Εργαλείο της αντιλαϊκής πολιτικής στην Υγεία - Πρόνοια

Κείμενο του Τμήματος Υγείας - Πρόνοιας της ΚΕ του ΚΚΕ

Ο γενικός προσανατολισμός του κρατικού προϋπολογισμού για το 2020 και τα επιμέρους στοιχεία του που αφορούν στην Υγεία και την Πρόνοια πρέπει να σημάνουν «συναγερμό» στο εργατικό - λαϊκό κίνημα. Γιατί συνεχίζονται οι περικοπές στις δαπάνες που αφορούν στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του λαού και τις προνοιακές παροχές, δεν έχουν προσωρινό χαρακτήρα, μονιμοποιούνται και επεκτείνονται, αφού συνδέονται άμεσα με την επιδίωξη του κεφαλαίου να εξασφαλίσει όσο γίνεται πιο φτηνή εργατική δύναμη, πιο «φτηνούς» εργαζόμενους. Σε αυτόν το σκοπό, οι λαϊκές κοινωνικές ανάγκες, όπως η Υγεία και η Πρόνοια, αποτελούν «κόστος» και εμπόδιο, όχι μόνο στην περίοδο της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης αλλά και στην περίοδο της όποιας ανάπτυξης.

Η εισηγητική έκθεση της κυβέρνησης της ΝΔ, όσον αφορά τους βασικούς στόχους του προϋπολογισμού, και η αντίστοιχη της προηγούμενης κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζουν σαν «δυο σταγόνες νερού».

Θυμίζουμε τις δηλώσεις του νέου υπουργού ότι θα «κρατήσουμε και θα χτίσουμε πάνω σε ό,τι θετικό έχει γίνει», όπως και τις διαπιστώσεις του πρώην υπουργού Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές στα μεγέθη του προϋπολογισμού για την Υγεία - Πρόνοια σε σχέση με τον προϋπολογισμό της δικής του θητείας και ότι τα μέτρα της ΝΔ (προσλήψεις, αναπροσαρμογές των περιθωρίων δαπανών του ΕΟΠΥΥ ανάλογα με το ΑΕΠ κ.λπ.) αποτελούν υλοποίηση των μέτρων που πήρε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Ο ίδιος, βέβαια, αποσιωπά την ταύτιση του ΣΥΡΙΖΑ με τη ΝΔ όσον αφορά στους στρατηγικούς στόχους - που διαμορφώνουν και τα κονδύλια για την Υγεία και την Πρόνοια για τα οποία «δεν βλέπει διαφορές» - και προβάλλει ως κρίσιμο στοιχείο το σε ποιον «συνολικό σχεδιασμό εντάσσονται τα μεγέθη του προϋπολογισμού». Επιδιώκει να επαναφέρει το χρεοκοπημένο στην πράξη επιχείρημα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει βρει το «κόλπο», που οι περικοπές οι δικές του εντάσσονται σε έναν «φιλολαϊκό σχεδιασμό»! Οτι είναι υπέρ του δημόσιου συστήματος Υγείας, αυτού δηλαδή που είναι αποδεκατισμένο από γιατρούς, νοσηλευτές κ.λπ., με τις μακροχρόνιες λίστες αναμονής, με την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας που οι λαϊκές οικογένειες ψάχνουν γιατρό με το «κιάλι», ανοίγοντας δρόμο για νέες «δουλειές» των επιχειρηματιών στην Υγεία - Πρόνοια.

Η κυβέρνηση της ΝΔ δεν ξεκινάει από το μηδέν. Πολλά από τα διαρθρωτικά αντιλαϊκά μέτρα που διαχρονικά και με συνέπεια υπεράσπιζε, τα έχει βρει έτοιμα ή σε μεγάλο βαθμό προωθημένα από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ακόμα πιο πριν από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Οι αναδιαρθρώσεις αυτές αφορούν π.χ. στη λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας με επιχειρηματικά κριτήρια, στην εφαρμογή θεραπευτικών, διαγνωστικών φαρμακευτικών πρωτοκόλλων ως εργαλείων περικοπών, στην ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, στη λειτουργία της Εταιρείας Συστήματος Αμοιβών Νοσοκομείων (ΕΣΑΝ ΑΕ), στην εφαρμογή των Διαγνωστικών Ομοιογενών Κατηγοριών (DRGs κ.ά.). Αυτά εννοεί ο πρώην υπουργός Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ στον ισχυρισμό του ότι «είχαμε δρομολογήσει τις λύσεις στα προβλήματα»...

Αυτά που πρεσβεύει η ΝΔ ενδυναμώθηκαν, αφού πρακτικά και θεωρητικά «ξεπλύθηκαν» τα χρόνια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Π.χ. το γεγονός ότι και επί ΣΥΡΙΖΑ ο ιδιωτικός επιχειρηματικός τομέας στην Υγεία, στην Πρόνοια, στην Ειδική Αγωγή, ήταν σχεδόν η αποκλειστική επιλογή των ασθενών και των οικογενειών, με αιτία τα μαύρα χάλια του δημόσιου τομέα, δεν αποτελεί το καλύτερο «άλλοθι» για τα δήθεν «καλά» των ΣΔΙΤ που αποτελούν προγραμματικές εξαγγελίες της ΝΔ;

Κατά βάση, έχει δίκιο ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ που διεκδικεί την «πατρότητα» των μέτρων της ΝΔ, όπως και η ΝΔ ως αντιπολίτευση που «γκρίνιαζε», γιατί της «έτρωγε το ψωμί» ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν κάποιος διαβάσει το μέχρι τώρα νομοθετικό έργο της κυβέρνησης της ΝΔ, εύκολα διαπιστώνει ότι κυρίως αφορά χρονική επικαιροποίηση ή επιμέρους αλλαγές των μέτρων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν είναι τυχαίο ότι η πραγματική επέλαση, που έγινε στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του λαού και η οποία συνεχίζεται και επεκτείνεται με την κυβέρνηση της ΝΔ, συνοδεύτηκε από επιχειρηματολογία «καρμπόν» από αυτά τα κόμματα, όπως ο «εξορθολογισμός», το «νοικοκύρεμα», το «χτύπημα της σπατάλης» κ.λπ.

Οι δαπάνες για την Υγεία, τα νοσοκομεία και το προσωπικό

Οι συνολικές δαπάνες (δαπάνες τακτικού προϋπολογισμού και δαπάνες από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) το 2020 είναι μειωμένες σε σχέση με το 2019 κατά 182 εκατ. ευρώ (-4,5%). Σε σχέση με το 2013 είναι μειωμένες κατά 1,575 δισ. ευρώ (-28,5%).

Η χρηματοδότηση των δημόσιων νοσοκομείων από τον κρατικό προϋπολογισμό είναι μειωμένη το 2020 σε σχέση με το 2019 κατά 37 εκατ. ευρώ, από 1,184 δισ. ευρώ το 2019 στα 1,147 δισ. ευρώ το 2020 (-3,1%).

Αντίστοιχα μειωμένη είναι η χρηματοδότηση αθροιστικά για τα δημόσια νοσοκομεία και τις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ). Από 1,319 δισ. ευρώ το 2019 σε 1,279 δισ. ευρώ το 2020 (-3%).

Οι δαπάνες για τη μισθοδοσία των εργαζομένων προϋπολογίζονται για το 2020 σε 547 εκατ. ευρώ από 518 εκατ. ευρώ το 2019. Τα επιπλέον 29 εκατ. ευρώ - σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό - δεν αφορούν προσλήψεις, αλλά μισθολογικές «ωριμάνσεις» και ασφαλιστικές εισφορές.

Προφανώς, με τη χρηματοδότηση αυτή δεν πρόκειται να γίνει καμιά αναβάθμιση στην περίθαλψη του λαού. Θα συνεχιστεί η σημερινή άθλια κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία, θα συνεχιστούν η υποβάθμιση και η συρρίκνωση υπηρεσιών. Θα συνεχίσουν τα κλειστά κρεβάτια στις ΜΕΘ, τα ράντζα, οι τεράστιες λίστες αναμονής για θεραπείες, εξετάσεις, χειρουργικές επεμβάσεις.

Η διαχρονική περιστολή της κρατικής χρηματοδότησης αποτελεί και τον «δούρειο ίππο» των ΣΔΙΤ, της παραχώρησης τμημάτων και κλινικών στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, του προσανατολισμού στον λεγόμενο «ιατρικό τουρισμό». Πρόκειται για πολιτική που θα δημιουργήσει δημόσια νοσοκομεία και κλινικές - εργαστήρια πολλών ταχυτήτων ανάλογα με το οικονομικό επίπεδο των ασθενών - πελατών και όποιος αντέξει. Τα κριτήρια της «αγοράς» θα καθορίζουν τι και πού θα αναπτυχθεί, στη βάση αυτή θα γίνεται η «αξιολόγηση», με τις λαϊκές ανάγκες να αποτελούν τον «φτωχό συγγενή».

Αυτήν την πολιτική επιχείρησε να στηρίξει ως «λαγός» η ηγεσία του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, με τη διοργάνωση «ημερίδας» για τη στήριξη των ΣΔΙΤ στα νοσοκομεία, με τη συμμετοχή γνωστών και μη εξαιρετέων «τρωκτικών» της Υγείας, εγχώριων και διεθνών, επιχειρηματιών και επιστημόνων περί τα οικονομικά της Υγείας. «Είναι πολλά τα λεφτά Αρη...». Γι' αυτό έφτασαν να ζητήσουν τη συνδρομή της αστυνομίας για να χτυπήσει τους γιατρούς και άλλους υγειονομικούς που οργανωμένα παρενέβησαν για να χαλάσουν αυτά τα σχέδια και να απαιτήσουν αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σύστημα Υγείας.

Για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας

Η κρατική χρηματοδότηση για την ΠΦΥ είναι μειωμένη κατά 4 εκατ. ευρώ. Από 136 εκατ. ευρώ το 2019, το 2020 προϋπολογίζονται 132 εκατ. ευρώ (-2,9%). Οι δαπάνες για το προσωπικό είναι και αυτές μειωμένες. Από 65 εκατ. ευρώ το 2019, μειώνονται στα 49 εκατ. ευρώ το 2020, δηλ. είναι 16 εκατ. ευρώ λιγότερες (-24%).

Με τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης των δομών της ΠΦΥ θα επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο η κατάσταση στα Κέντρα Υγείας, που είναι ήδη τραγική. Θα παραμείνει «ζητούμενο» η λαϊκή ανάγκη και δικαίωμα για δωρεάν υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας, αποκατάστασης, για τη λειτουργία των Κέντρων Υγείας 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες το χρόνο, κοντά στον τόπο κατοικίας, δουλειάς, σπουδών κ.λπ.

Ταυτόχρονα, στην αντιμετώπιση των πρόσθετων και οξυμένων αναγκών των προσφύγων και μεταναστών θα παραμείνει η άθλια κατάσταση που υπάρχει σήμερα, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή τους, τη δημόσια υγεία.

Για τον ΕΟΠΥΥ

Η κυβέρνηση της ΝΔ εφαρμόζει όλες τις περικοπές της κρατικής χρηματοδότησης στον ΕΟΠΥΥ του ΣΥΡΙΖΑ και αφήνει - όπως ο ΣΥΡΙΖΑ - 100 εκατ. ευρώ για τους ανασφάλιστους, που ως γνωστόν δεν φτάνουν ούτε για τα 2 εποχικά εμβόλια.

Αυξάνει την «οροφή» των δαπανών στον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ για φάρμακα και εξωνοσοκομειακές ιατρικές πράξεις κατά 100 εκατ. ευρώ χωρίς να χρηματοδοτεί αυτήν την αύξηση. Για τα φάρμακα από 2.200 εκατ. ευρώ η δαπάνη αυξάνεται στα 2.250 εκατ. ευρώ και για τις παροχές ασθένειας από 1.800 εκατ. ευρώ στα 1.850 εκατ. ευρώ. Πρακτικά, αυτή η αύξηση των δαπανών του ΕΟΠΥΥ θα πληρωθεί από τις ασφαλιστικές εισφορές - δηλαδή λεφτά των εργαζομένων - που προβλέπεται να αυξηθούν κατά 179 εκατ. ευρώ (αύξηση 4,1%).

Από αυτήν την αύξηση του πλαφόν δεν έχουν να ωφεληθούν οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, αφού παραμένει ίδιος ο Κανονισμός Παροχών του ΕΟΠΥΥ. Αυτοί που σίγουρα κερδίζουν είναι οι επιχειρηματίες στον κλάδο της Υγείας, που θα βάλουν στα ταμεία τους αυτό το ποσό (100 εκατ. ευρώ), αφού δεν θα υποχρεωθούν να το επιστρέψουν υποχρεωτικά ως υπέρβαση της δαπάνης (clawback).

Για την Κοινωνική Πρόνοια

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι είναι προτεραιότητά της η κοινωνική αλληλεγγύη, προωθώντας ωστόσο επιπλέον περικοπές, παροχές με κριτήριο την «αντιμετώπιση» της ακραίας φτώχειας, οι οποίες κυρίως χρηματοδοτούνται από την πλειοψηφία του λαού που εντάσσεται στη σχετική φτώχεια, μέσω της φορολογίας, της εξοικονόμησης ποσών από προηγούμενες παροχές που είχαν. 

Συνεχίζεται η τακτική «παίρνω από τους φτωχούς και δίνω στους φτωχότερους».

 Συνεχίζει η κυβέρνηση της ΝΔ το αντιλαϊκό έργο που αφορά στο κλείσιμο ιδρυμάτων, στο κόψιμο θεραπειών των παιδιών που έχουν ανάγκη Ειδικής Αγωγής, στην παραπέρα υποβάθμιση των υπηρεσιών Πρόνοιας μέσω της υποχρηματοδότησης, στη μείωση των επιδομάτων αναπηρίας μέσα από τα σφαγεία των ΚΕΠΑ, στη βάση του αντιδραστικού ΚΕΒΑ, καθώς και με τον νέο κανονισμό περικοπών για τα παιδιά με αυτισμό.

Γίνεται σωστό τσεκούρωμα στο σύνολο σχεδόν των επιδομάτων που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ. Μειώνονται τα οικογενειακά επιδόματα κατά 139 εκατ. ευρώ, το στεγαστικό επίδομα κατά 51 εκατ. ευρώ, το επίδομα των ανασφάλιστων υπερηλίκων κατά 4 εκατ. ευρώ (από 149 εκατ. ευρώ σε 145 εκατ. ευρώ). Μειώνονται τα αναπηρικά επιδόματα κατά 173 εκατ. ευρώ (από 913 εκατ. ευρώ στα 740 εκατ. ευρώ).

Οργάνωση της πάλης με κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού του 2020 για την Υγεία - Πρόνοια αντιστοιχούν με τα ελάχιστα «βασικά πακέτα» παροχών, με τη διαιώνιση των ελλείψεων σε προσωπικό, εξοπλισμό και υποδομές των δημόσιων μονάδων Υγείας, με την ουσιαστικά ανύπαρκτη δημόσια ΠΦΥ.

Είναι ένας προϋπολογισμός - εργαλείο της πολιτικής που διαμορφώνει ένα σύστημα Υγείας σε όλο και μεγαλύτερη διάσταση ανάμεσα στις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες και στην αξιοποίηση των τεράστιων δυνατοτήτων της επιστήμης και της τεχνολογίας για την ικανοποίησή τους, που μετακυλίει τις απαιτήσεις για τη λειτουργία των νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας στους ίδιους τους ασφαλισμένους και στα ασφαλιστικά ταμεία.

Δεν πρέπει να κάνει εντύπωση σε κανέναν ότι όλα τα αστικά κόμματα - κάθε «απόχρωσης» - που ανέλαβαν την κυβερνητική διαχείριση, δεν είχαν πρόβλημα να περιγράψουν την άθλια κατάσταση του δημόσιου συστήματος Υγείας που «παρέλαβαν». Δεν το κάνουν μόνο για «αντιπολιτευτικούς» λόγους, που και αυτό τους είναι χρήσιμο, διότι αποτελεί μέθοδο εγκλωβισμού του λαού στον διαχειριστή της αντιλαϊκής πολιτικής και όχι στην πολιτική και τον πραγματικό αντίπαλο, τους επιχειρηματικούς ομίλους που υπηρετεί. Αξιοποιούν την τραγική κατάσταση του δημόσιου συστήματος Υγείας, αφενός για να μειώνουν τις λαϊκές προσδοκίες, αφού «δεν μπορούν να λυθούν όλα γρήγορα», και αφετέρου αξιοποιείται αυτή η κατάσταση ως εφαλτήριο για τις νέες αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις που δήθεν θα δώσουν λύση στα λαϊκά προβλήματα. Σε αυτήν τη «γραμμή» κινείται η πολιτική της ΝΔ για την Υγεία - Πρόνοια, όπως πριν πολιτεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα με μεγάλη «επιτυχία».

Ο κρατικός προϋπολογισμός αποτελεί «φωτογραφία» της ανάπτυξης που υπηρετεί το κεφάλαιο, που τα «δίνει όλα» για τις ανάγκες του και γι' αυτό στέλνει «στο απόσπασμα» τις λαϊκές - κοινωνικές ανάγκες.

Δεν θα μπορούσε άλλωστε να είναι διαφορετικά, παρά μόνο στην ανάπτυξη που θα οργανώνει, θα υλοποιεί και θα ελέγχει η εργατική τάξη με τους συμμάχους της και θα έχει ως κριτήριο τις σύγχρονες ανάγκες τους, θέτοντας στην υπηρεσία τους όλα τα διαθέσιμα μέσα σε εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, σύγχρονη τεχνολογία και μεθόδους, νέα γνώση και έρευνα.

Αυτό είναι το πραγματικά σύγχρονο και καινοτόμο, γιατί διασφαλίζει την καθολική, σύγχρονη και δωρεάν παροχή όλων όσα απαιτούνται για την προάσπιση και αναβάθμιση της υγείας του λαού, ως απάντηση στο σημερινό σύστημα που μετράει τις λαϊκές ανάγκες ως «κόστος» για τους ομίλους και το κράτος τους και ως κερδοφόρο εμπόρευμα.

Σε αυτήν την προοπτική πρέπει να ενταχθεί η οργάνωση της εργατικής - λαϊκής πάλης, για να αποσπαστούν αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης στην Υγεία - Πρόνοια, προσλήψεις μόνιμου προσωπικού όλων των κλάδων και ειδικοτήτων, εξοπλισμός των δημόσιων μονάδων Υγείας, πλήρεις και απολύτως δωρεάν υπηρεσίες Υγείας, φαρμάκων, Ειδικής Αγωγής και Πρόνοιας από το κράτος.

Ριζοσπάστης  Σάββατο 14 Δεκέμβρη 2019 - Κυριακή 15 Δεκέμβρη 2019