ΕΚΘΕΣΗ ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ Νομιμοποιεί την εργασιακή ζούγκλα στο όνομα της... προστασίας των εργαζομένων

Στιγμιότυπο από πρόσφατη κινητοποίηση των εργαζομένων στον Επισιτισμό - Τουρισμό ενάντια στις ελαστικές σχέσεις εργασίας

Περιγράφοντας την πραγματικότητα που από χρόνια έχει διαμορφωθεί σε βάρος των εργαζομένων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έρχεται με έκθεσή του να τη νομιμοποιήσει, προτάσσοντας μάλιστα υποκριτικά την προστασία των εργαζομένων!Σε έκθεση που ενέκρινε στις αρχές του Ιούνη σχετικά με τις «συνθήκες εργασίας και την επισφαλή απασχόληση», το Ευρωκοινοβούλιο υποκλίνεται στη γενίκευση των ελαστικών μορφών εργασίας, προχωρώντας σε παραδοχές, όπως ότι «αυξάνεται η τάση για μη τυποποιημένες, άτυπες μορφές εργασίας», για να υποδείξει την ανάγκη «αποτελεσματικών πολιτικών που να καλύπτουν τις διάφορες μορφές απασχόλησης και να προστατεύουν επαρκώς τους εργαζόμενους».


Ως τυπική μορφή εργασίας εννοείται η πλήρης απασχόληση, αόριστης διάρκειας σε έναν εργοδότη, με σταθερό ωράριο εργασίας. Στο κείμενο αυτό και στο σύνολο των ευρωενωσιακών κειμένων αντιπαραβάλλεται με τις λεγόμενες «άτυπες» μορφές εργασίας, δηλαδή με την προσωρινή απασχόληση (π.χ. συμβάσεις ορισμένου χρόνου, έργου κ.λπ.), τους εργαζόμενους με «μπλοκάκι», την τηλεργασία, τη μερική απασχόληση και την εκ περιτροπής εργασία, την «ενοικίαση» εργαζομένων, τις συμβάσεις σύμφωνα με τις οποίες οι εργαζόμενοι είναι διαθέσιμοι για εργασία ανά πάσα στιγμή και για όσες ώρες χρειαστεί, τους «κατά παραγγελία» εργαζόμενους που χρησιμοποιούνται από κοινού από ομάδα εργοδοτών κ.ά.

Σε αυτές τις μορφές εργασίας αντιστοιχούν χαμηλές και πρόσκαιρες αμοιβές, χαμηλότερες και από αυτές της πλήρους απασχόλησης. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, σύμφωνα με στοιχεία του συστήματος «Εργάνη», το 2016, το 22,45% του συνόλου των εργαζομένων δούλευαν με μερική και εκ περιτροπής απασχόληση παίρνοντας λιγότερα από 500 ευρώ μεικτά το μήνα! Από αυτούς το 30,5% πήραν κάτω από 100 ευρώ μεικτά το μήνα!! Πρόκειται για μια εργασιακή ζούγκλα, με τη βούλα του αστικού νόμου, όπου η ζωή των εργατών μετατρέπεται σε λάστιχο, εξαναγκάζονται να δουλεύουν όποτε, όπου και όπως θέλουν οι εργοδότες με μισθούς και ασφάλιση που στην καλύτερη περίπτωση δεν καλύπτουν στοιχειώδεις ανάγκες. Ομως, για το Ευρωκοινοβούλιο και το σύνολο των ευρωενωσιακών οργάνων αυτή είναι μια ...επαρκής προστασία των εργαζομένων με άτυπες μορφές απασχόλησης!

Από την άλλη, πρέπει να σημειωθεί ότι η μόνιμη και σταθερή εργασία στον καπιταλισμό, αν και αντιστοιχεί σε καλύτερες συνθήκες εργασίας, δε σημαίνει ότι απαντά στις σύγχρονες ανάγκες των εργατών. Αρκεί να πάρουμε υπόψη ότι σήμερα ο κατώτατος μισθός για πλήρη απασχόληση στην Ελλάδα είναι 586 ευρώ το μήνα μεικτά για τους εργάτες άνω των 25 ετών και 510 ευρώ για τους εργάτες κάτω των 25 ετών.

Κυριαρχία των ευέλικτων μορφών εργασίας

 

Στη συνέχεια, το Ευρωκοινοβούλιο διαπιστώνει ως αναπόδραστη εξέλιξη την κυριαρχία αυτών των μορφών, αναφέροντας: «Κατά τη διάρκεια των 10 τελευταίων ετών η τυποποιημένη απασχόληση έχει μειωθεί από 62% σε 59% (...) Εάν η τάση αυτή συνεχιστεί, είναι πιθανόν τα τυποποιημένα συμβόλαια να ισχύουν μόνο για μια μειοψηφία εργαζομένων». Μάλιστα, αναφέρει ότι η μερική απασχόληση δεν έχει σημειώσει καμία απολύτως πτώση απ' την αρχή της κρίσης, σε αντίθεση με την πλήρη απασχόληση, και ότι «σε ορισμένους τομείς της οικονομίας, η χρήση των πρακτικών των άτυπων ή ευέλικτων εργασιακών σχέσεων αγγίζει πλέον τα όρια της κατάχρησης».

Με άλλα λόγια, περιγράφεται η σταδιακή κυριαρχία των ευέλικτων μορφών απασχόλησης σε βάρος της μόνιμης και σταθερής εργασίας, η οποία τσακίζεται μέρα με τη μέρα και πολύ σύντομα θα είναι αυτή που θα χαρακτηρίζεται άτυπη μορφή εργασίας. Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια οι προσλήψεις με ευέλικτες μορφές απασχόλησης πλειοψηφούν σταθερά έναντι της πλήρους απασχόλησης. 

Στο πρώτο εξάμηνο του 2017, οι νέες συμβάσεις ευέλικτων μορφών απασχόλησης (μερικής και εκ περιτροπής) έφτασαν σχεδόν το 52%. Επιπλέον, ένας μεγάλος αριθμός συμβάσεων με πλήρη απασχόληση (δηλαδή, με ολόκληρο ωράριο) είναι ορισμένου χρόνου, που σημαίνει ότι έχουν ημερομηνία λήξης και άρα οι εργαζόμενοι που προσλαμβάνονται με αυτές, σύντομα θα ξαναβρεθούν στην ανεργία. Στην πραγματικότητα, οι συμβάσεις αυτές κατά ένα μέρος τους ανακυκλώνονται και μαζί τους οι εργαζόμενοι.

Τετραγωνίζουν τον κύκλο

 

Το Ευρωκοινοβούλιο παραδέχεται ότι δεν αποκλείεται πως «η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της ψευδούς αυτοαπασχόλησης, σε επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και σε μείωση της προστασίας της Κοινωνικής Ασφάλισης», ωστόσο επιχειρεί να συνηγορήσει υπέρ της υποστηρίζοντας ότι «μπορεί επίσης να αποφέρει πλεονεκτήματα»! Μάλιστα, εκφράζει την πεποίθηση - παρά κι ενάντια στα όσα καταγράφει η πραγματικότητα - ότι η ευελιξία της αγοράς εργασίας «δεν έχει σκοπό την υπονόμευση των δικαιωμάτων των εργαζομένων με αντάλλαγμα την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα, αλλά την επιτυχή εξισορρόπηση της προστασίας των εργαζομένων και της δυνατότητας ιδιωτών και εργοδοτών να καταλήγουν σε συμφωνία όσον αφορά τρόπους εργασίας που καλύπτουν τις ανάγκες αμφοτέρων»!

Εδώ το Ευρωκοινοβούλιο, όπως και το σύνολο των πολιτικών οργάνων του κεφαλαίου, τετραγωνίζει τον κύκλο όταν ισχυρίζεται ότι οι ευέλικτες μορφές εργασίας, που αυτές καθαυτές είναι έκφραση έντασης της εκμετάλλευσης των εργατών, μπορεί να είναι ταυτόχρονα επωφελείς για τους εργάτες. Στην ίδια ακριβώς λογική πριν από λίγες μέρες η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εξέδωσε εγκύκλιο δήθεν για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε εκ περιτροπής εργασία...

Ο σημαντικός ρόλος του «κοινωνικού εταιρισμού»

 

Η Εκθεση του Ευρωκοινοβουλίου κατόπιν αναδεικνύει, για άλλη μια φορά, το σημαντικό ρόλο του «κοινωνικού εταιρισμού», που προωθεί την ταξική συνεργασία, ή αλλιώς την υποταγή της εργατικής τάξης στις ανάγκες του κεφαλαίου. Το Ευρωκοινοβούλιο καλεί τα κράτη - μέλη να ενισχύσουν «τον κοινωνικό διάλογο», τονίζοντας τη σημασία των «κοινωνικών εταίρων για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων»!

Δηλαδή, καλούνται οι εργοδοτικοί και κυβερνητικοί συνδικαλιστές να βάζουν εμπόδια σε κάθε προσπάθεια οργάνωσης του αγώνα για το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή εργασία με πλήρη δικαιώματα, να «νομιμοποιούν» στη συνείδηση των εργατών το αναπότρεπτο και αναγκαίο των ευέλικτων μορφών εργασίας και στη βάση αυτή να συζητάνε για μέτρα που τάχα διασφαλίζουν τα δικαιώματα των εργατών.

Καταλήγοντας η Εκθεση, πίσω από άνευ σημασίας και ουσίας ευχολόγια περί εξάλειψης της επισφαλούς εργασίας, της αδήλωτης εργασίας, υπέρ των «αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας», την ώρα που αυτές τορπιλίζονται απ' άκρη σ' άκρη της ΕΕ με τα συγκεκριμένα μέτρα που προωθούνται, προτρέπει τα κράτη - μέλη σε ρυθμίσεις που θα λαμβάνουν υπόψη τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας, στη διαμόρφωση ενός ελάχιστου πλαισίου προστασίας των εργαζομένων με «άτυπες» μορφές απασχόλησης και σε προσαρμογές όπου απαιτούνται, προφανώς με το βλέμμα στραμμένο σε ένα μέλλον όπου αναμένεται να κυριαρχήσουν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης, για τα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης κ.λπ.

Ταυτόχρονα, κοροϊδεύει τους εργαζόμενους αναμασώντας τα περί δυνατοτήτων που ενέχει η συνεργατική οικονομία και του οφέλους που τάχα θα προκύψει για τους ίδιους αν αυξηθούν οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις που να προάγουν συγκεκριμένα τους τομείς της οικονομίας οι οποίοι υπόσχονται το μεγαλύτερο δυνατό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.

Ζητά επιπλέον μέτρα για διευκόλυνση παραπέρα της επαγγελματικής κινητικότητας στην ΕΕ, που θα σπρώχνουν στην εργασιακή περιπλάνηση για ένα πιάτο φαΐ.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιδοκιμάζει και τη γνωστή Οδηγία 2003/88, η οποία επιτρέπει ημερήσιο χρόνο δουλειάς έως και 13 ώρες, αποκρύπτοντας το αντεργατικό της περιεχόμενο και υποστηρίζοντας ότι με βάση αυτή «κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα σε ένα όριο μέγιστης διάρκειας εργασίας»!

Η δήλωση της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ

 

Η Εκθεση για «τις συνθήκες εργασίας και την επισφαλή απασχόληση», που στο όνομα της προστασίας των εργαζομένων νομιμοποιεί τον εργασιακό μεσαίωνα, υπερψηφίστηκε στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο από το Λαϊκό Κόμμα, τους Σοσιαλδημοκράτες, τους Φιλελεύθερους και την ομάδα της «Αριστεράς» GUE - NGL, η οποία είχε αναλάβει και τη σχετική εισήγηση.

Η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ σε δήλωσή της σχετικά με την Εκθεση αυτή αναφέρει τα ακόλουθα:

«Η Εκθεση πίσω από το ανέξοδο ευχολόγιο πάει να κατοχυρώσει τη νομιμοποίηση του εργασιακού μεσαίωνα, με "όριο" το έσχατο επίπεδο, λίγο πριν από την εξαθλίωση.

Αποδέχεται τις ελαστικές μορφές εργασίας, με πρόσχημα την "ισορροπία ευελιξίας και ασφάλειας", το συνδυασμό "επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής" και προωθεί την "κινητικότητα" - τη διαρκή εργασιακή περιπλάνηση και αναζήτηση δουλειάς.

Αναγορεύει το δηλητήριο του "κοινωνικού εταιρισμού" σε παράγοντα προστασίας των εργαζομένων και παράλληλα αναμασάει διάφορες μορφές εξαπάτησης προς όφελος της εργοδοσίας περί συμμετοχής των εργαζομένων, συνεργατικών μορφών, της "αξιοπρεπούς εργασίας", σε αντικατάσταση της δουλειάς με δικαιώματα.

Επιδοκιμάζει τη γνωστή Οδηγία 2003/88 για το χρόνο εργασίας που προβλέπει ημερήσιο χρόνο δουλειάς μέχρι και 13 ώρες, ενώ χαιρετίζει προκλητικά ως δήθεν θετικά για την προστασία των εργαζομένων τα αντεργατικά εκτρώματα των Οδηγιών της ΕΕ για την εργασία μερικής απασχόλησης, τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου και την εργασία μέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης, τα δουλεμπορικά δηλαδή γραφεία.

Η εργατική τάξη από την ΕΕ, τις αστικές κυβερνήσεις μόνο μεγαλύτερα βάσανα έχει να περιμένει. Μοναδική ελπίδα για τους εργαζόμενους είναι η ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, η διεκδίκηση των σύγχρονων αναγκών τους, η μεγάλη Κοινωνική Συμμαχία και η πάλη τους ενάντια στα μονοπώλια, στην εξουσία και τις ενώσεις τους, διεκδικώντας για τους ίδιους την εξουσία και τη ζωή που τους αξίζει».

Ριζοσπάστης