Κυριακή 1 Ιουλίου 2018

20 χρόνια Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – Να πούμε «χρόνια πολλά»;…

Στις 30 Ιούνη 1998 εγκαινιάζεται η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) με μια εντυπωσιακή τελετή στο κτίριο της παλιάς Οπερας της Φρανκφούρτης, της πόλης όπου έχει την έδρα της.

Θυμηθήκαμε το παλιότερο σκίτσο του Soloup (στη φωτογραφία) με αφορμή την… όμορφη αυτή επέτειο. Αν ισχύουν άλλωστε αυτά που περιγράφονται στο σκίτσο για τις τράπεζες, τότε σίγουρα ισχύουν και για την «αγία» Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Ας επανέλθουμε, όμως, στα εγκαίνια. Αρχηγοί κρατών – μελών και τραπεζίτες συγκεντρώθηκαν για να γιορτάσουν την ενθρόνιση του πρώτου προέδρου της ΕΚΤ, του Ολλανδού Βιμ Ντόιζενμπεργκ, και να του ευχηθούν «καλές δουλειές». Αυτός με τη σειρά του υποσχέθηκε ότι θα δώσει τον καλύτερο εαυτό του για να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του μεγάλου κεφαλαίου και θεώρησε σκόπιμο να προειδοποιήσει, κυρίως τους πολιτικούς, ότι το έργο της ΕΚΤ θα είναι «ανεξάρτητο των μεμονωμένων συμφερόντων των κρατών». Σ’ αυτή τη φράση του Β. Ντόιζενμπεργκ ίσως να βρίσκεται η πεμπτουσία αυτής της υπόθεσης.

Η τελετή έκλεισε με τη χορωδία της Οπερας της Φρανκφούρτης, που απέδωσε ένα γνωστό τραγούδι με τίτλο: «Το χρήμα κάνει τη Γη να περιστρέφεται»!

Για την κατανόηση του ρόλου που κλήθηκε να παίξει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παραθέτουμε το άρθρο 107 της Συνθήκης του Μάαστριχτ: «Κατά την άσκηση των εξουσιών και την εκπλήρωση των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων που της ανατίθενται με την παρούσα συνθήκη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δε ζητά, ούτε δέχεται υποδείξεις από τα θεσμικά ή μη θεσμικά όργανα της Κοινότητας, τις κυβερνήσεις των κρατών – μελών ή οποιονδήποτε άλλον οργανισμό».

Πρόκειται δηλαδή για μια πρωτοφανή συγκέντρωση οικονομικής και πολιτικής ισχύος σε έναν τραπεζικό οργανισμό, ο οποίος θα αποφασίζει με τον παραπάνω τρόπο για τη νομισματική, πιστωτική και συναλλαγματική πολιτική, τόσο σε γενικό κοινοτικό επίπεδο, όσο και στο επίπεδο του κάθε κράτους – μέλους χωριστά. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ όριζε με σαφήνεια τις εξουσίες, τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο άρθρο 105, το οποίο αναφέρει ότι: «τα βασικά καθήκοντα είναι: να χαράζει και να εφαρμόζει τη νομισματική πολιτική της Κοινότητας, να διενεργεί πράξεις συναλλάγματος, να κατέχει και να διαχειρίζεται τα επίσημα συναλλαγματικά διαθέσιμα των κρατών – μελών». Ακόμη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει την έκδοση τραπεζογραμματίων εντός της Κοινότητας».