Κάτι σάπιο

RIZOSPASTIS

Σελίδες επί σελίδων αφιερώνουν τα αστικά ΜΜΕ για την έκθεση του ΟΗΕ σχετικά με το κλίμα, προειδοποιώντας εν χορώ για «δράση πριν είναι αργά». Τα ρεπορτάζ τους αποτελούν στην πραγματικότητα καταχωρήσεις υπέρ της «πράσινης ανάπτυξης», την οποία παρουσιάζουν ως τη «μόνη λύση» απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Προπαγανδίζουν δηλαδή τις «πράσινες» επενδύσεις ως «ασπίδα» στις επικίνδυνες συνθήκες που διαμορφώνουν για τον άνθρωπο και το περιβάλλον οι αλλαγές στο κλίμα. Ποια είναι η αφετηρία όλων αυτών; Οτι οι αιτίες της κλιματικής αλλαγής είναι «ανθρωπογενείς». Αρα, μόνο με την παρέμβασή του ο άνθρωπος, δηλαδή τα κράτη, οι επιχειρήσεις και η «κοινωνία των πολιτών», όπως γράφουν, μπορούν να δώσουν λύση στο αδιέξοδο που πλησιάζει. Το περιβάλλον όμως δεν το καταστρέφει γενικά ο άνθρωπος, αλλά ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, που γίνεται με σκοπό το κέρδος. Το περιβάλλον το καταστρέφουν τα κράτη και οι κυβερνήσεις, με τους νόμους που ψηφίζουν για τη διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την κερδοφόρα εμπορευματοποίηση των πάντων: Των δασών, των θαλασσών, του υπεδάφους... Αυτοί λοιπόν που φέρουν το βάρος της καταστροφής του περιβάλλοντος και της επίδρασής της στο κλίμα, αναγορεύονται τώρα και προβάλλονται ως σωτήρες, ενοχοποιώντας γενικά τον «άνθρωπο» - δηλαδή τον λαό - για τα δικά τους διαχρονικά εγκλήματα σε βάρος του περιβάλλοντος, της υγείας και της ποιότητας ζωής του λαού. Και μόνο το γεγονός ότι οι ένοχοι υποδύονται προκλητικά τους «διασώστες» του περιβάλλοντος δείχνει ότι κάτι πολύ σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της «πράσινης ανάπτυξης».

Ευθύνη

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα εξίσου εξοργιστικό. Είναι η προσπάθεια της κυβέρνησης, του κράτους, συνολικά του αστικού πολιτικού συστήματος, μετά από κάθε φυσική καταστροφή - πυρκαγιά, πλημμύρα ή σεισμό - να κρύψουν τις τεράστιες ευθύνες τους κάτω από το «χαλί» της κλιματικής αλλαγής. Να παρουσιάσουν τις καταστροφές και τις απώλειες ως κάτι μοιραίο για τον λαό, με το οποίο πρέπει να συμβιβαστεί, αφού πλέον αυτά τα φαινόμενα, εξαιτίας των αλλαγών στο κλίμα, υπερβαίνουν κάθε σχεδιασμό και κάθε κρατικό μηχανισμό. Η πραγματικότητα βέβαια είναι τελείως διαφορετική, καθώς η γύμνια του κρατικού μηχανισμού, αποτέλεσμα των αντιλαϊκών προτεραιοτήτων και του προσανατολισμού του, επιβεβαιώνεται με κάθε αφορμή, ακόμα και σε μικρότερης έντασης φαινόμενα, ή και σε καταστάσεις που μόνο έκτακτες δεν είναι. Αλλωστε, ούτε οι συντάκτες της έκθεσης του ΟΗΕ για το κλίμα τολμούν να συνδέσουν ευθέως τις αλλαγές στο κλίμα με το μέγεθος της τραγωδίας που ζει ο λαός κάθε φορά που βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πυρκαγιά, έναν τυφώνα, μια νεροποντή. Οπως σημειώνει η επικεφαλής της επιτροπής σε συνέντευξή της σε κυριακάτικη εφημερίδα, «δεν υπάρχει αυτό που ονομάζεται "φυσική καταστροφή". Το αν οι φυσικοί κίνδυνοι, που γίνονται πιο έντονοι από την κλιματική αλλαγή, μετατρέπονται σε καταστροφές ή όχι, και σε ποιο βαθμό, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την έκθεση και την ευπάθεια». Με άλλα λόγια, το μέγεθος της καταστροφής είναι κάθε φορά ανάλογο με τα μέσα, το σχέδιο και τις υποδομές για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπισή του, που είναι βέβαια ευθύνη του κράτους και όχι ατομική ευθύνη του λαού.

Καταστροφή

Ενα παράδειγμα για το τι σηματοδοτεί η πολιτική του «πράσινου new deal» δίνει σε χτεσινό του άρθρο το «Reuters», που ασχολείται με τον ρόλο των τραπεζικών ομίλων με αφορμή την ετήσια έκθεση του ΟΗΕ, που - με πολλά «ίσως» και «πιθανόν» - προειδοποιεί για τις αλλαγές στο κλίμα. Ανάμεσα στα άλλα, το δημοσίευμα καταγράφει το πώς η βρετανική ασφαλιστική εταιρεία «Prudental» «έχει εκπονήσει σχέδιο για την εξαγορά και το κλείσιμο σχετικά νέων ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα και βρίσκονται σε αρκετές ασιατικές χώρες, με ορίζοντα 15ετίας, αντί να αφήσει να λειτουργούν 30 χρόνια, όπως είναι οι προδιαγραφές τους». Βέβαια δεν χρειάζεται να πάει κανείς μακριά, αφού δεν έχει παρά να δει την περίπτωση της απολιγνιτοποίησης στην Ελλάδα, όπου ακόμα και υπερσύγχρονοι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί, που κατασκευάστηκαν για να λειτουργούν με το (σε αφθονία) καύσιμο του λιγνίτη, εξοβελίζονται από το ενεργειακό δυναμικό της χώρας και οι πιο σύγχρονοι προορίζονται να λειτουργήσουν με φυσικό αέριο, ανοίγοντας «πεδίο δόξης λαμπρό» για τις «πράσινες» μπίζνες. Με άλλα λόγια, από το ενεργειακό μείγμα χάνεται μια φτηνή και ασφαλής πηγή, όπως ο λιγνίτης, με αποτέλεσμα και το κόστος του ρεύματος να αυξάνεται και η ενεργειακή εξάρτηση και ανασφάλεια να μεγαλώνει. Αυτό λοιπόν παρουσιάζουν ως «σύγχρονο» και «καινοτόμο»: Τεράστια καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, εξάρτηση του ενεργειακού μείγματος από τα κέρδη του κεφαλαίου και όχι από τις ανάγκες του λαού.

Καιρός

«Δεν είναι δυνατόν να μην είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι, ενώ πριν από βδομάδες ξέραμε για τον καύσωνα που ερχόταν», είπε χτες ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και μας θύμισε πολλά για το τι έκαναν οι ίδιοι ως κυβέρνηση, τα οποία μπορεί να διαβάσει κανείς και στις μέσα σελίδες της εφημερίδας μας. Ανάμεσα σε αυτά... αξέχαστο έχει μείνει το πώς λοιδορούσαν ως κυβέρνηση τις προτάσεις του ΚΚΕ για λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων πρόληψης και προστασίας του λαού από τις φυσικές καταστροφές, ενώ παράλληλα αναδείκνυε όλες τις σύγχρονες δυνατότητες που υπάρχουν. Εφταναν τότε τα διάφορα κυβερνητικά παπαγαλάκια να λένε δεξιά και αριστερά ότι «το ΚΚΕ θα άλλαζε τον καιρό» και άλλες τέτοιες γελοιότητες. Γιατί τελικά, όσο κι αν τα αστικά κόμματα «αλλάζουν φορεσιά», στους εναλλασσόμενους ρόλους κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, εκείνο που δεν αλλάζει είναι η πολιτική τους, που έχει για πυξίδα τα κέρδη του κεφαλαίου. Που εμπορευματοποιεί τη γη, βάζει στο «ζύγι» του κόστους - οφέλους για το κεφάλαιο και το κράτος του ακόμα και τα στοιχειώδη μέτρα για τη ζωή του λαού. Εκεί λοιπόν και ο υπεύθυνος και όχι «ο κακός μας ο καιρός».

Ριζοσπάστης