ΟΥΚΡΑΝΙΑ Δέκα χρόνια από τα γεγονότα στο «Εuromaidan» και το πραξικόπημα

 

Με την ανοιχτή επέμβαση των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, οξύνθηκαν οι ανταγωνισμοί με τη Ρωσία και επιταχύνθηκαν οι εξελίξεις που οδήγησαν στο σημερινό αιματοκύλισμα των δύο λαών

 

Φασιστικά τάγματα παίρνουν θέση στην «πλατεία της Ανεξαρτησίας» τις μέρες του Euromaidan

Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται 10 χρόνια από τα αιματηρά γεγονότα του Φλεβάρη - Μάρτη 2014, που οδήγησαν στην πραξικοπηματική ανατροπή του τότε Προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, με την άμεση επέμβαση των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και την ανάδειξη στο τιμόνι της διακυβέρνησης δυνάμεων που βρίσκονταν σε άμεση διασύνδεση με τον ευρωατλαντικό παράγοντα, ενώ στηρίζονταν και από φασιστικά - ακροδεξιά κόμματα και οργανώσεις.

Τα γεγονότα αυτά, που παρουσιάζονταν ως «δημοκρατική επανάσταση» από τους ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, σήμερα επιχειρείται να περάσουν στη λήθη. Στην πραγματικότητα, η ωμή επέμβαση των Ευρωατλαντικών στην Ουκρανία, οι διώξεις που ακολούθησαν και οι εκκαθαριστικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στα Ανατολικά επιτάχυναν τις εξελίξεις προς τη μετέπειτα προσάρτηση της Κριμαίας από την καπιταλιστική Ρωσία και τον πόλεμο που κλιμακώθηκε, μετά την απαράδεκτη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Σε κάθε περίπτωση, η ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΝΑΤΟ - Ρωσίας στην Ουκρανία, την οποία πληρώνουν οι δύο λαοί και όλοι οι λαοί της Ευρώπης, δεν ξεκίνησε στις 24 Φλεβάρη 2022, όπως προσπαθούν να το παρουσιάσουν. Υπόβαθρό της είναι ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και βέβαια ο σχεδιασμός των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ να περικυκλώσουν στρατιωτικά τη Ρωσία και να περιορίσουν την επιρροή της στα εδάφη της πρώην Σοβιετικής Ενωσης.

Ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία, Τζέφρι Πάιατ, και η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών, Β. Νούλαντ, μοιράζουν τσουρέκια για τη ...δημοκρατία στην πλατεία του Κιέβου

Ας ξετυλίξουμε όμως το «κουβάρι» των εξελίξεων αυτών και ας ξαναθυμηθούμε όλα όσα έγιναν πριν από 10 χρόνια, για να θυμούνται οι παλιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι.

Το «Μαϊντάν» και το πραξικόπημα που ακολούθησε

Ως συνέπεια της λεηλασίας της λαϊκής περιουσίας της σοσιαλιστικής Ουκρανίας μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές, η αστική τάξη που αναδείχτηκε διχάστηκε σε δύο βασικά τμήματα: Αυτούς που συνέδεαν τα συμφέροντά τους με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ και αυτούς που έβλεπαν προοπτική με τη νέα καπιταλιστική Ρωσία.

Αυτή η ενδοαστική αντιπαράθεση οδήγησε σταδιακά σε συγκρούσεις ανάμεσα στις αστικές πολιτικές δυνάμεις, με καταδίκες αστών πολιτικών για διαφθορά, όπως της λεγόμενης «βασίλισσας του φυσικού αερίου» Γιούλια Τιμοσένκο. Η κορύφωση ήρθε το φθινόπωρο του 2013, όταν ο Πρόεδρος Β. Γιανουκόβιτς παζάρευε συμφωνία με την ΕΕ για το φυσικό αέριο και ταυτόχρονα με τη Ρωσία, με την τελευταία να την αποτρέπει, προσφέροντας καλύτερους όρους.

Η σύγκρουση επισπεύσθηκε με την ανοιχτή ιμπεριαλιστική επέμβαση της ΕΕ, όπου πρωτοστάτησαν Γερμανία και Πολωνία, στηρίζοντας τα τμήματα της αστικής τάξης που συνέδεαν τα συμφέροντά τους με το ευρωενωσιακό κεφάλαιο, ενώ οι ΗΠΑ επιδίωξαν την εξυπηρέτηση των δικών τους γεωστρατηγικών συμφερόντων, σε ανταγωνισμό τόσο με τη Ρωσία, όσο και με την ΕΕ.

Τάγματα εφόδου του «Δεξιού Τομέα», έτοιμα να αναλάβουν δράση

Τον Γενάρη και τον Φλεβάρη του 2014 στήθηκε, στο πρότυπο των λεγόμενων «πολύχρωμων επαναστάσεων» που είχαν προηγηθεί σε άλλες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες και στην ίδια την Ουκρανία (η «πορτοκαλί επανάσταση»), μια δήθεν «δημοκρατική εξέγερση» κατά του Γιανουκόβιτς, με βίαιη διαδήλωση στην κεντρική «πλατεία Ανεξαρτησίας» του Κιέβου, που ονομάστηκε «Εuromaidan».

Σε αυτήν συμμετείχαν ενεργά φασιστικές δυνάμεις («Δεξιός Τομέας», νοσταλγοί των ναζιστικών ταγμάτων Ες-Ες κατά της ΕΣΣΔ) και στηρίχτηκε ανοιχτά από πρεσβείες χωρών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Είναι χαρακτηριστική η συμβολή του πρέσβη των ΗΠΑ στην Ουκρανία Τζέφρι Πάιατ (μετέπειτα πρέσβης στην Ελλάδα) και της Αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών, Βικτόρια Νούλαντ, οι οποίοι απαθανατίστηκαν να μοιράζουν έως και ...τσουρέκια με ζεστά ροφήματα στους «μαχητές της ελευθερίας».

Στις 22/2/14 μετά από μέρες συγκρούσεων στην πλατεία και πολλούς νεκρούς, η κυβέρνηση της Ουκρανίας υπό τον Γιανουκόβιτς, με τη μεσολάβηση της ΕΕ και ειδικά των ΥΠΕΞ της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Πολωνίας, υπέγραψε έναν συμβιβασμό που περιελάμβανε μεταβατική κυβέρνηση, πρόωρες εκλογές και απελευθέρωση πολιτικών αντιπάλων, συμπεριλαμβανομένης και της Γ. Τιμοσένκο. Στη διαπραγμάτευση συμμετείχε και εκπρόσωπος της Ρωσίας.

REUTERS

Το Σπίτι των Συνδικάτων στην Οδησσό τυλιγμένο στις φλόγες

Στη συνέχεια και ενώ ο Γιανουκόβιτς βρισκόταν σε προγραμματισμένη επίσκεψη στην Ανατολική Ουκρανία, έγινε ανοιχτή επέμβαση και ανατροπή του, ενώ η νέα κυβέρνηση αναγνωρίστηκε αμέσως από την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Ο ανατραπείς Πρόεδρος βρήκε καταφύγιο στη Ρωσία. Στην πραξικοπηματική κυβέρνηση συμμετείχαν φιλοδυτικά αστικά κόμματα και εθνικιστικές φασιστικές δυνάμεις, ενώ πρωθυπουργός ανέλαβε ο Αρσένι Γιάτσενιουκ, από το κόμμα «Πατρίδα» της Γ. Τιμοσένκο.

Ακολούθησαν έντονες αντιδράσεις και μεγάλες λαϊκές διαμαρτυρίες, ιδιαίτερα στο ανατολικό τμήμα της χώρας και στην Κριμαία, όπου ο φασιστικός «Δεξιός Τομέας» ανέλαβε ρόλο «εκκαθαριστή», εξαπολύοντας πογκρόμ σε βάρος του λαϊκού πληθυσμού της περιοχής. Είναι χαρακτηριστικό το μαζικό έγκλημα στις 2 Μάη του 2014 στο κτίριο των Συνδικάτων στην Οδησσό, όπου οι εθνικιστές και οι φασίστες υποστηρικτές της πραξικοπηματικής κυβέρνησης έκαψαν ζωντανούς εκατοντάδες ανθρώπους που διαμαρτύρονταν.

Οι συμφωνίες του Μινσκ δεν εφαρμόστηκαν ποτέ

Ο ρωσόφωνος πληθυσμός, που πλειοψηφεί στις ανατολικές επαρχίες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ (Ντονμπάς), αρνήθηκε να δεχτεί την εξουσία της νέας πραξικοπηματικής κυβέρνησης. Ακολούθησε η αυτοανακήρυξη αυτών των περιοχών ως «αυτόνομων», με τη στήριξη της Ρωσίας, την ώρα που αστικές δυνάμεις στη μια και στην άλλη πλευρά των συνόρων προπαγάνδιζαν την ενσωμάτωση μελλοντικά αυτών των περιοχών στη Ρωσία.

Μετά και την κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία, που προκάλεσε νέα δεδομένα στην περιοχή, επιδιώχθηκε προσωρινός συμβιβασμός με τις λεγόμενες συμφωνίες του Μινσκ, ανάμεσα στις αντιπαρατιθέμενες πλευρές στην Ουκρανία, με την «εγγύηση» της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, τον Σεπτέμβρη του 2014 και τον Φλεβάρη του 2015 αντίστοιχα.

Οι συμφωνίες προέβλεπαν κατάπαυση του πυρός, που ποτέ δεν επιτεύχθηκε, απόσυρση των βαρέων όπλων, που δεν εφαρμόστηκε ποτέ από την κυβέρνηση του Κιέβου, όπως και δέσμευση για απονομή καθεστώτος αυτονομίας στις δύο περιοχές, στο πλαίσιο όμως της ουκρανικής επικράτειας.

Γινόταν ακόμα λόγος για αποκατάσταση των σχέσεων με το Ντονμπάς, συμπεριλαμβανομένων των «κοινωνικών μεταβιβάσεων», όπως οι συντάξεις και άλλες πληρωμές, που δεν έγινε ποτέ. Ταυτόχρονα προβλεπόταν ότι μετά τη διενέργεια τοπικών εκλογών, η ουκρανική κυβέρνηση θα επανακτούσε τον πλήρη έλεγχο των συνόρων σε ολόκληρη τη ζώνη των συγκρούσεων (και αυτά με τη Ρωσία), κάτι που ήταν απίθανο να συμβεί, όπως και δεν συνέβη.

Κάτω από το βάρος των ανταγωνισμών που οξύνονταν, ο εύθραυστος συμβιβασμός αποδείχτηκε θνησιγενής πολύ πιο γρήγορα απ' ό,τι υπολογιζόταν, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ένα σφοδρό πολεμικό σφυροκόπημα των ανατολικών ουκρανικών επαρχιών από τον ουκρανικό στρατό και τα φασιστικά τάγματα τύπου Αζόφ, με τη στήριξη βέβαια της Δύσης.

Η γενοκτονία που έγινε σ' αυτές τις περιοχές, αξιοποιήθηκε από τη ρωσική αστική τάξη και την κυβέρνησή της για να εξαπολύσει την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση απελευθέρωσης των ρωσόφωνων πληθυσμών», όπως ονομάστηκε η απαράδεκτη εισβολή στην Ουκρανία, πριν από δύο ακριβώς χρόνια. Οι εξελίξεις που ακολούθησαν είναι γνωστές...

Επιβεβαιώνεται η συνεπής στάση του ΚΚΕ

Το ΚΚΕ καταδίκασε από την πρώτη στιγμή τον αντισοβιετισμό και τον αντικομμουνισμό, την αναρρίχηση στην κυβέρνηση της Ουκρανίας αντιδραστικών έως κι ανοιχτά φασιστικών δυνάμεων που σύσσωμο το πολιτικό σύστημα ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ πρόβαλλε ως «μαχητές της δημοκρατίας». Αποκάλυψε στους εργαζόμενους και στον λαό το πραγματικό υπόβαθρο των εξελίξεων, ενάντια στην προπαγάνδα των Ευρωατλαντικών και των κομμάτων τους στην Ελλάδα.

Ανέδειξε πως η διέξοδος για τον ουκρανικό λαό δεν είναι ο διχασμός σε εθνοτική, γλωσσική βάση, η επιλογή της μιας ή της άλλης διακρατικής καπιταλιστικής συμμαχίας, αλλά η αυτοτελής πάλη για τον σοσιαλισμό, που αποτελεί τη μοναδική εναλλακτική λύση στα αδιέξοδα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, των κρίσεων και των πολέμων.

Δέκα χρόνια μετά τα γεγονότα στο «Εuromaidan» και δύο από την εισβολή της Ρωσίας, το αιματοκύλισμα του ουκρανικού και του ρωσικού λαού, που συνεχίζεται για λογαριασμό των αστικών τάξεων και των συμμαχιών τους, επιβεβαιώνει ότι η σωστή πλευρά της Ιστορίας δεν είναι με τους ιμπεριαλιστές, τους ανταγωνισμούς και τους πολέμους τους, αλλά με τους λαούς της Ουκρανίας και της Ρωσίας, που επί 70 χρόνια ζούσαν αρμονικά και ευημερούσαν στην ίδια σοσιαλιστική πατρίδα.

Δ. Κ.

 

Ριζοσπάστης