Όρκος στο Λαμπράκη, χρέος στη ζωή…
Στην Ελλάδα του 1963 η λέξη «ειρήνη» ήταν απαγορευμένη. Αν τολμούσες να την προφέρεις, έστω να την γράψεις, τα στοιχεία σου κατέληγαν σε φάκελο της Ασφάλειας.
Στην Ελλάδα του 1963 η λέξη «ειρήνη» ήταν απαγορευμένη. Αν τολμούσες να την προφέρεις, έστω να την γράψεις, τα στοιχεία σου κατέληγαν σε φάκελο της Ασφάλειας.
Αυτό,
στην Ελλάδα του ΝΑΤΟ, του Παλατιού, της ΕΡΕ και των υπόλοιπων
αστικών δυνάμεων, σήμαινε απόλυση, στέρηση διαβατηρίου,
ανάκριση σε κάποιο αστυνομικό τμήμα, συνεχής παρακολούθηση
από τους χαφιέδες του κράτους και του παρακράτους.
Είναι η εποχή κατά την οποία οι ΗΠΑ του Τζων Φ.Κένεντι βρίσκονται σε πολεμική φρενίτιδα:
Είναι η εποχή κατά την οποία οι ΗΠΑ του Τζων Φ.Κένεντι βρίσκονται σε πολεμική φρενίτιδα:
αναπτύσσουν συνεχώς το πυρηνικό τους οπλοστάσιο ως υπενθύμιση απειλής απέναντι στην ΕΣΣΔ και τον σοσιαλιστικό κόσμο, πραγματοποιούν σειρά πυρηνικών δοκιμών στον Ειρηνικό, τα εξοπλισμένα με πυραύλους polaris υποβρύχια τους αρμενίζουν σε Ατλαντικό και Μεσόγειο έτοιμα να εξαπολύσουν το θάνατο, ενώ σε μια σειρά χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) στήνουν και εξοπλίζουν στρατιωτικές βάσεις.Σε ολόκληρο τον κόσμο, με την στήριξη της Σοβιετικής Ένωσης και των σοσιαλιστικών χωρών, αρχίζει σταδιακά να αναπτύσσεται ενα αντιπολεμικό κίνημα.
Το
σύνθημα του «αφοπλισμού» ακούγεται από την Ιαπωνία μέχρι τη
Βρετανία, ενώ οι αντιπρόσωποι της ΕΣΣΔ στον ΟΗΕ και στα διεθνή
φόρα θέτουν το ζήτημα της κούρσας των εξοπλισμών.
Από
το Λονδίνο, ο νομπελίστας μαθηματικός και φιλόσοφος,
πρωτοπόρος του κινήματος για τον πυρηνικό αφοπλισμό,
Μπέρτραντ Ράσελ προειδοποιεί για τον κίνδυνο ενός πυρηνικού
ολοκαυτώματος:
«Αποτελεί προσβολή για την αξιοπρέπεια κάθε ατόμου η προετοιμασία μιας καθολικής σφαγής».Την ίδια περίοδο στην Ελλάδα, στην προμετωπίδα του αγώνα ενάντια στον πόλεμο μπαίνει ένας γιατρός και αθλητής.
Αντιπρόεδρος
της Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη και βουλευτής της
προδικτατορικής ΕΔΑ, ο Λαμπράκης αναδεικνύεται
πρωταγωνιστής του αγώνα ενάντια στους ιμπεριαλιστές, ενάντια
στην πρόσδεση της Ελλάδας στο αμερικανονατοϊκό στρατιωτικό
άρμα, ενάντια στο ίδιο το εκμεταλλευτικό σύστημα που γεννά τους
πολέμους και την δυστυχία. ‘
Ετσι, γίνεται στόχος για το αστικό κράτος και τα παρακρατικά του πλοκάμια.
Ο άνθρωπος που στις 21 Απρίλη 1963 πραγματοποίησε την απαγορευμένη Πορεία Ειρήνης και που ένα μήνα αργότερα επιχειρεί την πρώτη συγκέντρωση της Επιτροπής Ειρήνης στη Θεσσαλονίκη, πρέπει να πεθάνει. Πρέπει να δολοφονηθεί έτσι, ώστε το φιλειρηνικό, ταξικό κίνημα, ολόκληρος ο ελληνικός λαός, να πάρει το μήνυμα: Να τι παθαίνει όποιος τα βάζει με το αστικό πολιτικό κατεστημένο και τους υπερατλαντικούς του συμμάχους!
Σήμερα, το αγωνιστικό παράδειγμα του Γρ. Λαμπράκη και των συναγωνιστών του, είναι ζωντανό και επίκαιρο.
Ο άνθρωπος που στις 21 Απρίλη 1963 πραγματοποίησε την απαγορευμένη Πορεία Ειρήνης και που ένα μήνα αργότερα επιχειρεί την πρώτη συγκέντρωση της Επιτροπής Ειρήνης στη Θεσσαλονίκη, πρέπει να πεθάνει. Πρέπει να δολοφονηθεί έτσι, ώστε το φιλειρηνικό, ταξικό κίνημα, ολόκληρος ο ελληνικός λαός, να πάρει το μήνυμα: Να τι παθαίνει όποιος τα βάζει με το αστικό πολιτικό κατεστημένο και τους υπερατλαντικούς του συμμάχους!
Σήμερα, το αγωνιστικό παράδειγμα του Γρ. Λαμπράκη και των συναγωνιστών του, είναι ζωντανό και επίκαιρο.
Σήμερα,
55 χρόνια μετά, οι ιμπεριαλιστές συνεχίζουν, ακόμη πιο
λυσσασμένα, τη γη να ξαναμοιράζουν και με των λαών το αίμα τα
σύνορα να χαράζουν.
Η φωτιά των ιμπεριαλιστικών πολέμων μαίνεται και ο κίνδυνος κλιμάκωσης τους είναι άμεσος.
Για
τα κέρδη των μονοπωλίων και του μεγάλου κεφαλαίου, οι
ιμπεριαλιστές είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να γκρεμίσουν ότι
έχει αφήσει όρθιο η ειρήνη τους. Μια «ειρήνη» που οι λαοί τη
βιώνουν με το πιστόλι να σημαδεύει τον κρόταφο τους.
Γι’ αυτό, λοιπόν, είναι περισσότερο επιβεβλημένη όσο ποτέ άλλοτε η ενδυνάμωση της πάλης ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και το σάπιο σύστημα που τους γεννά.
Γι’ αυτό, λοιπόν, είναι περισσότερο επιβεβλημένη όσο ποτέ άλλοτε η ενδυνάμωση της πάλης ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και το σάπιο σύστημα που τους γεννά.
Η εποχή μας έχει ανάγκη πολλούς, νέους «Λαμπράκηδες».
Για να μπορέσει να γίνει πράξη το σύνθημα:
Όρκος στο Λαμπράκη, χρέος στη ζωή, να φύγουνε οι βάσεις και οι Νατοϊκοί.από ATEXNOS__του_Νίκου Μόττα
***
Ο
Γρηγόρης Λαμπράκης γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1912 στην Κερασίτσα
Αρκαδίας και ήταν το 14ο παιδί από τα συνολικά 18 που απέκτησαν οι
γονείς του. Αδερφός του ήταν ο Θεόδωρος Λαμπράκης, ιατρός και βουλευτής με την Εθνική Πολιτική Ένωση Κέντρου (ΕΠΕΚ). Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στη γυναικολογία. Υπήρξε αθλητής με πολλές πανελλήνιες και βαλκανικές νίκες και κατείχε για 23 χρόνια (ως το 1959) το πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα εις μήκος με επίδοση 7,37 μ. Στην διάρκεια της κατοχής διοργάνωνε με άλλους συναθλητές του αγώνες, διαθέτοντας τα έσοδα σε λαϊκά συσσίτια. Το 1950 κατέλαβε τη θέση του υφηγητή Μαιευτικής - Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Aπέκτησε τρεις γιους, τον Γιώργο, τον Θοδωρή και τον Γρηγόρη.
Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1961 ο Λαμπράκης εξελέγη βουλευτής Πειραιάσυνεργαζόμενος με την Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ).
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της «Ελληνικής Επιτροπής για τη
Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Στις 21 Απριλίου 1963 αψηφώντας σχετική
απαγόρευση της αστυνομίας, πραγματοποίησε την 1η Μαραθώνια πορεία
Ειρήνης. Βάδισε το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής μόνος του, εν μέσω
απειλών, πριν τελικά συλληφθεί και κρατηθεί για μερικές ώρες.[8]
Αμέσως μετά μετέβη στο Λονδίνο για
να συμπαρασταθεί στους Έλληνες, Κύπριους και Άγγλους διαδηλωτές που
ζητούσαν την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων στην Ελλάδα, ανάμεσα
στους οποίους ήταν και η Βρετανίδα σύζυγός του Αντώνη Αμπατιέλου, Μπέτυ Μπάρτλετ Αμπατιέλου. Στόχος των διαδηλωτών ήταν η βασίλισσα Φρειδερίκη,
η οποία βρισκόταν στην αγγλική πρωτεύουσα προκειμένου να παραστεί σε
βασιλικούς γάμους. Η σύζυγος του Αμπατιέλου ζήτησε ακρόαση από την
Φρειδερίκη, η οποία την αρνήθηκε, παρά τις πιέσεις του Λαμπράκη. Σχεδόν
ένα μήνα μετά, στις 22 Μαΐου, καθώς εξερχόταν από συγκέντρωση για την
ειρήνη και τον πυρηνικό αφοπλισμό στη Θεσσαλονίκη, δέχτηκε δολοφονική επίθεση από παρακρατικούς. Τραυματίστηκε βαριά και υπέκυψε στα τραύματά του λίγες μέρες μετά.
Η δολοφονία
Λίγο μετά τις 8 το βράδυ της 22ας Μαΐου του 1963, ο Γρηγόρης Λαμπράκης ξεκίνησε από το ξενοδοχείο Κοσμοπολίτ της Θεσσαλονίκης,
όπου είχε αφιχθεί τις πρώτες μεταμεσημβρινές ώρες, για να μεταβεί σε
εκδήλωση που διοργάνωσε η «Επιτροπή δια την διαθνή ύφεσιν και ειρήνην»,
στην οποία ήταν ομιλητής. Η κατάσταση ήταν τεταμένη. Από τις 6 το
απόγευμα πολλές δεκάδες άτομα ακραίων δεξιών πολιτικών πεποιθήσεων είχαν
αρχίσει να συγκροτούν αντισυγκέντρωση στα πεζοδρόμια των οδών Σπανδωτή,
Ερμού και Βενιζέλου, κοντά στο κτίριο όπου επρόκειτο να γίνει η
συγκέντρωση. Είχαν προηγηθεί διαβήματα στελεχών της ΕΔΑ τόσο προληπτικά
στον εισαγγελέα Πρωτοδικών κ. Αργυρόπουλο, ο οποίος ενημέρωσε σχετικά
την αστυνομία, όσο και στο Ε΄ Αστυνομικό Τμήμα, μετά τη συνάθροιση των
«αντιφρονούντων». Στον τόπο της συγκέντρωσης βρίσκονταν ήδη 180
χωροφύλακες εν στολή, καθώς και ο επιθεωρητής Χωροφυλακής Βόρειας
Ελλάδας υποστράτηγος Κωνσταντίνος Μήτσου και ο διευθυντής των αστυνομικών δυνάμεων της πόλης, συνταγματάρχης Ευθύμιος Καμουτσής.
Κανείς
τους όμως δεν έδωσε διαταγή να διαλυθεί η αντισυγκέντρωση. Έτσι ο
Γρηγόρης Λαμπράκης προπηλακίστηκε καθώς πήγαινε στο κτίριο όπου
βρίσκονταν τα γραφεία του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος, απ'
όπου και εκφώνησε μετά από λίγο το λόγο του, κάτω από τις έξαλλες
κραυγές του πλήθους των «αγανακτισμένων πολιτών», ενώ έπεφταν βροχή οι
πέτρες εναντίον του.
Μέσα
σ' αυτή την έκρυθμη κατάσταση, αφού ολοκλήρωσε όπως-όπως την ομιλία του
για την ειρήνη, ο βουλευτής της ΕΔΑ φώναξε από το μικρόφωνο:
Στο μεταξύ, ο βουλευτής Καβάλας της ΕΔΑ Γιώργος Τσαρουχάς,
που ήταν περαστικός από τη Θεσσαλονίκη, έσπευσε κι αυτός για τη
συγκέντρωση, αλλά μόλις πλησίασε δέχθηκε άγρια επίθεση από τους
«αντιφρονούντες", τραυματίστηκε κι ενώ τον μετέφεραν με ασθενοφόρο στο
νοσοκομείο, δέχθηκε ξανά επίθεση των παρακρατικών στοιχείων που τον
κατέβασαν κάτω κι άρχισαν να τον χτυπούν και να τον κλωτσούν μανιωδώς.
Πολίτες τον μετέφεραν αιμόφυρτο, στον Σταθμό Α΄ Βοηθειών.
Ο
Λαμπράκης, που δεν είχε μάθει τίποτα για την περιπέτεια του Τσαρουχά,
ετοιμαζόταν να φύγει. Παρουσιάστηκε ο μοίραρχος Παπατριανταφύλλου, ο
οποίος τον διαβεβαίωσε ότι η περιοχή είχε εκκαθαριστεί από τους
συγκεντρωμένους. Βγαίνοντας ο Λαμπράκης συνάντησε τον συνταγματάρχη
Καμουτσή, στον οποίο διαμαρτυρήθηκε έντονα για την ασυδοσία των
παρακρατικών. Βλέποντας να εκκαθαρίζεται ο χώρος μπροστά στο κτίριο, ο
Λαμπράκης μαζί με αρκετά άτομα ξεκίνησαν να περάσουν απέναντι στο
ξενοδοχείο. Καθώς διέσχιζαν το δρόμο, ακούστηκε ο θόρυβος από μία
τρίκυκλη μοτοσυκλέτα, που όρμησε με ξέφρενη ταχύτητα και έπεσε πάνω στην
ομάδα του βουλευτή και των φίλων του, ενώ κάποιος που ήταν ανεβασμένος
στην καρότσα, χτύπησε με ένα λοστό τον Λαμπράκη στο κεφάλι. Ο βουλευτής
σωριάστηκε αιμόφυρτος στο έδαφος. Οδηγός του τρίκυκλου ήταν ο Σπύρος
Γκοτζαμάνης, μεταφορέας, γνωστός στον υπόκοσμο της Θεσσαλονίκης. Ένας
από τους εθελοντές συνοδούς του Λαμπράκη, ο Μανώλης Χατζηαποστόλου,
πήδηξε μέσα στην καρότσα του τρίκυκλου και άρχισε να συμπλέκεται με το
άτομο που κρατούσε τον λοστό. Αργότερα έγινε γνωστό ότι επρόκειτο για
τον Μανώλη Εμμανουηλίδη,
καταδικασμένο για βιασμό, παιδεραστία, κλοπή κ.α. Ακολούθησε άγρια
πάλη. Το τρίκυκλο σταμάτησε, ο Γκοτζαμάνης κατέβηκε και μια αστυνομική
ράβδος (γκλομπ) χτύπησε τον Χατζηαποστόλου, έως ότου εμφανίστηκε ένας
απλός τροχονόμος, ο οποίος μη γνωρίζοντας όσα είχαν προηγηθεί, συνέλαβε
τον Γκοτζαμάνη κατόπιν υποδείξεων των περαστικών.
Στο μεταξύ ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, όπου διαπιστώθηκε ότι ήταν θανάσιμα τραυματισμένος. Η είδηση έπεσε σαν βόμβα στη νύχτα της Αθήνας. Η κυβέρνηση διέθεσε
ειδικό αεροσκάφος για να μεταφέρει στη συμπρωτεύουσα τον ειδικό
νευροχειρουργό Δώρο Οικονόμου, για να χειρουργήσει τον βουλευτή της ΕΔΑ
που χαροπάλευε. Η γνωμάτευσή του όμως ήταν παρόμοια με εκείνη του
καθηγητή Νικόλαου Καβαζαράκη,
του νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης. Δεν υπήρχε καμία ελπίδα σωτηρίας.
Τέσσερις μέρες μετά τον θανάσιμο τραυματισμό του, στη 1:22 μετά τα
μεσάνυχτα της 26ης Μαΐου, ο Λαμπράκης εξέπνευσε.
Σύμφωνα
με τη μετέπειτα καταγγελία του Θ. Γρέβια, φοιτητή τότε και υποστηρικτή
του Γ. Λαμπράκη, αφότου ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο ΑΧΕΠΑ, αφέθηκε να
πεθάνει. Μιλώντας στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία»,
ο Γρέβιας δηλώνει χαρακτηριστικά: «Τον άφησαν βαριά τραυματισμένο,
χωρίς ορό στο νεκροθάλαμο του νοσοκομείου. Το σχέδιό τους πέτυχε».
Ο Θ. Γρέβιας περιέγραψε τις στιγμές που ακολούθησαν όταν ο Γρηγόρης Λαμπράκης μεταφέρθηκε σοβαρά τραυματισμένος στο νοσοκομείο.
Ο
Θ. Γρέβιας σημειώνει ότι ο Λαμπράκης ήταν ζωντανός, αλλά σε κωματώδη
κατάσταση. «Ο γιατρός μου ζήτησε να καθίσω σε μια καρέκλα, πίσω από το
κεφάλι του, να τοποθετήσω τα χέρια μου στην κάτω σιαγόνα και να κρατώ
συνεχώς το κεφάλι του προς τα πίσω και έφυγε. Του είχαν κάνει
τραχειοστομία. Δεν ήταν διασωληνωμένος, δεν είχε ορό. Κατά διαστήματα το
στήθος του τρανταζόταν από ακανόνιστες εισπνοές και εκπνοές», συνεχίζει
ο Θ. Γρέβιας. Ερωτηθείς για τον θάλαμο και το αν υπήρχε άλλος ασθενής
εκεί, ο Γρέβιας απάντησε:
Ανακρίσεις
Το
χτύπημα κατά του Λαμπράκη προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου πολιτική
κρίση, με τα κόμματα της αντιπολίτευσης και το σύνολο του κεντρώου και
αριστερού Τύπου να κάνουν λόγο από την πρώτη στιγμή για οργανωμένο
σχέδιο δολοφονίας. Η επίσημη αστυνομική εκδοχή αντίθετα, ήταν ότι
επρόκειτο για τροχαίο ατύχημα και αυτήν υιοθέτησε αρχικά και η κυβέρνηση
της χώρας.
Η σορός του Λαμπράκη μεταφέρθηκε στην Αθήνα, στο ναό του Αγίου Ελευθερίου και εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, ενώ η νεκρώσιμη ακολουθία έλαβε χώρα στη Μητρόπολη,
στις 4 το απόγευμα της 28ης Μαΐου. Την κηδεία παρακολούθησαν όλοι οι
αρχηγοί και οι βουλευτές των κομμάτων της αντιπολίτευσης και δεκάδες
χιλιάδες λαού.
Ήδη, στη Θεσσαλονίκη είχαν ξεκινήσει οι ανακρίσεις για το «ατύχημα», από τον ανακριτή Χρήστο Σαρτζετάκη και τους εισαγγελείς Δημήτριο Παπαντωνίου και Νίκο Αθανασόπουλο, υπό τη γενική εποπτεία του εισαγγελέα εφετών Παύλου Δελαπόρτα. Αργότερα ο Παπαντωνίου αντικαταστάθηκε από τον εισαγγελέα Στυλιανό Μπούτη. Αν και η ηγεσία της Xωροφυλακής Θεσσαλονίκης
έκανε κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποκρύψει κρίσιμα στοιχεία και να
εκφοβίσει τους μάρτυρες, η ανακριτική ομάδα (παρά τις απροκάλυπτες
παρεμβάσεις και πιέσεις που δέχτηκε από τον τότε εισαγγελέα του Αρείου Πάγουκαι μετέπειτα -το 1967- πρωθυπουργό της χούντας Κωνσταντίνο Κόλλια)
κατόρθωσε να στοιχειοθετήσει ότι επρόκειτο για προμελετημένο έγκλημα
και να αποκαλύψει τους ηθικούς αυτουργούς του. Έτσι, τους Γκοτζαμάνη και
Εμμανουηλίδη ακολούθησαν τρανταχτά ονόματα.
Τον
Ιούλιο του 1963 ο ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης απήγγειλε κατηγορίες
για ηθική αυτουργία στην ανθρωποκτονία εκ προθέσεως του Γρ. Λαμπράκη
εναντίον του υπομοίραρχου Εμμανουήλ Καπελώνη, διοικητή του αστυνομικού
τμήματος Τριανδρίας, και του Ξενοφώντα Γιοσμά (που,
λόγω της δράσης του στην Κατοχή, είχε καταδικαστεί ως δοσίλογος και,
ακριβώς για τον λόγο αυτό, αποκαλούνταν συχνά κοροϊδευτικά Φον Γιοσμάς).
Στις 14 Σεπτεμβρίου, με ομοφωνία ανακριτή και εισαγγελέως κρίθηκαν
προφυλακιστέοι ο υποστράτηγος Κωνσταντίνος Μήτσου, επιθεωρητής Βορείου
Ελλάδος, οι συνταγματάρχες Ευθύμιος Καμουτσής, διευθυντής αστυνομίας,
και Μιχαήλ Διαμαντόπουλος και ο μοίραρχος Τρύφων Παπατριανταφύλλου.
Στο
απυρόβλητο της δικαιοσύνης έμεινε ο υπομοίραρχος της Ασφάλειας
Δημήτριος Κατσούλης, του τμήματος «Δίωξης Κομμουνιστών». Όπως
ισχυρίστηκε ο υπομοίραρχος Εμμανουήλ Καπελώνης, ο Κατσούλης της
Ασφαλείας Θεσσαλονίκης ειδοποίησε όλα τα παραρτήματα να στείλουν τους
άνδρες τους στον τόπο της συγκέντρωσης και να πάρουν μαζί τους
«εθνικόφρονες πολίτες» για ν' αποδοκιμάσουν τους οπαδούς της ειρήνης.
Επειδή όμως στο μεταξύ άλλαξε ο τόπος της συγκέντρωσης όπου θα μιλούσε ο
βουλευτής, οι περί ων ο λόγος πολίτες εκλήθησαν να μαζευτούν στο Ε΄
Αστυνομικό Τμήμα. Εκεί τους έβγαλε λόγο ο υπομοίραρχος Κατσούλης, ο
οποίος, μεταξύ άλλων, τους τόνισε ότι «στόχος μας είναι ο Λαμπράκης».
Στο υπόμνημά του ο υπομοίραρχος Καπελώνης ισχυρίστηκε ότι προ των
επεισοδίων και της συγκέντρωσης, ο Κατσούλης πέρασε από τα γραφεία της
Γενικής Ασφαλείας και δήλωσε κομπορρημονών στους αξιωματικούς: «Σήμερα
θα δείτε τι θα γίνει...».[9]
Τελικά,
για τον φόνο καταδικάστηκαν οι Γκοτζαμάνης και Εμμανουηλίδης, ενώ ο
Γιοσμάς καταδικάστηκε μόνο για διατάραξη της κοινής ειρήνης.
Σημαντικό
ρόλο στις αποκαλύψεις έπαιξε και η μαχητική έρευνα και αρθρογραφία
τριών δημοσιογράφων που είχαν ανέβει στη Θεσσαλονίκη για να καλύψουν το
θέμα: Του Γιώργου Ρωμαίου του Βήματος (μετέπειτα υπουργού του ΠΑΣΟΚ), Γιάννη Βούλτεψη της Αυγής και Γιώργου Μπέρτσου (της τότε μεγάλης σε κυκλοφορία Ελευθερίας των Αθηνών).
Η δίκη
Στις 3 Οκτωβρίου του 1966 άρχισε στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης η
δίκη των κατηγορουμένων για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη και τον
βαρύ τραυματισμό του Γιώργου Τσαρουχά. Πρόεδρος του δικαστηρίου
εκδίκασης της πολύκροτης υπόθεσης ήταν ο εφέτης Ιωάννης Γραφανάκης και
εισαγγελέας ο αντεισαγγελέας Εφετών Παύλος Δελαπόρτας. Οκτώ μήνες νωρίτερα είχε εκδοθεί το βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών,
με το οποίο παραπέμφθηκαν ως φυσικοί αυτουργοί σε «ανθρωποκτονία εκ
προθέσεως» οι Σπύρος Γκοτζαμάνης και Μανώλης Εμμανουηλίδης, ως ηθικοί
αυτουργοί ο υπομοίραρχος Εμμανουήλ Καπελώνης και ο Ξενοφών Γιοσμάς, για
επικίνδυνες σωματικές βλάβες σε βάρος του Γιώργου Τσαρουχά οι Αντώναρος
Πιτσάκος και Χρήστος Φωκάς, για παράβαση καθήκοντος οι αξιωματικοί της Χωροφυλακής Κωνσταντίνος
Μήτσου, αντιστράτηγος, Ε. Καμουτσής συνταγματάρχης, Μιχαήλ
Διαμαντόπουλος αντισυνταγματάρχης, Κωνσταντίνος Δόλκας και Δημήτριος
Σέττας ταγματάρχες και Τρύφων Παπατριανταφύλλου μοίραρχος. Και για
διατάραξη της κοινής ησυχίας 23 άτομα, παρακρατικοί, χωροφύλακες κ.α. Το
Συμβούλιο Εφετών, όπως το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών, σύμφωνα και με τις
προτάσεις του ανακριτή (και πολύ αργότερα Προέδρου της Δημοκρατίας)
Χρήστου Σαρτζετάκη και του εισαγγελέα Στυλιανού Μπούτη, είχε απορρίψει
τις κατηγορίες που είχαν διατυπωθεί από την πολιτική αγωγή εναντίον
πολιτικών προσώπων (Κωνσταντίνου Καραμανλή, Κωνσταντίνου Τσάτσου, Δημήτρη Μακρή, Τρύφωνος Τριανταφυλλάκου κ.α.).
Ο εισαγγελέας Παύλος Δελαπόρτας
πρότεινε την ενοχή των 18 από τους 31 κατηγορούμενους (μεταξύ των
οποίων τριών από τους έξι αξιωματικούς). Στην αγόρευσή του, είχε ζητήσει
την ενοχή των ανώτατων αξιωματικών, λέγοντας:
Στις
28 Δεκεμβρίου, έπειτα από 12ωρη σύσκεψη των 10 ενόρκων που διήρκεσε από
τις 10:45 το πρωί ως τις 10:45 τη νύχτα, ο προϊστάμενος των ενόρκων Δ.
Τούσας διάβασε την απόφασή τους:
«Η ετυμηγορία εις ωρισμένα σημεία ομοιάζει με φως που δίδει εξηντλημένη στήλη ηλεκτρικού φακού», χαρακτήρισε την απόφαση των ενόρκων ο εισαγγελέας Παύλος Δελαπόρτας.
Με
βάση αυτή την ετυμηγορία των ενόρκων το δικαστήριο επέβαλε τις
ακόλουθες ποινές: στον Γκοτζαμάνη κάθειρξη 11 ετών, στον Εμμανουηλίδη
κάθειρξη 8½ ετών, στον Χρ. Φωκά φυλάκιση 15 μηνών, στον Ξ. Γιοσμά
φυλάκιση ενός έτους. Μικρότερες ποινές -για «διατάραξιν οικιακής
ειρήνης»- στους Γ. Λεονάρδο, Γ. Ντόγκα, Κ. Παραπάρα, Ο. Κοντουλέα και Ν.
Παπαδόπουλο.
Από τη Βικιπαίδεια
***
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ
Μαραθωνοδρόμος στην επιστήμη, πρωταθλητής στους στίβους
Ο
μάρτυρας της ειρήνης έχει καταγραφεί στη συνείδηση του κόσμου ως ο
"Γιατρός της Αριστεράς", με την προσφορά του Σαμαρείτη στον συνάνθρωπό
του και ως φίλος των αντιπάλων του στους στίβους. Ηταν ένας γνήσιος και
πρωτοποριακός επιστήμονας
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης δεν υπήρξε μόνο ολυμπιονίκης της ειρήνης και της δημοκρατίας, όπως είπε μετά τη δολοφονία του ο Κύπριος ποιητής Τεύκρος Ανθίας.
Ο Γρ. Λαμπράκης πάλεψε σκληρά να κατακτήσει την επιστήμη και να διακριθεί στους στίβους. Κατάκτησε την επιστήμη. Διέπρεψε και στους στίβους.
Σε
ηλικία 38 ετών έγινε υφηγητής σε μια εποχή που η Ιατρική ήταν κλειστή
και οι υψηλές της θέσεις δυσπρόσιτες. Ομως, παράδοξα, το επιστημονικό
έργο του Λαμπράκη , που θα μπορούσε να τον κάνει διάσημο, δεν είναι γνωστό ούτε στους ίδιους τους γιατρούς.
