕΚΤ αν και είχε σπουδάσει φυσική και κάποιος άλλος υποψήφιος για πρωθυπουργός έγινε διευθύνων σύμβουλος επενδυτικής θυγατρικής τής Εθνικής Τράπεζας αν και είχε σπουδάσει κοινωνιολογία. Βλέπετε; Η δουλειά δεν είναι δύσκολη και μαθαίνεται εύκολα. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Ως εδώ, μαζέψαμε το κεφάλαιο και λύσαμε και το πρόβλημα με την απαιτούμενη εμπειρία περί τα τραπεζικά. Είμαστε σχεδόν έτοιμοι να ξεκινήσουμε, αφού όλοι οι άλλοι περιορισμοί δεν μας απασχολούν: κανένας μας δεν διώκεται για απάτη, κανένας μας δεν έχει σχέση με άλλες τράπεζες, κανένας μας δεν έχει εταιρείες στο εξωτερικό και κανένας μας δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι το χιλιάρικο που έβαλε στο κεφάλαιο προέρχεται από μαύρο χρήμα. Την άδεια την έχουμε σίγουρη, οπότε... καλές μας δουλειές!
Εδώ είναι που βλέπω κάποιον δύσπιστο από σας να πετιέται και να ρωτάει τι είδους "καλές δουλειές" μπορεί να κάνει μια τράπεζα με κεφάλαιο πέντε ψωροεκατομμύρια. Επιτρέψτε μου να γελάσω αλλά με πολλή κατανόηση. Σύντομα θα αντιληφθείτε ότι μ' αυτά τα λεφτά μπορούν να γίνουν πολλές δουλειές. Πολλές και καλές δουλειές! Δείξτε λίγη υπομονή και θα καταλάβετε.
Αν, όμως, αλλάζατε το δημοσκοπικό ερώτημα και το κάνατε "κατά την γνώμη σας, ευθύνονται οι τράπεζες για τα δεινά που περνάμε ως τόπος εδώ και μια δεκαετία;", θα στοιχημάτιζα ότι οι αρνητικές απαντήσεις θα έτειναν στο μηδέν. Το ανησυχητικό σ' αυτή την διαπίστωση δεν είναι η θέση αυτή καθ' εαυτήν (με την οποία, άλλωστε, συμφωνεί και ο γράφων) αλλά η άνεση με την οποία ρίχνουν στο τραπεζικό σύστημα τον λίθο τού αναθέματος ακόμη και εκείνοι που έχουν ελάχιστη ή και ανύπαρκτη γνώση για τον τρόπο λειτουργίας αυτού του συστήματος. Σκέφτηκα, λοιπόν, να ρίξουμε μαζί μια εμπεριστατωμένη ματιά στον θαυμαστό κόσμο των τραπεζών, ώστε οι απόψεις που διατυπώνουμε να είναι τεκμηριωμένες και να δομούνται μετά λόγου γνώσεως.
"Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυση μιας τράπεζας;" αναρωτιέται ευφυέστατα ο Μπέρτολντ Μπρεχτ στην τελευταία σκηνή τής "Όπερας της Πεντάρας". Κι είναι αυτός ο μπρεχτικός λόγος που μου έδωσε την ιδέα να ρίξουμε την ματιά μας από μέσα, ως πρωταγωνιστές και όχι ως παρατηρητές. Ελάτε, λοιπόν, να ιδρύσουμε μαζί μια τράπεζα! Μη φοβάστε, θα πάμε βήμα-βήμα και θα τα καταφέρουμε! Όλα όσα πρέπει να κάνουμε, βρίσκονται καταγεγραμμένα στον Ν.3601/2007 (ΦΕΚ Α' 178/1-8-2007).
Πρώτη μας δουλειά είναι να φτιάξουμε μια ανώνυμη εταιρεία ή έναν πιστωτικό συνεταιρισμό. Όποια από τις δυο αυτές μορφές κι αν επιλέξουμε (άλλη δεν επιτρέπεται), η εταιρεία μας πρέπει να έχει αρχικό κεφάλαιο 18.000.000 ευρώ. Σας φαίνονται λίγα ή πολλά; Μεταξύ μας, για μπακάλικο είναι πολλά αλλά για τράπεζα είναι τρίχες. Κι όμως, ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι αυτό το όριο μπορεί να αναπροσαρμοστεί με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, σε ποσό όχι μικρότερο των 5.000.000 ευρώ. Δηλαδή, αν βρούμε τα κατάλληλα σχοινιά και τραβήξουμε τις κατάλληλες άκρες, μπορούμε να στήσουμε την τράπεζά μας με πέντε εκατομμυριάκια μόνο. Πάνω-κάτω, δηλαδή, όσο κάνει η βίλλα τού Γιάννου Παπαντωνίου στην Σύρο.
Αν και τα πέντε εκατομμύρια σας φαίνονται πολλά, σας διαβεβαιώνω ότι μαζεύονται εύκολα. Αυτό το ιστολόγιο έχει πάνω από πέντε χιλιάδες αναγνώστες. Από ένα χιλιαρικάκι ο καθένας να βάλουμε... νάτο το κεφάλαιο. Αφήστε δε που η Τράπεζα της Ελλάδος έχει δικαίωμα να μας δώσει έγκριση ώστε ένα μέρος του κεφαλαίου να μη το έχουμε σε μετρητά. Οπότε, όποιος δε μπορεί να συνεισφέρει ζεστό ολόκληρο το χιλιάρικο, μπορεί να τσοντάρει και ένα γραφείο, μια καρέκλα, ένα τηλέφωνο, ένα σκαμπό ή ό,τι άλλο μπορεί. Σας το είπα, τα λεφτά δεν είναι πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι αλλού.
Το πρόβλημα είναι ότι η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να μη μας δώσει άδεια αν κρίνει ότι οι υπεύθυνοι για την λειτουργία τής τράπεζάς μας και τα λοιπά μέλη τού διοικητικού μας συμβουλίου "δεν διαθέτουν την απαιτούμενη για την αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων τους κατάρτιση και εμπειρία, όπως η εμπειρία αυτή προκύπτει από προϋπηρεσία τους σε θέσεις ανάλογης ευθύνης, κατά προτίμηση σε πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα". Για να σας το κάνω λιανά, εμείς δεν μπορούμε να φτιάξουμε τράπεζα, όσο καλά παιδιά κι αν είμαστε, όσα λεφτά κι αν έχουμε και όση καλή διάθεση κι αν διαθέτουμε, επειδή είμαστε άσχετοι με τα τραπεζικά πράγματα. Πρέπει να προσλάβουμε δύο τουλάχιστον καταξιωμένους τραπεζίτες, με βιογραφικά αρκετά βαρειά ώστε να συγκινήσουν την Τράπεζα της Ελλάδος.
Σωστό ακούγεται όλο αυτό, θα μου πείτε. Δεν διαφωνώ. Δεν μπορεί ο κάθε βλάχος που κερδίζει το Τζόκερ να γίνει τραπεζίτης σε μια νύχτα. Μπορείτε να μου πείτε, όμως, πού θα βρούμε αυτά τα δυο άτομα; Όσοι έχουν προσόντα για να κουμαντάρουν μια τράπεζα, δεν στέκονται στις ουρές τού ΟΑΕΔ. Έχουν γερά συμβόλαια με κάποια άλλη τράπεζα, τα οποία πρέπει να σπάσουμε. Κι ας πούμε ότι εμείς είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε όσο-όσο για να κλείσουμε δυο καλές μεταγραφές. Έχετε την εντύπωση ότι οι άλλες τράπεζες θα δουν με καλό μάτι όλο αυτό και θα μας δώσουν την ευχή τους ή θα μας βάλουν όσα εμπόδια μπορούν;
Μόνη μας ελπίδα είναι να πάμε με το καλό, ψάχνοντας και πάλι τις κατάλληλες άκρες των σχοινιών που θα τραβήξουμε. Όλο και κάποιος δυσαρεστημένος τραπεζίτης θα υπάρχει, όλο και για κάποιον θα κυκλοφορούν κακοί ψίθυροι και η τράπεζά του θα θέλει να τον ξεφορτωθεί, όλο και κάποια τραπεζική "δευτεράντζα" με υψηλές γνωριμίες θα υπάρχει. Η τελευταία περίπτωση, μάλιστα, είναι πολύ ελκυστική, αφού με δυο τέτοιες "δευτεράντζες" και την δουλειά μας κάνουμε και επαφή με τις υψηλές τους γνωριμίες επιτυγχάνουμε.
Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να κάνουμε μια στάση για να καθησυχάσω όσους από σας ανησυχούν για την πορεία μιας τράπεζας που έχει στο πηδάλιο δυο τραπεζίτες β' διαλογής. Να σας θυμίσω ότι κάποιος πρώην πρωθυπουργός μας έφτασε να γίνει μέχρι και υποδιοικητής της ΕΚΤ αν και είχε σπουδάσει φυσική και κάποιος άλλος υποψήφιος για πρωθυπουργός έγινε διευθύνων σύμβουλος επενδυτικής θυγατρικής τής Εθνικής Τράπεζας αν και είχε σπουδάσει κοινωνιολογία. Βλέπετε; Η δουλειά δεν είναι δύσκολη και μαθαίνεται εύκολα. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Ως εδώ, μαζέψαμε το κεφάλαιο και λύσαμε και το πρόβλημα με την απαιτούμενη εμπειρία περί τα τραπεζικά. Είμαστε σχεδόν έτοιμοι να ξεκινήσουμε, αφού όλοι οι άλλοι περιορισμοί δεν μας απασχολούν: κανένας μας δεν διώκεται για απάτη, κανένας μας δεν έχει σχέση με άλλες τράπεζες, κανένας μας δεν έχει εταιρείες στο εξωτερικό και κανένας μας δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι το χιλιάρικο που έβαλε στο κεφάλαιο προέρχεται από μαύρο χρήμα. Την άδεια την έχουμε σίγουρη, οπότε... καλές μας δουλειές!
Εδώ είναι που βλέπω κάποιον δύσπιστο από σας να πετιέται και να ρωτάει τι είδους "καλές δουλειές" μπορεί να κάνει μια τράπεζα με κεφάλαιο πέντε ψωροεκατομμύρια. Επιτρέψτε μου να γελάσω αλλά με πολλή κατανόηση. Σύντομα θα αντιληφθείτε ότι μ' αυτά τα λεφτά μπορούν να γίνουν πολλές δουλειές. Πολλές και καλές δουλειές! Δείξτε λίγη υπομονή και θα καταλάβετε.
Πηγή: Cogito ergo sum
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου