Το «κουκούλι» της νέας επίθεσης στις συντάξεις

«Γαλαντόμα» εμφανίζεται η κυβέρνηση απέναντι στους συνταξιούχους και προαναγγέλλει «αυξήσεις» για όσους είδαν τις επικουρικές τους να περικόπτονται κατ' εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου, τον Ιούνη του 2016. Πρόκειται για συνταξιούχους που είχαν τότε άθροισμα κύριας - επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ και οι περικοπές που τους έγιναν κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην πράξη, δηλαδή, δεν πρόκειται για καμία αύξηση, αλλά για χρήματα που δικαιούνται ούτως ή άλλως οι συνταξιούχοι, χωρίς μάλιστα η απόφαση του ΣτΕ να έχει αναδρομική ισχύ. Αυτό σημαίνει ότι για τους 40 μήνες που μεσολάβησαν μεταξύ Ιούνη 2016 και Οκτώβρη 2019, οπότε εκδόθηκε η απόφαση του ΣτΕ, περίπου 250.000 συνταξιούχοι χάνουν αμετάκλητα 1 δισ. ευρώ!

Λέει όμως και κάτι άλλο η κυβέρνηση. Οτι η «διόρθωση» των συντάξεων δεν θα γίνει άμεσα, αλλά μέσα στο 2020, αφού ψηφιστεί πρώτα ο νέος νόμος για τις επικουρικές. Ενας νόμος που - σύμφωνα με τη δηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης - ανοίγει το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, η οποία παραδίδεται στον χρηματιστηριακό τζόγο. Ετσι, κάτω από τον κουρνιαχτό που σηκώνεται για τις «αυξήσεις που έρχονται στις επικουρικές», όπως και τον καβγά που άνοιξε ξανά μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ για τις καθυστερούμενες συντάξεις, επιχειρούν να κρύψουν το νέο έγκλημα που σχεδιάζεται σε βάρος της δημόσιας Κοινωνικής Ασφάλισης.

* * *

 

Τα πανηγύρια όμως της κυβέρνησης για τις δήθεν «αυξήσεις» στις επικουρικές συντάξεις και οι ψευτοκαβγάδες με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι οι μόνες «τροχιοδεικτικές» για όσα περιμένουν τους επόμενους μήνες ασφαλισμένους και συνταξιούχους. Για παράδειγμα, δεν περνάει απαρατήρητο ότι το τελευταίο διάστημα ολοένα και πιο συχνά βλέπουν το φως δημοσιεύματα για τον «κίνδυνο» που αντιμετωπίζουν τα συστήματα Ασφάλισης από την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, για τις συστάσεις που κάνει ο ΟΟΣΑ στα κράτη - μέλη σχετικά με τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών τους συστημάτων, ακόμα και μελέτες που εκθειάζουν κράτη με «προηγμένα» κοινωνικο-ασφαλιστικά συστήματα, που προβάλλονται ως «υπόδειγμα» για τις μεταρρυθμίσεις και σε άλλες χώρες.
Μια τέτοια παγκόσμια μελέτη, που δημοσιεύτηκε τις προηγούμενες μέρες, κατατάσσει την Ολλανδία και τη Δανία πρώτες ανάμεσα σε 37 χώρες για τα συνταξιοδοτικά τους συστήματα, με την Αυστραλία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Σιγκαπούρη, τη Νέα Ζηλανδία, τον Καναδά και τη Χιλή να ακολουθούν. Σύμφωνα με τους συντάκτες της έρευνας, οι αξιολογήσεις τους αφορούν το κατά πόσο ένα σύστημα «οδηγεί σε βελτιωμένα οικονομικά αποτελέσματα για συνταξιούχους, αν είναι βιώσιμο και αν έχει την εμπιστοσύνη της κοινότητας».

* * *

 

Το «ζουμί» ωστόσο της έρευνας βρίσκεται στις συστάσεις που απευθύνει σε χώρες με χαμηλότερη αξιολόγηση, προκειμένου να ανέβουν βαθμίδα με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια. Για παράδειγμα, σε Βρετανία και ΗΠΑ συστήνεται «να ενισχύσουν τα αποτελέσματά τους αυξάνοντας την ελάχιστη σύνταξη για συνταξιούχους χαμηλού εισοδήματος», δηλαδή το ελάχιστο κομμάτι της σύνταξης που εγγυάται το κράτος για όλους τους συνταξιούχους, στην Ιαπωνία να αυξήσει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, καθώς το προσδόκιμο ζωής συνεχίζει να αυξάνεται, στην Ταϊλάνδη «να εισαγάγει ένα ελάχιστο επίπεδο υποχρεωτικής αποταμίευσης», ώστε να ενισχυθεί ο ανταποδοτικός και ιδιωτικός τομέας της Ασφάλισης.

Το συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι «τα συστήματα σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν πρωτοφανές προσδόκιμο ζωής και αυξανόμενη πίεση στους δημόσιους πόρους», πίσω από τα οποία κρύβουν την πολιτική στήριξης του κεφαλαίου, με χαμηλούς μισθούς, ανασφάλιστη εργασία, περικοπές δαπανών για τις ανάγκες ασφαλισμένων και συνταξιούχων κ.τ.λ. Σ' αυτήν τη βάση, η έρευνα αραδιάζει μια σειρά από κριτήρια και επείγουσες κατευθύνσεις, για να αντιμετωπιστούν οι «προκλήσεις» των επόμενων δεκαετιών. Μεταξύ άλλων, προτείνονται αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης, μείωση του κόστους των συνταξιοδοτικών παροχών που χρηματοδοτούνται από το κράτος, αύξηση της συμμετοχής των μεγαλύτερων ηλικιών στο εργατικό δυναμικό, υψηλότερα επίπεδα ιδιωτικής αποταμίευσης εντός και εκτός του συνταξιοδοτικού συστήματος, που θα μειώνουν τη μελλοντική εξάρτηση από τη δημόσια σύνταξη, ένταξη μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων στο ιδιωτικό συνταξιοδοτικό σύστημα, αναγνωρίζοντας ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει για όλους χωρίς μέτρα καταναγκασμού ή «αυτόματης εγγραφής», μεγαλύτερη διαφάνεια στα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα κ.ά.

* * *

 

Μάλιστα, όπως σημειώνει η έκθεση, όλα τα παραπάνω μέτρα θα πρέπει να υπηρετούν ένα σύστημα «τριών πυλώνων», που θα προβλέπει την παροχή μιας σύνταξης «ασφαλούς» για όλους, την αναβάθμιση της πρόσβασης σε ανταποδοτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα και βέβαια την υποστήριξη των συνταξιούχων, ώστε να αποταμιεύουν σε ιδιωτικά συστήματα ασφάλισης και συνταξιοδότησης.

Δεν είναι δύσκολο στις παραπάνω κατευθύνσεις να αναγνωρίσει κανείς τον πυρήνα όλων των μεταρρυθμίσεων που έγιναν μέχρι σήμερα, απ' όλες τις κυβερνήσεις, στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα, με τελευταία αυτήν της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (νόμος Κατρούγκαλου). Πάνω εκεί έρχεται να πατήσει η κυβέρνηση της ΝΔ, υποσχόμενη ένα «πρωτοπόρο» ασφαλιστικό σύστημα και διαφημίζοντας τη δυνατότητα των ασφαλισμένων να εξασφαλίσουν για τα γεράματα ένα καλύτερο εισόδημα από τη σύνταξη. Με τη διαφορά ότι για να το αποκτήσουν, θα πρέπει να φτάσουν ένα βήμα πριν από τον τάφο, να έχουν πληρώσει τα μαλλιοκέφαλά τους σε όλη τη διάρκεια του εργάσιμου βίου τους και ο ιδιωτικός ασφαλιστικός οργανισμός που θα διαχειρίζεται τα λεφτά τους να μην έχει χρεοκοπήσει στον τζόγο ή από κάποια επόμενη οικονομική κρίση...

Κ. Μ.

 

 

 

 

Ριζοσπάστης  Τετάρτη 23 Οχτώβρη 2019