Της Γιώτας Ταβουλάρη*
Ολο αυτό το διάστημα που η πανδημία Covid-19 εξελίσσεται, όλο και περισσότερο, πιο γλαφυρά, αποκαλύπτεται η βαρβαρότητα του καπιταλισμού, η «γύμνια» του όσον αφορά την προστασία της υγείας των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο, κλονίζονται η παντοδυναμία και η ιδανική εικόνα που σταθερά επιδιώκει να προβάλλει.
Αυτές τις δυσκολίες και τις αντιφάσεις του συστήματός της, ως συνήθως, η αστική τάξη τις αντιμετωπίζει με ιδεολογική επίθεση προς τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα. Ολοι οι μηχανισμοί και τα επιτελεία της, κυβερνήσεις, κόμματα, ΜΜΕ, συνδικαλιστικές δυνάμεις όπως η ΓΣΕΕ στην Ελλάδα, η ETUC στην Ευρώπη και η ITUC σε διεθνές επίπεδο, έχουν διαταχθεί στην προσπάθεια να μας πείσουν ότι ο ιός - ο αποκαλούμενος «αόρατος εχθρός» - μας απειλεί «όλους το ίδιο», ότι «όλοι μαζί» πρέπει να τον πολεμήσουμε, με «πειθαρχία και υπακοή» στις επιταγές της αστικής εξουσίας, που καλύπτονται με τον αντίστοιχο επιστημονικό μανδύα και φυσικά με μπόλικη «ατομική ευθύνη». Να «κάνουμε υπομονή», μέχρι να έρθει το εμβόλιο, για το οποίο οι φαρμακευτικοί κολοσσοί εργάζονται δήθεν με ανιδιοτέλεια και ομοψυχία.
Ωστόσο, τα γεγονότα είναι πεισματάρικα και αναδεικνύουν τον πιο επικίνδυνο ορατό εχθρό, που δεν είναι άλλος από τον καπιταλισμό! Σε αυτό το σύστημα, όχι μόνο δεν είμαστε «όλοι μαζί», αλλά ο κόσμος των εκμεταλλευτών, του κεφαλαίου, και ο κόσμος των εκμεταλλευόμενων, της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, διαχωρίζονται ακόμα πιο ξεκάθαρα αυτή την περίοδο της πανδημίας.
Χαρακτηριστικές οι εξελίξεις με τα εμβόλια
Ας δούμε τι γίνεται με το πολυπόθητο εμβόλιο, που είναι κοντά πλέον, αλλά πώς, με ποιες προϋποθέσεις;
Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις έχουν πληρωθεί για την έρευνα, την παραγωγή και τις προπαραγγελίες των εμβολίων από τις κυβερνήσεις σε ΗΠΑ, ΕΕ, άλλες αναπτυσσόμενες καπιταλιστικές χώρες όπως η Ινδία, προκαταβολικά, με δισεκατομμύρια κρατικού χρήματος, προερχόμενου φυσικά από την κλεμμένη υπεραξία της εργατικής τάξης, από τον ιδρώτα και την αφαίμαξη των λαών. Με μηδενικό ρίσκο ή κόστος, έχουν εξασφαλισμένη κερδοφορία, ακόμα κι αν κάποιες δεν ολοκληρώσουν ή δεν πουλήσουν τα εμβόλιά τους. Δεν συζητάμε γι' αυτές που θα πουλήσουν δισεκατομμύρια δόσεις, με την ελάχιστη τιμή να διαμορφώνεται στα 39 δολάρια ανά δοσολογικό σχήμα, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, μέσα σε αδυσώπητους ανταγωνισμούς που εναλλάσσονται με συνεργασίες, με γνώμονα το κέρδος.
Επιπλέον, τα αστικά επιτελεία έχουν εξασφαλίσει και τη νομική κάλυψη των φαρμακευτικών κολοσσών, για περιπτώσεις «αστοχιών» ή πιθανών παρενεργειών, λόγω της ταχύτητας των διαδικασιών για την παραγωγή των εμβολίων. Μεγαλοστελέχη των εταιρειών αυτών δηλώνουν ωμά ότι τα εμβόλια θα πάνε πρώτα σε αυτούς που έχουν πληρώσει και προσπαθούν να στηρίξουν και επιστημονικά την επιλεκτικότητά τους αυτή, όπως το στέλεχος της «Pfizer», που υποστήριξε ότι «λίγοι - λίγοι εμβολιασμοί είναι καλά για αρχή»!
Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση της ρεμδεσιβίρης, της οποίας το κόστος ανά θεραπεία ανέρχεται στα 3.120 δολάρια. Κόστος υψηλό και για λίγους. Προληπτικά και θεραπευτικά σχήματα με το σταγονόμετρο ποια σχέση μπορεί να έχουν με την κάλυψη των αναγκών στην Υγεία για όλους, χωρίς προϋποθέσεις, που είναι και το ζητούμενο σήμερα;
«Success story» για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις...
Αποπροσανατολισμός και αποσιώπηση υπάρχει και όσον αφορά τις πραγματικές εστίες διασποράς του κορονοϊού. Η ατέρμονη συζήτηση που γίνεται για διάφορες «επικίνδυνες συναθροίσεις, συνωστισμούς», σκοπό έχει αφενός να ενοχοποιήσει τις εργατικές και λαϊκές κινητοποιήσεις και αφετέρου να κρύψει ότι η διασπορά γίνεται κυρίως στους χώρους δουλειάς, στα εργοστάσια, και αυτό φυσικά αφορά την εργατική τάξη και τους βιοπαλαιστές, τους ίδιους που συνωστίζονται καθημερινά - εκτός από τους εργασιακούς χώρους - και στα ΜΜΜ, για να πάνε στη δουλειά. Αφορά τους ίδιους που υφίστανται ταυτόχρονα τις συνέπειες της αντεργατικής και αντιλαϊκής πολιτικής που ασκείται ακόμα πιο βίαια με αφορμή την πανδημία.
Για παράδειγμα, στον κλάδο του Φαρμάκου, παρόλο που αντικειμενικά είναι πιο υψηλών προδιαγραφών, με μέτρα ασφαλείας πιο ενισχυμένα, εξαιτίας του παραγόμενου προϊόντος, έχουμε αρχίσει να μετράμε κρούσματα και μάλιστα, το τελευταίο διάστημα, πιο μαζικά, σε μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, εργοστάσια, αλλά και φαρμακαποθήκες, φαρμακεία.
Ολα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις καταγράφουν το δικό τους «success story», που η πανδημία υποβοηθά, αφού αντικειμενικά σε τέτοιες περιόδους το προϊόν τους «κινείται» περισσότερο.
Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους:
Το 2019 οι πωλήσεις φαρμάκου παρουσίασαν άνοδο, ενώ οι εξαγωγές εκτινάχθηκαν στα 1,9 δισ. ευρώ, ενισχυμένες κατά 32,5% σε σχέση με το 2018.
Στο πρώτο εξάμηνο του 2020, οι εξαγωγές φαρμάκου παρουσίασαν αύξηση 59,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019.
Το φάρμακο παραμένει σταθερά το δεύτερο εξαγώγιμο προϊόν της ελληνικής μεταποίησης, μετά τα πετρελαιοειδή, με ποσοστό συμμετοχής στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών πάνω από 6%.
Μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες δρομολογούν επενδύσεις άνω των 200 εκατ. ευρώ για φέτος, οι οποίες, σε βάθος τριετίας, υπολογίζεται να αγγίξουν τα 600 εκατομμύρια. Στην κατεύθυνση αυτή, οι φαρμακοβιομήχανοι απαιτούν και η κυβέρνηση είναι πρόθυμη να συνδράμει και ήδη έχει προχωρήσει σε ΚΥΑ με την οποία συμψηφίζεται το clawback με δαπάνες έρευνας, ανάπτυξης και παραγωγικών επενδύσεων. Ο συμψηφισμός αυτός για το 2020 ανέρχεται στα 100 εκατ. ευρώ, με προοπτική να φτάσει τα 200 εκατ. για τα επόμενα 3 χρόνια. Προβλέπεται επίσης εξαίρεση των εμβολίων από τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Μόνο το clawback που θα καλούνταν να καταβάλλουν οι εταιρείες για εμβόλια το 2020, υπολογίζεται σε 200 εκατ. ευρώ, ποσό που με τη ρύθμιση αυτή μένει στα ταμεία τους. Επιπλέον, καταργήθηκε ο φόρος εισόδου 25% στα νέα φάρμακα.
Ακόμη, έχει εκφραστεί η κυβερνητική πρόθεση να εξασφαλίσει ξεχωριστά κονδύλια για την κάλυψη των ανασφάλιστων, κάτι που αναμένεται να απαλλάξει τις εταιρείες από την καταβολή τουλάχιστον 250 εκατ. ευρώ σε clawback.
...ψίχουλα για τον λαό και ένταση της εκμετάλλευσης
Ενώ, λοιπόν, η κυβέρνηση «μπουκώνει» με ζεστό χρήμα και φοροαπαλλαγές τους μεγάλους ομίλους του Φαρμάκου, για τους εργαζόμενους και τους βιοπαλαιστές δεν βρίσκει παρά λίγα ψίχουλα τόσο για την υγεία τους, όσο και για τη φαρμακευτική κάλυψή τους.
Η δημόσια δαπάνη για την Υγεία, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, μειώθηκε κατά 44% τη δεκαετία 2009-2019, φτάνοντας το 40% των συνολικών δαπανών Υγείας να αποτελούν ιδιωτική δαπάνη. Ο άγρια φορολογούμενος εργαζόμενος, ο κακοπληρωμένος, ο μερικώς απασχολούμενος, ο άνεργος, ο συνταξιούχος με την πετσοκομμένη σύνταξη, πλήρωσαν για αγορά φαρμάκου το 2019 πάνω από 1,2 δισ. ευρώ!
Οσο για τους εργαζόμενους στον κλάδο: Από το 2009 είναι χωρίς κλαδική σύμβαση. Δουλεύουν σε συνθήκες εντατικοποίησης, ακόμα και τα Σαββατοκύριακα, με ατέλειωτες υπερωρίες νομότυπα εγκεκριμένες για τους εργοδότες, ειδικά στην περίοδο της πανδημίας. Το 5ήμερο - 8ωρο από Δευτέρα έως Παρασκευή έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από τα κυλιόμενα ωράρια. Για τις φαρμακαποθήκες, ύστερα από απαίτηση των εργοδοτών, συγκεκριμένες δημοτικές αρχές, με προεξάρχουσα της Αθήνας, διεύρυναν το ωράριο λειτουργίας και κατά τη μέρα του Σαββάτου, ανοίγοντας το δρόμο της κατάργησης του 5ήμερου - 8ωρου. Χιλιάδες εργαζόμενοι βρίσκονται υπό το εργολαβικό καθεστώς με ελάχιστα δικαιώματα. Οι απολύσεις είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και όχι μόνο στην Ελλάδα. Πολλοί φαρμακευτικοί κολοσσοί απολύουν χιλιάδες εργαζόμενους ανά τον κόσμο, στο πλαίσιο αποφασισμένων αναδιαρθρώσεών τους. Για τους ιατρικούς επισκέπτες, τα υγειονομικά πρωτόκολλα που αφορούν την είσοδο στα νοσοκομεία, ο απαραίτητος για την προστασία της υγείας περιορισμός στις επισκέψεις και μετακινήσεις τους, ακόμα και η ένταξη ορισμένων στις ευπαθείς ομάδες, μεταφράζονται από την εργοδοσία σε απώλεια της θέσης εργασίας, στην άγουσα για την ανεργία λογική που υποθάλπεται και από τις δυνάμεις ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ που ελέγχουν την αντίστοιχη Ομοσπονδία.
Διαγράφεται πιο καθαρά το χάσμα εκμεταλλευτών - εκμεταλλευόμενων
Είναι αποκαλυπτική, λοιπόν, η εικόνα για την κατάσταση των εργαζομένων από τον «ευγενή» κλάδο του Φαρμάκου και ασφαλώς συμπληρώνεται πιο ζοφερή με τα κρούσματα που καταγράφονται σε άλλους κλάδους, όπως η βιομηχανία τροφίμων, τα σούπερ μάρκετ, στους μετανάστες εργάτες των φασονατζίδικων, στους εργάτες γης.
Ο ιός χτυπά την εργατική τάξη μέσα στους χώρους δουλειάς. Τη χτυπά, όμως, και στις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων και μεταναστών, στα μικρά σπίτια που στριμώχνονται πολυμελείς οικογένειες, στα νοσοκομεία που δεν «φτάνουν» για όλους και η «επιλογή» νοσηλείας καθιστά τους εργάτες και τα φτωχά στρώματα πιο ευάλωτους.
Ο ιός έχει ταξικό πρόσημο, όπως και τα μέτρα που παίρνει ο καπιταλισμός ανά τον κόσμο, για να θωρακιστεί, να καλύψει τη «γύμνια» του, να αντιμετωπίσει τη νέα κρίση του, στην οποία η πανδημία λειτουργεί καταλυτικά. Μέτρα στρατηγικού χαρακτήρα, χρόνια επεξεργασμένα, που επισπεύδονται με αφορμή την πανδημία.
Μέτρα προσαρμογής των εργασιακών σχέσεων, των μισθών και της Ασφάλισης στις σύγχρονες απαιτήσεις της καπιταλιστικής παραγωγής, μέτρα ενσωμάτωσης του συνδικαλιστικού κινήματος σε αυτές τις απαιτήσεις και συνθήκες. Μέτρα έντασης της καταστολής, για να χτυπιέται όποιος σηκώνει κεφάλι, για να αντιμετωπιστεί ο «ριζοσπαστισμός», επίσημα διακηρυγμένη θέση της ΕΕ. Για να περάσει η πανδημία και η εργατική τάξη να βγει πιο λαβωμένη, μαζί και ο λαός, με πετσοκομμένα δικαιώματα και ελευθερίες.
Η πανδημία έδειξε πιο καθαρά τη σήψη και τη βαρβαρότητα του καπιταλισμού, μαζί με το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στους εκμεταλλευτές και τους εκμεταλλευόμενους.
Η ανωτερότητα του Σοσιαλισμού, τα επιτεύγματά του και στον τομέα της Υγείας φαντάζουν τώρα ακόμα πιο εμφατικά.
Ο δρόμος για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα διαγράφεται πιο ξεκάθαρα με τη συνειδητοποίηση ότι δεν έχουν τίποτα κοινό με τους αστούς και τα επιτελεία τους. Και δεν είναι άλλος από την οργανωμένη πάλη, την αντίσταση στα καλέσματα υποταγής, τη διεκδίκηση όλων όσα αφορούν τις σύγχρονες και πραγματικές μας ανάγκες, την ενίσχυση του ΚΚΕ, για την ανατροπή και τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.
*Η Γιώτα Ταβουλάρη είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στο Φάρμακο (το άρθρο αναδημοσιεύεται από τον «Ριζοσπάστη»).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου