Ο ματωμένος Φλεβάρης του 1933 στη Θεσσαλονίκη

Ο ματωμένος Φλεβάρης του 1933στη Θεσσαλονίκη 

Από iraklis3 στο Φεβ 17, 2019 Ιστορία

 

Γράφει ο Αλέκος Χατζηκώστας //

Μία σε μεγάλο βαθμό άγνωστη σελίδα του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, σελίδα ηρωισμού που βάφτηκε με αίμα συνέβη στις 15 Φλεβάρη 1933.

Η αστυνομία, εντείνοντας την τρομοκρατία κατά των προεκλογικών συγκεντρώσεων του Ενιαίου Μετώπου Εργατών – Αγροτών (ΚΚΕ), πολιορκεί συγκέντρωση εργατών στο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης. Με αλλεπάλληλες εφόδους επιχειρεί να καταλάβει τα γραφεία που .

 Οι συγκρούσεις γενικεύθηκαν σε όλη την πόλη. Δέκα νεκροί και δεκάδες τραυματίες. Στις 16/2 απήργησαν οι τσαγκαράδες και οι αρτεργάτες, ενώ έγιναν και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας τόσο στη Θεσσαλονίκη, όσο και στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, ενώ παίρνει και διεθνείς διαστάσεις

Τι προηγήθηκε

Το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’30, στην Ελλάδα, χαρακτηρίζεται από οξύτατες κοινωνικοπολιτικές αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις που τελική κατάληξη θα έχουν την εγκαθίδρυση της μεταξικής δικτατορίας. Επρόκειτο για μια πορεία που δεν ήταν αναπόφευκτη αν κρίνουμε από τη σκοπιά των συμφερόντων του εργαζόμενου λαού, αλλά ούτε και εύκολη αν εξετάσουμε τα πράγματα από τη σκοπιά των συμφερόντων της άρχουσας τάξης. Προς αυτή την κατεύθυνση ευνοούσε η παγκόσμια οικονομική κρίση του καπιταλισμού 1929 – 1933, η χρεοκοπία του αστικού κοινοβουλευτισμού και η άνοδος του φασισμού, έμμεσα ή άμεσα, η κυριαρχία δηλαδή των πιο αντιδραστικών τμημάτων της χρηματιστικής ολιγαρχίας ως απάντηση των αστικών τάξεων σε αυτή την κρίση αλλά και για την αντιμετώπιση του ανερχόμενου εργατικού – επαναστατικού κινήματος.

Το ΚΚΕ- μετά την παρέμβαση της Κομμουνιστικής Διεθνούς- σημειώνει σημαντικά βήματα ανάπτυξης. Ετοιμάζεται μάλιστα να δώσει την επόμενη εκλογική μάχη μέσω από το Ενιαίο Μέτωπο Εργατών Αγροτών (ΕΜΕΑ)

Η περιγραφή των γεγονότων μέσα από τον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ

Μεγάλη προβολή του θέματος από τον ΝΕΟ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ στις 16/2 που έγραφε στον τίτλο του βασικού θέματος: «Η πρωτοφανής ανθρωποσφαγή της Θεσσαλονίκης. 7 εργάτες σκοτωμένοι, 16 βαρειά πληγωμένοι και 50 ελαφρά. Έξω από τα γραφεία του Εργατικού Κέντρου συνήφθη αληθής μάχη μεταξύ εργατών και αστυνομίας. 

3.000 προλετάριοι της Θεσσαλονίκης διαδηλώνουν μαχητικά κατά της τρομοκρατίας». Και σε οκτάστηλο υπέρτιτλο στην κορυφή της σελίδας: «Στη Θεσσαλονίκη 7 εργάτες σωριάστηκαν νεκροί από το κράτος των κεφαλαιοκρατών. Εργαζόμενοι όλης της χώρας! Όλοι στο πλευρό του ηρωϊκού προλεταριάτου της Θεσσαλονίκης με συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις, απεργίες διαμαρτυρίας! Κάτω οι δολοφόνοι! Κάτω οι σφαγιαστές!»

Σε σχετική ανταπόκριση δίνονται οι πρώτες πληροφορίες για τα γεγονότα:

« ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 15. Η κυβέρνηση του Βενιζέλου παίρνει στην πόλη μας εξαιρετικά τρομοκρατικά μέτρα με σκοπό να παρεμποδίση την εκλογική πάλη του Ενιαίου Μετώπου. Ύστερα από τις αλλεπάλληλες απαγορεύσεις των συγκεντρώσεων του Ενιαίου Μετώπου, σήμερα το μεσημέρι οι αστυνομικές δυνάμεις έκαναν επιδρομή στο Ενωτικό Εργατικό Κέντρο και κατέστρεψαν τα γραφεία. Κατάσχεσαν επίσης πολλά εκλογικά βιβλιάρια εργατών. Πεντοκονταμελής επιτροπή πήγε στον Εισαγγελέα να διαμαρτυρηθεί και τον ανάγκασε να έλθει στο Εργατικό Κέντρο. Κάτω από την πίεση των εργατών ο εισαγγελέας αναγκάσθηκε να υποσχεθεί ότι θα ενεργήσει ανακρίσεις.

 
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ 3.000 ΕΡΓΑΤΩΝ

Το απόγευμα όμως στις 6μ.μ. κουστωδίες χωροφυλάκων και χαφιέδων έκαναν νέα επίθεση και πολιόρκησαν το Ενωτικό Κέντρο. Οι εργάτες που εν τω μεταξύ πληροφορήθηκαν τις πρώτες επιδρομές είχαν κατακλύσει τα γραφεία του Ενωτικού Κέντρου και εμπόδισαν τους χαφιέδες να μπουν μέσα. Εν τω μεταξύ έξω από το Ενωτικό Κέντρο συγκεντρώθηκαν περί τους 3.000 εργάτες που αποδοκίμαζαν τους χωροφύλακες και τους χαφιέδες. Οι χωροφύλακες επετέθησαν με πυροβολισμούς και με γκλομπ κατά των συγκεντρωμένων εργατών. Οι εργάτες αντέστησαν. Επηκολούθησαν σοβαρές συγκρούσεις. Υπάρχουν πληροφορίες ότι από τις συγκρούσεις τραυματίσθηκαν 2 χωροφύλακες. Πολλές επιτροπές παρουσιάστηκαν στον Διοικητή και τον εισαγγελέα και απαίτησαν να φύγουν οι αστυνομικές δυνάμεις από το Εν. Κέντρο. Επικρατεί μεγάλη τρομοκρατία. Απογορεύτηκε η συγκέντρωση των καπνεργατών καθώς και η προεκλογική συγκέντρωση. Τα γεγονότα αυτά μόλις εγνώστηκαν στους εργάτες της Θεσσαλονίκης προκάλεσαν μεγάλη αγανάκτηση και αναβρασμό.

Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ

(ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 15 ΦΛΕΒΑΡΗ. Ωρα 12 το μεσάνυχτα) Η πολιορκία και οι επιθέσεις της αστυνομίας κατά των αποκλεισμένων στο Ενωτικό Εργατικό Κέντρο εργατών εξακολούθησαν ως τις 10 και μισή η ώρα. Οι εργάτες που συγκεντρώθησαν έξω από το Εργατικό Κέντρο να υπερασπίσουν τους ηρωϊκούς συντρόφους τους που υπεράσπιζαν με μοναδική αυτοθυσία και ηρωϊσμό το ταξικό τους Κέντρο έκαναν αλλεπάλληλες επιθέσεις με σκοπό να σπάσουν την πολιορκία και να απελευθερώσουν τους συντρόφους τους. Η αστυνομία με πρωτοφανή λύσσα προσπάθούσε να τους απωθήσει, πυροβολώντας εναντίον τους. οι εργάτες ως τόσο, που ξεπερνούσαν τις 3 χιλιάδες, πάλεψαν με ηρωϊσμό.

Απωθούντο για μια στιγμή και συγκεντρώνονταν ξανά, επαναλαμβάνοντες τις επιθέσεις τους. Η εισαγγελία έχοντας προμελετημένη τη δολοφονία των εργατών, αρνιότανε να επέμβει, παρά τις διαμαρτυρίες των μαζικών εργατικών επιτροπών. Εστί οι επιθέσεις και η πολιορκία κράτησαν μέχρι τις 10.30 – 11 τη νύχτα. Κείνη την ώρα ο εισαγγελέας διέταξε γενική επίθεση. Το τι επηκολούθησε ίνε αδύνατο να περιγραφεί. 

Οι έφιππες και πεζές δυνάμεις που επολιόρκουν το Εν. Κέντρο διενήργησαν γενική επίθεση. Ρίχτηκαν πάνω από 500 πυροβοολισμοί.

Οι ένοπλες ορδές επετέθησαν με πρωτοφανή λύσσα και κατόρθωσαν να παραβιάσουν τις πόρτες του Κέντρου, οι υπερασπιστές του οποίου λύγισαν, πέφτοντας χτυπημένοι από τα δολοφονικά βόλια των καννιβάλων.

 
Εφτα σκοτωμένοι, 16 βαρειά τραυματισμένοι και 50 ελαφριά.

Αυτός είνε ο απολογισμός της πρωτοφανούς ανθρωποσφαγής της Θεσσαλονίκης..»

Και στις 17/2 σε ανταπόκριση έκτακτου απεσταλμένου της εφημερίδας αναφέρονται τα εξής:

«Η ΠΡΟΜΕΛΕΤΗΜΕΝΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ

Χωρίς να προειδοποιήσουν, χωρίς να κάνουν καμιά πρόταση, διέταξαν επίθεση ενάντια στους συγκεντρωμένους τόσο μέσα στο Κέντρο, όσο και στις χιλιάδες που συγκεντρώθηκαν απ’ έξω. Αυτοί έδωσαν και την διαταγή στους χωροφύλακες να πυροβολήσουν.

Τρεις ολόκληρες ώρες κράτησε η πολιορκία. Επί τρεις ώρες αναρίθμητες δυνάμεις χωροφυλάκων πεζών και έφιππων προσπαθούσαν να καταλάβουν το Κέντρο και διεσκόρπιζαν τις χιλιάδες των εργατών που συγκεντρωνόντουσαν αποδοκιμάζοντας τους καννίβαλους.

Στις 9 η ώρα έφτασε ο ίδιος ο Καλοχριστιανάκης.

Οι εργάτες ζήτησαν και από τον ίδιο τον αστυνομικό διευθυντή να’ ρθει ο εισαγγελέας, ώστε να διαλυθούν επί παρουσία του.

-Εγώ δεν θα δεχτώ όρους, απάντησε. Δίνω προθεσμία 5 λεφτά ν’ αδειάσετε το Κέντρο.

Οι εργάτες, βλέποντας τη μανία των χωροφυλάκων κι’ αντιλαμβανόμενοι την παγίδα που τους έστηνε ο αστυνομικός διευθυντής, αρνήθηκαν να παραδοθούν. Τότε αυτός διέταξε να γίνει η γενική επίθεση. Η πρώτη κι’ η δεύτερη απόπειρα δεν καρποφόρησε. Η Τρίτη έγινε συνδυασμένη. Κουβαλήθηκαν πυροσβεστικές αντλίες, κρεμάστηκαν σκάλες στα παράθυρα, κόπηκε το ηλεκρικό ρεύμα ώστε οι εργάτες να μην ξέρουν που βρίσκονται και τι γίνεται τριγύρω τους.

Αλλοι σπάσανε τις πόρτες και εισώρμησαν μέσα στο Κέντρο πυροβολώντας κατά των άοπλων εργατών.

Οποιος εργάτης έκανε να φύγει προς την έξοδο, έπεφτε πάνω στις λόγχες, στις σφαίρες, τσακίζονταν με τους υποκόπανους. Τότε έγιναν σκηνές αφάνταστης φρίκης και πρωτοφανούς αγριότητας.

Κα΄θε ομάδα εργατών που κινόνταν προς την έξοδο δεχότανε δολοφινική επίθεση. Οι καννίβαλοι, μισθοφόροι του κεφαλαιοκρατικού κράτους, χόρτασαν το σαδισμό τους πάνω στα κορμιά των εργατών.

Πυροβολούσαν, λόγχιζαν, χτυπούσαν με ξύλα και σίδερα, γκρεμοτσάκιζαν τους εργάτες στις σκάλες.

Κι όσοι , παρ’ όλα αυτά, κατόρθωναν να φθάσουν στην έξοδο, δεχόντουσαν καινούργια επίθεση από τους χωροφύλακες που καρτερούσαν απ’ έξω.

Οσοι δεν σκοτώθηκαν μέσα στο Κέντρο, σκοτώθηκαν μόλις βγαίνανε στην πόρτα….»(Από ανταπόκριση στο ΝΕΟ ΡΟΖΟΣΠΑΣΤΗ 17/2)

Στις 17 όλη η 1η σελίδα ήταν αφιερωμένη στη συνέχεια του θέματος. Μετά το προσκλητήριο ΕΡΓΑΤΕΣ, ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ! ΕΚΔΙΚΗΘΕΙΤΕ ΤΗ ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, καταχωρούσε άρθρο με τίτλο: Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΣΦΑΖΕΙ… ΔΟΛΟΦΟΝΟΙ ΤΡΕΜΕΤΕ!

Γράφει στο κύριο άρθρο του:

«Καινούργια άτιμη πρόκληση. Και άλλο εργατικό αίμα. Δέκα προλετάριοι σκοτωμένοι. Πολλοί πληγωμένοι. Αυτό το μήνυμα στέλνει στους εργαζόμενους της χώρας η Κόκκινη Θεσσαλονίκη. Ζητούσαν ψωμί, πήραν βόλια καφτά. Ζητούσαν άδεια για συγκέντρωση μα οι καννίβαλοι τους έσφαξαν. Έτσι απαντούν παντού στους φτωχούς. Ο δολοφόνος γέρος, το σαραβαλιασμένο τομάρι και η τάξη του, η χούφτα των βδελών που τρέφεται με αίμα σκλάβων, δολοφονεί σκοτώνει, εξοντώνει, σφάζει…Προχτές στην Αθήνα, χτες στη Νάουσα (σ.σ Γενάρης 1933) σήμερα στη Θεσσαλονίκη και την Καβάλα τρέχει, άτιμα χυμένο, προλεταριακό, κόκκινο αίμα!».

Και καταλήγει: «Θέλουν να πνίξουν τη φωνή των εργαζομένων, θέλουν να εξοντώσουν το Ενιαίο Μέτωπο των Εργατών και Αγροτών, να το αποκλείσουν από τις εκλογές. Γιατί ξέρουν ότι Ενιαίο Μέτωπο σημαίνει ψωμί και δουλειά για τους σκλάβους και τρόμο για τα άτιμα σχέδια τους. 

Ξαίρουν πως το Ενιαίο Μέτωπο σημαίνει εξόντωση τους, εκμηδένισή τους, τον αφανισμό τους. Βλέπουν πως εκατοντάδες χιλιάδες δουλευτάδες απ’ όλες τις γωνιές κρατάν γερά και αποφασιστικά τη σημαία της επαναστατικής πάλης. Και αυτό τους γεμίζει τρόμο και φρίκη. Και σωμό ζητάν να βρουν στις δολοφονίες. Μόνο αυτές μπορούν ακόμα και στηρίζουν το καθεστώς τους, που γκρεμοτσακίζεται. 

Στις δολοφονίες αυτές όλοι συμφωνάν! Ο Τσαλδάρης σκότωσε στην Αθήνα, Ο Βενιζέλος σκοτώνει στη Νάουσα και στη Θεσσαλονίκη. Όλοι σκοτώνουν, παντού σκοτώνουν. Όλοι συμφωνάν, φτάνει οι σκοτωμένοι να είνε εργάτες, αγρότες, εργαζόμενοι.

Και τρέμοντας την προλεταριακή οργή και εκδίκηση αποδίδουν τη δολοφονία σε ασφυξία…

Τρέμετε δολοφόνοι!

Δολοφονούνται 10 εργάτες, τραυματίζονται 70, στρατοκρατείται η Θεσσαλονίκη, η μάχη βαστά ‘ώρες πολλές, δουλεύει το μάλιγχερ και το πολυβόλο και πολιορκείται το Εργατικό Κέντρο από τους ποντικούς της Μικρασίας και της Ουκρανίας και όλα αυτά οφείλονται στην … ασφυξία. 

Τρέμετε παράσιτα!

Πλησιάζει η μέρα που η εργατιά θα εκδικηθεί. Και τότε, όταν θα στολίζετε τα φανάρια με τις γλώσσες έξω και τα μάτια γουρλωμένα, τότε τέτοιες δικαιοογίες δεν θα τις ακούτε. Η επανάσταση δεν έχει ανάγκη από δαύτες. Χτυπά αμείλιχτα και ατσαλένια».

Τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης προκάλεσαν θύελλα διαμαρτυριών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Πολλές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.

Οι τιμημένοι νεκροί

Να σημειώσουμε ότι τα δίνουμε με βάση του Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ και όχι όπως πρωτογράφτηκαν στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ (υπάρχουν διαφορές κυρίως στα μικρά ονόματα). Επίσης ότι η επίσημη ανακοίνωση κυβέρνησης- αστυνομίας έκανε λόγο για θάνατο από ασφυξία…

Πρόδρομος Γούναρη, οικοδόμος , μέλος του ΚΚΕ. (Με τρία τραύματα διαμπερή με σφαίρα τέταρτο τραύμα στο στήθος)

Μορδώχ Εσκινάτζη καπνεργάτης, 16 χρονών

Ιωακείμ Ιωακειμίδης ή Χατζής, οικοδόμος (Τραύμα στο κεφάλι με υποκόπανο)

Θεόδωρος Μπουρδάς, ανθρακοπώλης

Θεόδωρος Καραμανλής, σιδηρουργός , 27 ετών

Χρήστος Παζαλίδης

Αχιλλέας Παζαλίδης, υποδημεργάτης

Τριζίδης ή Αντ. Τράτσης 19 χρονών, εργάτης (Με σφαίρα και υποκόπανο)