ΣΟΥΗΔΙΑ: Αντιλαϊκά μέτρα και με ... κορόνα

Ενα χρόνο μετά τις βουλευτικές εκλογές στη Σουηδία, η κατάσταση για την εργατική τάξη και το λαό παραμένει ίδια και σε μερικούς τομείς έχει χειροτερέψει. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα μαζί με τους Πράσινους συνεχίζουν να έχουν την κυβερνητική εξουσία, με κυβέρνηση μειοψηφίας που στηρίζεται από το Αριστερό Κόμμα και έχει την ανοχή όλων των υπόλοιπων αστικών κομμάτων. Η πραγματική εξουσία, βέβαια, βρίσκεται στα χέρια των ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής, των κεφαλαιοκρατών.

Οι προεκλογικές υποσχέσεις των σοσιαλδημοκρατών για κάποιες μικροαλλαγές δεν έχουν γίνει πραγματικότητα, όπως για παράδειγμα το μπλοκάρισμα κάποιων ιδιωτικοποιήσεων, αυξήσεις μισθών κ.λπ. Αντίθετα, η πολιτική που στηρίζει το κεφάλαιο, συνεχίζεται όπως και προηγούμενα.

Το γεγονός ότι η Σουηδία είναι στην ΕΕ αλλά όχι στο ευρώ, δηλαδή έχει δικό της εθνικό νόμισμα, την κορώνα, δεν αναιρεί ότι η χώρα αυτή, όπως κι οι άλλες χώρες της ΕΕ, προωθεί μέτρα ενίσχυσης του κεφαλαίου και επίθεσης στους εργαζόμενους, με αφαίρεση δικαιωμάτων. Η μικρή αναιμική ανάπτυξη της σουηδικής οικονομίας εντείνει τις προσπάθειες της αστικής τάξης να πάρει ακόμα πιο σκληρά μέτρα που μειώνουν την τιμή της εργατικής δύναμης, κάνουν πιο φτηνούς τους εργάτες.

Αυξάνεται ήδη δραματικά το ποσοστό των φτωχών και αυτών που είναι κοντά σε αυτό το όριο (δηλαδή το 60% του μέσου μισθού). Ειδικά στους ανέργους και τους μακροχρόνια ασθενείς (ιδίως λόγω επαγγελματικών ασθενειών), από 9% που θεωρούνταν φτωχοί το 2003, το 2013 είχε φτάσει το 33%. Βεβαίως, οι όποιες συγκρίσεις με την Ελλάδα πρέπει να παίρνουν υπόψιν το διαφορετικό επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης, ωστόσο είναι εμφανέστατη η συνεχής επιδείνωση της ζωής της εργατικής τάξης. Η ανεργία βρίσκεται στο 8%, αλλά ανάμεσα στους νέους 18-25 χρόνων είναι στο 27%, η μαύρη εργασία είναι καθημερινό φαινόμενο, ενώ διευρύνεται και η μερική απασχόληση, τα συμβόλαια μερικών ωρών δουλειάς το μήνα, που στις γυναίκες καλύπτουν το 35% της συνολικής απασχόλησης και στους νέους πάνω από το 50%, ενώ σε κλάδους όπως το εμπόριο φτάνει μέχρι και το 80%. Αυξάνονται οι εργαζόμενοι που δουλεύουν για 2-5 ευρώ την ώρα και δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τις στοιχειώδεις ανάγκες τους, με βάση το κόστος διαβίωσης στη χώρα. Ανάμεσά τους είναι και πολλοί νέοι μετανάστες από διάφορες χώρες και απ' την Ελλάδα. Περίπου 120.000 μικρά παιδιά διαβιούν σε οικογένειες που ζουν κάτω από το όριο φτώχειας.

Το σουηδικό κράτος, παρά τον τεράστιο πλούτο που παράγει η εργατική τάξη, παρουσιάζει έλλειμμα 87 δισεκατομμυρίων κορονών στον προϋπολογισμό, λόγω μείωσης της φορολογίας, κύρια στο μεγάλο κεφάλαιο. Ο συντελεστής φορολογίας του μεγάλου κεφαλαίου έχει πέσει από το 40% τη δεκαετία του '90 στο 20% και θα πέσει την επόμενη χρονιά στο 15%. Η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου στη Σουηδία συνεχίζεται και το 1% των μεγαλοκαπιταλιστών κατέχει το 40% του συνολικού πλούτου.

Μπαράζ ιδιωτικοποιήσεων

Η Σουηδία είναι η πρώτη χώρα στις ιδιωτικοποιήσεις του δημόσιου πλούτου στην Ευρώπη, σύμφωνα με την εφημερίδα «Metro». Ολοι σχεδόν οι βασικοί τομείς είναι στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου, όπως οι μεταφορές, η Ενέργεια, η παραγωγή φαρμάκου, οι τηλεπικοινωνίες, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια κ.λπ. Η Περίθαλψη, η Υγεία και η Παιδεία αλώνονται από το πολυεθνικό κεφάλαιο, με το λαό να βάζει το χέρι πιο βαθιά στην τσέπη, ενώ συρρικνώνονται οι λεγόμενες κοινωνικές υπηρεσίες. Το αποτέλεσμα είναι περισσότερα βάρη για τη σουηδική εργατική τάξη. Μειώσεις των συντάξεων λόγω μείωσης των αποθεματικών, αφού παίζονται τα χρήματα των Ταμείων στο χρηματιστήριο και είναι συνδεμένες οι συντάξεις με το προσδόκιμο ζωής και βέβαια προγραμματισμένη αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια υποχρεωτικά και στα 69 προαιρετικά, με στόχο την παραπέρα αύξηση.

Στην Παιδεία μειώνονται τα κονδύλια κάθε χρόνο, με αύξηση των μαθητών στις σχολικές τάξεις, που έχουν τώρα 25-30 μαθητές, αντί για 20 που ήταν το όριο πριν, με μειωμένα κονδύλια και με πάνω από το 13% των μαθητών από το γυμνάσιο να μην μπορούν να συνεχίσουν στο λύκειο, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, λόγω της έντασης των ταξικών φραγμών. Προγραμματίζεται η ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων, με περισσότερους φραγμούς στα παιδιά από τα λαϊκά στρώματα.

Πάνω από το 50% των Κέντρων Υγείας έχουν περάσει σε πολυεθνικές που θησαυρίζουν. Το 70% του δασικού πλούτου της χώρας είναι σε ιδιωτικά χέρια.

Το λεγόμενο «σκανδιναβικό μοντέλο» - που διαμορφώθηκε την περίοδο που υπήρχε ο σοσιαλισμός στην ΕΣΣΔ και αλλού, που ικανοποιούσε τις λαϊκές ανάγκες - ήδη έχει «ξεθωριάσει» και αποδεικνύει ότι στον καπιταλισμό καμιά κατάκτηση ή παραχώρηση προς τους εργαζόμενους δεν μπορεί να έχει μόνιμο χαρακτήρα και με την πρώτη ευκαιρία παίρνεται πίσω ανεπιστρεπτί.

Η εμπειρία των νέων Ελλήνων μεταναστών είναι ένας ακόμα δείκτης. Η εκμετάλλευση από Ελληνες και Σουηδούς εργοδότες αυξάνεται, όπως και η απλήρωτη εργασία, η αυθαίρετη μείωση των ωρών εργασίας, οι απολύσεις χωρίς κανένα δικαίωμα σε αποζημίωση. Η στάση των ρεφορμιστικών συνδικάτων που προωθούν την ταξική συνεργασία, ανοίγει περισσότερο την όρεξη στην εργοδοσία, που επιβάλλει, στην κυριολεξία, εργασιακές συνθήκες Μεσαίωνα. Την τελευταία περίοδο, μαζικές απολύσεις γίνονται από μεγάλα κερδοφόρα μονοπώλια όπως η «Ericsson» και η «Volvo».

Τα βάσανα του λαού δε λύνονται με το νόμισμα

Ενα άλλο στοιχείο που δείχνει το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα και στη Σουηδία είναι η κατοικία. Το κράτος, οι δήμοι κ.λπ. δε χτίζουν σπίτια για τη λαϊκή οικογένεια και έχουν αφήσει το πεδίο ελεύθερο σε μεγάλες μονοπωλιακές κατασκευαστικές εταιρείες, που χτίζουν σπίτια με το σταγονόμετρο, με τιμές στα ύψη. Πολλοί αναγκάζονται να παίρνουν στεγαστικά δάνεια εκατομμυρίων κορονών για να έχουν στέγη. Υπολογίζεται ότι 3 εκατομμύρια Σουηδοί είναι χρεωμένοι στις τράπεζες για να έχουν ένα σπίτι ή ένα διαμέρισμα. Το ζήτημα της λαϊκής κατοικίας, όπως και όλα τα δικαιώματα του λαού, μεταφράζεται λοιπόν και με αυτό τον τρόπο σε μεγαλύτερα κέρδη για το κεφάλαιο και μεγαλύτερα βάρη για τη λαϊκή οικογένεια.

Και το παράδειγμα της Σουηδίας αποδεικνύει ότι είναι ψευτοδίλημμα για τους εργαζόμενους το νόμισμα, με δεδομένη την εξουσία του κεφαλαίου. Η καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, η ένταξη σε ιμπεριαλιστικές λυκοσυμμαχίες όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, οδηγούν πάντα στο να «πληρώνουν το μάρμαρο» η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Μόνο η ανατροπή του εκμεταλλευτικού συστήματος από την εργατική τάξη, σε συμμαχία με τα άλλα λαϊκά εκμεταλλευόμενα στρώματα, η κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, δηλαδή τα κλειδιά της οικονομίας στα χέρια του εργατικού - λαϊκού κράτους, μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών. Και αυτό ισχύει για τη Σουηδία, την Ελλάδα και κάθε χώρα.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ Μέσω ΛΑΪΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