Από «άτακτο παιδί», προνομιακός συνομιλητής των «θεσμών»

ΔΑΝΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ • 23 Μαϊου 2016

Από «άτακτο παιδί», προνομιακός συνομιλητής των «θεσμών»

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου, για το ταμείο ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας, τον «κόφτη» των μισθών και των συντάξεων και τα «κόκκινα δάνεια», και με την διαφαινόμενη συμφωνία στο Eurogroup της 24ης Μαϊου για την «αξιολόγηση» και την εκταμίευση της επόμενης δανειακής δόσης, κλείνει ένας ακόμη κύκλος της «μνημονιακής περιόδου», η οποία όμως αναμένεται να διαρκέσει πολλά χρόνια ακόμη, με τη μια, ή την άλλη μορφή.

Το κύριο χαρακτηριστικό αυτού, του τωρινού κύκλου, με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ στο τιμόνι, ήταν η προσπάθεια να σαρωθούν από το τραπέζι και τα τελευταία ψίχουλα που είχαν απομείνει στο εισόδημα και τα δικαιώματα των μισθωτών και των μικρομεσαίων στρωμάτων, σε συνδυασμό με τη δημιουργία των προϋποθέσεων για τη συνέχιση αυτής της πολιτικής στο διηνεκές, με την απόλυτη προστασία των δικαιωμάτων των δανειστών και την αντίστοιχη παροχή εγγυήσεων από την πλευρά του ελληνικού κράτους.

 

Η «βρώμικη δουλιά»

Ουσιαστικά, ο κύκλος για τον οποίο συζητούμε άνοιξε με το δημοψήφισμα της 9ης Ιουλίου 2015 και τις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου 2015.

Στον κύκλο αυτό η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ σε συμφωνία με τους δανειστές και τις ευλογίες της οικονομικής ολιγαρχίας αναλαμβάνει να κάνει την «βρώμικη δουλειά», δηλαδή την ολοκλήρωση του «μνημονιακού σχεδίου». Το έπαθλο θα είναι, στο τέλος αυτής της περιόδου, να έχει γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ ο ένας εκ των δύο πόλων, του διπολικού συστήματος που παραλαμβάνει τη σκυτάλη από το εξουθενωμένο σύστημα του δικομματισμού. Φυσικά, ο άλλος πόλος θα είναι η Νέα Δημοκρατία, μιας και το ΠΑΣΟΚ «εξαερώθηκε».

Οι εξελίξεις από το Καλοκαίρι του 2015 μέχρι σήμερα, αλλά και οι δηλώσεις των κορυφαίων αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,  αποδεικνύουν τη σταθερή και σταδιακή μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ,  από το «άτακτο» και το «απροσάρμοστο» παιδί της ευρωπαϊκής οικογένειας, σε προνομιακό συνομιλητή των «θεσμών».

Σας θυμίζουμε μόνο τη δήλωση της Άγκελα Μέρκελ όταν ρωτήθηκε λίγες μέρες μετά την παραίτηση της κυβέρνησης και προκήρυξη των εκλογών του Σεπτεμβρίου, για η παραίτηση του Έλληνα πρωθυπουργού ήταν πρόβλημα: « «Η παραίτηση Τσίπρα είναι μέρος της λύσης, όχι μέρος της κρίσης»!

 

Στο… «όλοι το ίδιο είναι»

Η υπογραφή του 3ου μνημονίου, η ευλαβική τήρηση όλων των δεσμεύσεων και υποχρεώσεων, η προσαρμοστικότητα στις εκάστοτε απαιτήσεις των δανειστών, η ετοιμότητα ανταπόκρισης στις διαρκείς πιέσεις, δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για την πολιτική μετάλλαξη, αυτό που λέμε «κωλοτούμπα», του ΣΥΡΙΖΑ. Με μια ειδοποιό διαφορά σε σχέση με τις προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις. Την επίκληση της αριστερής του καταγωγής. Ή τουλάχιστον, της αριστερής, όπως ο ίδιος την προσδιόριζε.

Είχε και έχει πολύ μεγάλη σημασία, για όποιον ενδιαφέρεται για την πιο πιστή εφαρμογή της «μνημονιακής» πολιτικής, αυτή να γίνεται από μια «αριστερή» κυβέρνηση.

Πρώτον γιατί μια τέτοια κυβέρνηση μπορεί να το κάνει με τις μικρότερες αντιδράσεις και δεύτερον γιατί μια τέτοια κυβέρνηση σέρνει με τον πιο ατιμωτικό τρόπο την Αριστερά στο βούρκο που ονομάζεται «όλοι το ίδιο είναι».

Όμως, όλοι γνωρίζουν, πολύ περισσότερο η ίδια η κυβέρνηση,  ότι απέχουμε πολύ ακόμα από το απάνεμο λιμάνι, όπως η ίδια το περιγράφει. Αυτό που έχει κερδίσει, αν επαληθευθούν οι προβλέψεις για αίσια έκβαση του Eurogroup, είναι χρόνος και τίποτα άλλο.

 

Πρόθυμοι «έφεδροι», ή εκλογές; 

Ακολουθεί η εφαρμογή του τρίτου και του τέταρτου μνημονίου (των αυτόματων περικοπών), εκεί όπου θα κριθεί η ίδια, αλλά και το σύνολο των καθεστωτικών δυνάμεων. Στην εφαρμογή αυτή δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα τα καταφέρει χωρίς διεύρυνση της κοινοβουλευτική της πλειοψηφίας.

Έτσι μένει πάντα ανοιχτό το ενδεχόμενο της «οικουμενικής», ή των εκλογών.

Σε συνάρτηση με το ερώτημα: «πως θα στηριχθεί μια τέτοια πολιτική που φέρνει σε μετωπική αντιπαράθεση τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας;», κινούνται και οι πολιτικές εξελίξεις, ενώ συντελούνται και ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό.

Η ρευστότητα και η μεταβατικότητα αυτού του σταδίου εντείνουν τις διεργασίες που άλλοτε εμφανίζονται με τη μορφή διασπάσεων και άλλοτε με την δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών, σε όλο το πλάτος της πολιτικής σκηνής.

Οι κινήσεις αυτές φαίνεται ότι επηρεάζονται και από τις συζητήσεις που έχουν ανοίξει για το νέο εκλογικό νόμο και τις φήμες που κυκλοφορούν, είτε για τη μεγαλύτερη αναλογικότητα του, είτε για τη μείωση των εδρών, είτε για τη μείωση του ορίου ηλικίας του εκλέγειν, είτε για την πριμοδότηση συνασπισμού κομμάτων…

 

Μια εξίσωση που «δεν βγαίνει» 

Παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, το ενδεχόμενο ενός Grexit είναι πάντα ανοιχτό. Αναφερόμαστε στην έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, όπως την προέβλεψε και την περιέγραψε ο αρχιτέκτονας του σχεδίου, Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφκανγκ Σόιμπλε. Μια εθελούσια έξοδο με ένα πριμ από τους εταίρους, υπό τη μορφή ενός πακέτου ανθρωπιστικής βοήθειας.

Στην περίπτωση αυτή, η Ελλάδα θα πρέπει να σταθεί στα πόδια της στο περιβάλλον της καταστροφής που προκλήθηκε τα τελευταία επτά χρόνια, φορτωμένη με όλα τα βάρη και τις υποχρεώσεις των τεσσάρων μνημονίων.

Ωστόσο, μια «έξωση» της Ελλάδας φαίνεται τώρα πιο εύκολο να αντιμετωπισθεί από τους εταίρους, σε σχέση με το 2010, ή το 2012, όταν εκτιμούσαν ότι εξαιτίας της κρίσης των PIGS, μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να συμπαρασύρει όλο το οικοδόμημα.

Υπάρχει όμως και ένας άλλος λόγος που καθιστά πιθανόν το ενδεχόμενο του Grexit. Είναι η μαθηματική αποτύπωση του προγράμματος που αποδεικνύει ότι η εξίσωση «δεν βγαίνει».

Πριν από πέντε μέρες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σε έκθεση του για το ελληνικό χρέος, προέβλεπε ότι αν το θέμα αντιμετωπιστεί όπως προτείνουν οι ευρωπαϊκοί «θεσμοί» (μικρή παράταση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων και μια μικρή μείωση των επιτοκίων) τότε το ποσοστό του χρέους ως προς το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί σε 159,1% το 2030, σε 196,9% το 2045 και στο 293,8% το 2060!

Το περίεργο είναι ότι ενώ όλοι συμφωνούν ότι το πρόγραμμα «δεν βγαίνει», κανείς δεν θέλει να μιλήσει για την επόμενη ημέρα…

Όμως, η θηλιά του Grexit χαλαρώνει για λίγο, γιατί οι εταίροι αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουν μια άλλη πιθανή έξοδο, την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν αυτό αποφασίσουν οι Βρετανοί στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου. Το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος μοιραία θα επηρεάσει τα χρονοδιαγράμματα και τους σχεδιασμούς για την ελληνική περίπτωση.

 

Ευρωπαϊκή Ένωση: Επί ξυρού ακμής 

Ούτως, ή άλλως, οι εξελίξεις και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να εξετασθούν σε ένα πεδίο πολλαπλών αντιθέσεων. Και μόνο να τις αριθμήσει κανείς, απαιτείται τεράστιος χώρος ενώ πρέπει να πάρουμε υπόψη ότι οι αντιθέσεις αυτές πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα κάνοντας το «σταυρόλεξο» του μέλλοντος της Ε.Ε ακόμα δυσκολότερο. Για την κατανόηση του μεγέθους των προβλημάτων του άμεσου μέλλοντος σημειώνουμε την έλευση της περιβόητης διατλαντικής συμφωνίας TTIP, μεταξύ Ε.Ε και ΗΠΑ για τις επενδύσεις και το εμπόριο, με την οποία, ούτε λίγο, ούτε πολύ, οι πολυεθνικές εταιρείες αποκτούν ισχυρότερη νομική υπόσταση από τα κράτη!

Από την παραπάνω ανάλυση λείπει ένας παράγων, ο λαϊκός, ο οποίος μπορεί να αποβεί καταλυτικός, καθοριστικός. Τα περιθώρια έχουν εξαντληθεί και τους επόμενους μήνες, μήνες εφαρμογής των πιο σκληρών μέτρων θα αποδειχθεί αν αυτός ο λαϊκός παράγων μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα, να βάλει τη σφραγίδα του στις εξελίξεις που θα αρχίζουν από τον αγώνα για την ίδια την επιβίωση του, ως την ανατροπή της μνημονιακής πολιτικής, τη διαγραφή του χρέους, την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση, την εφαρμογή ενός οικονομικού προγράμματος ανάπτυξης, με γνώμονα την εξυπηρέτηση των λαϊκών συμφερόντων.