Η ρίζα των μεγάλων κινητοποιήσεων βρίσκεται στα τεράστια λαϊκά προβλήματα που έχει προκαλέσει η καπιταλιστική παλινόρθωση

 

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ

Συνέντευξη με τον Ελ. Βαγενά, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνο του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ

 

Με αφορμή τις μεγάλες εργατικές - λαϊκές κινητοποιήσεις στο Καζακστάν και τις εξελίξεις που ακολούθησαν, ο Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του Κόμματος, έδωσε συνέντευξη στο πόρταλ «902.gr», την οποία αναδημοσιεύει σήμερα ο «Ριζοσπάστης».

 

***

-- Οι πρόσφατες μαζικές κινητοποιήσεις στο Καζακστάν οδήγησαν σε βίαιες συγκρούσεις και στην επέμβαση στρατιωτικών δυνάμεων για την καταστολή τους. Ο Πρόεδρος της χώρας, Τοκάγιεφ, έκανε λόγο για ξένη επέμβαση, για 20.000 ξένους ενόπλους, ενώ ακολούθησε η στρατιωτική επέμβαση των χωρών του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ). Προκύπτει το ερώτημα, κατά πόσο αυτές οι κινητοποιήσεις είχαν τη ρίζα τους στις εσωτερικές εξελίξεις, ή ήταν πράγματι μια ξένη επέμβαση, όπως είχαμε π.χ. στην περίπτωση της Ουκρανίας πριν από μερικά χρόνια;

-- Η ρίζα των μεγάλων λαϊκών κινητοποιήσεων που έγιναν στο Καζακστάν βρίσκεται στα τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, που έχει προκαλέσει στον λαό αυτής της χώρας η παλινόρθωση του καπιταλισμού.

Εκατομμύρια άνθρωποι ζούνε με μισθούς και συντάξεις πείνας, εκατομμύρια είναι άνεργοι, αναγκάζονται να μετακινούνται στο εσωτερικό της χώρας ή στη Ρωσία για το μεροκάματο. Εκατομμύρια νέοι, σε μια κοινωνία όπου ο μέσος όρος ζωής είναι νεανικός, με απόγνωση βλέπουν να διαγράφεται ζοφερό το μέλλον τους.

Copyright 2022 The Associated

Πολλές δεκάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από την αιματηρή καταστολή, εκατοντάδες τραυματίστηκαν ενώ οι συλλήψεις έφτασαν περίπου τις 10.000

Την ίδια ώρα, από την άλλη, είναι εμφανής η χλιδή των καπιταλιστών, ο ενεργειακός πλούτος ληστεύεται από τους ντόπιους καπιταλιστές, αλλά και τα ξένα μονοπώλια, όπως η αμερικανική «Chevron». Γενικά τα αμερικανικά, βρετανικά και ευρωπαϊκά μονοπώλια ελέγχουν το 75% του εξορυκτικού τομέα της βιομηχανίας, που είναι ο σημαντικότερος σε αυτήν τη χώρα. Ο ενεργειακός πλούτος της χώρας κατευθύνεται επίσης σε ΕΕ, Ρωσία και Κίνα, που αποτελούν βασικούς εισαγωγείς του.

Οι τεράστιες κοινωνικές διαφοροποιήσεις οδήγησαν σε σκληρούς εργατικούς αγώνες. Πώς απάντησαν οι αρχές; Πριν από 10 χρόνια στην πόλη Ζαναοζέν δυνάμεις ασφαλείας του καθεστώτος δολοφόνησαν δεκάδες απεργούς εργάτες, ακολούθησε η ένταση της καταστολής, μεταξύ άλλων στην πορεία απαγορεύτηκε και το ΚΚ Καζακστάν, μέχρι σήμερα αρνούνται να νομιμοποιήσουν το Σοσιαλιστικό Κίνημα Καζακστάν, απαγόρευσαν πάνω από 600 εργατικά σωματεία, ψηφίζοντας νέους συνδικαλιστικούς νόμους για να ελέγξουν πλήρως το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Επιπλέον ξεκίνησε μια προσπάθεια στήριξης των εθνικιστικών δυνάμεων, μεταξύ άλλων και δικαίωσης των ντόπιων συνεργατών των ναζί, της λεγόμενης «τουρκμενικής λεγεώνας των SS», που έδρασε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Οι αντιλαϊκές οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές είναι η αιτία των σημερινών λαϊκών κινητοποιήσεων, όπου ως «σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» έδρασαν αυξήσεις στις τιμές του υγροποιημένου αερίου. Το γεγονός αυτό, ωστόσο, καθόλου δεν έρχεται σε αντίθεση με το ότι στην περιοχή βρίσκεται σε εξέλιξη ενδοϊμπεριαλιστική σύγκρουση και αυτά τα γεγονότα θα επιδιωχθεί να αξιοποιηθούν από διάφορες πλευρές.

Το περιεχόμενο των κινητοποιήσεων και οι διαφοροποιήσεις τους

 

Copyright 2022 The Associated

Κόσμος αγανακτισμένος από την ακρίβεια και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, συμμετείχε μαζικά σε κινητοποιήσεις και σε μεγάλα κέντρα όπως η Αλμάτι

-- Ας μείνουμε λίγο στις λαϊκές κινητοποιήσεις. Αυτές δεν είχαν παντού την ίδια μορφή. Σε κάποιες περιοχές ήταν μαζικές απεργιακές κινητοποιήσεις, σε άλλες περιοχές είχαμε οδομαχίες, αλλού υπήρξαν φαινόμενα πλιάτσικου, βανδαλισμού. Πώς εξηγείται αυτό και τελικά ποια ήταν τα αιτήματα αυτών των λαϊκών κινητοποιήσεων;

-- Στις περιοχές του δυτικού και κεντρικού Καζακστάν τα τελευταία δύο χρόνια πραγματοποιήθηκαν σημαντικοί απεργιακοί αγώνες. Την πρωτοβουλία ανέλαβαν άτυπες εργατικές ενώσεις, απεργιακές επιτροπές, εργοστασιακές επιτροπές, μιας και, όπως είπα, οι αρχές φρόντισαν με τον συνδικαλιστικό νόμο να απαγορεύσουν τη δράση και λειτουργία συνδικάτων που δεν θα ελέγχονταν απευθείας από το κράτος και την εργοδοσία.

Ετσι, ειδικά στην περιοχή του δυτικού Καζακστάν υπήρχε σημαντική πείρα από την οργάνωση του αγώνα. Από εκεί, με επίκεντρο την πόλη του Ζαναοζέν, ξεκίνησαν στις αρχές του χρόνου οι νέες κινητοποιήσεις, από το κλείσιμο των δρόμων, στην πορεία κυριάρχησαν οι μαζικές εργατικές συνελεύσεις, που κατέληξαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις και συγκεντρώσεις.

Σε αυτές τις περιοχές οι ίδιοι οι εργαζόμενοι ανέλαβαν την περιφρούρηση της περιοχής, έχοντας τη μαζική στήριξη των οικογενειών τους. Σε αυτές τις περιοχές η αστυνομία και ο στρατός σε πρώτη φάση αρνήθηκαν να χτυπήσουν τις εργατικές κινητοποιήσεις, ενώ οι τοπικές αρχές σε πολλές περιπτώσεις παραιτήθηκαν. Εκεί εκδηλώθηκε η υπεροχή του οργανωμένου αγώνα των εργατών, που μέσα από τις συνελεύσεις κατέληξε στην προβολή των οικονομικών αιτημάτων, που κλιμακώθηκαν και με πολιτικά αιτήματα στην πορεία και προβλήθηκαν παντού: Τέθηκαν αιτήματα για υψηλότερους μισθούς, μείωση των ορίων συνταξιοδότησης, μείωση των τιμών της Ενέργειας, παραίτηση του Ναζαρμπάγιεφ και του Τοκάγιεφ, ελεύθερη συγκρότηση συνδικαλιστικών οργανώσεων και πολιτικών κομμάτων. Εκεί, σε πόλεις του δυτικού Καζακστάν, δημιουργήθηκαν Συντονιστικά Συμβούλια και Επιτροπές από τους απεργούς, που έπαιξαν ρόλο στην καθοδήγηση των κινητοποιήσεων. Σε αυτές τις περιοχές οργανωμένα έγινε και η υποχώρηση των δυνάμεων που κινητοποιήθηκαν, το βράδυ της 8ης Γενάρη.

Από τις εργατικές κινητοποιήσεις στην πόλη Ζαναοζέν, από τις περιοχές όπου εκδηλώθηκε η υπεροχή του οργανωμένου αγώνα των εργατών

Σε άλλες περιπτώσεις, όπου το κίνημα δεν ήταν σε τέτοιο βαθμό οργανωμένο, είχαμε σκληρές ένοπλες οδομαχίες, όπως στην περίπτωση της παλιάς πρωτεύουσας Αλμάτι.

Ας σκεφτούμε το εξής: Σήμερα, τριάντα χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού, στα περίχωρα των μεγάλων κέντρων, όπως είναι αυτή η πόλη, θα δει κανείς πως έχουν εμφανιστεί ολόκληρες συνοικίες από παράγκες, ανάλογες με τις φαβέλες στη Λατινική Αμερική. Χιλιάδες άνθρωποι, ολόκληρα χωριά, έχουν μεταναστεύσει εκεί για να βρουν δουλειά. Αυτός ο εξαθλιωμένος κόσμος, που κατέβηκε στον δρόμο αγανακτισμένος από την ακρίβεια και το χαμηλό βιοτικό επίπεδό του, εύκολα εξοπλίστηκε από τα πρώτα «κύματα» των αστυνομικών και στρατιωτικών, που μετά τις πρώτες συγκρούσεις παράτησαν τον οπλισμό τους. Κατέλαβαν άλλους αστυνομικούς και στρατιωτικούς χώρους, ακόμη και καταστήματα που πουλούσαν όπλα και εξοπλίστηκαν. Επίσης, έδρασαν ποικίλες προβοκατόρικες ομάδες, που προχώρησαν σε πλιάτσικο, βανδαλισμούς κτιρίων κ.ο.κ. και αυτές αξιοποίησε το καθεστώς και έριξε μεγάλες στρατιωτικές μονάδες, για την καταστολή των εργατικών - λαϊκών κινητοποιήσεων.

-- Το ότι βρέθηκαν αποκεφαλισμένα δύο πτώματα αστυνομικών και δύο στρατιωτικών εμφανίζεται από το καθεστώς ως πειστήριο ξένης επέμβασης. Δεν ισχύει;

Russian Defense Ministry Press

Η εμπλοκή των στρατιωτικών δυνάμεων του ΟΣΣΑ επιβεβαιώνει την ταξική φύση των περιφερειακών διακρατικών ενώσεων

-- Στις τάξεις του λεγόμενου «Ισλαμικού Κράτους», που δραστηριοποιήθηκε στο Ιράκ και στη Συρία στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, υπήρξαν και μερικές δεκάδες Καζάκοι. Κανείς δεν αποκλείει την επιστροφή τους στο Καζακστάν μετά τη ρωσική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία και την ήττα του «Ισλαμικού Κράτους» εκεί. Κανείς επίσης δεν μπορεί να αποκλείσει τη δράση τέτοιων ή άλλων ομάδων, που μπορεί να αξιοποιηθούν σε διάφορα γεγονότα και να έχουν διάφορες προελεύσεις και σχεδιασμούς, ενώ έχει διαρρεύσει πως και οι ντόπιες μυστικές υπηρεσίες προετοίμαζαν και εκπαίδευσαν προβοκατόρικες ομάδες. Ωστόσο δεν ήταν αυτές οι δυνάμεις που ξεκίνησαν αυτήν τη λαϊκή κινητοποίηση, που εξελίχθηκε σε μαζικό ξεσηκωμό, ενώ ο χαρακτηρισμός «τρομοκράτες», «ριζοσπάστες», «εξτρεμιστές» που απέδωσαν οι αρχές του Καζακστάν σε όσους βγήκαν στον δρόμο ενάντια στην πολιτική της εξαθλίωσής τους αποτελεί το πρόσχημα της καταστολής.

 

Οι διαφορές με τις «έγχρωμες επαναστάσεις» και η ενδοαστική αναδιάταξη

-- Αναφερθήκατε στην αξιοποίηση αυτών των γεγονότων. Είχαμε δει και στο παρελθόν τις λεγόμενες «έγχρωμες επαναστάσεις», π.χ. στην Ουκρανία, ή τη λεγόμενη «Αραβική Ανοιξη». Υπάρχουν ομοιότητες και από ποιους μπορούν να αξιοποιηθούν οι εξελίξεις;

-- Καταρχάς τόσο στην περίπτωση της «έγχρωμης επανάστασης» στην Ουκρανία, ή στη συνέχεια στη Λευκορωσία, αλλά και σε διάφορες περιπτώσεις της λεγόμενης «Αραβικής Ανοιξης» είχαμε πολλά στοιχεία που μαρτυρούσαν την ξένη επέμβαση, τη χρηματοδότηση, εκπαίδευση, προετοιμασία πολιτικών δυνάμεων, που θα αναλάμβαναν ρόλο, επωφελούμενες από την όξυνση κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων.

Κάτι τέτοιο δεν είναι εμφανές στην περίπτωση του Καζακστάν και είναι καθαρό πως όλοι οι βασικοί ξένοι «παίχτες» (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, ΕΕ) τάχθηκαν, στον έναν ή στον άλλον βαθμό, στο πλευρό του σημερινού Προέδρου, με μοναδικό ζήτημα διαφωνίας την εμφάνιση των στρατιωτικών δυνάμεων του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας.

Η κατάσταση αλλά και το πώς εκτυλίχθηκαν τα γεγονότα δεν έχουν καμία σχέση με την Ουκρανία, όπου η αστική τάξη μοιράστηκε ανάμεσα σε ΗΠΑ - ΕΕ, από τη μία, και Ρωσία, από την άλλη, και όπου φανερά είχαμε δει ξένους διπλωμάτες να ηγούνται των φιλοδυτικών διαδηλωτών, να αξιοποιούν ακόμη και ανοιχτά φασιστικές δυνάμεις για τους σχεδιασμούς τους.

Βεβαίως και στην περίπτωση του Καζακστάν είναι εμφανές πως οι εξελίξεις οδήγησαν σε μια ενδοαστική αναδιάταξη. Ο Πρόεδρος Τοκάγιεφ και οι επιχειρηματίες που τον πλαισιώνουν παραμέρισαν ως έναν βαθμό τον πρώην Πρόεδρο της χώρας, Ν. Ναζαρμπάγιεφ, που είχε αναλάβει τον ρόλο του διά βίου Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας. Εγιναν συλλήψεις στελεχών του περιβάλλοντός του, όπως ο Καρίμ Μασίμοφ, πρώην πρωθυπουργός και επικεφαλής της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας της χώρας.

Είναι φανερό πως «στριμώχνονται» τα «παλιά τζάκια», σε έναν «πόλεμο» για το ξαναμοίρασμα της «πίτας» της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας ανάμεσα σε μερίδες της αστικής τάξης του Καζακστάν.

Υπάρχουν επίσης πολιτικές δυνάμεις, εθνικιστικές, ισλαμιστικές, άλλες δυνάμεις που συνδέονται με ιμπεριαλιστικά κέντρα της Δύσης, που σαφώς θα επιδιώξουν να χειραγωγήσουν λαϊκές δυνάμεις που έλαβαν μέρος στις κινητοποιήσεις, αλλά έχουν χαμηλό πολιτικό κριτήριο. Αυτές οι δυνάμεις είναι υπαρκτές, δεν πρέπει να τις αγνοούμε, αλλά αυτό όχι μόνο δεν μειώνει αλλά αναδεικνύει την ανάγκη το οργανωμένο λαϊκό κίνημα να μπορεί να περιφρουρεί τις κινητοποιήσεις του, όπως συνέβηκε στις εργατικές περιοχές του δυτικού Καζακστάν.

Σημαντικός «κρίκος» για τους σχεδιασμούς διαφορετικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων

-- Πώς εμπλέκονται οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί στην περιοχή;

-- Είχαμε εκτιμήσει και μετά τη στρατιωτική αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν πως δεν αποκλείεται η αποσταθεροποίηση της κεντρικής Ασίας.

Το Καζακστάν, η 9η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο σε έκταση, εκπροσωπεί το 60% του ΑΕΠ όλης της κεντρικής Ασίας, πρωτίστως από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ταυτόχρονα, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ουρανίου, πολλών άλλων πολύτιμων μετάλλων. Συνορεύει με Κίνα και Ρωσία. Βρέχεται από την Κασπία Θάλασσα. Είναι ένας σημαντικός «κρίκος» για τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς της μιας ή άλλης ιμπεριαλιστικής δύναμης. Αυτό το καταλαβαίνει και η αστική τάξη της χώρας.

Ετσι βλέπουμε ότι την ώρα που το Καζακστάν είναι μαζί με τη Ρωσία μέλος της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών, του Οργανισμού Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας, της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης, του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (μαζί και με την Κίνα), την ίδια ώρα είναι στον ΝΑΤΟικό «Συνεταιρισμό για την ειρήνη», μαζί με τη ΝΑΤΟική Τουρκία πρωτοστάτησε στον πρόσφατα μετονομασμένο Οργανισμό Τουρκικών Κρατών. Την ώρα που έχει νοικιάσει για 49 χρόνια το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στη Ρωσία, έχει επιτρέψει στις ΗΠΑ να έχουν εργαστήρια βιολογικού πολέμου στα εδάφη του. Την ώρα που τροφοδοτεί την ΕΕ, μέσω της Ρωσίας, καθώς και την Κίνα με φυσικό αέριο και πετρέλαιο, την ίδια ώρα ο εξορυκτικός τομέας της οικονομίας του είναι σε μεγάλο βαθμό στα χέρια δυτικών ενεργειακών μονοπωλίων, ενώ η αστική τάξη του Καζακστάν δραστήρια συμμετέχει στα σχέδια των κινεζικών μονοπωλίων για τον λεγόμενο «Δρόμο του μεταξιού». Οπότε, καταλαβαίνετε, γίνεται μεγάλη διαπάλη για το πού θα τραβήξει αυτή η χώρα, που σε έκταση είναι όσο 5 φορές η Γαλλία.

Επιβεβαιώνεται η ταξική φύση παλιών και νέων περιφερειακών διακρατικών ενώσεων

-- Πώς εκτιμάτε την εμπλοκή του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ);

-- Η εμπλοκή των δυνάμεων του ΟΣΣΑ, όπου συμμετέχουν Ρωσία και Καζακστάν μαζί με την Αρμενία, τη Λευκορωσία, την Κιργιζία, Τατζικιστάν, με 3.500 άνδρες, για τη φύλαξη του Μπαϊκονούρ, άλλων στρατιωτικών υποδομών της χώρας, στηρίχτηκε πάνω στο επιχείρημα πως η χώρα δέχτηκε «ξένη επίθεση». Ως στόχος αναφέρεται η αποκατάσταση της «συνταγματικής τάξης». Η εμπλοκή αυτή έγινε σε μια στιγμή που ο κρατικός μηχανισμός της αστικής τάξης του Καζακστάν αντιμετώπισε σοβαρά ζητήματα λειτουργίας της κατασταλτικής φύσης του.

Τι μας δείχνει αυτό το γεγονός; Πως οι νέες περιφερειακές διακρατικές ενώσεις που δημιουργούνται, όπως και οι παλαιότερες, σαν το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, έχουν ταξική φύση. Αυτή δεν εξαφανίζεται, είναι πάντα παρούσα και πηγάζει από τον ταξικό χαρακτήρα των κρατών που τη συγκροτούν. Ετσι, πρώτο καθήκον και αυτών των ενώσεων είναι η διαφύλαξη της εξουσίας των αστικών τάξεων των χωρών που έχουν συνάψει τη συμφωνία. Από εκεί και πέρα μπαίνει το καθήκον της διασφάλισης των συμφερόντων και της κερδοφορίας των αστικών τάξεων, που υπηρετούν αυτές οι ενώσεις.

Είναι εκτός τόπου οι απόψεις εκείνων των πολιτικών δυνάμεων, μεταξύ άλλων και κάποιων ΚΚ, που κάνουν λόγο περί ενός νέου «πολυπολικού κόσμου», εξαιτίας της εμφάνισης νέων διακρατικών ενώσεων.

Βεβαίως, τέτοιες ενώσεις, όπως το ΝΑΤΟ, η ΕΕ, ο ΟΣΣΑ, είναι ενώσεις που χαρακτηρίζονται από τις ανισότιμες σχέσεις αλληλεξάρτησης των χωρών που τις αποτελούν. Ετσι στον ΟΣΣΑ είναι φανερός ο κύριος ρόλος της Ρωσίας. Η ύπαρξη στρατιωτικών δυνάμεων του ΟΣΣΑ στο Καζακστάν λειτούργησε ως «κόκκινο πανί» για ΗΠΑ και ΕΕ. Οι δυνάμεις αυτές θα επιδιώξουν να αξιοποιήσουν αυτήν την εξέλιξη, να αυξήσουν την προπαγανδιστική αντιρωσική επιχειρηματολογία τους, θεωρώντας πως η εμφάνιση δυνάμεων του ΟΣΣΑ στο Καζακστάν μεταβάλλει το «στάτους κβο» στην περιοχή. Από τη μεριά της και η καπιταλιστική Ρωσία θα επιδιώξει να αξιοποιήσει τα γεγονότα για την ενίσχυση της καπιταλιστικής ενοποίησης στα εδάφη της πρώην ΕΣΣΔ.

Για την πάλη των κομμουνιστών στο Καζακστάν και τη στάση των άλλων ΚΚ

-- Ποια η κατάσταση του κομμουνιστικού κινήματος στο Καζακστάν;

-- Το κομμουνιστικό κίνημα στο Καζακστάν δέχτηκε μεγάλο χτύπημα. Είχαμε πριν από 30 χρόνια την προδοσία της ηγεσίας του. Την προσπάθεια να μεταλλαχθεί το ΚΚ Καζακστάν σε ένα «αριστερό» κόμμα, αρχικά με την επωνυμία Σοσιαλιστικό Κόμμα Καζακστάν. Οι κομμουνιστές δεν δέχτηκαν αυτήν την εξέλιξη, ίδρυσαν και αγωνίστηκαν για τη νομιμοποίηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Καζακστάν (ΚΚΚ). Αυτό το κόμμα εντάχθηκε στην Ενωση ΚΚ-ΚΚΣΕ, μαζί με το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), υπό την προεδρία του Γκενάντι Ζιουγκάνοφ.

Από το 2011 οι αρχές άρχισαν να βάζουν μια σειρά νομικά εμπόδια στη δράση και τελικά το 2015 απαγόρευσαν πλήρως τη δράση του, με το επιχείρημα πως «δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του νόμου». Εκτοτε τα στελέχη του ΚΚΚ σταμάτησαν κάθε πολιτική δράση. Το καθεστώς ίδρυσε από ορισμένα μέλη του ΚΚΚ το λεγόμενο «Κομμουνιστικό Λαϊκό Κόμμα Καζακστάν», το οποίο ήταν ελεγχόμενο και ανέπτυξε σχέσεις με κάποια άλλα ΚΚ, όπως το ΚΚ Κίνας. Το 2020 αυτό το κόμμα μετονομάστηκε σε «Λαϊκό Κόμμα Καζακστάν».

Το Σοσιαλιστικό Κίνημα Καζακστάν (ΣΚΚ), που επίσης πέρασε πολλές δοκιμασίες, δημιουργήθηκε στις αρχές του 2011, σε αυτό εντάχθηκαν και κομμουνιστές που αποχώρησαν από το ΚΚ Καζακστάν. Μια σειρά από στελέχη του διώχτηκαν, απολύθηκαν, δέχτηκαν πιέσεις και ένας από τους συμπροέδρους της οργάνωσης, ο ανθρακωρύχος Ταχίρ Μουχαμεντζιάνοφ, σκοτώθηκε κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες, που η αστυνομία αρνήθηκε να διερευνήσει. Οι ιστοσελίδες του ΣΚΚ μπλοκάρονται και οι αρχές επανειλημμένα αρνήθηκαν τη νόμιμη λειτουργία του. Οι διώξεις σε βάρος του ΣΚΚ συνέπεσαν με τη δολοφονική επίθεση κατά των απεργών και τις μαζικές συλλήψεις τους, κατά τη διάρκεια της οχτάμηνης απεργίας των εργαζομένων στη βιομηχανία πετρελαίου στο Ζαναοζέν, τον Δεκέμβρη του 2011. Το ΣΚΚ δεν κρύβει το γεγονός πως ως αποτέλεσμα των διώξεων ένα κομμάτι των μελών του είχε υποχωρήσει, ένα στέλεχός τους μάλιστα αξιοποιήθηκε από το καθεστώς στη συγκρότηση των ελεγχόμενων συνδικάτων. Σήμερα διαθέτει ορισμένες δυνάμεις σε διάφορες περιοχές της χώρας, που δρουν σε δύσκολες συνθήκες, αλλά το χαρακτηρίζει η επίμονη προσπάθεια να αποκτήσει ρίζες στο εργατικό κίνημα, που δυναμώνει. Το ΣΚΚ συμμετέχει στις Διεθνείς Συναντήσεις των ΚΚ, όπως και συμβάλλει στην προσπάθεια της «Διεθνούς Κομμουνιστικής Επιθεώρησης».

Είναι εύλογο το ερώτημα αν μπορούν να υπάρξουν σημαντικοί εργατικοί, λαϊκοί αγώνες χωρίς ισχυρό κομμουνιστικό κίνημα. Η εμπειρία έχει δείξει πως μεγάλοι, σκληροί και αιματηροί αγώνες μπορούν να ξεσπάσουν και χωρίς την ύπαρξη σε μια χώρα ΚΚ. Ετσι, αγώνες και μάλιστα σκληροί γίνονταν και πριν από την εμφάνιση του ΚΚΕ στη χώρα μας και σήμερα σε πολλές χώρες που τα ΚΚ είναι αδύνατα ή ανύπαρκτα διεξάγονται αγώνες. Το ζήτημα δεν είναι αν μπορούν να υπάρξουν μεγάλοι αγώνες, αλλά με ποιον προσανατολισμό και αν μπορούν να συγκρουστούν αποφασιστικά και να οδηγήσουν στην ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας. Χωρίς την ύπαρξη ισχυρού ΚΚ, με επαναστατική στρατηγική και γραμμή συσπείρωσης και πάλης ενάντια στην εξουσία των μονοπωλίων και το εκμεταλλευτικό σύστημα και οι πιο δυνατοί λαϊκοί αγώνες δεν θα μπορέσουν να οδηγήσουν στην απαλλαγή των εργαζομένων από την καπιταλιστική εκμετάλλευση.

-- Ποια ήταν και ποια πρέπει να είναι η στάση των ΚΚ απέναντι σε ανάλογες λαϊκές κινητοποιήσεις σαν αυτή στο Καζακστάν;

-- Πρέπει να σημειώσουμε πως το ΚΚΕ και πάνω από 10 κόμματα, που έχουν τοποθετηθεί έως σήμερα, όπως το Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας (ΚΕΚΡ), το Σοσιαλιστικό Κόμμα Λετονίας, το Κόμμα Εργασίας Αυστρίας, το ΚΚ Μεξικού, το ΚΚ Σουηδίας, το ΚΚ Εργαζομένων Ισπανίας, το ΚΚ Βελγίου, και άλλα κόμματα, παρακολουθώντας τις εξελίξεις, από την πρώτη στιγμή, εκφράσαμε την αλληλεγγύη μας στον λαό του Καζακστάν, που ξεσηκώθηκε ενάντια στα κοινωνικά προβλήματα που έχει προκαλέσει ο καπιταλισμός, 30 χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού.

Δυστυχώς, πολλά ΚΚ δεν είχαν καθαρή εικόνα για το τι συμβαίνει στην πραγματικότητα και δεν πήραν άμεσα θέση. Επιπλέον, ορισμένα κόμματα, όπως το Γαλλικό ΚΚ, εστίασαν το πρόβλημα στις «νεοφιλελεύθερες πολιτικές» και στον αυταρχισμό του καθεστώτος, αθωώνοντας για άλλη μια φορά τον καπιταλισμό, ενώ κάποια άλλα, που βλέπουν αταξικά τις νέες διακρατικές ενώσεις που συγκροτούνται στα εδάφη της πρώην ΕΣΣΔ με πρωτοβουλία της Ρωσίας, όπως το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), δικαιολόγησαν τη στρατιωτική επέμβαση του ΟΣΣΑ.

Η κατάσταση αυτή δείχνει πρώτα απ' όλα την ιδεολογικοπολιτική κρίση στις γραμμές του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. Την ανάγκη να ξεπεραστούν σοβαρά ιδεολογικοπολιτικά ζητήματα, όπως ο χαρακτήρας των διακρατικών ενώσεων, το πλέγμα των αντιθέσεων που αναπτύσσονται ανάμεσα στις αστικές τάξεις, ο χαρακτήρας των νέων καπιταλιστικών δυνάμεων της Ρωσίας και της Κίνας.

Σε κάθε περίπτωση, οι κομμουνιστές πρέπει να στηρίξουν τους εργατικούς αγώνες, όπου αυτοί ξεσπάνε και να συμβάλουν ώστε η ανάπτυξη του οργανωμένου μαζικού, λαϊκού, εργατικού κινήματος να μπολιαστεί με τις ιδέες του μαρξισμού - λενινισμού, της επαναστατικής προοπτικής.

Ριζοσπάστης