Απο γλόμπινγκ
Η
δημοσιογράφος Kajsa Ekis Ekman εργάζεται υπέρ της Ελλάδος ως
ακτιβίστρια. Τη ρωτήσαμε για το ρατσισμό, το Δένδια, τον εκφασισμό και
καταρρίψαμε σχετικούς αστικούς μύθους του δημόσιου λόγου
Η Kajsa Ekis Ekman είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας από τη Σουηδία. Τη γνωρίσαμε πρόσφατα, όταν ήρθε στη χώρα μας και έκανε
ρεπορτάζ για να αποκαταστήσει την αλήθεια του σουηδικού -και όχι μόνο-
Τύπου που αναφέρει συχνά-πυκνά πως «στην Ελλάδα δουλεύουμε λίγο και
πληρωνόμαστε καλά». Η Ekman υπέγραψε πρόσφατα έκκληση στον
σουηδικό Τύπο, μαζί με άλλους συγγραφείς, καλλιτέχνες και επιστήμονες,
να σταματήσουν τα μέτρα λιτότητας, απαιτώντας από τη χώρα της να
δημιουργήσει δίκτυο αλληλεγγύης προς την Ελλάδα.
Έχει ο ευρω-Βορράς τελικά χαρούμενους, καλύτερους, πιο μορφωμένους και «ποιοτικότερους» μετανάστες; Επειδή πολύ συχνά στον εγχώριο πολιτικό λόγο, οι χώρες του Βορρά χρησιμοποιούνται ως παραδείγματα σύγκρισης και τελικά ως βοηθητικά επιχειρήματα εκφασισμού του δημόσιου λόγου, θέσαμε ερωτήσεις με άξονα το μεταναστευτικό ζήτημα και την άνοδο του φασισμού, στο Βορρά και στο Νότο. Τη ρωτήσαμε φυσικά και για τις πρόσφατες πολυσυζητημένες δηλώσεις του Έλληνα υπουργού Προστασίας του Πολίτη σχετικά με τους «ποιοτικούς» μετανάστες της Σουηδίας.
DOC TV: Η Σουηδία και ο Ευρωπαϊκός βορράς, σε γενικές γραμμές, έρχονται συχνά στο προσκήνιο στην Ελλάδα, ως παραδείγματα για την κοινωνική τους πρόνοια και για την τήρηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Πρόσφατα, ο υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Δένδιας, αναφέρθηκε στη Σουηδία ως εξής: «Η ποιότητα, η διαφορά στον πολιτισμό, αν προτιμάτε, των παράνομων μεταναστών που δεχόμαστε είναι τραγική. Για παράδειγμα, σε σύγκριση με τη Σουηδία, που αντιμετωπίζει μετανάστες από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης οι οποίοι συνήθως έχουν ένα ορισμένο επίπεδο εκπαίδευσης και είναι Ευρωπαίοι, είμαστε αντιμέτωποι με μετανάστες από το Μπαγκλαντές, το Αφγανιστάν, μετανάστες με άλλη κουλτούρα, από έναν άλλο κόσμο. Οι μορφωμένοι μετανάστες πάνε προς τα βόρεια. Αυτή είναι η ατυχία μας. Η παράνομη μετανάστευση πιέζει την ελληνική οικονομία». Υπάρχει αλήθεια στις δηλώσεις του; Κ.Ε.Ε.: Πού πήγε ο ανθρωπισμός, πότε αρχίσαμε να μιλάμε για τα ανθρώπινα όντα ως «καλής» ή «κακής» ποιότητας; Η δήλωσή του στηρίζεται σε λάθος δεδομένα. Πρώτα απ’ όλα, οι περισσότεροι από τους μετανάστες στη Σουηδία προέρχονται από τη Συρία και το Αφγανιστάν, ενώ πριν από αυτό προέρχονταν από το Ιράκ. Γενικά είναι άνθρωποι που φεύγουν από τον πόλεμο. Η Σουηδία είναι η μόνη χώρα που δίνει τακτικά μόνιμη διαμονή σε πρόσφυγες από τη Συρία. Μόνο το 7% των αιτούντων άσυλο στη Σουηδία είναι από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Είναι αλήθεια πάντως πως η Συνθήκη του Δουβλίνου ΙΙ έχει κάνει πολλούς μετανάστες να μην μπορούν να εγκαταλείψουν την πρώτη χώρα στην οποία έρχονται, γενικά στο Νότο. Αυτό είναι άδικο και πρέπει να καταργηθεί. Αν και η Σουηδία και ορισμένες άλλες χώρες δεν στέλνουν πλέον πίσω τους πρόσφυγες στην Ελλάδα, λόγω των απάνθρωπων συνθηκών στα στρατόπεδα προσφύγων.
Ποια είναι η πολιτική της σουηδικής κυβέρνησης σχετικά με την «παράνομη» μετανάστευση και τη σχέση των Σουηδών με τους ξένους; Υπάρχουν πολλές επίσημες μελέτες που δείχνουν ότι η Σουηδία έχει ένα δομικό πρόβλημα διακρίσεων. Οι αλλοδαποί υφίστανται διακρίσεις στη Σουηδία: αμείβονται λιγότερο από τους Σουηδούς, παρά το γεγονός πως έχουν την ίδια εκπαίδευση, τους κλείνουν έξω από μπαρ και νυχτερινά κέντρα, και τις μεγαλύτερες διακρίσεις τις βιώνουν οι άνθρωποι από τις μουσουλμανικές χώρες. Η σουηδική αστυνομία κυνηγά επίσης τους ανθρώπους χωρίς χαρτιά στο μετρό και στους δρόμους. Ακόμα και αυτοί που έχουν γεννηθεί στη Σουηδία αλλά φαίνονται ξένοι έχουν μπει στο στόχαστρο. Εγώ ως πολίτης ντρέπομαι πολύ γι’ αυτό.
Υπάρχει «ποιότητα μεταναστών» στη Σουηδία; Αυτός ο όρος είναι απόλυτη ανοησία. Τι σημαίνει άτομο ποιότητας; Ένας μορφωμένος άνθρωπος; Είναι οι μηχανικοί ποιοτικοί άνθρωποι και οι καθαριστές χαμηλής ποιότητας; Λοιπόν, θα ήθελα να δω έναν κόσμο χωρίς καθαριστές, μόνο με μηχανικούς. Πώς θα λειτουργήσει ένας μηχανικός, αν κανείς δεν καθαρίζει τους δρόμους ή το γραφείο του; Αν κανείς δεν αδειάζει τα σκουπίδια, πώς μπορεί μια πόλη να λειτουργήσει; Είναι οι διευθύνοντες σύμβουλοι ποιοτικοί άνθρωποι και οι γυναίκες που φροντίζουν τα παιδιά χαμηλής ποιότητας; Αν κανείς δεν φροντίζει τα παιδιά τους, πώς θα πάνε στη δουλειά τους; Οι άνθρωποι που μιλούν για την ποιότητα των μεταναστών δεν κατανοούν τον καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός χρειάζεται πάντα έναν εφεδρικό στρατό εργασίας για να κρατήσει χαμηλά τους μισθούς. Αυτό σημαίνει ότι κάθε άτομο είναι χρήσιμο στο σύστημα, ακόμη και αν είναι άνεργο. Ως σοσιαλιστής, είμαι ενάντια σε αυτό αλλά δεν έχει νόημα στον καπιταλισμό να μιλάμε για ποιότητα μεταναστών.
