Η εταιρεία

Η εκμετάλλευση της εργασίας συνοδεύεται από την ανήκεστο βλάβη των βασικών διανοητικών εργαλείων του φορέα της. Καθώς ο εργαζόμενος δεν υπόκειται μόνο την ανηλεή εκμετάλλευση της εργατικής του δύναμης σε οικονομικό επίπεδο αλλά ταυτόχρονα γίνεται κομμάτι, κοινωνός, μιας εταιρικής υποκουλτούρας, όπου η εταιρεία τοποθετείται στο υψηλότερο σημείο της κοινωνικής πυραμίδας ως η αδιαμφισβήτητη έκφραση της πολίτικο-οικονομικής υπεροχής του καπιταλιστή έναντι του εργάτη.

Η εταιρεία ως η πυρηνική εκφορά του καπιταλιστικού ολοκληρωτισμού στο πεδίο της παραγωγής, και στο πεδίο της σφυρηλάτησης ενός -ψευδώς-έλλογου συνειρμού πως διαμέσου της εταιρείας αποδίδεται στον εργαζόμενο το –ούτω ή άλλως- πεπερασμένο και πρόσκαιρο δικαίωμα της επιβίωσης εντός της καπιταλιστικής επικράτειας, μετατρέπει ταυτόχρονα την εργασία, δηλαδή την εργασία ως σύγχρονη δουλεία, σε μέσο διηνεκούς εγκλωβισμού του εργαζόμενου στα βλακώδη ιδεολογήματα της αστικής τάξης.

Η αστική τάξη αγγίζοντας την εργασία την αποψίλωσε από κάθε δημιουργική πλευρά της, και την μετέτρεψε σε αντανάκλαση των ευτελών σκοπών της, που στην πραγματικότητα δεν θα έπρεπε να αφορούν κανέναν. Πόσο μάλλον τον εργαζόμενο που συναινεί στο να μετουσιώνεται η δυνητική του επιλογή να αξιοποιήσει την ισχύ της εργατικής του δύναμης για να απαλλαγεί από το καπιταλιστικό μοντέλο αναπαραγωγής της ζωής του, σε μια άχρηστη αλληλουχία αριθμητικών δεδομένων που εκβάλουν ως το ανοσιούργημα της Homo Neanderthal θετικιστικής διανοητικής ικανότητας του μέσου επιχειρηματία-καπιταλιστή.

Με αυτό τον τρόπο η τραγική εξελικτική κατάσταση του εταιρικού ιδεότυπου που παράγει καθημερινά ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, έχει επιβληθεί ως το ιδανικό, ως το ακροτελεύτιο άκρο του ορίζοντα της ανθρώπινης κοινωνίας, με τα εκατομμύρια των εργατών του εταιρικού συστήματος να συνεχίζουν να τροφοδοτούν την διαιώνιση μιας κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής κατάστασης που ξερνάει και τα αντίστοιχα πολιτισμικά απόβλητα στην κοινωνική σφαίρα.

Ο επιχειρηματίας-καπιταλιστής κερδίζει την μάχη της κοινωνικό-πολιτικής και πολιτισμικής υποταγής του εργαζόμενου στο πεδίο της παραγωγής ενώ την αναδιπλασιάζει και την κεφαλαιοποιεί στις σφαίρες της κατανάλωσης και διανομής των προϊόντων, όπου εντός τους όπως και στο περιτύλιγμα τους, αποτυπώνεται με τρόπο έκδηλο η πρότερη ήττα των εργαζόμενων στο πεδίο της παραγωγής, όπως και η εμπέδωση της καπιταλιστικής επιχειρηματικής και εταιρικής υποκουλτούρας που συνοδεύεται από την αστική αυταπάτη πως δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή πέραν του αγοραίου τρόπου ζωής, παραγωγής και κατανάλωσης.

Με αυτό τον τρόπο οι απλές διεκπεραιωτικές διαδικασίες του ανθρώπου για την ικανοποίηση και των πιο σύνθετων αναγκών του που σε επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων έχουν εδώ και χρόνια εκπληρωθεί, στο επίπεδο της συγκρότησης των παραγωγικών σχέσεων εντός των οποίων δεσπόζει η εταιρεία ως η διαυγής αποκρυστάλλωση της ηγεμονίας του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, όλες οι διαδικασίες που αφορούν στην παραγωγή και στην διανομή του κοινωνικά παραγόμενου προϊόντος αναδύονται ως πολυσύνθετος τρόπος εγκλωβισμού της μισθωτής εργασίας στα κανονιστικά πλαίσια του καπιταλιστικού υποδείγματος ζωής, ως αυτό να είναι το πέρας της ανθρώπινης ιστορίας.

Η μισθωτή εργασία αναδύεται εδώ με το διττό της πρόσωπο. Είτε ως μέσο απελευθέρωσης από την καπιταλιστική χωροχρονική επικράτεια, είτε ως μέσο ενσωμάτωσης και υποταγής στο καπιταλιστικό καθεστώς που στην μικροκλίμακα της καθημερινότητας του κόσμου της εργασίας έχει το ωμό πρόσωπο του καπιταλιστικού εταιρικού καθεστώτος. Εντός αυτού του καθημερινού καθεστώτος ζωής, ο εργαζόμενος μπολιάζεται με τις αναγκαίες δόσεις συναίνεσης στα όρια ενός κόσμου που συστήνεται για τον εαυτό του ως η μονόδρομη μεσσιανική λύση για την ανθρωπότητα. Με αυτόν τον τρόπο κατασκευάζονται κοινωνικά πρότυπα που αντιστοιχούν στην μέση ικανότητα κατασκευής προτύπων του μέσου καπιταλιστή : “Δούλευε πολύ, σκέψου ελάχιστα, αποστήθισε τις τεχνικές διαδικασίες, συσσωματώσου στο εταιρικό πρότυπο, οικοδόμησε σχέσεις ανταγωνισμού με τους υπόλοιπους εργαζόμενους και προώθησε απαρέγκλιτα το εταιρικό πλαίσιο ζωής που εξάλλου απορρέει από το καθολικό καπιταλιστικό πρόταγμα επιβίωσης”.

Η μισθωτή εργασία στα πλαίσια του σύγχρονου καπιταλιστικού εταιρικού υποδείγματος, δεν μπορεί να διαχωριστεί χρονικά και χωρικά από αυτό, ακόμη και τις στιγμές που δεν σπαταλά τον χρόνο της στο χώρο εργασίας και δεν βρίσκεται εγκλωβισμένη τοπολογικά σε αυτόν. Οι όροι της εκμετάλλευσης της από το καπιταλιστικό καθεστώς όπως αυτοί πραγματοποιούνται στο πεδίο του εταιρικού χωροχρόνου μεταφέρονται σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας του εργαζόμενου σε κάθε συναλλαγή του με το κανονιστικό μοντέλο της καπιταλιστικής κυριαρχίας, έως και την τελευταία στιγμή της ζωής του.

Στους ιστορικούς τους μέλλοντος -δυνητικά όχι στο πολύ μακρινό μέλλον- σίγουρα θα προκαλέσει απορία μα ταυτόχρονα και θυμηδία πως τα νηπιακά αστικά ιδεολογήματα που εδράζονται στην πιο στυγνή εκμετάλλευση κάθε μορφής ζωής, με μόνο στόχο την αχαλίνωτη κερδοφορία μιας μειοψηφίας καπιταλιστών ήταν σε θέση να χειραγωγήσουν τις σύγχρονες κοινωνίες στα όρια ενός καρουζέλ, στα όρια μιας στατικής ομόκεντρης κυκλικής κίνησης χωρίς τέλος.

Μια κοινωνία που υπό την ηγεμονία της αστικής τάξης παράγει με ρυθμούς πραγματικά φρενήρεις ανύπαρκτα “επιστημονικά αντικείμενα” όπως management, marketing, διοίκηση ανθρωπίνων πόρων, ενώ ταυτόχρονα κατασκευάζει και μια ολόκληρη οικονομική θεώρηση αναφορικά με αυτά, την ίδια στιγμή που έχει εμφυσήσει στους υποτελείς της το δόγμα “ότι η εργασία απελευθερώνει” για όσους εργάζονται για το καθεστώς, κρατώντας σε καθεστώς σύγχρονης δουλείας τον κόσμο της εργασίας, πρέπει με κάθε τρόπο να καταστραφεί.

Αν οι εργαζόμενοι σταματούσαν για λίγο να στροβιλίζονται χωρίς λόγο γύρω από το ίδιο σημείο και παρατηρούσαν για λίγο τον “χειριστή του καρουζέλ” θα κατανοούσαν πόσο γελοίο και ταυτόχρονα πόσο δραματικό είναι να κρατά αυτός, τους “μοχλούς της ιστορίας”.

γράφει ο Χρήστος Μιάμης

Πηγή The Radical Marxism Project