Γερμανία: Πίσω από τη βιτρίνα…

 

ΔΑΝΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ  

Μεγάλες κοινωνικές ανισότητες και διαρκής αύξηση της φτώχειας, κρύβονται πίσω από τη βιτρίνα της γερμανικής οικονομίας, μιας από τις ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη.

 Ωστόσο, ακόμα και η εικόνα της δυναμικής ανάπτυξης αρχίζει να θαμπώνει, αφού ο ρυθμός ανάπτυξης βρίσκεται τώρα κοντά στο 0.

Σύμφωνα με στοιχεία της γερμανικής στατιστικής υπηρεσίας (δόθηκαν την περασμένη Παρασκευή) το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε, το πρώτο τρίμηνο του 2015, μόλις κατά 0,3% , σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2014.

 Αξίζει λοιπόν να δούμε τι κρύβεται πίσω από το «γερμανικό θαύμα». Ποια είναι η σκληρή πραγματικότητα που ζουν εκατομμύρια άνθρωποι στην, κατά τα άλλα, «ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας»…

Οταν μιλούν οι αριθμοί…

•  Ο πληθυσμός της Γερμανίας ήταν στις 30 Ιουνίου 2014, 80.900.000 κάτοικοι, συμπεριλαμβανομένων των 7.200.000 αλλοδαπών. Το ποσοστό των γεννήσεων ήταν το 2013 1,41 παιδί ανά γυναίκα. Ο ενεργός πληθυσμός υπολογίζεται (στο τέλος του 2014) σε 42.100.000 κατοίκους, ενώ ο αριθμός των μεταναστών υπολογίζεται επισήμως σε 428.000.
• Το 2013, οι γυναίκες στις περιοχές της πρώην Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Δυτ. Γερμανία) αμοίβονταν κατά 23% λιγότερο για κάθε ώρα εργασίας σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Αντιστοίχως, στις περιοχές της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας (Ανατολική Γερμανία) η διαφορά ήταν 6%.
•  Μεταξύ του 2007 και του 2011 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία), το πραγματικό ακαθάριστο εισόδημα του 10 % των φτωχότερων μειώθηκε κατά 6,1 %, ενώ εκείνο του 10 % των πλουσιότερων αυξήθηκε κατά 0,7 %.
• Το 2012, η κατανομή του πλούτου στη Γερμανία, όπως μετράται από το συντελεστή Gini, ήταν η πιο άνιση στην ευρωζώνη.
• Το 2012, το ένα τέταρτο των φτωχότερων Γερμανών, είχε καθαρό εισόδημα μηδέν!
• Το μισό του οικονομικά ενεργού πληθυσμού είχε κατά κεφαλήν εισόδημα 17.000, ενώ το 1 % των πλουσιότερων Γερμανών είχε ατομική περιουσία τουλάχιστον 817.279 ευρώ.
• Το 2011, το 10 % των πλουσιότερων νοικοκυριών συγκέντρωνε το 59,2 % του συνολικού πλούτου, ενώ το φτωχότερο 50% είχε στην κατοχή του το 2,8 %.
• Την ίδια χρονιά, το μέσο καθαρό εισόδημα των  νοικοκυριών στην περιοχή της πρώην ΛΔΓ ήταν 67. 480 ευρώ, έναντι 230.240 ευρώ των  νοικοκυριών στην περιοχή της πρώην Δυτ. Γερμανίας….

Πλούτος και φτώχεια 

Στον πίνακα που δημοσιεύουμε αποτυπώνεται η πορεία τριων δεικτών, του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, της ανεργίας και της φτώχειας. Από την πορεία αυτών των δεικτών,  μπορεί κανείς να παρατηρήσει: 

• Από το 2005 ως το 2014, με εξαίρεση το 2009, το ΑΕΠ της Γερμανίας ανέβαινε διαρκώς. Είχαμε δηλαδή μια διαρκή αύξηση του παραγόμενου πλούτου. 
• Το ίδιο χρονικό διάστημα η ανεργία σημείωσε σημαντική μείωση. 
• Παρ΄όλα αυτά, ο αριθμός των φτωχών αυξήθηκε με εντυπωσιακό ρυθμό.

Μπορεί να φαίνεται αντιφατικό, αλλά είναι πολύ εύκολο να εξηγηθεί: 

• Η μείωση της ανεργίας είναι πλασματική. Γιατί αυτή η μείωση οφείλεται στην τεράστια επέκταση των λεγόμενων «άτυπων μορφών εργασίας». Ειδικά στη Γερμανία, αυτά τα χρόνια έκαναν θραύση τα λεγόμενα «mini- jobs», δηλαδή θέσεις εργασίας με αμοιβή 400 ευρώ το μήνα. Το 2013 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της γερμανικής κυβέρνησης ο ένας στους πέντε Γερμανούς, δηλαδή περίπου 7,4 εκατομμύρια, εργάζονταν σε τέτοιες εργασίες.
• Μια άλλη μέθοδος της γερμανικής κυβέρνησης για τη μείωση της ανεργίας, ήταν η …εξαφάνιση των ανέργων. Με το νόμο Harz, αν ο επιδοτούμενος άνεργος αρνιόταν την εργασία που του πρότεινε ο γερμανικός ΟΑΕΔ, τότε διαγραφόταν από το μητρώο της ανεργίας και… «εξαφανιζόταν».
• Οπως και σε όλες τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εργαζόμενος θεωρείται αυτός που δούλεψε έστω και μια ώρα την  εβδομάδα… Έτσι εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι, που έκαναν τέσσερα – πέντε μεροκάματα το μήνα, βαφτίστηκαν «εργαζόμενοι»   

Οπως γίνεται αντιληπτό,  αυτή η κατηγορία των «εργαζομένων» συγκέντρωνε ένα εισόδημα  πολύ μικρότερο απ΄ αυτό που χρειάζονταν για την κάλυψη των άμεσων αναγκών τους. Ετσι ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτών των ανθρώπων συνέχιζε να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, παρά το γεγονός ότι τυπικά εργαζόταν. Θυμίζουμε ότι το όριο της φτώχειας είναι σε κάθε χώρα το 60% του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος. Εκατομμύρια Γερμανοί εργαζόμενοι κατάλαβαν ότι η «εργασία» δεν είναι πλέον αρκετή για να τους σώσει από το βραχνά της φτώχειας …  

ΠΗΓΕΣ: 

• Destatis, «Life situation in Germany». Έρευνα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
• Vermogenserveteilung, no 9. Εβδομαδιαίο δελτίο του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών.
• «Household wealth and finances in Germany: results of the Bundesbank survey monthly report. Έκθεση της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας.