Eυρωπαϊκή Eνωση και ναρκωτικά: Παντού. Τα πάντα. Ολοι

 

«Παντού. Τα πάντα. Ολοι». Με αυτήν τη φράση, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Ναρκωτικά (EMCDDA) στην τελευταία του έκθεση σχολιάζει την αύξηση της διαθεσιμότητας, της χρήσης και των προβλημάτων που πλέον απορρέουν από αυτήν στην ΕΕ. Στην ΕΕ των 83 εκατ. χρηστών, στην ΕΕ που έχει καταστεί σημαντικός παραγωγός ναρκωτικών ουσιών τόσο για εγχώρια κατανάλωση όσο και για την παγκόσμια αγορά, στην ΕΕ των 880 νέων ψυχοδραστικών ουσιών που εντοπίστηκαν μόνο το 2021, στην ΕΕ που οι θεραπευτικές υπηρεσίες απεξάρτησης υπολείπονται σταθερά των αναγκών, όπως η ίδια έκθεση σημειώνει.

Η πορεία αυτή ήταν προδιαγεγραμμένη, μιας και η επίσημη πολιτική της ΕΕ γύρω από τα ναρκωτικά αναγκαστικά δεν μπορεί να ξεφύγει από τον ίδιο τον χαρακτήρα της ΕΕ ως ιμπεριαλιστικής ένωσης: Τα ναρκωτικά, ως εμπόρευμα, συνδέονται με τους στόχους της καπιταλιστικής ανάπτυξης μέσα στο πλέγμα των αστικών ανταγωνισμών, κυρίως με τις ΗΠΑ, άρα η όποια διαχείριση του προβλήματος είναι «τόσο όσο», ώστε να μην μπαίνουν εμπόδια στην καπιταλιστική κερδοφορία.

Δεν είναι άλλωστε μακρινές οι μνήμες από την περίοδο της πανδημίας, όπου η νομιμοποίηση της κάνναβης παρουσιάστηκε στα Κοινοβούλια πολλών χωρών, π.χ. Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, από βουλευτές κομμάτων ποικίλων χρωματισμών, ως απάντηση στη νέα διαφαινόμενη κρίση. Δεν είναι τυχαίες οι απανωτές έρευνες, που, κάτω από ένα μονόπλευρο βιολογικό πρίσμα, παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια ναρκωτικές ουσίες ως θεραπεία ψυχικών διαταραχών, ακόμα και της ίδιας της εξάρτησης!

Οταν η ετήσια λιανική αξία αγοράς ναρκωτικών στην ΕΕ εκτιμάται σε 30 δισ. και υπολογίζεται ότι το 2028 τα κέρδη μόνο από την κάνναβη θα φτάσουν τα 115 δισ., καθιστώντας την ίσως την πιο κερδοφόρα αγορά στον κόσμο, η αντιμετώπιση του κοινωνικού φαινομένου της εξάρτησης είναι δεδομένο ότι θα γίνεται με όρους κόστους - οφέλους και μόνο από τη σκοπιά της παραγωγικότητας και της σταθερότητας του αστικού συστήματος, ενώ η επιστημονική αλήθεια θα περνάει από Συμπληγάδες.

Η παραπάνω στόχευση αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στο ενεργό «Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για τα ναρκωτικά 2021 - 2025», συνέχεια των προηγούμενων, με τα οποία ευθυγραμμίστηκαν όλες οι κυβερνήσεις στη χώρα μας διαχρονικά, μέσα στο οποίο ξεχωρίζουν τα παρακάτω:

Α. Η πλήρης ιατρικοποίηση του κοινωνικού φαινομένου της εξάρτησης: Το Σχέδιο Δράσης επικεντρώνει μονομερώς στη λεγόμενη «προβληματική χρήση», που αθωώνει την περιστασιακή και τον αντιεπιστημονικό διαχωρισμό των ναρκωτικών σε «μαλακά» και «σκληρά». Προτείνει επέκταση και αναβάθμιση των προγραμμάτων «μείωσης βλάβης», των Χώρων Ελεγχόμενης Χρήσης (ΧΕΧ) και την προώθηση νέων φαρμακοθεραπειών, παρά την παραδοχή ότι τα υποκατάστατα εκτρέπονται στις πιάτσες και ότι αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των εξαρτημένων από αυτά. Προσβλέπει απλά στη μείωση των λοιμωδών νοσημάτων και των θανάτων από υπερδοσολογία. Η εξάρτηση αντιμετωπίζεται ως «χρόνια και συχνά επαναλαμβανόμενη κατάσταση», για να ενισχυθεί η πολιτική της «μείωσης της βλάβης» και όχι το κίνητρο για αλλαγή από τον χρήστη και η θεραπεία.

Β. Η πολεμική στο παράνομο εμπόριο ναρκωτικών για τη θωράκιση της κερδοφορίας των μονοπωλίων με αιχμή την κάνναβη: Αυξάνονται οι στόχοι καταστολής με χρήση αναβαθμισμένων μηχανισμών παρακολούθησης, τεχνητής νοημοσύνης κ.λπ., τοποθετώντας τις συνέπειες από το εμπόριο ναρκωτικών ως θέμα τόσο «εσωτερικής όσο και εξωτερικής ασφάλειας». Π.χ. είναι χαρακτηριστική η αναφορά στην έστω και περιορισμένη χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων από το εμπόριο ναρκωτικών, αλλά και η πρόταση για δυνατότητα επεμβάσεων σε τρίτες χώρες - παραγωγούς ναρκωτικών με πρόσχημα τις συνέπειες που επιφέρουν στην ΕΕ.

Προτεραιότητα στην καταστολή έχουν οι «μεγάλες ομάδες οργανωμένου εγκλήματος σε κέρδη ή όγκο ναρκωτικών» ή οι μικρότερες, που διακινούν όμως τα λεγόμενα ναρκωτικά «υψηλού κινδύνου». Και στις δύο περιπτώσεις στόχος είναι να προστατευτούν η εγχώρια παραγωγή και το νόμιμο εμπόριο κάνναβης της ΕΕ, αφού αποτελεί την ουσία πρώτης επιλογής από τους χρήστες, δεν υπολογίζεται ως «επικίνδυνο» ναρκωτικό και αφορά στο μεγαλύτερο μερίδιο εξωτερικών συνοριακών κατασχέσεων. Αλλωστε, ολόκληρο το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ ουσιαστικά αφήνει την κάνναβη στο απυρόβλητο, παρότι στην ΕΕ καταγράφονται τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης της παγκοσμίως.

Είναι εμφανής η ανησυχία που υπάρχει στα αστικά επιτελεία για το χτύπημα των νόμιμων αγορών από το παράνομο εμπόριο ναρκωτικών, για τις αλλαγές που μπορεί να φέρει ακόμα και στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα η διαδικασία «ξεπλύματος» και επανατοποθέτησης κεφαλαίων στη νόμιμη αγορά, αλλά και για τις συνέπειες του παράνομου εμπορίου στην ίδια την πολιτική σταθερότητα. Το εμπόριο ναρκωτικών και η εγκληματικότητα που το συνοδεύει αναφέρονται ως σημαντικός παράγοντας που μπορεί να «ενισχύσει τη διαφθορά» και να «εμποδίσει τη χρηστή διακυβέρνηση», δείχνοντας πόσο επενδύει αυτήν την περίοδο η αστική τάξη στη σταθερότητα του αστικού πολιτικού συστήματος και στην πρόληψη πιθανής αμφισβήτησής του.

Γ. Η πλήρης απαξίωση της πρόληψης και η περαιτέρω ενίσχυση των ΜΚΟ: Εισάγεται η λογική μείωσης της βλάβης ακόμα και στην πρόληψη και ως στόχος μπαίνει η «καθυστέρηση έναρξης της χρήσης» αντί για την καθόλου εμπλοκή με τις ουσίες. Επίσης, ως στόχος μπαίνει η εκπαίδευση στις «μακροπρόθεσμες συνέπειες από τη χρήση ουσιών», που υποβαθμίζει πλήρως τις άμεσες συνέπειες της χρήσης στις μικρότερες ηλικίες. Ως πρόληψη θεωρούνται η «προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής» και η ενημέρωση - δημιουργία φόβητρου γύρω από «τις βλαπτικές επιπτώσεις των ναρκωτικών», σε μια μονοδιάστατη, βιολογική θεώρηση του φαινομένου.

Δίνεται προτεραιότητα στους «πιο ευάλωτους πληθυσμούς που είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν προβληματική χρήση/εθισμό με τις ουσίες», αντί για καθολική πρόληψη. Επιπλέον, με όχημα τη «μη αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα» παρεμβάσεων πρόληψης (που είναι φυσική συνέπεια του ότι η πρόληψη δεν μπορεί αντικειμενικά να έχει άμεσα αποτελέσματα), επιχειρείται ο ακόμα μεγαλύτερος περιορισμός των προγραμμάτων πρόληψης σε ομάδες - στόχους, π.χ. οδηγούς, γυναίκες, φυλακές. Για πρώτη φορά ως θέμα της ευαισθητοποίησης - πρόληψης στο Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνονται η εγκληματικότητα και οι «αρνητικές επιπτώσεις των ναρκωτικών στη νόμιμη οικονομία» και η «διαφθορά», ενώ τα κονδύλια μείωσης της ζήτησης σχετίζονται με την επιτυχία των κατασταλτικών πολιτικών.

Δ. Η ενίσχυση των «θεραπευτικών επιλογών»: Υπό τον μανδύα των αλλαγών που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στο προφίλ των χρηστών, π.χ. αύξηση πολυτοξικομανίας, συννοσηρότητας με ψυχικές διαταραχές, αύξηση του αριθμού των χρόνια εξαρτημένων κ.λπ., βαφτίζεται «βελτίωση της πρόσβασης σε θεραπευτικές επιλογές» η ενίσχυση της φαρμακοθεραπείας, σε συνδυασμό με κάποιες υποτυπώδεις προνοιακές παροχές στους πιο εξαθλιωμένους, κι αυτό με την προϋπόθεση να αντιμετωπίζεται η χρήση ως ζήτημα υγειονομικής περίθαλψης. Υποβαθμίζεται δηλαδή πλήρως ο ρόλος της απεξάρτησης και της «στεγνής» θεραπείας, δηλαδή της ψυχοκοινωνικής στήριξης, που αποτελεί και τη μόνη επιστημονικά ενδεδειγμένη μέθοδο αντιμετώπισης τέτοιων περιπτώσεων, γιατί αντιμετωπίζεται ως περιττό κόστος.

Το ΚΚΕ βρίσκεται στην απέναντι πλευρά και αντιμάχεται τη στρατηγική της ΕΕ και για τα ναρκωτικά

Μια στρατηγική που εξειδικεύεται στη χώρα μας την τελευταία 20ετία από όλες τις κυβερνήσεις και τη στήριξη των κομμάτων που είναι πιστά στο ευρωπαϊκό «όνειρο». Με νόμους, που παρέδωσαν κομμάτι της πρόληψης και απεξάρτησης σε ιδιώτες και ΜΚΟ. Με πορίσματα, που βάφτισαν την εξάρτηση από πολυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο σε «χρόνια, υποτροπιάζουσα, αυτοπροκαλούμενη νόσο».

Με αποφάσεις, που μετέφεραν τις μονάδες χορήγησης υποκατάστατων στα δημόσια νοσοκομεία αποδυναμώνοντας την ψυχοκοινωνική στήριξη προς τους εξαρτημένους και τις μετέτρεψαν σε δομές τύπου «πάρ' τη δόση σου και φύγε». Με νόμους, που μείωσαν τις ποινές για το εμπόριο ναρκωτικών ανάλογα με το είδος της ουσίας. Με προϋπολογισμούς, που πετσόκοψαν τα κονδύλια για τα θεραπευτικά προγράμματα και τα Κέντρα Πρόληψης, με αποτέλεσμα ολόκληρες υπηρεσίες να συρρικνώνονται και άλλες να κλείνουν ή να γίνονται επαίτες χορηγιών και ληξιπρόθεσμων προγραμμάτων ΕΣΠΑ.

Με απανωτούς νόμους, που με πρόσχημα χρηστικές ή ευεργετικές ιδιότητες στο φυτό της κάνναβης έφτασαν μέχρι το να βαφτίζουν το κοινό χασίς φάρμακο. Με νόμους, που για να διατηρηθεί η αίγλη της τουριστικής πρωτεύουσας «μάντρωσαν» ό,τι χαλάει τη βιτρίνα μέσα σε χώρους «ασφαλούς», όπως λένε, χρήσης, αδιαφορώντας για τον κοινωνικό θάνατο των εξαρτημένων συνανθρώπων μας. Με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, που υποβαθμίζουν τη φιλοσοφία του μεγαλύτερου φορέα «στεγνής» θεραπείας στη χώρα μας, του ΚΕΘΕΑ.

Στο Σχέδιο Δράσης της ΕΕ εντάσσεται και η επικείμενη κατάθεση του νομοσχεδίου για τη δημιουργία του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ), μέσω του οποίου καταργούνται όλοι οι δημόσιοι φορείς απεξάρτησης και μετατρέπονται σε ΝΠΙΔ, τα «στεγνά» θεραπευτικά προγράμματα διαχέονται δίπλα στη μείωση βλάβης και ουσιαστικά οδηγούνται στη διάλυση, αφήνεται μετέωρη η πρόληψη, με τα Κέντρα Πρόληψης να οδηγούνται σε κλείσιμο και ενισχύονται ακραία οι ιδιώτες και οι ΜΚΟ.

Η πολιτική της ΕΕ για τα ναρκωτικά και των κομμάτων που τη στηρίζουν, πρέπει να καταδικαστεί σε αυτές τις ευρωεκλογές. Η συνεχώς αυξανόμενη χρήση ναρκωτικών ουσιών τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας, η μετατροπή της σε «μαγαζί γωνία» για τις επενδύσεις κάνναβης, η διάλυση της δημόσιας και δωρεάν Απεξάρτησης, η απαξίωση της Πρόληψης να γίνουν ένα επιπλέον κριτήριο ψήφου πλάι στην καταδίκη της συνολικής πολιτικής που βάζει τις κοινωνικές ανάγκες και την ίδια την ανθρώπινη ζωή στο ζύγι του κόστους - οφέλους.

Τμήμα Κατά των Ναρκωτικών-Εξαρτήσεων της ΚΕ του ΚΚΕ

 

 

Ριζοσπάστης