Η παρακολούθηση της ειδησεογραφίας, όπως φτάνει σ’ εμάς για
τα διαδραματιζόμενα στη Βενεζουέλα ή στην Παλαιστίνη, τη Συρία ή την Υεμένη, επιβεβαιώνει πως οι ιδέες και οι αξίες
που υποστηρίζουν την καπιταλιστική τάξη έχουν συντριπτικό πλεονέκτημα έναντι
των ιδεών και των αξιών που την αμφισβητούν έστω και κατ’ ελάχιστον ή την
αντιμάχονται. Αυτή η ιδεολογική κυριαρχία μπορεί μάλιστα να είναι επιτυχής
ακριβώς επειδή επιτυγχάνεται από την ψευδαίσθηση της ελευθερίας του λόγου, του
ανοικτού ανταγωνισμού και της πολιτικής πολυφωνίας. Μάλιστα η μαζική αύξηση της
εισβολής των ΜΜΕ όσο και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην καθημερινή μας ζωή, που ενθαρρύνουν και
ενισχύουν την διάχυση της πληροφορίας και την
ανατροφοδότηση με συμμετοχή σε συζητήσεις και σχολιασμό, σημαίνει πως η
εξάρτησή μας απ’ αυτά τείνει να γίνει
ολοκληρωτική, και υπαρκτός ο κίνδυνος για συνεχώς μειούμενη ικανότητά μας
διάκρισης αλήθειας από ψέμα
Κι αν η πληροφορία διαχέεται σήμερα εύκολα και γρήγορα σε όλο και μεγαλύτερες ομάδες πληθυσμού που έχουν τη δυνατότητα της ελευθερίας της έκφρασης, εκεί που παλιότερα αποτελούσε προνόμιο μόνο περιορισμένων και κλειστών κύκλων, το πρόβλημα βρίσκεται πια στην ίδια την πληροφορία. Κι αν ο δυτικός κόσμος επαίρεται για την ελευθερία λόγου και έκφρασης που εξασφαλίζει είναι γιατί δεν χρειάζεται σε χώρες με αναπτυγμένη οικονομία της αγοράς και αστική δημοκρατία ο έλεγχος και η χειραγώγηση να γίνονται με διώξεις και απαγορεύσεις, αφού εύκολα εξαγοράζονται εφημερίδες, μισθώνονται συγγραφείς, στο εμπορευματοποιημένο, πλήρως ανταγωνιστικό, τοπίο της διαχείρισης της πληροφορίας. Επιπλέον η κυριαρχία των μεγάλων πρακτορείων ειδήσεων που αποτελούν τις μοναδικές πηγές άντλησης της διεθνούς επικαιρότητας και είναι τα πιο πολλά τοποθετημένα σε οικονομικά εύρωστες εθνικές οικονομίες, και η συγκέντρωση των ΜΜΕ σε λίγους κάνει προβληματικό το βαθμό ανεξαρτησίας τους όχι μόνο από την κρατική εξουσία αλλά και κυρίως από το κεφάλαιο που κι αυτή υπηρετεί. Εξάλλου δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι βασικός παράγοντας της δημιουργίας των πρακτορείων ειδήσεων ήταν η αποικιοκρατία, να εξασφαλίζεται στις μητροπόλεις της δύσης άμεση ενημέρωση για την οικονομική, πολιτική και κοινωνική κατάσταση που επικρατούσε στα υπερπόντια εδάφη τους. Εξασφαλιζόταν έτσι η πλήρης και έγκυρη, με την οπτική του δυτικού, ενημέρωση όχι μόνο της κρατικής εξουσίας αλλά και των επιχειρηματιών που είχαν αναπτύξει οικονομικές και εμπορικές συναλλαγές στις αποικίες.
Κι επειδή λοιπόν είναι τα
πρακτορεία ειδήσεων που στην τελική καθορίζουν την ημερήσια θεματολογία της
πληροφόρησης, επιλέγοντας ποιο γεγονός θα πρέπει να γίνει είδηση και να
απασχολήσει την κοινή γνώμη, εθνική και διεθνή, ο αξιακός προσανατολισμός τους
είναι καθοριστικός. Γιατί μπορεί να υποστηρίζεται μεν από το κυρίαρχο αξιακό
σύστημα η ελευθερία του τύπου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι δημοκρατικές
διαδικασίες αλλά όλα αυτά μέσα στα πλαίσια της οικονομίας της αγοράς, δηλ. των
καπιταλιστικών σχέσεων. Κι αφού όλοι οι οργανισμοί παροχής πληροφοριών
πρέπει να παραμένουν ανταγωνιστικοί και να αυξάνουν τον όγκο εργασίας τους για να
αποκτήσουν περισσότερα κέρδη, ποια εγγύηση υπάρχει πως η προβολή της επικαιρότητας δεν θα γίνεται
σύμφωνα με τις επιθυμίες των χρηματοδοτών τους, είτε είναι κράτος είτε
επιχειρήσεις; Θα μπορούσαν να διαδίδουν
ιδέες, εικόνες και αξίες που δεν είναι συμβατές με τον καπιταλιστικό τρόπο
οργάνωσης της παραγωγής που έχει ανάγκη από άνοιγμα νέων αγορών, επέκταση
επιχειρήσεων και κατά συνέπεια εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης; Κι εξάλλου
πώς είναι δυνατό το κάθε πρακτορείο ειδήσεων να απεκδύεται τις ιδέες και τις σκέψεις μιας πολιτικής της οποίας κι αυτά είναι μέρος;
Πάνω
από δυο χρόνια η Σαουδική Αραβία και οι συν αυτώ βομβαρδίζουν και καταστρέφουν
την Υεμένη που αν έρχεται στο προσκήνιο θα είναι για την επιδημία χολέρας, που
μοιάζει να μην τη συνδέουν με τον πόλεμο.
Σχετικά
με την πολιτική κατάσταση στη Βενεζουέλα, της οποίας, στα καθ’ ημάς, η πολιτική
κατάσταση υπήρξε σανίδα σωτηρίας για να
ασκήσει το αντιπολιτευτικό της έργο η Νέα Δημοκρατία, μένει η εντύπωση πως ο
Μαδούρο κατέχει παρανόμως την προεδρική θέση και είναι μισητός στην συντριπτική
πλειοψηφία του λαού.
Έξι
χρόνια που κρατά ο πόλεμος στη Συρία κυριαρχεί η εντύπωση της εμφύλιας
διαμάχης κι είναι ο Ερυθρός Σταυρός που τον Απρίλιο προειδοποίησε ότι η κατάσταση στη Συρία ισοδυναμεί πλέον με
διεθνή ένοπλη σύρραξη.
Το
Ισραήλ, που έχει αποκλείσει κοντά δυο εκατομμύρια παλαιστίνιους σε μια λωρίδα
γής, και έχει καταδικάσει σε αργό θάνατο τους Παλαιστίνιους, δίνει την εντύπωση στις περισσότερες ειδήσεις
να κρατά το ρόλο του αμυνόμενου.
Γιατί δεν είναι μόνο η διαχείριση της είδησης, αλλά
και ο τρόπος που η πληροφορία που μεταδίδεται οργανώνεται και εντάσσεται σε μια ευρύτερη
εικόνα, το είδος της πληροφορίας που προβάλλεται, η αποσιώπηση κάποιων πτυχών
της που συμβάλλουν στην επιβολή μαζικής ψεύτικης συνείδησης στις παραστάσεις
μας για μας τους ίδιους και τον κόσμο. Και γίνεται κανείς καχύποπτος για πολλές
ειδήσεις, γιατί ακόμα κι αν τα πρακτορεία, διεθνή κι εθνικά, πολλές φορές αποδεικνύουν
την εγκυρότητά τους έχει κανείς την εντύπωση ότι αυτή παίζει το ρόλο του
δολώματος στην όλη επιχείρηση της πληροφόρησης, για να τραβήξουν πελατεία, να
γίνει πειστική η οπτική τους που διαμορφώνει
σε τελική ανάλυση τη ματιά μας στον κόσμο και που εμμέσως σε κάθε περίπτωση αυτή η οπτική τους
στην πραγματικότητα συντηρεί την καπιταλιστική ηγεμονία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου