Αμέρικα – Αμέρικα...

Νίκος Μπογιόπουλος στον eniko

Τί συνέβη στο Φέργκιουσον των ΗΠΑ; Προφανώς συνέβη μια δολοφονία. Γιατί οι 6 σφαίρες που δέχτηκε από τον (λευκό) αστυνομικό ο άοπλος 18χρονος μαύρος Μάικλ Μπράουν, την στιγμή που προσπαθούσε να παραδοθεί, ήταν δολοφονία.

Το σκίτσο του ιατροδικαστή με τις βολές που δέχτηκε ο 18χρονος, όπως δημοσιεύτηκε στους New York Times

   Όμως, για να δούμε τί πραγματικά συνέβη, για να εντοπίσουμε τί ήταν εκέινο που οδήγησε στο ξέσπασμα των πολυήμερων διαδηλώσεων, για να διεισδύσουμε βαθύτερα στο τί βρίσκεται πίσω από την αντιμετώπιση του «εχθρού – λαού» από τις πάνοπλες δυνάμεις της Εθνοφρουράς, θα πρέπει να σταθούμε σε γενικότερα στοιχεία που σε σημαντικό βαθμό περιγράφουν όσα συμβαίνουν και αφορούν στο σύνολο της αμερικανικής κοινωνίας.
   Στις ΗΠΑ του (μαύρου) Προέδρου Ομπάμα, λοιπόν, η εικόνα είναι αυτή:

• Υπάρχουν πάνω από δύομισυ εκατομμύρια φυλακισμένοι, οι μισοί εκ των οποίων είναι μαύροι αν και το ποσοστό των μαύρων στο σύνολο του πληθυσμού δεν ξεπερνά το 13%.
• Ο ένας στους 99 ενηλίκους στις ΗΠΑ, είναι φυλακισμένος. Οσον αφορά τις διακρίσεις, η πιθανότητα εγκλεισμού στη φυλακή κάποιου που δεν είναι λευκός εκτοξεύεται: Ανάμεσα στους μαύρους ο ένας στους 15 είναι έγκλειστος και ανάμεσα στους ισπανόφωνους φυλακισμένος είναι ο ένας στους 36. Αν δηλαδή είσαι μαύρος ή ισπανόφωνος στις ΗΠΑ έχεις 6 φορές και 3 φορές, αντίστοιχα, περισσότερες πιθανότητες να βρεθείς στη φυλακή απ' ό,τι αν ήσουν λευκός. Σύμφωνα με τα στοιχεία που αφορούν ειδικά στο γυναικείο πληθυσμό, μεταξύ 35 - 39 ετών φυλακισμένη είναι η μια στις 355 λευκές γυναίκες, αντίθετα στις μαύρες γυναίκες φυλακισμένη είναι η μία στις 100.
• Το 80% των εκτελέσεων της ποινής του θανάτου στις ΗΠΑ αφορά σε μαύρους.
• Οι μαύροι είναι 10 φορές πιθανότερο να φυλακιστούν για υποθέσεις ναρκωτικών, απ' ό,τι οι λευκοί, παρότι οι δύο φυλετικές ομάδες συμμετέχουν ισόποσα σε σχετικά αδικήματα.
• Το 60% των μαύρων ζουν σε γκέτο και σε περιοχές που έχουν επιλεγεί για την απόρριψη απορριμμάτων.
• Σύμφωνα με τα στοιχεία για τη φτώχεια, το ποσοστό των μαύρων που ζουν σε συνθήκες κάτω του ορίου της φτώχειας είναι τρεις φορές μεγαλύτερο από το ποσοστό των λευκών.
• Το προσδόκιμο ζωής του μαύρου πληθυσμού στις ΗΠΑ υπολείπεται κατά 6 χρόνια του προσδόκιμου ζωής που αφορά στο λευκό πληθυσμό.

   Πενήντα χρόνια μετά από τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ αυτή είναι η «δημοκρατία» στις ΗΠΑ, όπως προκύπτει από την έκθεση του «Pew Center».
   Στον αμερικανικό Νότο, πριν απο δυο αιώνες δέσποζε η επιγραφή: «Απαγορεύεται η είσοδος σε μαύρους και σε σκύλους». Στον αμερικανικό Νότο, σήμερα, αν είσαι σκύλος έχεις περισσότερες πιθανότητες, από το αν είσαι μαύρος, να επιπλεύσεις στα λασπόνερα της Λουιζιάνας...  
   Η προφανής διαπίστωση είναι ότι στις ΗΠΑ υπάρχει – για να το πούμε κομψά – «πρόβλημα φυλετικών διακρίσεων». Οποιος όμως επιχειρήσει να περιορίσει την εξήγηση της «εξέγερσης» στο Μιζούρι στις φυλετικές διακρίσεις, κάνοντας ένα σωστό πρώτο βήμα θα έχει κατρακυλήσει στο δρόμο της λάθος ανάλυσης.
   Ούτε τα γεγονότα στο Φέργκιουσον, αλλά ούτε κι αυτό καθ’ αυτό το καθεστώς των φυλετικών διακρίσεων, είναι δυνατόν να εξηγηθούν και να αναλυθούν αν δεν ειδωθούν μέσα στο συνολικό κοινωνικό και οικονομικό κάδρο της αμερικανικής κοινωνίας. Αν δεν εντοπιστεί το έδαφος πάνω στο οποίο αναπτύσσεται ο ρατσισμός.

   Ο θρύλος του αμερικανικού μπάσκετ, το άγαλμα του οποίου δεσπόζει στο σταδιο των Λέικερς στο Λος Αντζελες, ο Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ, πριν από λίγες μέρες το διατύπωσε έτσι:
 «Και εφόσον δεν θέλουμε την αγριότητα του Ferguson να την καταπιεί η Ιστορία και να καταλήξει ένα ερέθισμα στο έντερο της, πρέπει δούμε την όλη κατάσταση όχι μόνο σαν άλλη μια πράξη στα πλαίσια του ρατσισμού του συστήματος, αλλά και ό,τι άλλο στην πραγματικότητα είναι: Ταξικός πόλεμος».
   Ας δούμε μερικές εκφάνσεις του «ταξικού πολέμου» για τον οποίο μιλάει ο Τζαμπάρ και τις συνέπειες που έχει – ανεξαρτήτως χρώματος – στον αμερικανικό λαό:

• Το 1% των πλουσίων μεταξύ του αμερικανικού πληθυσμού (περί τα 2,5 εκατομμύρια) έχουν τόσο εισόδημα όσο τα 100 φτωχότερα εκατομμύρια.
• Το 1% των πλούσιων Αμερικανών κατέχει πάνω από το 40% του πλούτου της χώρας
• Το 1% κατέχει το 50% των μετοχών, των ομολόγων και των αμοιβαίων κεφαλαίων στη χώρα.
• Σύμφωνα με την Οικονομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ο πλούτος που κατέχει το 20% των πλουσιότερων Αμερικανών φθάνει στο 93% του συνολικού πλούτου της χώρας. 'Η αντίστροφα, το υπόλοιπο 80% του πληθυσμού κατέχει μόλις το 7% του πλούτου.
• Περίπου 55 εκατομμύρια Αμερικανοί (σύμφωνα με την Εθνική Ακαδημία Επιστημών) ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, εκ των των οποίων 15,5 εκατομμύρια είναι παιδιά. Περίπου 100 εκατομμύρια, δηλαδή το 1/3 του πληθυσμού, αντιμετωπίζουν σοβαρή οικονομική δυσπραγία.
• Υπάρχουν 50 εκατομμύρια Αμερικανοί που δεν έχουν ασφάλεια υγείας, 50 εκατομμύρια που σιτίζονται με κουπόνια σίτισης.
• Σύμφωνα με το πρακτορείο «Ρόιτερ», μερικούς μήνες πριν τους «Δίδυμους Πύργους» ένα στα έξι παιδιά στις ΗΠΑ δεν είχε φαγητό.
• Ο μέσος όρος των εσόδων των ανώτερων εισοδηματικά τάξεων στις ΗΠΑ είναι κατά 400 φορές μεγαλύτερος από το μέσο όρο των αποδοχών των εργαζόμενων στρωμάτων.
• Τα ετήσια έσοδα του Μπιλ Γκέιτς ισούνται με το άθροισμα των εισοδημάτων 1 εκατομμυρίου μέσων νοικοκυριών των ΗΠΑ.
• Τα διευθυντικά στελέχη των επιχειρήσεων, τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, είδαν την «ψαλίδα» του «7 προς 1» που χώριζε τις αποδοχές τους από τους μισθούς των εργατών, να διευρύνεται στο «110 προς 1».
• Ενας μέσος εργαζόμενος στις ΗΠΑ πρέπει να εργαστεί επί ένα μήνα για να κερδίσει όσα ένας διευθύνων σύμβουλος σε μια ώρα.
• Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, η ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης των ΗΠΑ (πέρα από τη γενική εφαρμογή της μερικής απασχόλησης) ισοδυναμεί με μια αύξηση του χρόνου που εργάζεται κατά 21%, αλλά η αγοραστική της δύναμη βαίνει μειούμενη.  
• Στις ΗΠΑ ο αριθμός των ανέργων και των υποαπασχολούμενων ανέρχεταΙ στο 27%

    Αυτά συμβαίνουν, λοιπόν, στην «πρωτεύουσα» του καπιταλισμού, της «ελεύθερης αγοράς» και της «ανταγωνιστικής οικονομίας». Εκεί, σε αυτές τις συνθήκες είναι, που τις δολοφονίες των 18χρονων, αλλά και το πέρασμα των τυφώνων, όπως πριν από μερικά χρόνια στη Νέα Ορλεάνη, τα ακολουθεί το «Αλτ, τις ει;» της Εθνοφρουράς.
   Πάνω σε αυτή τη «τη διάσπαση της κοινωνίας σε ασυμφιλίωτες εχθρικές τάξεις»(B.I. Λένιν, «Κράτος κι Επανάσταση», εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, σ.16) είναι που εντέλεται η Αστυνομία, ο Στρατός και η Εθνοφρουρά να επιβάλει την «τάξη» της τάξης που κατέχει την εξουσία.
   Αυτός είναι, με δυο λόγια, ο ταξικός πόλεμος για τον οποίο μιλάει ο Τζαμπάρ. Και εκδήλωση αυτού του ταξικού πολέμου που μαίνεται και που τον έχει εξαπολύσει η τάξη των ισχυρών, είναι ο ρατσισμός, η φυλετική διάκριση, ο «χρωματισμός» της φτώχειας και της αδικίας.
 
 Αυτός είναι ο λόγος που:

• Η αναλογία του εισοδήματος μιας μέσης οικογένειας λευκών στις ΗΠΑ προς μια μέση οικογένεια μαύρων είναι 2 προς 1.
• Ενώ το 20% των παιδιών στις ΗΠΑ (ένα στα πέντε παιδιά - ποσοστό που είναι το μεγαλύτερο στον ανεπτυγμένο κόσμο) ζει μέσα στη φτώχεια, το μεγαλύτερο μερίδιο παιδιών σε φτώχεια είναι μαύροι (37%) και ισπανόφωνοι (35%), έναντι 15% των λευκών παιδιών.
• Στον 21^ο αιώνα (State of working America 2000-01, «Economic Policy Institute») στο Νότο των ΗΠΑ, το 25% του πληθυσμού ζει κάτω από όριο της φτώχειας, ενώ ειδικά τα παιδιά και οι νέοι ζουν στην εξαθλίωση σε ποσοστά πάνω από 35%.
• Στον κόσμο της «δημοκρατίας», σύμφωνα με μελέτη των Πανεπιστημίων Κορνέλ και Ουάσιγκτον, εννιά στους δέκα μαύρους Αμερικανούς, δηλαδή το 91%, το οποίο φτάνει στην ηλικία των 75 ετών, έχει περάσει τουλάχιστον ένα χρόνο της ώριμης ηλικίας του σε συνθήκες φτώχειας.

   Γιατί, τελικά, οι κοινωνικές και ταξικές αντιθέσεις έχουν ακριβώς αυτή την ιδιότητα: Να αναζητούν στον αδύναμο τον πιο αδύναμο. Για να διευρύνουν οι «από πάνω» - και με αυτό τον τρόπο να συντηρούν – την κοινωνική και ταξική ανισότητα κρατώντας τους «από κάτω» - όλους και και ανεξαρτήτως χρώματος - όχι μόνο καταπιεσμένους, αλλά και διασπασμένους.  
   Παρατήρηση: Αξίζει έπειτα από τα προηγούμενα να θυμηθούμε εκείνο που με αρκετή δόση πικρής ειρωνείας γράφει ο Ταρίκ Αλί στο βιβλίο του «Ο Μπους στη Βαβυλώνα». Σημείωση χρήσιμη για να καταλάβουμε τί κρύβεται πίσω από τους – και εγχώριους - θιασώτες του λεγόμενου «αμερικανικού μοντέλου διαχείρησης της κρίσης»: Οτι, δηλαδή, οι ΗΠΑ, ανίκανες καθώς είναι να παράσχουν σε σημαντικά τμήματα του ίδιου του πληθυσμού τους τα βασικά και αναγκαία της καθημερινής ζωής, μάλλον δεν θα πρέπει να θεωρούνται και το καλύτερο «μοντέλο» για την εφαρμογή κάποιου ανύπαρκτου «κεϋνσιανού παραδείσου» ανά τον κόσμο...