Σίγουρα έχετε όλοι ακούσει ότι για να μη καταρρεύσει το ασφαλιστικό σύστημα, πρέπει να στηριχτεί σε τρεις πυλώνες: στην βασική σύνταξη (την οποία θα εγγυάται το κράτος), στην ανταποδοτική σύνταξη
(η οποία θα αποδίδει στον καθένα ένα ποσό ευθέως ανάλογο των εισφορών
που πλήρωσε καθ' όλο το χρονικό διάστημα που δούλευε, υπό την προϋπόθεση
ότι έχει λεφτά το ταμείο!)) και στην ιδιωτική ασφάλιση (όπου ο καθένας θα μπορεί να κάνει την δική του συμφωνία με όποια ιδιωτική ασφαλιστική ή επενδυτική εταιρεία επιθυμεί).
Το σχέδιο των τριών πυλώνων, αν και τον τελευταίο καιρό μάς το εξήγησε με λεπτομέρειες ο "κομμουνιστής" Γιώργος Κατρούγακαλος, έρχεται από παλιά. Από την εποχή Σημίτη, με τον αλήστου μνήμης Γιάννη Σπράο και τον Τάσο Γιαννίτση μέχρι την Φάνη Πετραλιά και μέχρι τον Ανδρέα Λοβέρδο. Φυσικά, όλοι αυτοί δεν δέχτηκαν κάποια επιφοίτηση του αγίου πνεύματος. Απλώς αναμασούσαν όσα τους μαθαίνουν εκεί στις Βρυξέλλες και όσα έχουν ήδη εφαρμοστεί σε άλλες χώρες ως... βέλτιστες πρακτικές. Ως εκ τούτου, δεν θα μας βλάψει να ρίξουμε μια ματιά στα πράγματα της Γερμανίας, να δούμε πώς δουλεύει εκεί το σύστημα, ιδιαίτερα δε ο τρίτος πυλώνας του.
Οι ερευνητές Χόλγκερ Μπάλοντις και Ντάγκμαρ Χυχν δημοσίευσαν προ καιρού μια έρευνα σχετική με το θέμα, χρησιμοποιώντας στοιχεία σε βάθος εικοσιπενταετίας (*). Το συμπέρασμα των δυο ερευνητών ήταν ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες εξαπατούν τους πελάτες τους και θησαυρίζουν εις βάρος τους. Μάλιστα δε, οι Μπαλόντις και Χυχν δεν διστάζουν να κατηγορήσουν την πολιτική ηγεσία τής χώρας τους για συνέργεια στην εξαπάτηση αυτή. Τί λέει, όμως, αυτή η έρευνα;
Πρώτο σημαντικό εύρημα: καθε χρόνο, περίπου ένα εκατομμύριο ασφαλισμένοι ακυρώνουν τα ασφαλιστήρια συμβόλαιά τους λόγω αδυναμίας εξυπηρέτησής τους. Με το μέσο κατά κεφαλή εισόδημα να μειώνεται διαρκώς (ας είναι καλά οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, τα mini jobs, τα μειωμένα ωράρια και οι άλλες "βέλτιστες πρακτικές"), οι εργαζόμενοι αδυνατούν να καταβάλουν τις εισφορές τους στις ασφαλιστικές εταιρείες και, αναγκαστικά, καταγγέλλουν πρόωρα τα συμβόλαιά τους. Κατά μέσο όρο, κάθε πρόωρα ακυρωνόμενο συμβόλαιο ζημιώνει τον ασφαλισμένο κατά 15.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες βγάζουν κάπου 15 δισ. ετησίως απ' αυτά τα συμβόλαια!
Ας πούμε τώρα ότι ο ασφαλισμένος καταφέρνει και εξυπηρετεί το συμβόλαιό του, μέχρι που φτάνει στα 65 και θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Η έρευνα υπολόγισε ότι για να πάρει πίσω όσα πλήρωσε στην εταιρεία του (συνυπολογιζομένων των νομίμων τόκων που θα απολάμβανε αν απλώς κατέθετε αυτά τα ποσά σε μια τράπεζα), ο ασφαλισμένος πρέπει να εισπράττει σύνταξη επί 25 χρόνια. Δηλαδή, για να έρθει "ίσα βάρκα -ίσα νερά", πρέπει να φτάσει 90 χρονών. Από κει και πάνω βγαίνει κερδισμένος. Αν πεθάνει πριν τα 90, κερδισμένη είναι η ασφαλιστική εταιρεία.
Παρένθεση: Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, οι υπολογισμοί τής προηγούμενης παραγράφου έγιναν δίχως να λογαριαστεί η επίδραση του πληθωρισμού στα ποσά. Υποψιάζομαι πως, αν υπολογίσουμε και τον πληθωρισμό, για να πάρει κάποιος πίσω τα λεφτά του θα πρέπει να έχει καβαντζάρει τα εκατό και βλέπουμε... Κλείνει η παρένθεση.
Βέβαια, πέρα από τους όποιους υπολογισμούς, για κανέναν δεν είναι σίγουρο ότι θα καταφέρει να πάρει την σύνταξη που δικαιούται. Κι αυτό συμβαίνει επειδή κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα υπάρχει η ασφαλιστική τους εταιρεία στο μέλλον. Για ιδιωτική οικονομία μιλάμε. Και στην ιδιωτική οικονομία υπάρχει και η Ασπίς-Πρόνοια... Όσο για τα ενδοεπιχειρησιακά ασφαλιστικά ταμεία, ας ρωτήσουμε καλύτερα τους ασφαλισμένους τής BHS, της Enron ή όποιας άλλης επιχείρησης πτώχευσε.
Το ερώτημα είναι απλό: αφού όλα αυτά είναι γνωστά, γιατί η γερμανική κυβέρνηση (και, προσεχώς, η ελληνική) ευλογούν τέτοιες επιλογές οι οποίες δεν κινούνται απλώς στα όρια της απάτης αλλά τα ξεπερνούν; Η απάντηση δεν είναι δύσκολη: εφ' όσον αυτές οι επιλογές έχουν θετική επίπτωση στα κέρδη των ασφαλιστικών εταιρειών, κάθε αστική κυβέρνηση θα έδινε άνετα την ευλογία της στην υλοποίησή τους. Εξ άλλου, οι μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες ανήκουν πάντοτε στους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους οι οποίοι στηρίζουν την εκάστοτε αστική εξουσία. Πρόκειται, δηλαδή, για επιλογές που λειτουργούν επ' αμοιβαία ωφελεία (επιλογές win-win, όπως θα έλεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου).
Πριν κλείσουμε αυτό το κείμενο, πρέπει να σημειώσουμε και τον ρόλο των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης σε όλη αυτή την διαδικασία. Προσέξατε πώς αντιμετώπισαν το θέμα των συντάξεων τα ΜΜΕ τις προάλλες που συζητιόταν στην βουλή το ασφαλιστικό; Δημοσιογράφοι επί δημοσιογράφων και αναλυτές επί αναλυτών μίλησαν και για την βασική σύνταξη και για την ανταποδοτική, κάνοντας ο καθένας την δική του εκτίμηση για το αν αυτές διαμορφώνονται χαμηλά ή ψηλά. Είδατε, όμως, κανέναν απ' αυτούς να αρθρώσει έστω μια λέξη εις βάρος των ασφαλιστικών εταιρειών; Είδατε κανέναν να υποστηρίζει ότι ο περιβόητος "τρίτος πυλώνας" συνιστά καραμπινάτη απάτη;
Απομένει σ' εμάς τους πολίτες, λοιπόν, να αλλάξουμε και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα πράγματα αλλά και την διέξοδο που πρέπει να επιδιώξουμε. Αλλιώς θα δημιουργήσουμε μια κοινωνία πάμπτωχων ηλικιωμένων οι οποίοι θα πεθαίνουν νωρίτερα, αβγαταίνοντας έτσι τα κέρδη των ασφαλιστικών εταιρειών.
------------------------------------------
(*) Τα συμμπεράσματα της έρευνας παρουσιάζονται στην πρόσφατα δημοσιευμένη μονογραφία τού Alfred C. Mierzejewski με τίτλο "The Reform of the German Public Pension System in 2001".
Το σχέδιο των τριών πυλώνων, αν και τον τελευταίο καιρό μάς το εξήγησε με λεπτομέρειες ο "κομμουνιστής" Γιώργος Κατρούγακαλος, έρχεται από παλιά. Από την εποχή Σημίτη, με τον αλήστου μνήμης Γιάννη Σπράο και τον Τάσο Γιαννίτση μέχρι την Φάνη Πετραλιά και μέχρι τον Ανδρέα Λοβέρδο. Φυσικά, όλοι αυτοί δεν δέχτηκαν κάποια επιφοίτηση του αγίου πνεύματος. Απλώς αναμασούσαν όσα τους μαθαίνουν εκεί στις Βρυξέλλες και όσα έχουν ήδη εφαρμοστεί σε άλλες χώρες ως... βέλτιστες πρακτικές. Ως εκ τούτου, δεν θα μας βλάψει να ρίξουμε μια ματιά στα πράγματα της Γερμανίας, να δούμε πώς δουλεύει εκεί το σύστημα, ιδιαίτερα δε ο τρίτος πυλώνας του.
 |
| Τα 20 μεγαλύτερα συνταξιοδοτικά κεφάλαια της Γερμανίας (ποσά σε χιλιάδες ευρώ). Πολλά τα λεφτά! |
Οι ερευνητές Χόλγκερ Μπάλοντις και Ντάγκμαρ Χυχν δημοσίευσαν προ καιρού μια έρευνα σχετική με το θέμα, χρησιμοποιώντας στοιχεία σε βάθος εικοσιπενταετίας (*). Το συμπέρασμα των δυο ερευνητών ήταν ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες εξαπατούν τους πελάτες τους και θησαυρίζουν εις βάρος τους. Μάλιστα δε, οι Μπαλόντις και Χυχν δεν διστάζουν να κατηγορήσουν την πολιτική ηγεσία τής χώρας τους για συνέργεια στην εξαπάτηση αυτή. Τί λέει, όμως, αυτή η έρευνα;
Πρώτο σημαντικό εύρημα: καθε χρόνο, περίπου ένα εκατομμύριο ασφαλισμένοι ακυρώνουν τα ασφαλιστήρια συμβόλαιά τους λόγω αδυναμίας εξυπηρέτησής τους. Με το μέσο κατά κεφαλή εισόδημα να μειώνεται διαρκώς (ας είναι καλά οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, τα mini jobs, τα μειωμένα ωράρια και οι άλλες "βέλτιστες πρακτικές"), οι εργαζόμενοι αδυνατούν να καταβάλουν τις εισφορές τους στις ασφαλιστικές εταιρείες και, αναγκαστικά, καταγγέλλουν πρόωρα τα συμβόλαιά τους. Κατά μέσο όρο, κάθε πρόωρα ακυρωνόμενο συμβόλαιο ζημιώνει τον ασφαλισμένο κατά 15.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες βγάζουν κάπου 15 δισ. ετησίως απ' αυτά τα συμβόλαια!
Ας πούμε τώρα ότι ο ασφαλισμένος καταφέρνει και εξυπηρετεί το συμβόλαιό του, μέχρι που φτάνει στα 65 και θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Η έρευνα υπολόγισε ότι για να πάρει πίσω όσα πλήρωσε στην εταιρεία του (συνυπολογιζομένων των νομίμων τόκων που θα απολάμβανε αν απλώς κατέθετε αυτά τα ποσά σε μια τράπεζα), ο ασφαλισμένος πρέπει να εισπράττει σύνταξη επί 25 χρόνια. Δηλαδή, για να έρθει "ίσα βάρκα -ίσα νερά", πρέπει να φτάσει 90 χρονών. Από κει και πάνω βγαίνει κερδισμένος. Αν πεθάνει πριν τα 90, κερδισμένη είναι η ασφαλιστική εταιρεία.
Παρένθεση: Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, οι υπολογισμοί τής προηγούμενης παραγράφου έγιναν δίχως να λογαριαστεί η επίδραση του πληθωρισμού στα ποσά. Υποψιάζομαι πως, αν υπολογίσουμε και τον πληθωρισμό, για να πάρει κάποιος πίσω τα λεφτά του θα πρέπει να έχει καβαντζάρει τα εκατό και βλέπουμε... Κλείνει η παρένθεση.
Βέβαια, πέρα από τους όποιους υπολογισμούς, για κανέναν δεν είναι σίγουρο ότι θα καταφέρει να πάρει την σύνταξη που δικαιούται. Κι αυτό συμβαίνει επειδή κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα υπάρχει η ασφαλιστική τους εταιρεία στο μέλλον. Για ιδιωτική οικονομία μιλάμε. Και στην ιδιωτική οικονομία υπάρχει και η Ασπίς-Πρόνοια... Όσο για τα ενδοεπιχειρησιακά ασφαλιστικά ταμεία, ας ρωτήσουμε καλύτερα τους ασφαλισμένους τής BHS, της Enron ή όποιας άλλης επιχείρησης πτώχευσε.
Το ερώτημα είναι απλό: αφού όλα αυτά είναι γνωστά, γιατί η γερμανική κυβέρνηση (και, προσεχώς, η ελληνική) ευλογούν τέτοιες επιλογές οι οποίες δεν κινούνται απλώς στα όρια της απάτης αλλά τα ξεπερνούν; Η απάντηση δεν είναι δύσκολη: εφ' όσον αυτές οι επιλογές έχουν θετική επίπτωση στα κέρδη των ασφαλιστικών εταιρειών, κάθε αστική κυβέρνηση θα έδινε άνετα την ευλογία της στην υλοποίησή τους. Εξ άλλου, οι μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες ανήκουν πάντοτε στους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους οι οποίοι στηρίζουν την εκάστοτε αστική εξουσία. Πρόκειται, δηλαδή, για επιλογές που λειτουργούν επ' αμοιβαία ωφελεία (επιλογές win-win, όπως θα έλεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου).
 |
| Ο μύθος της υψηλής συνταξιοδοτικής δαπάνης στην Ελλάδα καταρρίπτεται από την Eurostat. |
Πριν κλείσουμε αυτό το κείμενο, πρέπει να σημειώσουμε και τον ρόλο των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης σε όλη αυτή την διαδικασία. Προσέξατε πώς αντιμετώπισαν το θέμα των συντάξεων τα ΜΜΕ τις προάλλες που συζητιόταν στην βουλή το ασφαλιστικό; Δημοσιογράφοι επί δημοσιογράφων και αναλυτές επί αναλυτών μίλησαν και για την βασική σύνταξη και για την ανταποδοτική, κάνοντας ο καθένας την δική του εκτίμηση για το αν αυτές διαμορφώνονται χαμηλά ή ψηλά. Είδατε, όμως, κανέναν απ' αυτούς να αρθρώσει έστω μια λέξη εις βάρος των ασφαλιστικών εταιρειών; Είδατε κανέναν να υποστηρίζει ότι ο περιβόητος "τρίτος πυλώνας" συνιστά καραμπινάτη απάτη;
Απομένει σ' εμάς τους πολίτες, λοιπόν, να αλλάξουμε και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα πράγματα αλλά και την διέξοδο που πρέπει να επιδιώξουμε. Αλλιώς θα δημιουργήσουμε μια κοινωνία πάμπτωχων ηλικιωμένων οι οποίοι θα πεθαίνουν νωρίτερα, αβγαταίνοντας έτσι τα κέρδη των ασφαλιστικών εταιρειών.
------------------------------------------
(*) Τα συμμπεράσματα της έρευνας παρουσιάζονται στην πρόσφατα δημοσιευμένη μονογραφία τού Alfred C. Mierzejewski με τίτλο "The Reform of the German Public Pension System in 2001".
πηγή Cogito ergo sum
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου