Γιατί άραγε όλο και περισσότεροι Ρώσοι αναπολούν την ΕΣΣΔ;

03-02-2019

Μα γιατί όσο περισσότερο γνωρίζουν τον καπιταλισμό, τόσο πιο πολύ νοσταλγούν το σοσιαλισμό; Ποιος τυφλός δε θέλει το φως του;

Μάνος Δούκας

 

Είναι γνωστά λίγο πολύ τα στοιχεία. Στο δημοψήφισμα του 1991, υπέρ της διατήρησης της ΕΣΣΔ ψήφισε το 77% του πληθυσμού, σχεδόν ομοιόμορφα σ’ όλες τις Σοβιετικές Δημοκρατίες. Αλλά τα σχέδια του Ρήγκαν, του Γκορμπατσόφ και του Γιέλτσιν ήταν άλλα.



Από τότε, σχεδόν κάθε χρόνο, γίνονται δημοσκοπήσεις σε πολλές χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, όπου τα αποτελέσματα είναι συντριπτικά υπέρ της ανωτερότητας (για τον πολύ κόσμο) του σοσιαλιστικού συστήματος. Πολύ πρόχειρα βρήκα:

• Το 2001 το 57% των Ρώσων “επιθυμεί την επιστροφή στην εποχή της Σοβιετικής Ένωσης και θεωρεί ότι το σοβιετικό σύστημα ήταν καλύτερο”. Το 2003 οι μισοί Ρώσοι δήλωναν ότι επιθυμούσαν “μια νέα επανάσταση των μπολσεβίκων”. Ήταν μάλλον πρόσφατα τα γεγονότα κι η εμπειρία του καπιταλισμού δεν είχε εμπεδωθεί ακόμα. Από κει και πέρα τα ποσοστά εκτοξεύθηκαν.
• Το 2006, στη Ρωσία το 68%, στην Ουκρανία το 59%, στη Λευκορωσία το 52%, εμφανίζονται “μετανιωμένοι για τη διάλυση της ΕΣΣΔ”. Το 2009, το 60% των Ρώσων πολιτών νοιώθουν “βαθιά θλίψη για το τέλος της ΕΣΣΔ”. Tο 2012, πάνω από 56%  των Ρώσων “μετανιώνουν για το τέλος της ΕΣΣΔ”. Το 2013, το 66%  συμφωνούν ότι “το σοβιετικό καθεστώς εξασφάλιζε ανώτερο πολιτιστικό και οικονομικό επίπεδο, στους λαούς της ΕΣΣΔ”.
• Το 2016, τα ποσοστά ήταν ακόμα πολύ ψηλά. Στη Ρωσία το 64%, στην Ουκρανία στο 60%, στην Αρμενία με 71%, στο Αζερμπαϊτζάν με 69%, στη Λευκορωσία 53%, στη Μολδαβία 60%, στη Γεωργία 51%, στο Καζακστάν 61%, στο Κιργιστάν 60%, συμφωνούν ότι “το βιοτικό επίπεδο ήταν καλύτερο τότε”. Ακόμα και στις ηλικίες 18-24 ετών, όπου λείπει η προσωπική εμπειρία και είναι κρίσιμη η επίδραση του αντικομουνισμού, την ίδια απάντηση δίνει ικανό ποσοστό, που σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζει και το 50%.
• Σε άλλη δημοσκόπηση τον ίδιο χρόνο, η απόλυτη πλειοψηφία των Ρώσων (58%) “επιθυμούν την επανασύσταση της ΕΣΣΔ και του σοσιαλιστικού συστήματος”. Το 56% των πολιτών “θεωρούν την ανατροπή της ΕΣΣΔ αρνητικό γεγονός”, ενώ το 51% “θεωρούν ότι η ανατροπή θα μπορούσε να αποφευχθεί”. Τα ποσοστά αυτά είναι μέχρι εκείνη τη στιγμή τα υψηλότερα των τελευταίων χρόνων.
• Το 2018, οι πολίτες που δήλωσαν πως “αναπολούν τη Σοβιετική Ένωση”, έφτασαν σε συνολικό ποσοστό 66%, που είναι ρεκόρ για την τελευταία δεκαετία. Μάλιστα, υπέρ της ΕΣΣΔ δεν τάχθηκαν μόνο όσοι είχαν ζήσει τον σοσιαλισμό, αλλά και πολλοί νέοι ηλικίας 18-24 ετών, με εξίσου εντυπωσιακά ποσοστά.

 

Παρόμοια στοιχεία υπάρχουν κι από δημοσκοπήσεις στις άλλες πρώην σοσιαλιστικές χώρες.



30 χρόνια μετά την ανατροπή της ΕΣΣΔ, οι πολίτες δεν έχουν ξεχάσει το σοσιαλισμό. Ακόμα κι αυτοί που δεν τον έζησαν ούτε σαν μωρά. Και δεν έχουν αποδεχτεί την “Δημοκρατία” και την “ανοιχτή οικονομία”.

ΓΙΑΤΙ ΛΟΙΠΟΝ ΑΝΑΠΟΛΟΥΝ ΤΗΝ ΕΣΣΔ ; 

• Γιατί αυτοί ξέρουν πιά και τα δύο συστήματα. Κι η σύγκριση στη ζωή τους είναι “βιωματική” κι όχι λόγια. Αυτοί κάνουν τη σύγκριση με πραγματικά δεδομένα και δεν φτιάχνουν τη γνώμη τους ακούγοντας τις προπαγάνδες του αντικομουνισμού, όπως οι λαοί της δύσης.
• Γιατί τα επιχειρήματα που ακούνε εδώ και 30 σχεδόν χρόνια για την ανωτερότητα του καπιταλισμού, από δω τους μπαίνουν κι από κει τους βγαίνουν. Αυτοί ξέρουν ότι είναι προσχηματικά και ψεύτικα. Βλέπουν ότι οι υποσχέσεις του καπιταλισμού δεν έχουν κανένα ψήγμα αλήθειας που να αφορά τους πολλούς, τους εργαζόμενους, τους αγρότες, το λαό.
• Γιατί έμαθαν ότι “ανθρώπινα δικαιώματα” για τον καπιταλισμό είναι να περνά καλά και να προστατεύεται ο κάθε Αμπράμοβιτς, ο κάθε Σολζενίτσιν κι ο κάθε Σαββίδης, όποιο κι αν είναι το ανθρώπινο κόστος. Ενώ αυτοί είχαν συνηθίσει ότι “ανθρώπινα δικαιώματα” είναι η εργασία, η μόρφωση, η κατοικία, η περίθαλψη, η πρόνοια, η σύνταξη, η υγεία, ο πολιτισμός, ο ελεύθερος χρόνος, η δημιουργία, η επιστήμη.
• Γιατί είδαν ότι η δημοκρατία κι η δικαιοσύνη του καπιταλισμού, είναι πουτάνες που “κάθονται” σ’ αυτόν που δίνει πιό πολλά.
• Γιατί είδαν τι διαφορά έχουν οι λέξεις “δικαίωμα” που έλεγαν στο σοσιαλισμό, από τη λέξη “ευκαιρία” που λένε τώρα στον καπιταλισμό.

 

 

• Γιατί είδαν ότι ο καπιταλισμός “είναι το καλύτερο σύστημα, αλλά έχει λίγες θέσεις”. Κι όσο βαθαίνει, τόσο οι θέσεις γίνονται και λιγότερες. Κι οι άλλοι στον Καιάδα. Γιατί διαβάζουν κι αυτοί τις έρευνες που δείχνουν ότι “το 1% των ανθρώπων έχει το 90% του πλούτου”. Ενώ αυτοί ξέρουν ότι ο Σοσιαλισμός είναι “το χειρότερο σύστημα γι’ αυτούς που δε δουλεύουν και θέλουν να ζουν σαν βασιλιάδες από τη δουλειά των υπόλοιπων”. Κι αντίστροφα, ξέρουν για ποιόν είναι κακός ο καπιταλισμός και καλός ο σοσιαλισμός.
• Γιατί αυτοί έμαθαν να ζουν στην ηρεμία, στην ασφάλεια, έμαθαν να έχουν δεδομένα αδιαπραγμάτευτα για το αύριο. Κι ύστερα ξύπνησαν σε μια κοινωνία που προσκυνά το κέρδος και γι’ αυτό παράγει άγχος, ανασφάλεια, ναρκωτικά, πορνεία, έγκλημα. Σ’ ένα σύστημα που δε μπορεί να αντιμετωπίσει τα τέρατα που γεννάει … ή καλύτερα που δε θέλει να τα αντιμετωπίσει γιατί όλα αυτά έχουν μεγάλο … κύκλο εργασιών.
• Γιατί βλέπουν τι γίνεται σ’ ολόκληρο τον κόσμο τώρα που “λείπει” η Σοβιετική Ένωση και δεν τους αρέσει. Όπως δεν αρέσει και σε κανένα λογικό άνθρωπο.
• Γιατί είδαν ότι ο καπιταλισμός είναι πόλεμος και φασισμός. Και φοβούνται πολύ, γιατί στον επόμενο πόλεμο δε θα υπάρχει Κόκκινος στρατός.

 

Μάνος Δούκας