Ανάκαμψη για το κεφάλαιο με χρηματοδότη τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων!

ΕΚΘΕΣΗ ΙΟΒΕ

«Ο μικρός όγκος ενεργητικού των θεσμικών επενδυτών στη χώρα οφείλεται και στις στρεβλώσεις του ασφαλιστικού συστήματος», τονίζεται σε έκθεση του Ιδρύματος Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) με θέμα: «Ενίσχυση της αποταμίευσης και ανάπτυξη με μοχλό την κεφαλαιαγορά», που δημοσιεύτηκε μέσα στη βδομάδα. Η κεντρική στόχευση «βάζει στο μάτι» αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων με την ολόπλευρη «αξιοποίησή» τους για τη χρηματοδότηση των εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων και των επενδυτικών σχεδιασμών τους, στο έδαφος βέβαια του νέου κύματος αντεργατικών ανατροπών που προωθούνται στην Κοινωνική Ασφάλιση.

Μάλιστα, όπως εκτιμάται, ο νέος πακτωλός από την αρπαγή των αποθεματικών συνολικού ύψους περίπου 100 δισ. ευρώ σε ορίζοντα 40 ετών θα προέλθει κατά κύριο λόγο από τα αποθεματικά της «νέας επικουρικής», που προωθεί η κυβέρνηση για τους νεοεισερχόμενους στην «αγορά εργασίας» και αναμένεται να συμβάλει με 80 δισ. ευρώ σύμφωνα με το ΙΟΒΕ. Τα παραπάνω συνδυάζονται και με την ελάφρυνση και απαλλαγή των επιχειρήσεων από ασφαλιστικές «υποχρεώσεις», καθώς, όπως λένε, «ταυτόχρονα, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών οδηγεί σε αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα ή περίπου 100 χιλ. άτομα (κατά μέσο όρο στα πρώτα χρόνια)», δηλαδή στο έδαφος των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων και βέβαια της «ευέλικτης» εργασίας.

«Τα μέτρα ενίσχυσης της εγχώριας κεφαλαιαγοράς και η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος λειτουργούν συμπληρωματικά», λέει το ΙΟΒΕ (φωτ. αρχείου)

Την ίδια ώρα, η αρπαγή των αποθεματικών αποτελεί ένα ακόμη στήριγμα της καπιταλιστικής ανάκαμψης. Ειδικότερα, όπως λέγεται στην έκθεση:

-- «Με τα υψηλά ποσοστά εισφορών για κύρια και επικουρική σύνταξη, περιορίζονταν σημαντικά τα κίνητρα ειδικά για επενδύσεις σε κινητές αξίες». Ουσιαστικά, πρόκειται για τη νέα επιχείρηση «αναδιανομής» πόρων για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου. Οπως λένε, «παρότι τα ποσοστά αναπλήρωσης από τον διανεμητικό πυλώνα έχουν υποχωρήσει, η Ελλάδα παραμένει ουραγός όσον αφορά το μέγεθος του κεφαλαιοποιητικού πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος».

-- «Εάν το 50% των νέων αποταμιεύσεων που προκύπτουν από την προτεινόμενη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού κατευθυνθούν σε εγχώριες τοποθετήσεις, το ΑΕΠ της χώρας εκτιμάται ότι θα είναι αυξημένο σε βάθος 40 ετών κατά 8,6 δισ. ευρώ σε σταθερές τιμές του 2016», ενώ σε περίπτωση που το παραπάνω ποσοστό ανέλθει σε 75%, η μακροχρόνια επίδραση στο ΑΕΠ εκτιμάται σε περίπου 10,8 δισ. ευρώ.

Φορο-κίνητρα για το άρμεγμα των αποθεματικών

 

Οπως χαρακτηριστικά τονίζεται στην έκθεση, «τα μέτρα ενίσχυσης της εγχώριας κεφαλαιαγοράς και η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος λειτουργούν συμπληρωματικά».

Στο πλαίσιο αυτό, το ΙΟΒΕ σημειώνει πως «τα προτεινόμενα μόνιμα κίνητρα για την τόνωση επιλεγμένων κατηγοριών επενδύσεων μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο του εθελοντικού κεφαλαιοποιητικού πυλώνα ασφάλισης με αυξημένα όρια φοροαπαλλαγών και εφόσον οι συμμετοχές σε αυτόν τον πυλώνα κατευθύνονται σε επιλεγμένες κατηγορίες εγχώριων επενδύσεων».

Ενδεικτικά, αναφέρονται τα κίνητρα για προαιρετική κεφαλαιοποιητική ασφάλιση, καθώς επίσης και για τοποθετήσεις σε μετοχικά, μεικτά και εταιρικά αμοιβαία κεφάλαια, «πράσινες» επενδύσεις, υποδομές κ.ά. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, «τα προτεινόμενα μέτρα ενέχουν διαχειρίσιμο δημοσιονομικό κόστος έως 1,8% του ΑΕΠ κατά την πρώτη πενταετία, μειούμενο στο χρόνο», προτείνοντας ακόμη τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών μεσοσταθμικά κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, την ενίσχυση των κεφαλαιοποιητικών πυλώνων Ασφάλισης κ.ά.

Συμπληρωματικά με τα παραπάνω, το ΙΟΒΕ σημειώνει πως θα μπορούσαν να θεσπιστούν κίνητρα για συμμετοχή στην κεφαλαιαγορά, όπως μερίσματα από «νεοφώτιστες» εταιρείες, εκπτώσεις φόρου για συμμετοχή σε αυξήσεις κεφαλαίου, αναμόρφωση στο φορολογικό καθεστώς των αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού κ.ά.

Προτείνει δηλαδή επιπλέον «διευκολύνσεις» και «κίνητρα» στους επιχειρηματικούς ομίλους, ώστε να ανοίξουν ακόμα πιο γρήγορα τα νέα πεδία κερδοφορίας για τους ιδιωτικούς ασφαλιστικούς ομίλους, μαζί με το παραπέρα ξήλωμα της Κοινωνικής Ασφάλισης.

Την ίδια ώρα, οι διατάξεις του φορολογικού νομοσχεδίου της κυβέρνησης, που βρίσκεται σε διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης, μεταξύ άλλων προβλέπουν καθιέρωση «συμβολικού» φόρου για εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία, αμοιβαίου κεφαλαίου ακινήτων και εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καθώς ο (υποτιθέμενος) φόρος διαμορφώνεται με βάση το ισχύον επιτόκιο παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (σήμερα σε μηδενικά επίπεδα), με «προσαύξηση 1%». Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη, «με την καταβολή του φόρου αυτού εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση της εταιρείας και των μετόχων της», ενώ σε συνέχεια αυτών, προτείνονται τα πρόσθετα κίνητρα από την πλευρά του ΙΟΒΕ.

Με τις «βέλτιστες πρακτικές» της ΕΕ

 

Τα αποθεματικά των συνταξιοδοτικών ταμείων και των ασφαλιστικών εταιρειών, που είναι επενδεδυμένα στην κεφαλαιαγορά, αντιστοιχούν σε μόλις 8% του ΑΕΠ, έναντι 81,9% κατά μέσο όρο στην ΕΕ, επισημαίνει το ΙΟΒΕ, δείχνοντας βέβαια το διαθέσιμο «κοίτασμα» χρηματοδότησης προς τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Σε αυτό το πλαίσιο, υπενθυμίζουν ότι «η ενδυνάμωση της κεφαλαιαγοράς έχει αναγνωριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως κρίσιμος παράγοντας για την κινητοποίηση αποταμιεύσεων και επενδύσεων». Και τονίζεται ότι ο Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός της ΕΕ (651/2014) δίνει τη δυνατότητα στα κράτη - μέλη να θεσπίσουν μέτρα ενίσχυσης της χρηματοδότησης εγχώριων επενδύσεων, χωρίς να παραβιάζεται το καθεστώς των κρατικών ενισχύσεων εντός της ενιαίας αγοράς, με αρκετά κράτη - μέλη (όπως Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Πορτογαλία) να έχουν ήδη εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που προσφέρει ο νέος «απαλλακτικός κανονισμός», υιοθετώντας τέτοια μέτρα ενδυνάμωσης των κεφαλαιαγορών.

Εξάλλου, η λεγόμενη «Ενωση Κεφαλαιαγορών» αποτελεί βασικό άξονα γύρω από το σχέδιο για την «εμβάθυνση της ΟΝΕ». Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «μέσα από ένα μείγμα κανονιστικών και μη κανονιστικών μεταρρυθμίσεων, το σχέδιο αυτό επιδιώκει να συνδέσει καλύτερα τις αποταμιεύσεις με τις επενδύσεις», με στόχο να ενισχύσει το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα με την παροχή «εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης». Πρόκειται για το ζήτημα της διοχέτευσης «φρέσκων και φτηνών» κεφαλαίων προς τα ευρωπαϊκά μονοπώλια, ανεξάρτητα από το όποιο μείγμα νομισματικής πολιτικής θα εφαρμόζει η πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Επιπλέον, στο πλαίσιο και του περσινού «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου», η Κομισιόν έχει «συστήσει» «ελάφρυνση της φορολόγησης της εργασίας», δηλαδή των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλονται μέσω της εργοδοσίας, αλλά και παρεμβάσεις για την ανακύκλωση της «ευέλικτης» εργασίας, με κατεύθυνση την «αποτελεσματικότητα και την επάρκεια των ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας». Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται, «η σύσταση αυτή συνάδει με τις αρχές του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων», ουσιαστικά με τις παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας των ευρωπαϊκών μονοπωλίων.

Α. Σ.

 

Ριζοσπάστης  Παρασκευή 15 Νοέμβρη 2019