Ο
κόσμος, όμως, και ιδιαίτερα οι συναθλητές του, γνώρισαν στο πρόσωπό του
έναν Σαμαρείτη της ιατρικής. Υπήρχαν περιπτώσεις που όχι μόνο δε
δεχόταν αμοιβή, αλλά υπηρέτησε την ιατρική με εκείνη την παλιά
ιεραποστολική συνείδηση του γιατρού, που συνέδραμε και οικονομικά τον
ασθενή.
Η
ιατρική στην Ελλάδα έχει και τέτοιες απογειώσεις, στη σφαίρα της
ανθρώπινης αλληλεγγύης. Ειδικότερα στη συνείδηση του κόσμου έχουν
καταγραφεί οι "Γιατροί της Αριστεράς", όπως ο Σκοπούλης στα Γιάννενα και
ο Γρηγόρης στη Λευκάδα. Στο "Ρ" της 15ης Μάη 1983 έχει καταγραφεί μια συγκλονιστική ανώνυμη μαρτυρία, της Ελένης Τ.
Η Ελένη Τ., που, μόλις άρχισε να εργάζεται σε μια βιοτεχνία, πήγε συστημένη από κάποιον αθλητή στο ιατρείο του Γρ. Λαμπράκη στην
οδό Πατησίων 50. Κι όχι μόνο δεν της πήρε λεφτά για την εξέταση, αλλά
της έδωσε και ένα τάλιρο για τα εισιτήρια μέχρι το Παγκράτι.
"Εγώ δεν παίρνω λεφτά από αθλητές... ". Μ' αυτό το γράμμα ο Γρ. Λαμπράκης επέστρεψε
στον παλιό αθλητή Σκαραμαγκά ένα κατοστάρικο, που του είχε δώσει ο
Σκαραμαγκάς για τη θεραπεία της γυναίκας του. Μετά τη δολοφονία του ο
Σκαραμαγκάς πήγε στο σπίτι του παλιού Βαλκανιονίκη Γ. Θάνου και με
δάκρυα στα μάτια - όπως έγραψε ο Γ. Θάνος στους "Δρόμους της Ειρήνης"
(Ιούνιος 1963, τεύχος 66) - και του έλεγε: "Αυτό θα το φυλάξω για
ανάμνηση, κειμήλιο του αγαπημένου μας Γρηγόρη ".
Απ'
τους "Δρόμους της Ειρήνης" (Ιούνιος 1964, τεύχος 78) αντιγράφουμε τη
μαρτυρία ενός - ανώνυμου - παλιού Μαραθωνοδρόμου που την έδωσε στο Γ.
Θάνο:"Το 1948 αρρώστησε η κόρη μου, δύο ετών τότε, από σοβαράς μορφής
δυσεντερίαν. Οι γιατροί του νοσοκομείου Παίδων που την είχα εκεί, μου το
είπαν καθαρά. Το παιδί σου δεν έχει πλέον ζωή και να το πάρης απόφαση.
Εντός της σήμερον εάν δε βρεις γάλα γαϊδούρας ή εν ανάγκη μητρικό γάλα
για να πίνη, θα πεθάνη. Στην απελπισία μου σκέφτηκα το Γρ. Λαμπράκη , που ήτο τότε επιμελητής της "Ελενας". Πήγα αμέσως και ο Λαμπράκης έπραξε
αυτομάτως. Διέταξε την προϊσταμένη και μου γέμισε ένα μπουκάλι μητρικό
γάλα λέγοντάς της: "Κάθε πρωί θα 'ρχεται ο Μαραθωνοδρόμος και θα του
δίνετε μισή οκά γάλα". Ε, λοιπόν με το γάλα αυτό που μετέφερα
καθημερινώς από της "Ελενας" στο νοσοκομείον Παίδων, δε σώθηκε μόνο το
παιδί μου, αλλά και τα άλλα παιδάκια στον ίδιο θάλαμο, γιατί μόνον ένα
φλιτζανάκι του καφέ έπινε η κόρη μου. Το 1949 αρρώστησα εγώ σοβαρά με
πλευρίτιδα. Πληροφορηθείς ο Λαμπράκης τούτο,
κατέφθασε επειγόντως δι' ασθενοφόρου αυτοκινήτου του Ευαγγελισμού να με
παραλάβη. Το 1950 εχρειάσθηκε η γυναίκα μου άμεσον χειρουργική
επέμβασιν. Λεφτά δεν είχα. Την πήγα στο Λευκό Σταυρό στο Πασαλιμάνι. Ο Λαμπράκης την εχειρούργησε αμέσως. Δεν έχω λεπτά Γρηγόρη του
είπα, σας τα χρωστάω. "Για λεπτά συζητάς, μου είπε, ή να σώσουμε τη
μητέρα να μην μείνουν τα παιδιά ορφανά". Μετά την εγχείρησιν τη σήκωσε
στα χέρια του και την έβαλε στο φορείο. Μετά κατεβήκαμε κάτω, φώναξε ένα
ταξί και του έδωσε 100 δρχ. διά τη διαδρομήν έως το Χαλάνδρι".
Κι
ο Μαραθωνοδρόμος κάθε Σάββατο ξεκινούσε με τα πόδια απ' το Χαλάνδρι και
πήγαινε στο Πασαλιμάνι για να χαρίσει λουλούδια στον Γρ. Λαμπράκη .
Ο Λαμπράκης λάτρευε
τα λουλούδια. Το 1938 στην Αίγυπτο οι συναθλητές του τον έχαναν μέσα
στα πάρκα και στους κήπους να χαίρεται τα λουλούδια. Και στην πρώτη
Μαραθώνια Πορεία ο Λαμπράκης ,
λίγο έξω απ' το Πικέρμι, σταμάτησε, μάζεψε λουλούδια και στη συνέχεια
τα κατέθεσε στον τάφο των πατριωτών που εκτελέστηκαν απ' τους Γερμανούς
χιτλερικούς.
Γνήσιος επιστήμοναςκαι ερευνητής
Οταν δολοφονήθηκε ο Γρ. Λαμπράκης οι
εφημερίδες της εποχής έγραφαν το στερεότυπο: "Αποφοιτά της ιατρικής και
εξελίσσεται εις διακεκριμένον επιστήμονα". Τότε οι "Δρόμοι της Ειρήνης"
δημοσίευσαν το προσωπικό ημερολόγιό του όπου, με μια ζωντάνια, δίνονται
λεπτομέρειας απ' την επιστημονική του προσπάθεια και την πολιτική του
δράση.
Η πρώτη καταγραφή και αξιολόγηση του επιστημονικού έργου του Γρ. Λαμπράκη έγινε 25 χρόνια μετά το θάνατό του με πρωτοβουλία της Πανελλήνιας Ιατρικής Εταιρείας κατά των Πυρηνικών και Βιοχημικών όπλων (ΠΙΕΚΠΒΟ).
Η ΠΙΕΚΠΒΟ ανέθεσε την έρευνα στη γιατρό - λογοτέχνη Μαρία Αρβανίτη - Σωτηροπούλου και το Σεπτέμβρη του 1988 εξέδωσε το υπέροχο βιβλίο: "Γρηγόρης Λαμπράκης : Ο πρωτοπόρος Ειρηνιστής Γιατρός". Στον πρόλογο του βιβλίου ο πρόεδρος της ΠΙΕΚΠΒΟ Φώτης Παυλάτος σημειώνει: "Ξεχωριστός άνθρωπος, γνήσιος επιστήμονας και ερευνητής, πρωτοπόρος και μεγάλος Ειρηνιστής, ο Γρ. Λαμπράκης , χάραξε σταθερά τη δύσβατη και επίπονη πορεία του στο χώρο της ιατρικής επιστήμης και της ανθρώπινης κοινωνίας".
"Ο μέσος γιατρός, σημειώνει η συγγραφέας, θυμάται το Λαμπράκη με κάποια δυσπιστία, μιας και δεν έγινε διάσημος για το καθαρά ιατρικό του έργο. Ομως παράδοξα ο Λαμπράκης είχε
να επιδείξει και μεγάλο και σημαντικό επιστημονικό έργο, που και μόνο
γι' αυτό θ' αρκούσε για να χαραχτεί στη μνήμη των συναδέλφων του. Στις
βιογραφίες του αναφέρονται πάνω από σαράντα επιστημονικές του εργασίες.
Ομως και μόνη η πρωτοποριακή "Ενδοκρινολογία" του θα αρκούσε να τον
καταξιώσει σαν επιστήμονα. Είναι απ' τους προδρόμους της Ενδοκρινολογίας
στη χώρα μας. Κατόρθωσε να γράψει επαρκέστατο σύγγραμμα Ενδοκρινολογίας
μια ολόκληρη δεκαετία πριν αναγνωριστεί η ειδικότητα".
Η
"Ενδοκρινολογία" αποτελείται από τρεις τόμους. Εκδόθηκαν μόνο οι δύο (ο
Α τόμος το 1954 και ο Β το 1956) και την έκδοση του τρίτου τόμου την
πρόλαβε η δολοφονία του. Η Μαρία Αρβανίτη - Σωτηροπούλου σημειώνει: "Σαν
βιβλίο σέβεται τον αναγνώστη σε μια εποχή που η επιστημονική γνώση
μεταβιβάζονταν μόνο με "σημειώσεις" συνήθως γραμμένες στο πόδι και την
υποχρεωτική αγορά αρκετές φορές άχρηστων και πεπαλαιωμένων συγγραμμάτων
κάποιων καθηγητών. Ο Λαμπράκης διατηρεί στο βιβλίο του την ευπρέπεια των ξένων προτύπων του".
Με τη σιγουριά του νέου ερευνητή ο Γρ. Λαμπράκης δε
δίστασε, παρά το σεβασμό του προς τους διδασκάλους του, να εκφράσει
επιφυλάξεις και να κρίνει τις επιστημονικές τους επιλογές που τότε
θεωρούνταν αλάνθαστες. Μια τέτοια επιστημονική συζήτηση είναι
καταγραμμένη στο Δελτίο της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών μεταξύ του
καθηγητή Ν. Λούρου και του Γρ. Λαμπράκη για την"Κλινική της Γυναικείας Βιοκαταλυτικής γεννητικής ανωμαλίας".
Ο σπινθήρ
Το
μαζεμένο χωριατόπουλο της Κερασίτσας δεν έγινε με μιας ο πρωτοπόρος της
Ειρήνης. Στα πρώτα του βήματα τον διέκρινε η απολιτικότητα, όπως
σημειώνει ο Κ. Πορφύρης στο βιβλίο του "Γρηγόρης Λαμπράκης ο αντρειωμένος"."Παιδί μου λυπάμαι να σε βάλω στις λάσπες",του είπε ο πατέρας του, ένα πρωί του 1932.
"Ε, αυτό ήταν όλο, γράφει στο προσωπικό του ημερολόγιο ο Γρ. Λαμπράκης .
Αυτό ήταν ο σπινθήρ που άναψε τη λαμπάδα της μανίας μου για να
προχωρήσω στο σκοτάδι της επιτυχίας και να υπερπηδήσω τόσα και τόσα
εμπόδια που κατόπιν συνάντησα για να σπουδάσω. Ευχαριστώ τον πατέρα μου
για τη φράσιν αυτήν. Χωρίς να μου το έλεγε αυτό, εγώ ποτέ δε θα τολμούσα
να του έλεγα πως θέλω να γίνω γιατρός και να φύγω από το χωριό και τη
γεωργία... Εσκεπτόμουν τι θα γίνει το σπίτι".
Χρειάστηκε το καμίνι της Κατοχής, για να στρατευτεί στα πανανθρώπινα ιδανικά μέσα απ' τις γραμμές του ΕΑΜ.
Στις
εκλογές του 1958 κατέβηκε στην Τρίπολη, όπου ήταν υποψήφιος της ΕΔΑ ο
ξάδερφός του Οδυσσέας Τσουκόπουλος και του συμπαραστάθηκε στην
προεκλογική εκστρατεία. Η εφημερίδα "Ακρόπολις" και με τίτλο "Η
δραστηριότης ενός υφηγητή" έγραψε: "Αδικημένος βλέπεις ο καημένος, μας
έλεγαν εδώ, από την κοινωνία που τον έκανε υφηγητή, προσπάθησε όσον
μπορούσε να την υπονομεύσει".
Η
Μαρία Αρβανίτη - Σωτηροπούλου επισημαίνει: "Την εποχή που η εξουσία
ήθελε τους επιστήμονες με παρωπίδες "αφοσιωμένους εις το έργον τους" και
άρα υποτακτικούς στις πολιτικές εντολές, εκείνος τολμούσε να
διακηρύσσει την ευθύνη των γιατρών μπροστά στη νέα πανανθρώπινη απειλή,
την πυρηνική βόμβα, που όπλισε τον άνθρωπο με το τελικό όπλο
αυτοκαταστροφής του".
Οταν ο Γρ. Λαμπράκης ψυχορραγούσε
"σύσσωμος ο ιατρικός κόσμος συμμάχησε στο πλευρό του αντρειωμένου του"
σημειώνει η Μ. Αρβανίτη - Σωτηροπούλου. Ωστόσο όμως η συγγραφέας - σε
σχέση με την παγκόσμια κατακραυγή που ξεσηκώθηκε - επισημαίνει και τα
εξής: "Ο ιατρικός κόσμος σιωπά. Καμία οργανωμένη αντίδραση. Φαίνεται να
θριαμβεύει η λογική του "Πήγαινε γυρεύοντας". "Οι επιστήμονες δεν πρέπει
να ασχολούνται με τέτοια πράγματα"". Ελάχιστες οι φωτεινές εξαιρέσεις.
Μεταξύ αυτών και ο παλιός του καθηγητής, ο εισηγητής της υφηγεσίας του, ο
Ν. Λούρος που δήλωσε: "Ο θάνατος του Λαμπράκη είναι αφάνταστο γεγονός. Η δικαιοσύνη πρέπει να μιλήσει".
Φίλος με τουςαντιπάλους των στίβων
Ο αθλητισμός, σημειώνει η Μαρία Αρβανίτη - Σωτηροπούλου, δεν ήταν αυτοσκοπός για το Λαμπράκη . Τον έβλεπε σαν μέσο της παγκόσμιας συναδέλφωσης.
Ελεγε
το 1961: "Ας ξοδέψουμε λιγότερα για τον πόλεμο και περισσότερα για το
στίβο. Αλλωστε σήμερα Ελληνες, Τούρκοι, Βούλγαροι, Ρουμάνοι,
Γιουγκοσλάβοι και Αλβανοί έχουν ξεχάσει ότι γνωρίστηκαν κάποτε στα
χαρακώματα με το όπλο στο χέρι. Σήμερα αγωνίζονται ποιος θα τρέξει γρηγορότερα και ποιος θα ρίξει μακρύτερα το δίσκο. Αύριο αυτή η φιλία θα στεριώσει".
Και
όταν τον Οκτώβρη του 1960, τόσα χρόνια πριν δημιουργηθούν οι επιτροπές
φιλίας μεταξύ των δύο λαών, έλεγε προφητικά: "... Οσο για τις στενές
φιλικές σχέσεις που δημιουργούν οι αγώνες σας λέω το εξής. Ημουν πολύ
φίλος με τον Τούρκο Τεφίκ (άλμα τριπλούν), που σήμερα είναι ανώτερος
αξιωματικός του ναυτικού. "Εμείς θα 'μαστε πάντα φίλοι, μου 'λεγε. Κι ας
σκοτώνονται οι πατεράδες μας""
απ' το Ριζοσπάστη !!
ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΕ ΤΙΠΟΤΑ!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό που λέται Εσείς "Αστικό Κράτος" που Είναι ΛΑΘΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ η ΣΩΣΤΗ ΕΙΝΑΙ "ΕΞΟΥΣΙΑ ΞΕΝΩΝ ΔΙΑΜΕΣΟΥ ΝΤΟΠΙΩΝ ΛΑΚΕΔΟΡΑΓΙΑΔΩΝ" ... "εκσυγχρωνίστηκε"!....
ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ ΜΟΝΤΕΡΝΟΥΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΚΑΝΕΙ ΕΞΑΝΔΡΑΠΟΔΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΜΕΝΟΥΝ ... ΔΟΛΟΦΟΝΕΙ ΤΟΥΣ "ΑΓΕΝΝΝΗΤΟΥΣ" ΕΛΛΗΝΕΣ!!
Στο Διάολο με Το Εξαρτημένο Μοντέρνο-Ναζιστοφασιστικοποιημένο Λακεδοραγιάδικο Ανθελληνικό Ντεμέκ Κράτος!
Μεταξύ των Άλλων που το βλέπουμαι;;:
α) Το Εικονικό "Χρέος" Των Μνημονίων για 99 Χρόνια!
β) Το ΠΟΥΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ"! (το θέλουν οι Αποικιοκράτες!!!)
γ) ΤΟ ΟΛΙΚΟ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΨΕΜΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ/ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥ "ΕΙΔΙΚΩΝ/ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ" που Αγει ΣΤΟ ΕΘΝΟΜΗΔΕΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΛΙΣΜΟΥ (βλ. 1922 κ. 1974) ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ/ΧΩΡΑΣ/ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΑΣ!!!