Το άρθρο
που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στην Έκτακτη Έκδοση του Ριζοσπάστη την
Πρωτομαγιά του 1923 στη στήλη " Κόκκινες Πινελιές" και ο αρθρογράφος
υπογράφει με το ψευδώνυμο Ο ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ. Η πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην
οποία αναφέρεται το άρθρο αυτή την εποχή έγινε στο Μοσχάτο.
Θυμόσαστε το " Κόκκινο Λουλούδι", το θαυμάσιο εκείνο διήγημα του Ρώσου Γκάρσιν; Αξίζει να το διαβάσετε όλοι αφού είναι μεταφρασμένο ευτυχώς και στην Ελληνική.
Το διήγημα πλέκεται μέσα σ' ένα φρενοκομείο. Ένας θαυμάσιος τύπος τρελού που είναι κλεισμένος μέσα στο θλιβερό εκείνο χτίριο, είναι ερωτευμένος, μεθυσμένος μ' ένα κόκκινο λουλούδι. Από τα κάγκελα τα σιδερένια του κελιού του το βλέπει ν' ανθίζη και η ζωή του όλη, η ύπαρξη του όλη η άρρωστη συγκεντρώνεται παθητικά σε κείνο το λουλούδι. Θέλει να το δρέψη.
Γιατί στο λουλούδι εκείνο η άρρωστη φαντασία του αποδίδει μια δύναμη υπερφυσική.
Στο λουλούδι εκείνο βλέπει την πηγή της ανθρώπινης δυστυχίας. Αν λείψη αυτό το λουλούδι, θα εξαφανισθή μαζί του και η ανθρώπινη δυστυχία που είναι απλωμένη σε όλον τον κόσμο. Αυτό πιστεύει. Την πεποίθηση αυτή τήνε ζη και η πίστη αυτή στον προορισμό και στην αποστολή του μεταβάλλεται σε αληθινό πυρετό που του σιγοτρώει το άρρωστο σώμα. Όσο που μια νύχτα, ενώ όλοι οι φύλακες κοιμούνται, κατορθώνει να γλυστρήση από το παράθυρό του κάτω στον κήπο όπου έβλεπε από ημέρες να ανθή το κόκκινο λουλούδι, και να το κόψη. Όταν τον βρήκανε οι φύλακες είτανε νεκρός. Και στο στήθος του μέσα έκρυβε το κομμένο λουλούδι του κήπου.
Δεν ηξεύρω γιατί πιάνοντας να γράψω για την Κόκκινη Πρωτομαγιά μας, ο νους μου πήγε άθελα στο διήγημα του Γκάρσιν. Προ ολίγου περνώντας από την οδό Ακαδημίας είδα στον κήπο του Δημοτικού Νοσοκομείου να θρασομανούνε οι κόκκινες παπαρούνες. Τι υγεία, τι ζωή, τι χρώμα.
Σ'ένα παράθυρο του νοσοκομείου είδα έναν άρρωστο σκυμένο να κοιτάζη τις παπαρούνες και χωρίς να θέλω θυμήθηκα τον τρελλό του Γκάρσιν.
Έπειτα ο νους μου πήγε στους εργάτες. Τους είδα με τα μάτια της φαντασίας συγκεντρωμένους όλους στην εξοχή.Έξω μακρυά από το μολυσμένο αέρα της σάπιας , της αμαρτωλής πολιτείας συγκεντρωθήκανε όλοι οι τίμιοι εργάτες να γιορτάσουνε την Πρωτομαγιά, την Πρωτομαγιά των φτωχών και των αποκλήρων της ζωής. Είναι όλοι στεφανωμένοι με κόκκινα λουλούδια που απλώνουνται σα θάλασσα στον ήμερο κάμπο, όπου δεν φτάνει η βουή της πόρνης Πολιτείας. Το αεράκι χαϊδεύει τα τίμια μέτωπά τους, ενώ κολπώνει τις κόκκινες σημαίες τους που φουσκώνουνε σα στήθος που το πνίγει η οργή για την αδικία της ζωής.
Και ο νους μου πετάει πάλι στον τρελλό.
Το κόκκινο λουλούδι υψώνεται μπροστά μου σα σύμβολο και ο τρελλός του φρενοκομείου εξιδανικεύεται σ' έναν τραγικό ήρωα της ζωής.
Σε κάθε εργάτη με τα κόκκινα λουλούδια στο κεφάλι, θαρρώ πως διακρίνω κι από έναν τρελλό. Μα σ' αυτούς τους τρελλούς έλαχε ο κλήρος να αναμορφώσουνε τη ζωή. Δίχως τους τρελλούς που ξεπετιούνται κάθε τόσο μέσα από τον όχλο των σοφών και των φρονίμων που μετρούνε τη ζωή με το διαβήτη της λογικής και της φρονιμάδας, δίχως αυτούς τους τρελλούς η ζωή θα πέθαινε από μαρασμό και θλίψη. Μα εμφανίζεται ευτυχώς κάθε τόσο ο μοιραίος τρελλός που αποφασίζει να κόψη το μοιραίο λουλούδι του κακού και να χαρίση στον κόσμο την ευτυχία προσφέροντας γι' αντάλλαγμα τη ζωή του.
Κι αύριο όταν ο μυρωμένος αγέρας του κάμπου θα αντηχή και θα δονήται από τις ιαχές των εργατών, αύριο πάλι θα ξανακουσθή η φωνή των φρονίμων " Τι τα θέλετε αυτά; Έτσι πλάσθηκε η ζωή και τίποτα δεν μπορή να την αλλάξη". Στη φαρμακερή, στη δόλια αυτή βεβαίωση που όταν δεν την εμπνέει μια αχαραχτήριστη δειλία την υπαγορεύει μια βδελυρή υστεροβουλία, στη βεβαίωση αυτή ας απαντήσουνε αύριο οι εργάτες με μια φωνή:
Όχι. Η ζωή μπορεί να γίνει καλήτερη. Μα για να γίνη καλήτερη, πρέπει να αλλάξη συθέμελο όλο το κοινωνικό οικοδόμημα. Κι αυτό θα γίνει άμα κάθε εργάτης και κάθε άνθρωπος με ευγενική καρδιά και απελευθερωμένη ψυχή, αποφασίσει να γίνει ένας τρελός. Εχορτάσαμε από φρονιμάδα. Είδαμε πού οδηγεί η φρονιμάδα μας που δεν είναι τίποτα άλλο παρά το αφιόνι που μεταχειρίζονται οι αφεντάδες για να μας κρατούνε στη σκλαβιά. Καιρός να γίνουμε τρελοί. Καιρός να κόψουμε με τα ίδια μας τα χέρια το κόκκινο λουλούδι που σκορπάει τη δυστυχία στον κόσμο. Και θα το κόψουμε έστω και αν αυτό πρόκειται να μας στοιχίση τη ζωή μας.
Θυμόσαστε το " Κόκκινο Λουλούδι", το θαυμάσιο εκείνο διήγημα του Ρώσου Γκάρσιν; Αξίζει να το διαβάσετε όλοι αφού είναι μεταφρασμένο ευτυχώς και στην Ελληνική.
Το διήγημα πλέκεται μέσα σ' ένα φρενοκομείο. Ένας θαυμάσιος τύπος τρελού που είναι κλεισμένος μέσα στο θλιβερό εκείνο χτίριο, είναι ερωτευμένος, μεθυσμένος μ' ένα κόκκινο λουλούδι. Από τα κάγκελα τα σιδερένια του κελιού του το βλέπει ν' ανθίζη και η ζωή του όλη, η ύπαρξη του όλη η άρρωστη συγκεντρώνεται παθητικά σε κείνο το λουλούδι. Θέλει να το δρέψη.
Γιατί στο λουλούδι εκείνο η άρρωστη φαντασία του αποδίδει μια δύναμη υπερφυσική.
Στο λουλούδι εκείνο βλέπει την πηγή της ανθρώπινης δυστυχίας. Αν λείψη αυτό το λουλούδι, θα εξαφανισθή μαζί του και η ανθρώπινη δυστυχία που είναι απλωμένη σε όλον τον κόσμο. Αυτό πιστεύει. Την πεποίθηση αυτή τήνε ζη και η πίστη αυτή στον προορισμό και στην αποστολή του μεταβάλλεται σε αληθινό πυρετό που του σιγοτρώει το άρρωστο σώμα. Όσο που μια νύχτα, ενώ όλοι οι φύλακες κοιμούνται, κατορθώνει να γλυστρήση από το παράθυρό του κάτω στον κήπο όπου έβλεπε από ημέρες να ανθή το κόκκινο λουλούδι, και να το κόψη. Όταν τον βρήκανε οι φύλακες είτανε νεκρός. Και στο στήθος του μέσα έκρυβε το κομμένο λουλούδι του κήπου.
Δεν ηξεύρω γιατί πιάνοντας να γράψω για την Κόκκινη Πρωτομαγιά μας, ο νους μου πήγε άθελα στο διήγημα του Γκάρσιν. Προ ολίγου περνώντας από την οδό Ακαδημίας είδα στον κήπο του Δημοτικού Νοσοκομείου να θρασομανούνε οι κόκκινες παπαρούνες. Τι υγεία, τι ζωή, τι χρώμα.
Σ'ένα παράθυρο του νοσοκομείου είδα έναν άρρωστο σκυμένο να κοιτάζη τις παπαρούνες και χωρίς να θέλω θυμήθηκα τον τρελλό του Γκάρσιν.
Έπειτα ο νους μου πήγε στους εργάτες. Τους είδα με τα μάτια της φαντασίας συγκεντρωμένους όλους στην εξοχή.Έξω μακρυά από το μολυσμένο αέρα της σάπιας , της αμαρτωλής πολιτείας συγκεντρωθήκανε όλοι οι τίμιοι εργάτες να γιορτάσουνε την Πρωτομαγιά, την Πρωτομαγιά των φτωχών και των αποκλήρων της ζωής. Είναι όλοι στεφανωμένοι με κόκκινα λουλούδια που απλώνουνται σα θάλασσα στον ήμερο κάμπο, όπου δεν φτάνει η βουή της πόρνης Πολιτείας. Το αεράκι χαϊδεύει τα τίμια μέτωπά τους, ενώ κολπώνει τις κόκκινες σημαίες τους που φουσκώνουνε σα στήθος που το πνίγει η οργή για την αδικία της ζωής.
Και ο νους μου πετάει πάλι στον τρελλό.
Το κόκκινο λουλούδι υψώνεται μπροστά μου σα σύμβολο και ο τρελλός του φρενοκομείου εξιδανικεύεται σ' έναν τραγικό ήρωα της ζωής.
Σε κάθε εργάτη με τα κόκκινα λουλούδια στο κεφάλι, θαρρώ πως διακρίνω κι από έναν τρελλό. Μα σ' αυτούς τους τρελλούς έλαχε ο κλήρος να αναμορφώσουνε τη ζωή. Δίχως τους τρελλούς που ξεπετιούνται κάθε τόσο μέσα από τον όχλο των σοφών και των φρονίμων που μετρούνε τη ζωή με το διαβήτη της λογικής και της φρονιμάδας, δίχως αυτούς τους τρελλούς η ζωή θα πέθαινε από μαρασμό και θλίψη. Μα εμφανίζεται ευτυχώς κάθε τόσο ο μοιραίος τρελλός που αποφασίζει να κόψη το μοιραίο λουλούδι του κακού και να χαρίση στον κόσμο την ευτυχία προσφέροντας γι' αντάλλαγμα τη ζωή του.
Κι αύριο όταν ο μυρωμένος αγέρας του κάμπου θα αντηχή και θα δονήται από τις ιαχές των εργατών, αύριο πάλι θα ξανακουσθή η φωνή των φρονίμων " Τι τα θέλετε αυτά; Έτσι πλάσθηκε η ζωή και τίποτα δεν μπορή να την αλλάξη". Στη φαρμακερή, στη δόλια αυτή βεβαίωση που όταν δεν την εμπνέει μια αχαραχτήριστη δειλία την υπαγορεύει μια βδελυρή υστεροβουλία, στη βεβαίωση αυτή ας απαντήσουνε αύριο οι εργάτες με μια φωνή:
Όχι. Η ζωή μπορεί να γίνει καλήτερη. Μα για να γίνη καλήτερη, πρέπει να αλλάξη συθέμελο όλο το κοινωνικό οικοδόμημα. Κι αυτό θα γίνει άμα κάθε εργάτης και κάθε άνθρωπος με ευγενική καρδιά και απελευθερωμένη ψυχή, αποφασίσει να γίνει ένας τρελός. Εχορτάσαμε από φρονιμάδα. Είδαμε πού οδηγεί η φρονιμάδα μας που δεν είναι τίποτα άλλο παρά το αφιόνι που μεταχειρίζονται οι αφεντάδες για να μας κρατούνε στη σκλαβιά. Καιρός να γίνουμε τρελοί. Καιρός να κόψουμε με τα ίδια μας τα χέρια το κόκκινο λουλούδι που σκορπάει τη δυστυχία στον κόσμο. Και θα το κόψουμε έστω και αν αυτό πρόκειται να μας στοιχίση τη ζωή μας.
Ο ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ
Έκτακτος Έκδοσις της εφημερίδος "Ριζοσπάστης" 1 Μαΐου 1923
Διατηρήθηκε η ορθογραφία του πρωτότυπου
Διατηρήθηκε η ορθογραφία του πρωτότυπου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου