Αυτό που για το κράτος τους είναι «πολυτέλεια» για το λαό είναι ζωτική ανάγκη

Ποιο είναι λοιπόν αυτό το κράτος που εν έτει 2021 αφήνει στην τύχη του έστω και έναν άνθρωπο αβοήθητο μέσα στον χιονιά; Ποιο είναι αυτό το κράτος που αδυνατεί να οργανώσει στοιχειωδώς την προστασία των ανήμπορων, με αποτέλεσμα ακόμα και μέσα στην καρδιά του μεγαλύτερου αστικού κέντρου της χώρας να «φεύγουν» από τη ζωή λόγω μπλακάουτ;

Ποιο είναι αυτό το κράτος που με την πανδημία να μετρά πλέον πάνω από ένα χρόνο εξάπλωσης, ακόμα δεν έχει καταφέρει να ενισχύσει αποτελεσματικά το σύστημα Υγείας, να προσλάβει υγειονομικό προσωπικό για να μη μετατρέπονται τα νοσοκομεία σε δομές μιας νόσου; Που δεν έχει καταφέρει να βρει προσωπικό και μέσα για να πολλαπλασιάσει τα δρομολόγια στις αστικές συγκοινωνίες; Που δεν έχει καταφέρει να οργανώσει στοιχειώδεις ελέγχους σε χώρους δουλειάς, μαζικά τεστ, ιχνηλάτηση κ.ο.κ.;

Ποιο είναι αυτό το κράτος που σε κάθε δυνατή νεροποντή αποκαλύπτει τη γύμνια του στην προστασία του λαού, με πόλεις και χωριά να πνίγονται και ανθρώπους να χάνονται άδικα;

Ποιο είναι αυτό το κράτος που το καλοκαίρι δεν καταφέρνει να προστατέψει αποτελεσματικά από τις πυρκαγιές τα δάση, που έχει καταστήσει «κανονικότητα» τις τεράστιες καταστροφές και τις απώλειες ανθρώπινων ζωών, ακόμα και δίπλα στη θάλασσα;

Ποιο είναι αυτό το κράτος που εδώ και δεκαετίες δεν έχει καταφέρει να συγκροτήσει μια αποτελεσματική αντισεισμική θωράκιση;

* * *

Τέτοια ερωτήματα όλο και περισσότερο επανέρχονται τα τελευταία χρόνια με αφορμή κάθε φυσική και «αφύσικη» καταστροφή, που βαφτίζεται «ακραίο φαινόμενο», με τα προπαγανδιστικά μέσα να επιστρατεύουν προκαταβολικά τον τρόμο για τις «επελάσεις» των κακοκαιριών, τα ευφάνταστα ονόματα των χαμηλών βαρομετρικών και τις «λαίλαπες» ώστε να είναι προετοιμασμένος ο λαός για το χειρότερο σενάριο. Και την ίδια στιγμή, οι κυβερνήσεις κάνουν «συστάσεις»: «Μείνετε σπίτι», «φύγετε από υπόγεια διαμερίσματα», «φιλοξενηθείτε σε συγγενείς και φίλους», «κάντε αυτοδιάγνωση», «αυτοπροστατευτείτε» κ.ο.κ.

Πότε ονομάζεται «κράτος - στρατηγείο», πότε «κράτος που επανιδρύεται», πότε «κράτος για όλους» και πότε «επιτελικό κράτος». Πάντα όμως είναι το ίδιο κράτος που με οποιαδήποτε κυβέρνηση στο τιμόνι της αστικής εξουσίας δεν παύει να δείχνει πόσο εχθρικό είναι για τις εργατικές - λαϊκές ανάγκες.

Είναι το κράτος του κεφαλαίου, που όλα τα περνάει από τις μυλόπετρες του «κόστους - οφέλους». Που προτιμά να αναλαμβάνει το «ρίσκο» των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές, που προτιμά κάπου κάπου να μοιράζει κανένα ξεροκόμματο με ψευτοαποζημιώσεις, παρά να δαπανήσει πόρους για τη συγκρότηση αποτελεσματικών μέσων πολιτικής προστασίας. Αυτό άλλωστε του έρχεται τελικά πιο «φτηνά», αυτό ταιριάζει στις «αντοχές της οικονομίας», δηλαδή στις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων.

Αυτήν την πραγματικότητα, που με τραγικό τρόπο τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά επιβεβαιώνει ότι κάθε θεσμός αυτού του κράτους (κεντρικής, περιφερειακής, τοπικής διοίκησης, μηχανισμοί πολιτικής προστασίας κ.ά.) είναι κρίκος της ίδιας αντιλαϊκής αλυσίδας, επιχειρούν να κρύψουν αναλύσεις, όπως για την «ασυνεννοησία» και την «ανικανότητα». `Η άλλες, για την απουσία «εξοικείωσης» με «πρωτόγνωρα φαινόμενα», για την ατομική ευθύνη που τάχα δεν μπορεί να «υποκατασταθεί» από κανέναν κρατικό μηχανισμό κ.λπ.

* * *

Χαρακτηριστικά είναι μερικά από τα επιχειρήματα που επιστρατεύονται:

-- «Τι να κάνει το κράτος; Σε αυτές τις συνθήκες, αυτά τα λειψά μπορεί να διαθέσει. Μη ζητάτε και παραπάνω γιατί ο λογαριασμός φουσκώνει κι άλλο λόγω και της κρίσης. Εχετε να πληρώσετε;»: Τα χυδαία διλήμματα που μπαίνουν στο λαό είναι αν θα παραμείνει π.χ. υποβαθμισμένο το δίκτυο της ηλεκτρικής ενέργειας και θα έχει μπλακάουτ λόγω εκρήξεων, όπως στον Ασπρόπυργο, και καιρικών συνθηκών, ή αν θα βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να (ξανα)πληρώσει πανάκριβα τον εκσυγχρονισμό του. Αν θα εγκλωβιστεί στην Εθνική οδό, μέσα στα χιόνια, όπως έγινε το 2017, ή αν θα διακοπεί η χρήση της αν και την έχει πληρώσει πανάκριβα, για να μη βάλει το χέρι στην τσέπη ο παραχωρησιούχος κατασκευαστικός όμιλος. Αν θα μάθει ο εργατόκοσμος να ζει με τους κινδύνους λόγω των τραγικών ελλείψεων στα νοσοκομεία ή αν θα πληρώνει τις πανάκριβες ιδιωτικές κλινικές και το ιδιωτικοποιημένο σύστημα Υγείας. Αυτό που συγκαλύπτεται είναι ότι «λειψά» είναι όσα διαθέτει το κράτος για τις λαϊκές ανάγκες, αφού είναι πλουσιοπάροχο όταν πρόκειται να ενισχύσει τους επιχειρηματίες, με χρήμα και κάθε είδους προνόμια.

-- «Μην τα περιμένετε όλα από τις αρχές, πάρτε κι εσείς τα μέτρα σας...»: Ενα από τα πιο πολυφορεμένα επιχειρήματα σε κάθε τέτοια κατάσταση, που αξιοποιείται για να «ξεπλύνει» τις ευθύνες κυβερνήσεων, κράτους, εργοδοσίας. Στη Μάνδρα έφταιγαν τα «ανθρώπων έργα», στο Μάτι «οι αυθαιρεσίες», στην Εύβοια και την Καρδίτσα η «κλιματική αλλαγή», στον χιονιά τα ακλάδευτα δέντρα κ.ο.κ. Σε συνδυασμό με το παραπάνω επιχείρημα παρουσιάζεται τελικά ως μονόδρομος τα όσα ζουν οι εργαζόμενοι, που καλούνται να «κάνουν τα κουμάντα τους», έχοντας επίγνωση ότι ή μόνοι τους θα σωθούν ή μόνοι τους θα χαθούν...

-- «Μα καλά, δεν μπορεί να συνεννοηθεί η μία υπηρεσία με την άλλη, να καθορίσουν αρμοδιότητες και ευθύνες;». Η «αρμοδιολογία» και η συζήτηση για τις «παθογένειες» της «ελληνικής γραφειοκρατίας» είναι άλλο ένα βολικό σχήμα που επιστρατεύεται κάθε φορά μετά από μεγάλες καταστροφές. Ταυτόχρονα αξιοποιείται και ως «εργαλείο» για νέες αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στον κρατικό μηχανισμό, όπως γίνεται αυτές τις μέρες, με τη συζήτηση που άνοιξε για τους «δημάρχους - κυβερνήτες», με αύξηση της τοπικής φορολογίας κ.λπ. Ως προς αυτό, αρκετά διαφωτιστικό είναι το 2ο κείμενο των Θέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ για το 21ο Συνέδριο (Θέση 33), όπου σημειώνεται μεταξύ άλλων: «Τα μέτρα "εκσυγχρονισμού και αναδιοργάνωσης" του αστικού κράτους και των τοπικών θεσμών του, ώστε να ανταποκρίνονται ενιαία και αποτελεσματικά στις γρήγορες μεταβολές των αναγκών και προτεραιοτήτων του κεφαλαίου, είναι στρατηγική κατεύθυνση όλων των αστικών κυβερνήσεων και κομμάτων...».

Βέβαια, αυτή η «Βαβέλ των αρμοδιοτήτων» εμφανίζεται μόνο όταν πρέπει να ικανοποιηθούν λαϊκές ανάγκες ή να προστατευτεί ο λαός. Οταν είναι να «τρέξουν» επενδύσεις, να ανοίξουν πεδία κερδοφορίας, να ενταθεί η επίθεση στην εργατική τάξη, όλοι οι «αρμόδιοι» ξαφνικά μιλούν την ίδια γλώσσα. Οι ίδιοι άλλωστε που δεν έχουν καταφέρει από το 1967 μέχρι σήμερα να αποφασίσουν για το κλάδεμα των πεύκων, μέσα σε ένα χρόνο κατάφεραν να ξεπαστρέψουν τις λιγνιτικές περιοχές και να στρώσουν το έδαφος στις «πράσινες» μπίζνες, με μια πρωτοφανή σύμπνοια κεντρικού κράτους και Τοπικής Διοίκησης όλων των αποχρώσεων. Οι ίδιοι «ερασιτέχνες» αποδεικνύονται «δεξιοτέχνες» όταν, για παράδειγμα, πρόκειται να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες σε ορεινούς όγκους: Δρόμοι διανοίγονται σε χρόνο - ρεκόρ, οι ογκώδεις κατασκευές ξεφορτώνονται ακόμα και αξημέρωτα για να αποφευχθεί η λαϊκή κατακραυγή, ενώ τα ΜΑΤ επιστρατεύονται μέσα στα λαγκάδια να φυλάνε τα αιολικά πάρκα. Αντίστοιχα, αποδεικνύονται τρομερά «επαγγελματίες» όταν πρέπει να εισπράξουν ανείσπρακτες οφειλές, ή όταν διακόπτουν το ρεύμα ακόμα και μέσα στο καταχείμωνο.

-- «Επιτέλους κάποια στιγμή πρέπει να εκσυγχρονιστεί το κράτος. Δεν μπορεί να είναι τόσα "μίλια" πίσω από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά». Ο λαός έχει πλούσια πείρα από «αστικούς εκσυγχρονισμούς», που κάνουν το κράτος όλο και πιο εχθρικό για τους εργαζόμενους, ώστε να γίνει ακόμα πιο φιλικό για τους επιχειρηματικούς ομίλους. Αλλωστε, ειδικά τον τελευταίο χρόνο έχει αποδειχθεί ότι οι λαοί είναι απροστάτευτοι ακόμα και στα πιο «προηγμένα κράτη», εκεί που οι εκσυγχρονισμοί έχουν προχωρήσει χρόνια τώρα. Από τα εκατομμύρια Αμερικανών του Τέξας που ζουν μέρες στο σκοτάδι λόγω του χιονιά, μέχρι τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Αυστραλία και από το δράμα με τον κορονοϊό στη Μ. Βρετανία, στη Γαλλία κ.α., μέχρι τη Σουηδία της «ανοσίας της αγέλης», ένα πράγμα αποδεικνύεται: Οτι αυτό που θυσιάζει τις λαϊκές ανάγκες, παρά τις τεράστιες δυνατότητες ικανοποίησής τους, έχει όνομα και λέγεται καπιταλισμός, λέγεται οργάνωση της παραγωγής με γνώμονα τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας για μια χούφτα μονοπώλια.

* * *

Οποιο παράδειγμα της τελευταίας περιόδου και να πάρει κανείς, από παντού προβάλλει η ίδια μεγάλη αλήθεια: Οτι ο λαός δεν έχει να κάνει ούτε με «ανίκανους» ούτε με ένα «ανύπαρκτο κράτος». Το ανάποδο: Εχει να κάνει με ένα κράτος ικανότατο και εχθρικό, απόλυτα συνεπές με μια πολιτική που βλέπει ως κόστος τις κρατικές δαπάνες για την πολιτική προστασία, για την προστασία της δημόσιας υγείας. Τα βλέπει ως «βαρίδια» που αφαιρούν πόρους από επενδύσεις, που μπορούν να αξιοποιηθούν μόνο ως πεδίο επιχειρηματικής δράσης, φορτώνοντας βάρη στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.

Εκεί πρέπει να αναζητηθεί και η διέξοδος. Στο ξήλωμα αυτού του θανάσιμου για τις λαϊκές ανάγκες κριτηρίου. Γιατί υπάρχει άλλος δρόμος που μπορεί να βάλει τις ανάγκες του λαού στο επίκεντρο. Ο δρόμος του κεντρικού σχεδιασμού, των κοινωνικοποιημένων μέσων παραγωγής, του σοσιαλισμού. Ο δρόμος, δηλαδή, που μπορεί να αξιοποιήσει στο έπακρο όλες τις παραγωγικές δυνατότητες, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μια σειρά από τέτοια προβλήματα που ταλαιπωρούν την καθημερινότητα του λαού. Ο δρόμος που μπορεί να οργανώσει την πρόληψη κάθε κινδύνου σε όλα τα μέτωπα, που δεν θεωρεί «πολυτέλεια» την προστασία της υγείας και της ζωής των εργαζομένων.

 

Ριζοσπάστης