Έχει υποφέρει η Σουηδία από τους οικονομικούς μετανάστες; Το «υποφέρει» είναι λάθος λέξη. Η οικονομία είχε οφέλη από τη μετανάστευση, όπως δείχνουν πολλές μελέτες. Στη συνέχεια, υπήρξε πρόβλημα αφού ορισμένες εταιρείες θέλησαν να επωφεληθούν από τη δύσκολη κατάσταση των μεταναστών και τους προσέλαβαν με κατώτερο μισθό, γεγονός που θύμωσε τμήμα της σουηδικής εργατικής τάξης. Η λύση όμως δεν είναι να πούμε όχι στη μετανάστευση, αλλά να απαιτήσουμε ίδιο μισθό για όλους τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους. Και οι ντόπιοι και οι μετανάστες έχουν να κερδίσουν από μια τέτοια στρατηγική. Ό,τι κι αν πιστεύουν μερικοί άνθρωποι, η μετανάστευση δεν μπορεί να σταματήσει, εκτός αν ο πλούτος κατανέμεται πιο δίκαια στον κόσμο.
Τον τελευταίο καιρό, παρατηρούμε μια ακραία δεξιά στροφή στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή πήγε από το 0,7% το 2009 σε 7%. Οι δημοσκοπήσεις τη δείχνουν ως 3ο κόμμα. Συμβαίνει κάτι παρόμοιο στη Σουηδία; Τι μπορεί να γίνει για να σταματήσει αυτή την τάση; Ναι, υπάρχει ένα κόμμα (Sverigedemokraterna) με ρίζες στο ναζισμό που μπήκε στο κοινοβούλιο το 2010. Υπάρχουν και άλλα ακροδεξιά κόμματα που προσπαθούν να σκοτώσουν ανθρώπους στον δρόμο. Την περασμένη εβδομάδα οι ναζί μαχαίρωσαν τέσσερις αριστερούς, κι ένας από αυτούς εξακολουθεί να παλεύει για τη ζωή του στο νοσοκομείο. Πρέπει να καταπολεμήσουμε τον ρατσισμό τόσο ιδεολογικά όσο και να δουλέψουμε κατά της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών που τροφοδοτούν την αδικία και τον ρατσισμό. Ο ρατσισμός αυξάνεται σε όλη την Ευρώπη, στις πλούσιες χώρες πετρελαίου όπως η Νορβηγία αλλά και στις οικονομίες που επιδεινώνονται όπως η Ουκρανία. Γι’ αυτό πρέπει να το κατανοήσουμε όχι μόνο οικονομικά αλλά και ψυχολογικά. Στην Ελλάδα, είναι σαφές ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο της κρίσης και ότι η τρόικα πρέπει να λάβει μεγάλο μέρος της ευθύνης. Χωρίς το μνημόνιο, η Χρυσή Αυγή ποτέ δεν θα είχε φτάσει σε αυτό το ποσοστό.
Έχει ο ευρω-Βορράς τελικά χαρούμενους, καλύτερους, πιο μορφωμένους και «ποιοτικότερους» μετανάστες; Επειδή πολύ συχνά στον εγχώριο πολιτικό λόγο, οι χώρες του Βορρά χρησιμοποιούνται ως παραδείγματα σύγκρισης και τελικά ως βοηθητικά επιχειρήματα εκφασισμού του δημόσιου λόγου, θέσαμε ερωτήσεις με άξονα το μεταναστευτικό ζήτημα και την άνοδο του φασισμού, στο Βορρά και στο Νότο. Τη ρωτήσαμε φυσικά και για τις πρόσφατες πολυσυζητημένες δηλώσεις του Έλληνα υπουργού Προστασίας του Πολίτη σχετικά με τους «ποιοτικούς» μετανάστες της Σουηδίας.
DOC TV: Η Σουηδία και ο Ευρωπαϊκός βορράς, σε γενικές γραμμές, έρχονται συχνά στο προσκήνιο στην Ελλάδα, ως παραδείγματα για την κοινωνική τους πρόνοια και για την τήρηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Πρόσφατα, ο υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Δένδιας, αναφέρθηκε στη Σουηδία ως εξής: «Η ποιότητα, η διαφορά στον πολιτισμό, αν προτιμάτε, των παράνομων μεταναστών που δεχόμαστε είναι τραγική. Για παράδειγμα, σε σύγκριση με τη Σουηδία, που αντιμετωπίζει μετανάστες από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης οι οποίοι συνήθως έχουν ένα ορισμένο επίπεδο εκπαίδευσης και είναι Ευρωπαίοι, είμαστε αντιμέτωποι με μετανάστες από το Μπαγκλαντές, το Αφγανιστάν, μετανάστες με άλλη κουλτούρα, από έναν άλλο κόσμο. Οι μορφωμένοι μετανάστες πάνε προς τα βόρεια. Αυτή είναι η ατυχία μας. Η παράνομη μετανάστευση πιέζει την ελληνική οικονομία». Υπάρχει αλήθεια στις δηλώσεις του; Κ.Ε.Ε.: Πού πήγε ο ανθρωπισμός, πότε αρχίσαμε να μιλάμε για τα ανθρώπινα όντα ως «καλής» ή «κακής» ποιότητας; Η δήλωσή του στηρίζεται σε λάθος δεδομένα. Πρώτα απ’ όλα, οι περισσότεροι από τους μετανάστες στη Σουηδία προέρχονται από τη Συρία και το Αφγανιστάν, ενώ πριν από αυτό προέρχονταν από το Ιράκ. Γενικά είναι άνθρωποι που φεύγουν από τον πόλεμο. Η Σουηδία είναι η μόνη χώρα που δίνει τακτικά μόνιμη διαμονή σε πρόσφυγες από τη Συρία. Μόνο το 7% των αιτούντων άσυλο στη Σουηδία είναι από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Είναι αλήθεια πάντως πως η Συνθήκη του Δουβλίνου ΙΙ έχει κάνει πολλούς μετανάστες να μην μπορούν να εγκαταλείψουν την πρώτη χώρα στην οποία έρχονται, γενικά στο Νότο. Αυτό είναι άδικο και πρέπει να καταργηθεί. Αν και η Σουηδία και ορισμένες άλλες χώρες δεν στέλνουν πλέον πίσω τους πρόσφυγες στην Ελλάδα, λόγω των απάνθρωπων συνθηκών στα στρατόπεδα προσφύγων.
Ποια είναι η πολιτική της σουηδικής κυβέρνησης σχετικά με την «παράνομη» μετανάστευση και τη σχέση των Σουηδών με τους ξένους; Υπάρχουν πολλές επίσημες μελέτες που δείχνουν ότι η Σουηδία έχει ένα δομικό πρόβλημα διακρίσεων. Οι αλλοδαποί υφίστανται διακρίσεις στη Σουηδία: αμείβονται λιγότερο από τους Σουηδούς, παρά το γεγονός πως έχουν την ίδια εκπαίδευση, τους κλείνουν έξω από μπαρ και νυχτερινά κέντρα, και τις μεγαλύτερες διακρίσεις τις βιώνουν οι άνθρωποι από τις μουσουλμανικές χώρες. Η σουηδική αστυνομία κυνηγά επίσης τους ανθρώπους χωρίς χαρτιά στο μετρό και στους δρόμους. Ακόμα και αυτοί που έχουν γεννηθεί στη Σουηδία αλλά φαίνονται ξένοι έχουν μπει στο στόχαστρο. Εγώ ως πολίτης ντρέπομαι πολύ γι’ αυτό.
Υπάρχει «ποιότητα μεταναστών» στη Σουηδία; Αυτός ο όρος είναι απόλυτη ανοησία. Τι σημαίνει άτομο ποιότητας; Ένας μορφωμένος άνθρωπος; Είναι οι μηχανικοί ποιοτικοί άνθρωποι και οι καθαριστές χαμηλής ποιότητας; Λοιπόν, θα ήθελα να δω έναν κόσμο χωρίς καθαριστές, μόνο με μηχανικούς. Πώς θα λειτουργήσει ένας μηχανικός, αν κανείς δεν καθαρίζει τους δρόμους ή το γραφείο του; Αν κανείς δεν αδειάζει τα σκουπίδια, πώς μπορεί μια πόλη να λειτουργήσει; Είναι οι διευθύνοντες σύμβουλοι ποιοτικοί άνθρωποι και οι γυναίκες που φροντίζουν τα παιδιά χαμηλής ποιότητας; Αν κανείς δεν φροντίζει τα παιδιά τους, πώς θα πάνε στη δουλειά τους; Οι άνθρωποι που μιλούν για την ποιότητα των μεταναστών δεν κατανοούν τον καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός χρειάζεται πάντα έναν εφεδρικό στρατό εργασίας για να κρατήσει χαμηλά τους μισθούς. Αυτό σημαίνει ότι κάθε άτομο είναι χρήσιμο στο σύστημα, ακόμη και αν είναι άνεργο. Ως σοσιαλιστής, είμαι ενάντια σε αυτό αλλά δεν έχει νόημα στον καπιταλισμό να μιλάμε για ποιότητα μεταναστών.
Έχει υποφέρει η Σουηδία από τους οικονομικούς μετανάστες; Το «υποφέρει» είναι λάθος λέξη. Η οικονομία είχε οφέλη από τη μετανάστευση, όπως δείχνουν πολλές μελέτες. Στη συνέχεια, υπήρξε πρόβλημα αφού ορισμένες εταιρείες θέλησαν να επωφεληθούν από τη δύσκολη κατάσταση των μεταναστών και τους προσέλαβαν με κατώτερο μισθό, γεγονός που θύμωσε τμήμα της σουηδικής εργατικής τάξης. Η λύση όμως δεν είναι να πούμε όχι στη μετανάστευση, αλλά να απαιτήσουμε ίδιο μισθό για όλους τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους. Και οι ντόπιοι και οι μετανάστες έχουν να κερδίσουν από μια τέτοια στρατηγική. Ό,τι κι αν πιστεύουν μερικοί άνθρωποι, η μετανάστευση δεν μπορεί να σταματήσει, εκτός αν ο πλούτος κατανέμεται πιο δίκαια στον κόσμο.
Τον τελευταίο καιρό, παρατηρούμε μια ακραία δεξιά στροφή στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή πήγε από το 0,7% το 2009 σε 7%. Οι δημοσκοπήσεις τη δείχνουν ως 3ο κόμμα. Συμβαίνει κάτι παρόμοιο στη Σουηδία; Τι μπορεί να γίνει για να σταματήσει αυτή την τάση; Ναι, υπάρχει ένα κόμμα (Sverigedemokraterna) με ρίζες στο ναζισμό που μπήκε στο κοινοβούλιο το 2010. Υπάρχουν και άλλα ακροδεξιά κόμματα που προσπαθούν να σκοτώσουν ανθρώπους στον δρόμο. Την περασμένη εβδομάδα οι ναζί μαχαίρωσαν τέσσερις αριστερούς, κι ένας από αυτούς εξακολουθεί να παλεύει για τη ζωή του στο νοσοκομείο. Πρέπει να καταπολεμήσουμε τον ρατσισμό τόσο ιδεολογικά όσο και να δουλέψουμε κατά της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών που τροφοδοτούν την αδικία και τον ρατσισμό. Ο ρατσισμός αυξάνεται σε όλη την Ευρώπη, στις πλούσιες χώρες πετρελαίου όπως η Νορβηγία αλλά και στις οικονομίες που επιδεινώνονται όπως η Ουκρανία. Γι’ αυτό πρέπει να το κατανοήσουμε όχι μόνο οικονομικά αλλά και ψυχολογικά. Στην Ελλάδα, είναι σαφές ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο της κρίσης και ότι η τρόικα πρέπει να λάβει μεγάλο μέρος της ευθύνης. Χωρίς το μνημόνιο, η Χρυσή Αυγή ποτέ δεν θα είχε φτάσει σε αυτό το ποσοστό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου